ôm sau, không tìm thấy Panchami đâu cả. Cô bé đi đâu rồi? Mấy người bảo rằng cô gái tội nghiệp ấy đã bỏ đi, không chịu nổi cảnh sống ở nhà. Tuy nhiên, tất cả đám phụ nữ đều cảm kích trước cách cư xử của Pappikunju. Bà ta đã không bỏ Chemban mà đi. Có phải người đàn bà nào cũng cư xử như vậy không? Pappikunju là người có dòng dõi. Bà ta đã sống gần cả cuộc đời với một con người cao quý nên bà ta không thể khác được.

Mọi người chờ xem số phận Chemban, kẻ đã lăng nhục trưởng làng, sẽ ra sao. Ông làm sao chống lại được cơn thịnh nộ của trưởng làng. Ai biết cơn thịnh nộ ấy sẽ đưa tới đâu. Không những thế, hai chiếc thuyền của Chemban chắc chắn sẽ vào tay Uxép. Đến nước ấy, ông sẽ sống ra sao? Ông đừng có nghĩ sẽ lại đi biển được nữa. Ông không còn thích hợp với việc ấy nữa rồi.

Trong khi đó, một người khác cũng đang dần dần tàn tạ tại làng biển này. Không còn mấy ai nói đến Parikutti nữa nhưng anh vẫn sống một cuộc đời vô vọng. Thỉnh thoảng anh ngồi xuống bậu một con thuyền nằm trên bờ cát và hát bài hát của mình. Được hát đi hát lại mãi, bài hát tự nó mang một vẻ đẹp khác thường. Anh đã biến nó thành bài ca của mình như thể nó đã được viết ra cho riêng anh.

Cơ sở làm ăn của Parikutti đã tan vỡ. Nhà sấy cá của anh xiêu vẹo, đổ nát. Song Parikutti vẫn cứ sống trên bãi biển. Có lẽ anh không có nơi nào khác mà đi.

Anh thường đi lang thang dọc bờ biển, đầu gục xuống ngực. Trông như anh đang tìm kiếm một cái gì anh đã để mất trên bãi cát. Có lẽ như thế thật. Một cuộc đời đã mất đi trên bãi cát này.

Thỉnh thoảng, anh lại được người ta nhắc đến, đó là những khi người ta lôi chuyện Karuthamma ra nói. Nhưng những lời bàn tán về anh chẳng bao lâu nhạt dần. Đã có biết bao nhiêu ông chủ của những nhà sấy cá đã gây ra những chuyện lôi thôi, đã đến rồi lại đi, đã trở thành đầu đề bàn tán của một thời. Những chuyện như vậy có bao giờ là chuyện nghiêm túc. Có nhà buôn nào thực sự đi yêu một người con gái làng chài? Những chuyện như vậy chưa bao giờ diễn ra.

Không một ai thực sự hiểu tấn bi kịch trong câu chuyện tình của Parikutti.

Cho đến bây giờ vào lúc các thuyền đánh cá trở về, Parikutti vẫn ra đứng ngoài bãi xem người ta mua bán. Anh làm vài ba việc lặt vặt, chỉ kiếm vừa đủ tiền để sống qua ngày.

Người ta thường hay thấy anh ngắm nhìn những chiếc thuyền của Chemban nằm rỗi trên bờ. Có lẽ anh còn ôm ấp những kỷ niệm về những chiếc thuyền này. Một hôm, anh đang đứng ở đấy, chìm đắm trong suy nghĩ, bỗng Chemban bất ngờ xuất hiện.

Đã khá lâu, Parikutti và Chemban không giáp mặt nhau. Cứ thoáng thấy Chemban từ xa đi lại, Parikutti đã rẽ sang một bên để tránh mặt. Hẳn anh thấy lương tâm cắn rứt. Thực ra, anh đã chẳng làm hại đời Chemban đó sao?

Nay bỗng nhiên chạm trán với Chemban, Parikutti lúng túng. Anh thấy trước mặt mình không phải là ông Chemban Kunju ngày xưa nữa. Thoáng nhìn đã thấy ngay ông ta hơi mất trí.

Hai người đứng đối diện nhau trong một phút, rồi Chemban giật giọng hỏi thẳng vào mặt Parikutti.

- Tôi nợ anh bao nhiêu?

Đó không phải là điều Parikutti để tâm nhớ. Anh không biết là bao nhiêu. Anh có nghĩ gì đến món tiền ấy đâu.

- Bao nhiêu? - Chemban hỏi lại.

Parikutti không biết nói sao. Anh không mong người ta trả nợ. Mà Chemban cũng không nợ gì anh. Anh muốn nói nhiều về việc này, nhưng anh sợ không dám nói. Anh ở vào cảnh ngộ khó xử hơn cảnh ngộ người mắc nợ. Tưởng chừng như chủ nợ của anh đang thúc anh.

Việc vay mượn này thực chất như thế nào? Karuthamma đã đem lòng yêu anh và anh đã yêu cô. Lúc mối tình của họ đang nở hoa thì có việc vay mượn với Chakki và Chemban. Có lẽ lúc đưa tiền, anh không hề nghĩ đến việc lấy lại nợ. Có phải lúc bấy giờ anh có ý định làm cho bố mẹ người yêu hàm ơn mình để cho mối tình chân thực của hai người được êm thắm không? Có phải anh có ý định làm mềm lòng bố mẹ người yêu bằng món tiền cho vay đó không? Hay đó là một món tiền đút lót để xin con gái người ta? Không, không thể như vậy. Anh không hề bao giờ tìm cách giành lấy Karuthamma bằng những cách không đẹp. Anh không hề mong muốn như vậy. Khi có kẻ khác chiếm được Karuthamma, đem cô đi rồi, anh không thể đòi lại tiền của mình được sao? Anh có đòi hay không? Khi người ta không đạt được mục đích của mình thì sao lại không muốn lấy lại món tiền đã đút lót? Hay anh đã đưa món tiền đó chỉ vì Karuthamma đã hỏi anh? Nếu vậy, phải nhớ rằng anh đã không đưa tiền cho cô một cách lén lút. Vì việc vay mượn này anh đã bị phá sản. Anh chẳng còn gì ngoài bộ quần áo mặc trên người. Nhà anh, cơ sở buôn bán của anh đã bị cầm bán. Ngay đến hy vọng anh cũng chẳng còn.

Anh có thể bắt đầu lại cuộc đời với một nhà sấy cá nho nhỏ được không? Nếu không vì mục đích nào khác là cố kiếm cái ăn cho qua ngày đoạn tháng. Karuthamma sẽ không bao giờ thuộc về anh. Anh không tìm cách nào khác là cố quên đi quãng đời đó. Con người ta lẽ nào lại chẳng đổi khác khi cuộc đời chỉ đem lại cho ta những đòn biết bao ác nghiệt, khi mọi vị đời đều đắng cay không sao chịu nổi? Nhưng đến tận hôm nay, anh vẫn chỉ là một người tình đau khổ.

Chemban rút ra một cái gói. Ông lại hỏi:

- Bao nhiêu?

Không có lời đáp. Parikutti đứng như người có tội.

- Ta cứ tưởng anh là một kẻ ngay thẳng - Chemban nói tiếp - Nhưng không phải.

Thực ra, anh đã làm điều gì sai trái? Anh có quyến rũ Karuthamma không? Anh có cản trở việc cưới xin của cô không? Anh có xen vào đời cô sau khi cô lấy chồng và gây rối không? Anh đã làm gì đâu?

Anh yêu Karuthamma vì anh không thể dừng, chứ không phải để đem lại tiếng xấu cho cô hoặc gia đình cô. Anh là một người con trai và anh đem lòng yêu thương một người con gái. Tuy nhiên, anh vẫn giữ mình xa cuộc đời cô.

Dầu vậy, Parikutti vẫn đứng đó như một người có tội.

- Anh đưa tiền cốt nhắm con gái ta, có phải không? - Chemban hỏi.

Môi Parikutti mấp máy chữ “không”, nhưng nó không thoát ra thành lời. Anh không được lớn tiếng bác bỏ lời buộc tội đó ư? Không, anh không được bác bỏ.

Chemban lại nói:

- Khi ta hỏi anh, anh đưa tất cả những gì anh có, không đắn đo. Ta tưởng vì anh là người tốt. Nhưng không phải. Anh mưu tính trong đầu chuyện khác.

Chemban vừa mở gói đếm tiền vừa hỏi:

- Anh có thấy ác hại anh đã gây ra không?

Parikutti đứng yên như pho tượng, không nhúc nhích nổi, không suy nghĩ nổi. Con mắt Chemban rưng rưng.

- Anh không thấy à? Làm sao anh thấy được. Anh là ác quỷ hiện hình.

Parikutti vẫn nín lặng.

- Anh đã làm tan vỡ gia đình ta, hủy hoại gia đình ta. Anh đã hủy hoại cả cuộc đời ta nữa. Anh không thấy anh đã phá hoại cuộc đời của bao nhiêu người rồi ư?

- Karuthamma, con gái ta, nó chạy nhảy trên bãi biển này như một con chim non, anh đã phá hoại đời nó - Chemban nói tiếp, giọng run rẩy - Bắt đầu là từ đó. Không đúng à?

Đúng, nếu Parikutti không yêu Karuthamma thì tất cả những chuyện ấy đâu có xảy ra. Gia đình một người đánh cá giỏi với nếp sống và làm việc lâu đời sẽ làm ăn phát đạt tại làng biển này. Một người đánh cá có tấm thân cường tráng và tính tình ngay thẳng, khôn ngoan nhờ vật lộn hết ngày này sang ngày khác với thiên nhiên, đã không bị hủy hoại cuộc đời. Bây giờ thì Chemban Kunju còn lại những gì. Ông không còn vợ, không còn con. Tính cho kỹ thì tất cả những gì ông còn lại trên đời này là năm trăm chín mươi nhăm rupi... Đó là tất cả những gì ông còn lại sau cà một đời lao động vất vả của ông và vợ ông. Mà lại còn một món nợ cũ phải trả.

Như một con trùng, Parikutti đã len lỏi vào cái gia đình đó. Chemban nói không phải là sai. Nếu Parikutti có phần nào là một con người thì anh phải nguyền rủa cái ngày anh đến làng biển này với cha anh. Hôm đó là ngày bắt đầu những chuyện bất hạnh của gia đình Chemban Kunju. Đứa con gái nhỏ nhặt vỏ trai vỏ sò trên bãi biển, đứng há hốc mồm nhìn cậu bé mới đến với con mắt tròn xoe. Cậu bé hỏi xin cô bé một cái vỏ sò nhỏ màu đỏ rực cô vừa nhặt được: “Cô cho tôi nhé”.

Cô bé trao cho cậu bé cái vỏ sò, và sau này trao luôn cả trái tim mình.

- Ta chỉ còn có mỗi món nợ trên đời là tiền của anh. Món tiền mà anh đã đưa cho ta để phá hoại đời ta và chiếm đoạt con gái ta. Tiền ấy đây.

Chemban cầm lấy mớ tiền, duỗi thẳng hai tay đưa cho Parikutti. Anh không nhúc nhích.

Chemban lại nói:

- Tiền đây, cầm lấy!

Một mệnh lệnh ghê gớm. Như cái máy, Parikutti chìa tay ra Chemban đặt mớ tiền vào bàn tay đó.

- Ta chỉ còn có thế. Ta không nhớ nợ anh bao nhiêu. Chỉ có Chakki của ta nhớ. Nếu chưa đủ số tiền ta nợ, ta cũng không biết làm gì hơn.

Chemban nói rồi bỏ đi.

Parikutti nhìn vào hai bàn tay mình, nhìn vào mớ tiền anh cầm ở tay. Gió biển thổi phần phật mép các tờ bạc. Anh lấy chỗ tiền này làm gì? Anh có bao giờ nghĩ đây là món tiền người ta nợ anh không? Anh có bao giờ chờ đợi lấy lại số tiền ấy không? Vậy tiền đó là của ai?

Bỗng Parikutti nghe thấy một tiếng cười ghê rợn. Anh quay lại. Ngay gần đấy, có chiếc thuyền Chemban nằm lật úp. Nó nằm ở đó từ mấy hôm nay. Mũi thuyền dựng ngược, đuôi thuyền chúc xuống. Mũi thuyền trông như đang gắng sức vươn lên để nhìn đi đâu đó bên kia đường chân trời. Có cái gì đó đang vẫy gọi nó từ xa. Con thuyền rất quen biển. Nó là máu thịt của biển. Chỉ chạm vào là nó sẽ chồm lên lao đi vun vút trên ngọn sóng. Đó là chiếc thuyền đã từng có thời thuộc về Palikunát Kandankoran lừng danh. Đó là chiếc thuyền luôn luôn đánh được mẻ cá lớn nhất. Một chiếc thuyền được ban phúc lành: Một chiếc thuyền lướt trên mặt nước như chim bay.

Đuôi thuyền nay nghiêng về một bên như cố nói một lời từ biệt.

Từ bên sườn chiếc thuyền đó nổi lên tiếng cười ghê sợ của Chemban Kunju. Nghe như tiếng cười của thần chết.