uổi chiều, một mình Jo nằm dài trên chiếc ghế dài cũ. Cô vừa suy nghĩ vừa ngắm nhìn ngọn lửa. Đó là cách cô thích nhất để trải qua thời khắc chiều buông. Không ai đến quấy rầy. Cô nằm đấy, đầu gối trên chiếc gối đỏ của Beth, tưởng tượng những câu chuyện, mơ mộng hoặc trìu mến nghĩ đến cô em gái dường như chưa hề đi xa. Cô có vẻ mệt mỏi, nghiêm trang và hơi buồn một chút. Ngày mai là sinh nhật của cô. Cô nghĩ về thời gian trôi đi thật nhanh, về sự thật là cô đã già đi, và về những việc ít ỏi mà cô đã làm được trong đời. Gần hai mươi lăm tuổi, và không có gì đáng kể. Nhưng Jo đã nhầm. Trái lại cô có rất nhiều điều để khoe, điều mà sau cùng cô cũng chấp nhận.

“Một cô gái già, mình là như vậy đó. Một cô gái già với một ngòi bút làm chồng, một lô những truyện dành cho trẻ con và có lẽ một mẩu vinh quang bé nhỏ trong hai mươi năm nữa, khi mình đã quá già để có thể hưởng thụ, quá cô đơn để có thể chia sẻ với ai đó và quá độc lập để có thể cần nó. Không cần phải là một bà thánh cau có hoặc một nữ tội phạm ích kỉ, mấy cô gái già đôi khi cũng rất hạnh phúc khi họ đã chấp nhận, nhưng…”

Jo thở dài, như thể viễn cảnh đó không có gì hấp dẫn lắm. Có lẽ cô đã thiếp ngủ, nhưng bỗng bóng ma Laurie dường như đứng trước mặt cô, một bóng ma có thật, sống động, với vẻ mặt như xưa, khi anh cảm thấy thật thoải mái.

Cô nhìn thẳng vào anh, không nói gì, cho đến khi anh cúi xuống và hôn cô. Thế rồi cô nhận ra anh, ngồi bật dậy và thốt lên vui vẻ:

– Ôi Teddy của tớ! Teddy của tớ!

– Jo thân yêu, bạn vui mừng khi gặp lại tớ chứ?

– Hạnh phúc! Teddy thân yêu à, lời nói không thể tả nổi tâm trạng vui mừng của tớ. Amy đâu?

– Mẹ đã đến nhà chị Meg để gọi cô ấy về. Bọn tớ đã đến đấy trước và tớ không làm sao kéo vợ tớ ra khỏi vòng tay của họ.

– Cái gì của cậu? – Jo thốt lên, vì Laurie đã nói lên hai tiếng đó với một sự thỏa mãn và lòng kiêu hãnh một cách vô thức và cả hai tình cảm đó đã phản bội anh.

– Ồ, chán thật! Tớ chưa muốn kể điều đó cho cậu nghe.

Anh có vẻ thật tội lỗi khiến Jo nhảy bổ về phía anh.

– Hai người đã cưới nhau rồi à?

– Vâng. Và xin hứa, tớ sẽ không làm như thế nữa!

Anh quỳ gối xuống, hai tay chắp lại, vẻ thật biết lỗi, nét mặt ranh mãnh, vui vẻ và đắc thắng.

– Cưới nhau thật sự?

– Hoàn toàn, xin cám ơn.

– Chúa ơi! Và giờ thì cậu nghĩ ra chuyện gì nữa vậy?

Jo để rơi mình xuống ghế, thở dồn dập.

– Thật là những lời chúc không được vui lắm, tớ nghĩ. – Laurie đáp lại, vẫn còn quỳ gối nhưng rạng rỡ vì vui sướng.

– Thế cậu có thể chờ đợi gì hơn? Cậu vào đây như một kẻ trộm và kể ra những chuyện tày trời khiến người ta phải nín thở. Hãy đứng lên chàng trai ngu ngốc, và kể hết cho tớ nghe.

– Tớ sẽ không nói gì trước khi cậu để cho tớ ngồi vào chỗ của tớ như ngày trước, và trước khi cậu hứa với tớ là sẽ không núp sau đống gối nữa.

Jo bật cười như cô chưa từng cười đã lâu. Cô vỗ xuống ghế dài để mời anh ngồi xuống.

– Nào! Hãy đến xưng tội đi, Teddy.

– Thật thích thú làm sao khi được nghe cậu gọi Teddy. Không ai gọi tớ như thế, trừ cậu ra.

Và Laurie ngồi xuống chiếc ghế dài cũ kĩ với vẻ thích thú.

– Thế Amy gọi cậu là gì?

– Ông chủ của em!

– Rất hợp với em ấy. Và cả cậu nữa!

Cặp mắt của Jo nói rõ là cô thấy anh chàng Teddy của cô đẹp hơn bao giờ hết.

Tuy nhiên giữa hai người có một rào chắn tự nhiên, được dựng lên do thời gian, sự xa cách và sự đổi thay trong lòng hai người. Cả hai đều nhận thấy và nhìn nhau một lúc, như thể rào chắn đó đã phủ một cái bóng lên người họ. Nhưng nó biến đi nhanh và Laurie nói tiếp, vẻ thật trang nghiêm:

– Tớ hoàn toàn có vẻ là một người đàn ông đã có vợ và là chủ một gia đình chứ?

– Không hoàn toàn thế, và không bao giờ cậu có được vẻ đó. Cậu cao lớn hơn và đẹp hơn, nhưng cậu vẫn là tay vô lại ngày trước.

– Bây giờ thì, Jo à, cậu phải đối xử với tớ một cách tôn trọng hơn. – Laurie nói, rất vui vì cuộc chuyện trò đã đổi hướng.

– Làm sao tớ có thể làm được, khi mà chỉ riêng cái ý nghĩ là biết cậu đã có vợ và có chỗ đứng trong xã hội đã là quá buồn cười đối với tớ, khiến tớ không thể nào giữ được sự nghiêm túc? – Jo nói với giọng khiến cho cả hai bật cười.

Thế rồi cả hai ngồi đó để nói chuyện nghiêm túc như ngày trước.

– Cậu không cần đi ra ngoài trời lạnh để đón Amy, vì tất cả mọi người sẽ về đây bây giờ. Tớ không thể chờ đợi được. Tớ muốn mình là người đầu tiên báo cho cậu tin đó.

– Dĩ nhiên, nhưng cậu đã làm hỏng cả câu chuyện của mình bằng cách kể đảo ngược. Giờ thì hãy bắt đầu tử tế vào, và kể cho tớ nghe tất cả. Tớ đang rất sốt ruột muốn biết.

– Thì đây, tớ đã làm điều đó để làm vừa lòng Amy.

Một cái nhìn khiến Jo đáp ngay:

– Lời nói dối số một: Amy đã làm điều đó để vui lòng cậu. Hãy kể tiếp đi và cố gắng nói sự thật, nếu như cậu có thể.

– Cô ấy đã bắt đầu càu nhàu rồi. Nghe cô ấy nói mới vui thích làm sao! – Laurie nói và nhìn bếp lửa, ngọn lửa sáng bừng lên như tán thành – Thì cũng vậy thôi, cậu biết không, cô ấy và tớ chỉ là một mà thôi. Ban đầu bọn tớ định cùng về với gia đình Carrol, cách đây một hai tháng gì đó, nhưng họ đã thay đổi chương trình và muốn nghỉ lại Paris qua mùa đông. Ông nội thì muốn về nhà. Ông đã đi chuyến du lịch này để cho tớ vui, thành ra tớ không muốn để ông trở về một mình. Tớ cũng không thể bỏ Amy lại được. Bà Carrol có những ý tưởng rất người Anh về những người đi kèm các cô gái nên không muốn Amy đi cùng ông và tớ. Thế là tớ giải quyết vấn đề khó khăn đó bằng cách quyết định hai chúng tớ lấy nhau để có thể làm những gì chúng tớ muốn.

– Dĩ nhiên là cậu làm được tất cả những gì cậu thích.

– Không phải lúc nào cũng thế.

Một cái gì đó trong giọng nói của Laurie khiến Jo nói nhanh:

– Thế cậu đã làm thế nào để cho bác gái đồng ý vậy?

– Thật không dễ. Bọn tớ đã phải nói thật lâu vì bọn tớ có những lí do chính đáng. Bọn tớ không có thời gian để viết thư xin phép, nhưng bọn tớ biết là mọi người đều đồng ý. Amy và tớ không muốn xa rời nhau: sự sắp xếp này giải quyết được mọi chuyện.

– Bao giờ? Ở đâu? Như thế nào? – Jo hỏi với sự tò mò rất phụ nữ, vì cô không thể tưởng tượng được việc này.

– Cách đây sáu tuần, tại lãnh sự Mĩ ở Paris, một đám cưới thật đơn giản, dĩ nhiên, vì trong hạnh phúc bọn tớ không hề quên Beth bé nhỏ.

Khi nghe những lời này Jo đặt bàn tay mình lên tay Laurie đang vuốt ve chiếc gối đỏ nhỏ: anh đã gợi cho cô nhớ đến em gái mình.

– Tại sao không nói gì cả sau khi cử hành hôn lễ? – Jo hỏi, giọng bình tĩnh hơn, sau một vài phút trôi qua.

– Bọn tớ muốn gây ngạc nhiên cho mọi người. Ban đầu bọn tớ định về nhà ngay. Nhưng ông nội, sau đám cưới, nghĩ là ông chưa thể chuẩn bị sẵn sàng trước một tháng và đã bảo bọn tớ đi hưởng tuần trăng mật nơi nào bọn tớ thích. Có một lần Amy đã gọi Valrose là thiên đường của tuần trăng mật, thế là bọn tớ đã đến đấy và bọn tớ thật hạnh phúc. Tình yêu thật đẹp làm sao giữa những đóa hoa hồng!

Laurie có vẻ quên Jo trong một phút, khiến cô thật hạnh phúc. Việc anh kể cho cô nghe tất cả những chuyện này một cách thoải mái và thật tự nhiên khiến cô an tâm là anh đã tha thứ và quên. Cô thử rút tay ra, nhưng, như thể anh đã đoán được suy nghĩ khiến cô làm cử chỉ đó gần như vô ý, Laurie giữ tay cô lại và nói giọng nghiêm nghị mà cô chưa từng biết ở anh:

– Jo yêu dấu, anh muốn nói với em điều này, rồi sau đó chúng ta sẽ không bao giờ nhắc đến nữa. Như anh đã viết cho em trong một bức thư, anh sẽ không bao giờ hết yêu em. Nhưng mối tình đó đã phát triển và anh đã hiểu ra rằng như thế này là tốt hơn hết. Amy và em đã thay chỗ cho nhau trong tim anh, chỉ có vậy thôi. Anh nghĩ cần phải như thế và mọi thứ sẽ tự nó xảy ra nếu như anh biết chờ đợi, như em đã cố làm cho anh hiểu; nhưng anh không bao giờ biết kiên nhẫn và chuyện này đã làm cho lòng anh tan nát. Lúc bấy giờ anh là một đứa trẻ con, cứng đầu và thô bạo. Anh cần một bài học nhớ đời để cho anh nhìn thấy được sai lầm của mình. Vì đó là một sai lầm, Jo à, như em đã nói với anh, và anh chỉ nhận thấy sau khi đã làm cho mình trở nên lố bịch. Trời ơi, anh thật sự bị xáo trộn, anh không biết được là anh yêu ai nhất trong hai người, em hay là Amy, và anh đã cố yêu cả hai như nhau. Nhưng không thể được, và khi anh gặp lại Amy ở Thuỵ Sĩ thì bỗng mọi chuyện được làm sáng tỏ. Mỗi người đã đứng đúng ở vị trí dành cho mình. Anh cảm thấy một cách chắc chắn là mối tình cũ của anh đã chết, và một mối tình mới đang hình thành. Thế là anh có thể chia sẻ tim anh một cách trung thực giữa hai chị em và yêu cả hai thắm thiết. Em có thể tin và trở về thời kì tốt đẹp ngày trước, khi chúng ta mới quen nhau được không?

– Em tin anh thật lòng. Nhưng Teddy à, chúng ta sẽ không bao giờ còn là một cậu bé và một cô bé nữa. Thời gian tốt đẹp đã qua, và chúng ta không nên chờ đợi nó nữa. Bây giờ chúng ta đã trưởng thành, có nhiệm vụ nghiêm túc để hoàn thành. Thời gian cho những trò chơi và bay nhảy đã qua rồi. Em tin chắc là anh cũng cảm thấy thế. Em thấy là anh đã thay đổi nhiều, và anh cũng sẽ thấy là em cũng thế. Em sẽ thấy nhớ chàng trai của mình, nhưng em sẽ yêu thương người đàn ông không kém và càng thán phục anh ta hơn, vì anh ta đã muốn trở thành người như em mong mỏi. Chúng ta không thể tiếp tục là những người bạn nhỏ của nhau, nhưng chúng ta có thể trở thành anh chị em, có thể thương yêu nhau và giúp đỡ nhau suốt đời. Anh nghĩ sao, Laurie?

Laurie không nói gì, nhưng cầm lấy bàn tay mà cô đưa ra cho anh và áp mặt mình vào đấy một lúc. Anh nghĩ là từ một nỗi đam mê con trẻ đã nảy nở một tình bạn đẹp đẽ và mãnh liệt sẽ khiến cả hai cảm thấy thỏa mãn. Thế rồi Jo đổi giọng, nói vui vẻ:

– Tớ không thể tưởng tượng được là những đứa trẻ như các cậu mà lại có gia đình rồi và bắt đầu cuộc sống riêng. Tớ cứ ngỡ là mới hôm qua tớ còn cài cúc tạp dề cho Amy và kéo tóc cậu khi cậu trêu tớ. Trời ơi, thời gian trôi nhanh quá.

– Nhưng vì một trong hai đứa trẻ lớn tuổi hơn cậu nên cậu không cần phải nói năng như một người bà. Tớ rất tự hào là mình đã trở thành một quý ông trưởng thành. Và bao giờ cậu trông thấy Amy thì cậu chắc chắn sẽ thấy ở cô ấy một cô gái phát triển sớm. – Laurie nói, rất vui vì giọng mẹ hiền của bạn.

– Có lẽ cậu lớn hơn tớ về tuổi tác, nhưng tớ già dặn hơn cậu trong tình cảm, Teddy à. Phụ nữ luôn như thế. Và năm vừa qua thật là khó nhọc khiến tớ có cảm tưởng mình đã bốn mươi tuổi rồi.

– Jo tội nghiệp! Bọn tớ đã để cậu một mình chịu đựng tất cả, trong khi bọn tớ vui chơi. Trông cậu già đi, đây là một nếp nhăn, và đây thêm một nếp nữa. Khi cậu không cười thì đôi mắt cậu trông thật buồn. Tớ thật là ích kỉ!

– Không đâu, tớ đã có bố và mẹ giúp đỡ, mấy đứa trẻ thân yêu an ủi, và ý nghĩ là cậu và Amy hạnh phúc: tất cả những thứ đó khiến cho nỗi khổ trở nên dễ chịu đựng hơn. Tớ cô đơn, đôi lúc, nhưng tớ dám nói là như vậy tốt cho tớ, và…

– Từ giờ trở đi chị sẽ không cô đơn nữa! – Laurie tuyên bố hùng hồn và ngắt lời Jo bằng cách choàng một cánh tay qua vai cô như thể để xua đuổi tất cả những khổ đau trên đời này. – Amy và tôi không thể thiếu chị được. Chị phải dạy cho “bọn trẻ” cách điều khiển một gia đình, và chị phải chia sẻ mọi thứ với chúng, giống y như ngày trước. Chị sẽ để cho mình được chiều chuộng, chúng ta sẽ thật hạnh phúc cùng nhau.

– Nếu tôi không quấy rầy cô cậu thì thật là thích thú. Bây giờ tôi lại có cảm giác là mình thật trẻ trung. Tất cả những phiền muộn của tôi đã bay mất khi cậu đến. Cậu luôn luôn biết động viên tôi, Teddy ạ.

Jo tựa đầu lên vai anh, như cô đã làm ngày trước, khi Beth ngã bệnh và Laurie bảo cô hãy tựa vào anh.

Anh nhìn cô, tự hỏi không biết cô có quên lần đó hay không, nhưng Jo mỉm cười như thể mọi phiền muộn đã thật sự tan đi.

– Chị vẫn là chị ngày trước, Jo à, Chị khóc đó rồi lại cười ngay đó. Hiện giờ chị có vẻ ranh mãnh. Chuyện gì vậy, bà ngoại?

– Tôi chỉ tự hỏi không biết cậu và Amy hòa thuận với nhau như thế nào.

– Như là các thiên thần vậy!

– Vâng, dĩ nhiên, lúc đầu. Nhưng ai điều khiển?

– Tôi không thấy khó chịu khi phải nói ra là chính cô ấy. Cô ấy thích như thế. Nhưng mỗi người đến lượt mình, vì hôn nhân, dường như thế, làm giảm đi một nửa các quyền lợi và nhân đôi bổn phận.

– Cô cậu sẽ tiếp tục như đã bắt đầu. Amy sẽ điều khiển cậu suốt đời.

– Cô ấy làm rất tế nhị nên tôi không nghĩ điều đó có thể quấy rầy tôi. Cô ấy thuộc tuýp phụ nữ biết cách ra lệnh. Tôi thích thế.

– Tôi đã sống được đến ngày hôm nay để nhìn thấy cậu trở thành một người chồng vui vẻ phục tùng vợ mình! – Jo vừa nói vừa đưa tay lên trời.

Thật là tốt khi nhìn thấy Laurie xác nhận và mỉm cười với một vẻ bất cần đàn ông trước lời nói bóng gió và trả lời bằng giọng kẻ cả:

– Amy rất có giáo dục để làm chuyện đó, và tôi không phải thuộc loại đàn ông dễ dàng phục tùng. Vợ tôi và tôi, chúng tôi quá tôn trọng nhau nên không thể làm khổ và cãi nhau được.

Bỗng cánh cửa hành lang mở ra và tiếng Amy vang lên:

– Chị ấy đâu rồi? Bà chị Jo thân yêu của em đâu?

Cả gia đình bước vào, mọi người ôm hôn nhau và sau nhiều cố gắng, cuối cùng ba du khách cũng có thể ngồi xuống để cho mọi người chiêm ngưỡng và khen ngợi. Ông cụ Laurence khỏe mạnh và hạnh phúc hơn bao giờ hết, cũng đã tận hưởng được chuyến du lịch ra nước ngoài không thua gì mấy người kia. Thật là vui khi thấy ông mỉm cười với “các con ông”, như ông gọi đôi vợ chồng trẻ. Còn thích thú hơn nữa khi thấy Amy đáp lại bằng sự kính trọng và tình thương của một đứa con, điều đã chinh phục được trái tim già nua. Và điểm nổi bật nhất chính là Laurie không hề chán nhìn ngắm mọi người thật hạnh phúc.

– Tình yêu đã làm cho con gái bé bỏng của tôi thay đổi nhiều. – Bà March thì thầm.

– Nó đã có được một tấm gương sáng trước mắt suốt cả đời, em yêu. – Ông March đáp khẽ với một cái nhìn tràn ngập yêu thương lên gương mặt già đi nhiều và mái tóc bạc của vợ mình.

Daisy rất yêu người dì xinh đẹp của nó và đi theo dì khắp nơi như là một con cún con. Demi thì suy nghĩ về mối quan hệ gia đình mới trước khi làm nguy hại đến mình bằng cách nhận cả một gia đình gấu bằng gỗ từ Berne. Nhưng Laurie biết cách tiếp cận cậu bé:

– Chàng trai trẻ, khi chú có được hân hạnh làm quen với cậu thì cậu đã cho chú một cú đấm vào mặt. Bây giờ chú đòi phải bồi thường đây.

Nói xong người chú đặt thằng cháu trai lên đùi và cho nó nhảy, việc làm đã nguy hại đến phẩm cách triết gia của anh nhưng làm cho đứa trẻ rất vui. Trời ơi, mọi người đều nói! Ban đầu một người, rồi đến người khác, rồi tất cả cùng nói, cố kể lại chuyện của ba năm trong nửa tiếng đồng hồ. Trà dọn lên được đón tiếp vui vẻ vì mọi người sẽ tắt cả tiếng và kiệt sức nếu như còn kéo dài thêm. Một đoàn người thật hạnh phúc nối đuôi nhau bước vào phòng ăn. Ông March hãnh diện đưa tay cho bà Laurence. Bà March thì tựa vào cánh tay cậu “con trai của bà”, cũng không kém hãnh diện. Ông cụ thì đi cùng Jo và nói khẽ với cô:

– Bây giờ cháu sẽ là người bạn nhỏ của ông.

Một cái nhìn về phía góc lò sưởi khiến cho Jo đáp, thật sự cảm động:

– Cháu sẽ cố thế chỗ cho em nó, thưa ông.

Sau khi bữa ăn kết thúc, thực khách ngồi lại với nhau, để cho Jo ngồi một mình. Tim cô se lại và mắt cô ngấn lệ, vì cả Teddy cũng đã bỏ rơi cô. Nếu cô biết được là món quà sinh nhật nào đang đến gần cô lúc này, thì cô đã không tự nhủ: “Mình sẽ khóc một chút khi mình đi ngủ tối nay, nhưng hiện giờ không được buồn.” Cô lau mắt bằng mu bàn tay vì với thói quen của một đứa con trai, không bao giờ cô biết khăn tay mình để ở chỗ nào. Cô cố gắng mỉm cười khi có người gõ cửa.

Cô mở cửa, rất hiếu khách và tưởng là nhìn thấy một bóng ma khác. Trước mặt cô, một người đàn ông to lớn, để râu, đang đứng và mỉm cười với cô trong bóng tối như là mặt trời mọc giữa đêm vậy.

– Ôi, anh Bhaer, thật mừng gặp lại anh! – Jo thốt lên và chụp lấy ông như thể cô sợ màn đêm sẽ nuốt mất trước khi ông bước vào nhà.

– Còn tôi cũng vui mừng gặp lại cô, cô March. Nhưng dường như cô đang có khách?

Giáo sư ngưng bặt vì nghe thấy tiếng nói và tiếng nhảy múa.

– Chỉ là gia đình thôi. Em gái tôi và những người bạn vừa mới trở về sau một chuyến du lịch. Tất cả chúng tôi đang rất hạnh phúc. Anh hãy vào đi và vui cùng chúng tôi.

Mặc dù rất biết cách xã giao, ông Bhaer vẫn muốn quay ra để một ngày khác sẽ đến. Nhưng ông làm sao đi được? Jo đã khóa cửa sau lưng ông và đỡ lấy cái mũ của ông. Nét mặt cô cũng khá dứt khoát, vì cô không giấu niềm vui gặp lại ông và để cho ông thấy với sự thẳng thắn không thể cưỡng lại được trước người đàn ông cô đơn này.

– Nếu tôi không phải là “người thừa” thì tôi sẽ rất hạnh phúc được gặp tất cả mọi người, cô có bị ốm không, cô bạn?

Ông hỏi câu đó thật nhanh vì trong khi Jo treo áo măng tô của ông lên giá thì ánh sáng chiếu trên gương mặt cô và ông phát hiện ra sự thay đổi.

– Không bị ốm, nhưng mệt mỏi và buồn. Chúng tôi đã gặp một bất hạnh lớn từ lần gặp ông trước đây.

– À, tôi biết rồi. Tim tôi cũng đau xót khi biết được tin này.

Và ông lại siết tay cô với một nét mặt tràn ngập thương yêu khiến Jo có cảm tưởng không lời an ủi nào có thể sánh với cái nhìn của đôi mắt dịu dàng kia và sự tiếp xúc với đôi tay to ấm áp này.

– Bố mẹ, đây là giáo sư Bhaer! – Cô nói giọng thật hãnh diện và hạnh phúc đủ khiến cô có thể thổi kèn trom-pét và mở cửa một cách trịnh trọng.

Tất cả mọi người chào ông rất thân ái, ban đầu vì Jo, rồi rất nhanh chóng, ai cũng mến ông vì chính bản thân ông. Người ta không thể làm khác vì ông có được lá bùa làm cho con tim mọi người mở ra. Và những con người đơn giản kia đã cởi tấm lòng mình trước ông. Ông Bhaer ngồi xuống và nhìn quanh với vẻ của một lữ khách đến gõ vào một cánh cửa và khi cửa mở, ông cảm thấy như đang ở nhà mình vậy. Mấy đứa trẻ chạy về phía ông như bầy ong bay về phía lọ mật. Chúng ngồi trên đùi ông và bắt đầu tấn công ông bằng cách lục túi, kéo râu và nhìn đồng hồ của ông với sự táo tợn trẻ thơ.

Những người phụ nữ trao đổi nhau cái nhìn tán thành và ông March, vì cảm nhận được là ông đã tìm thấy một tâm hồn anh em, đã phô trương tất cả những báu vật của mình cho người khách xem. John, người ít nói, rất thích thú với cuộc chuyện trò, còn ông cụ Laurence không tài nào ngủ được.

“Anh bạn thân mến! Anh ấy đã không thể ăn mặc cẩn thận hơn nếu như anh ấy đến để tỏ tình với một người đẹp!” Jo tự nói với mình. Và một ý nghĩ bỗng nảy ra từ câu đó khiến cô đỏ mặt đến nỗi cô đánh rơi cuộn len và cúi xuống để che giấu gương mặt mình.

Thao tác đó không thành công như chờ đợi, vì ông giáo sư cũng cúi xuống để nhặt cuộn len. Họ cụng đầu nhau, bị choáng váng và ngồi thẳng dậy cười, mặt đỏ gay và không có cuộn len nào trong tay. Cả hai ngồi xuống ghế và tiếc là đã rời ghế mình.

Không ai nhận thấy thời gian trôi qua. Mọi người nói chuyện đến hụt cả hơi quanh ngọn lửa cho đến khi Meg đứng lên để ra về.

– Chúng ta phải hát bài hát của chúng ta như ngày trước vì chúng ta lại sum họp. – Jo nói, cảm thấy là sẽ tạo ra một thứ xả hơi vui vẻ và không nguy hiểm cho các cảm xúc vui trong tâm hồn cô.

Không phải tất cả mọi người đều có mặt. Nhưng không ai thấy câu nói của cô là không đúng chỗ hoặc sai: Beth dường như vẫn luôn ở giữa mọi người như một sự hiện diện hiền hậu, vô hình, nhưng thân thương hơn bao giờ hết, vì cái chết không cắt đứt những mối liên hệ gia đình. Chiếc ghế nhỏ vẫn còn ở chỗ cũ và giỏ đồ khâu với món đồ mà em không hoàn thành được khi kim khâu đã trở thành “quá nặng” vẫn còn để trên giá. Chiếc đàn dương cầm thân yêu của em không hề thay đổi vị trí và phía trên đó gương mặt Beth, tươi cười và bình thản như những ngày đầu, đang nhìn họ và như muốn nói: “Hãy hạnh phúc. Con luôn có mặt.”

– Amy, em hãy chơi một cái gì đó đi. Hãy cho mọi người thấy là em đã tiến bộ như thế nào. – Laurie hãnh diện nói, và ta có thể hiểu được điều đó, về cô học trò nhiều năng khiếu này.

Nhưng Amy, mắt ngấn lệ, trả lời trong khi xoay tròn chiếc ghế đã sờn:

– Tối nay thì không, anh yêu. Tối hôm nay em không thể.

Nhưng cô làm một việc khác chói lọi hơn. Cô hát các bài hát của Beth với một giọng thật êm dịu mà giáo sư giỏi nhất cũng không thể đào tạo được. Cô đã làm rung động con tim của thính giả với một sức mạnh êm ái hơn mọi cảm hứng có thể tạo ra. Gian phòng im lặng khi giọng hát bỗng lạc đi trên các nhịp cuối cùng của bản thánh ca mà Beth yêu thích nhất. Thật không khó khăn gì khi ta nói:

“Thế gian không có ưu phiền nào mà trồi cao không thể an ủi được ”

Amy tựa người vào chồng đang đứng bên và nghĩ là đang thiếu một chiếc hôn của Beth để cho sự trở về nhà của cô được hoàn hảo.

– Giờ thì chúng ta kết thúc với bài hát của Minon mà ông Bhaer hát rất hay! – Jo nói trước khi nỗi buồn xâm chiếm lấy cử tọa.

Ông Bhaer hắng giọng và bước về góc phòng nơi Jo đang đứng.

– Cô sẽ hát cùng tôi, vì giọng của chúng ta rất hợp nhau.

Một sáng kiến thật hay! Thật vậy, vì Jo không có khiếu về âm nhạc chút nào, không hơn gì một con châu chấu.

Bài hát thành công, người hát được hoan nghênh nhiệt liệt. Nhưng vài phút sau đó, ông hoàn toàn quên phép lịch sự của mình và nhìn thẳng vào Amy khi thấy cô đội nón chuẩn bị ra về. Thật vậy, cô đã được giới thiệu là “em gái tôi” và không ai gọi cô bằng cái tên mới từ khi ông có mặt ở đây. Ông lại càng quên giữ mình hơn nữa khi nghe Laurie nói thật dễ mến, lúc từ giã:

– Vợ tôi và tôi, chúng tôi rất hạnh phúc được làm quen với ông, thưa ông. Ông đừng quên, ông luôn được hoan nghênh tại nhà chúng tôi.

Giáo sư cám ơn anh rất nồng nhiệt và bỗng có vẻ thật hạnh phúc khiến Laurie thấy ông là người đàn ông tuyệt vời nhất và cởi mở nhất thế giới.

– Tôi cũng thế, tôi cũng xin kiếu từ, Nhưng tôi sẽ rất vui được trở lại nếu như bà cho phép, thưa bà, vì một công việc nhỏ cần phải giải quyết trong thành phố sẽ giữ chân tôi lại trong vùng vài ngày.

Ông nói với bà March, nhưng ông nhìn Jo trong khi nói. Giọng nói của bà mẹ đã nói lên lời chấp thuận đầy khích lệ không kém gì cặp mắt của cô con gái.

– Anh nghĩ đó là một người đàn ông đứng đắn. – Ông March nhận xét, vẻ hài lòng, sau khi người khách cuối cùng ra về.

– Và em tin chắc ông ấy là người tốt. – Bà March nói tiếp trong khi lên dây cót đồng hồ.

– Con đã biết chắc rằng mọi người sẽ yêu quý ông ấy. – Jo nói lúc đi lên phòng ngủ.

Cô tự hỏi không biết công việc gì đã đưa ông Bhaer đến thành phố và nghĩ ông là đối tượng của một vinh dự lớn lao nào đấy, nhưng sự khiêm tốn đã không cho phép ông nói ra.

Nếu như cô có thể thấy được gương mặt ông khi trở về phòng của mình, ông đứng nhìn bức chân dung một cô gái thật nghiêm nghị với mái tóc dày, dường như đang nhìn tương lai một cách buồn lo, thì cô sẽ đoán ngay được vì sao, nhất là khi đèn đã tắt và ông đã hôn bức chân dung đó.