hư tôi đã nói, mãi một thời gian sau đó – sau khi chúng tôi rời Nhà Tranh đã lâu – tôi mới hiểu ra cuộc gặp gỡ đó giữa chúng tôi trong sân nhà thờ hệ trọng đến mức nào. Lúc ấy tôi đã bực tức, đúng. Nhưng tôi đã không tin rằng chuyện đó khác xa những lần xích mích nho nhỏ khác giữa chúng tôi xưa nay đến vậy. Tôi chẳng bao giờ có ý nghĩ rằng cuộc đời chúng tôi cho tới lúc đó vẫn còn gắn bó với nhau đến thế, lại có thể rời rã và tan đàn sẻ nghé vì một chuyện như vậy.

Nhưng tôi cho rằng thật ra, đã có những cơn thủy triều mạnh mẽ giật chúng tôi khỏi nhau từ trước đó, và chỉ cần thêm một chuyện như vậy xảy ra là việc đó hoàn tất. Giá như tôi hiểu điều ấy ngay từ hồi đó thì – ai mà biết được? – có lẽ chúng tôi đã giữ lấy nhau chặt hơn rồi.

Có một điều, ngày càng nhiều học sinh ra đi để trở thành người chăm sóc, và ở đám Hailsham chúng tôi hình thành một cảm giác ngày càng mạnh mẽ rằng đó là con đường tự nhiên phải theo thôi. Chúng tôi vẫn còn những bài luận phải làm, nhưng ai cũng biết thật ra nếu quyết định khởi đầu quá trình đào tạo thì chúng tôi sẽ không phải hoàn tất những bài luận đó làm gì. Nhưng Hailsham càng trở nên xa vời thì những bài luận đó càng có vẻ bớt phần quan trọng. Hồi đó tôi đã có ý nghĩ này – mà có lẽ tôi đúng – rằng nếu ngay cái cảm giác những bài luận là quan trọng mà còn có thể ngày một biến đi như thế thì bất cứ cái gì ràng buộc đám học sinh Hailsham chúng tôi lại với nhau cũng vậy thôi. Chính vì vậy mà trong một thời gian tôi cố hết sức duy trì lòng nhiệt tình của chúng tôi trong việc đọc sách và ghi chú. Nhưng bởi không có lý gì để cho rằng chúng tôi sẽ còn gặp lại các giám thị, lại thêm ngày càng nhiều học sinh ra đi, nên việc đó chẳng mấy chốc trở thành cái gì đó như một sự nghiệp không thành vậy.

Dù sao, trong những ngày sau cuộc trò chuyện ở sân nhà thờ, tôi đã làm những gì có thể để quên đi chuyện đó. Tôi cư xử với cả Tommy lẫn Ruth như thể không có gì đặc biệt xảy ra, và họ cũng làm vậy. Nhưng giờ thì vẫn luôn luôn có một cái gì đó, mà không phải chỉ giữa tôi với họ thôi đâu. Mặc dù họ làm ra vẻ như họ vẫn là một cặp – họ vẫn làm cái kiểu khẽ-vỗ-vào-tay-nhau mỗi khi chia tay –, nhưng tôi biết họ đủ rõ để thấy rằng họ đã trở nên xa cách nhau lắm rồi.

Dĩ nhiên tôi cảm thấy bứt rứt về chuyện đó, nhất là về những con vật của Tommy. Nhưng tôi không thể đơn giản đi gặp cậu ấy giải thích rõ sự tình được nữa. Vài năm trước, thậm chí chỉ sáu tháng trước đó thôi thì đã có thể làm vậy. Tommy và tôi ắt đã có thể nói chuyện thẳng thắn và giải quyết rốt ráo chuyện này. Nhưng vì lý do nào đó mà bước sang mùa hè thứ hai ấy mọi chuyện đã khác. Có lẽ là vì mối quan hệ của tôi với Lenny, tôi không biết. Dù sao đi nữa, nói chuyện với Tommy không còn dễ như trước. Ít nhất là bề ngoài mọi chuyện vẫn như trước, nhưng chúng tôi chẳng bao giờ nhắc tới những con vật hoặc về chuyện xảy ra trong sân nhà thờ.

Đó là chuyện đã xảy ra ngay trước khi tôi có cuộc trò chuyện nọ với Ruth trong trạm chờ xe buýt, khi tôi đâm bực mình vì cô giả vờ quên cái lối đi mọc đầy cây đại hoàng ở Hailsham. Như tôi đã nói, nếu khi đó không phải giữa chừng một cuộc trò chuyện nghiêm túc như thế thì có lẽ tôi đã không nổi cáu đến vậy. Ừ thì đến lúc ấy chúng tôi đã bàn xong phần chủ yếu của chuyện đó, nhưng dẫu vậy đi nữa, thậm chí dù khi đó chúng tôi có đang thoải mái và chỉ là tán gẫu bâng quơ, đó vẫn là một phần nỗ lực của chúng tôi để làm rõ mọi chuyện với nhau nên không có chỗ cho bất cứ sự vờ vịt nào theo kiểu ấy.

Chuyện là thế này. Mặc dù đã có điều gì đó xảy ra giữa tôi với Tommy, nhưng giữa tôi và Ruth thì không hẳn vậy – hay ít nhất là tôi nghĩ vậy – nên tôi mới quyết định rằng đã đến lúc nói chuyện với cô ấy về những gì đã xảy ra trong sân nhà thờ. Hôm ấy là một ngày mưa gió bão bùng, nên chúng tôi bị nhốt trong nhà dẫu cho ẩm thấp. Thành thử đến chiều khi trời có vẻ hửng lên, hoàng hôn màu hồng đẹp đẽ, tôi rủ Ruth ra ngoài hít thở chút khí trời. Có một lối đi dốc mà tôi phát hiện được chạy ven bên lề thung lũng, và ngay chỗ nó dẫn ra đường cái có một trạm chờ xe buýt cũ. Xe buýt đã thôi đến từ đời nảo đời nào, biển trạm xe buýt đã bị dỡ từ lâu, và trên bức tường sau lưng trạm chỉ còn trơ lại mỗi cái khung cửa thứ ngày xưa từng là chiếc bảng lắp kính thông báo giờ xe chạy. Nhưng bản thân trạm chờ xe – giống như túp lều bằng gỗ được xây thật công phu chăm chút, với một mặt trông ra những cánh đồng xuôi xuống triền thung lũng – thì vẫn đứng đó, thậm chí băng ghế vẫn không suy suyển. Đó là nơi Ruth và tôi thường ngồi, vừa nghỉ hơi vừa ngắm mạng nhện chăng trên rui nhà và bầu trời buổi chiều hè ngoài kia. Rồi tôi nói gì đó đại loại như:

"Ruth này, chuyện xảy ra hôm nọ ấy, chúng mình nên thử bàn lại đến nơi đến chốn."

Tôi cố nói bằng giọng có ý hòa giải, và Ruth hưởng ứng. Cô ấy nói ngay rằng ba chúng tôi cãi nhau vì những chuyện rất ư xuẩn ngốc như vậy thì thật ngớ ngẩn. Cô ấy nhắc lại những lần khác chúng tôi cãi nhau và chúng tôi bật cười một chút về chuyện đó. Nhưng tôi không thực sự muốn Ruth quên đi chuyện ấy theo kiểu đó, nên tôi nói, cố bằng giọng càng ít căng thẳng càng hay:

"Ruth này, mình nghĩ rằng khi các cậu là một cặp, đôi lúc các cậu không nhìn sự vật được rõ ràng như người ngoài nhìn vào. Chỉ đôi lúc thôi."

Cô ấy gật. "Có lẽ đúng."

"Mình không muốn can thiệp đâu. Nhưng đôi lúc, dạo gần đây ấy, mình nghĩ Tommy rất bức xúc. Cậu biết đấy. Về những chuyện cậu nói hoặc làm."

Tôi cứ lo Ruth sẽ giận, nhưng cô ấy gật đầu thở dài. "Mình nghĩ cậu nói đúng," cuối cùng cô ấy nói. "Mình cũng nghĩ về chuyện ấy suốt."

"Thế thì có lẽ đúng ra mình không nên khơi nó ra. Lẽ ra mình phải biết rằng cậu có nhận thấy chuyện gì đang xảy ra. Thực ra đó không phải việc của mình."

"Đúng là việc của cậu mà, Kathy. Cậu thực sự là một người trong chúng mình, thành thử đấy luôn luôn là việc của cậu. Cậu nói đúng, chuyện ấy thật không hay. Mình hiểu cậu muốn nói gì. Chuyện hôm nọ, về những con vật của Tommy ấy. Thật không hay. Mình đã bảo cậu ấy là mình lấy làm tiếc về chuyện đó."

"Mình vui vì cậu đã nói ra. Mình không biết là cậu đã nói vậy."

Ruth lúc ấy đang gỡ gỡ vài mẩu gỗ mốc meo trên băng ghế bên cạnh, trong một lát cô ấy dường như hoàn toàn đắm chìm vào việc đó. Rồi cô ấy nói:

"Kathy ạ, bây giờ chúng mình nói chuyện Tommy là tốt. Mình vẫn muốn nói với cậu một chuyện, nhưng mình chẳng bao giờ biết phải nói ra sao hoặc khi nào. Kathy, hãy hứa là cậu sẽ không giận mình nhiều nhé."

Tôi nhìn cô rồi nói: "Miễn sao không phải lại chuyện mấy cái áo cổ lọ."

"Không mà, nghiêm chỉnh đấy. Hãy hứa với mình là cậu sẽ không quá giận. Bởi vì mình phải nói với cậu điều này. mình sẽ không tha thứ cho chính mình nếu còn im lặng lâu hơn nữa."

"Được rồi, chuyện gì vậy?"

"Kathy à, mình nghĩ về chuyện này từ ít lâu nay. Cậu không phải đứa ngốc, chắc cậu cũng thấy rằng mình với Tommy, có lẽ chúng mình không thể cặp với nhau mãi được. Chuyện đó không có gì ghê gớm cả. Đã có một thời chúng mình hợp nhau. Nhưng liệu có hợp nhau mãi không thì chưa chắc. Bây giờ lại còn cái tin đồn rằng các cặp yêu nhau sẽ được hoãn hiến tạng nếu họ chứng minh được rằng họ thực sự hợp nhau, cậu biết đó. Ừ thì, chuyện mình muốn nói là thế này, Kath ạ. Cậu cứ suy nghĩ mãi không biết chuyện gì sẽ xảy ra nếu mình với Tommy quyết định sẽ không cùng nhau nữa, điều ấy hoàn toàn tự nhiên thôi. Không phải chúng mình sắp chia tay nhau đâu, đừng hiểu lầm mình. Nhưng mình nghĩ nếu ít nhất cậu tự hỏi mình như vậy thì cũng hoàn toàn bình thường. Kathy ạ, cậu cần phải hiểu rằng Tommy không xem cậu như cậu nghĩ đâu. Cậu ấy thật sự thích cậu, thích cậu lắm, cậu ấy cho rằng cậu thật là tuyệt. Nhưng mình biết cậu ấy không xem cậu như một bạn gái đúng nghĩa đâu, cậu hiểu không. Với lại…" Ruth dừng lại thở dài. "Ngoài ra, cậu biết Tommy rồi đó. Cậu ấy có thể khó tính lắm."

Tôi nhìn cô chằm chặp. "Ý cậu là sao?"

"Cậu phải hiểu mình muốn nói gì chứ. Tommy không thích những cô gái từng quan hệ với… ừ thì, cậu hiểu đó, với hết người này đến người nọ. Tính cậu ấy thế. Mình xin lỗi, Kathy, nhưng thật không phải nếu không nói chuyện này với cậu."

Tôi nghĩ một chút rồi nói: "Biết mấy chuyện như vậy bao giờ cũng tốt.’

Tôi cảm thấy Ruth chạm tay tôi. "Mình biết cậu sẽ nhìn nhận đúng việc này. Tuy nhiên, Kathy ạ, cậu cần phải hiểu rằng Tommy nghĩ về cậu nhiều lắm. Thật đấy."

Tôi muốn đổi đề tài, nhưng ngay lúc đó đầu óc tôi trống rỗng. Ắt là Ruth cũng nhận thấy điều đó, vì cô duỗi hai tay ra rồi vừa như ngáp vừa nói:

"Giá như mình biết lái xe, mình sẽ đưa cả lũ chúng mình đi cắm trại ở chỗ hoang vu nào đó. Dartmouth chẳng hạn. Ba chúng mình, có thể thêm Laura và Hannah. Mình muốn ngắm tất cả các bãi lầy và những thứ khác nữa."

Trong khoảng vài phút sau chúng tôi bàn chuyện nếu đi cắm trại xa như thế thì chúng tôi sẽ làm gì. Tôi hỏi chúng tôi sẽ nghỉ ở đâu, và Ruth nói chúng tôi có thể mượn một cái lều to. Tôi chỉ ra rằng ở những chỗ như vậy gió có thể rất mạnh nên ban đêm lều của chúng tôi có thể bị cuốn bay mất, dễ không. Những chuyện ấy chẳng có gì là nghiêm túc. Nhưng chính là vào lúc đó tôi nhớ lại hồi ở Hailsham, khi chúng tôi vẫn còn là học sinh lớp Cao, có lần chúng tôi cắm trại bên bờ ao cùng cô Geraldine. James B. được cử đi đến ngôi nhà chính để lấy cái bánh mà chúng tôi đã nướng trước đó, nhưng trong khi cậu ta đem bánh về, một cơn gió mạnh nổi lên cuốn phăng toàn bộ lớp bánh xốp trên cùng đi và ném vào đó những lá cây đại hoàng. Ruth bảo cô ấy chỉ nhớ mang máng chuyện đó thôi, thế là như tôi nói, cố nhắc cho cô nhớ ra:

"Vấn đề là cậu ta gặp rắc rối, vì chuyện đó chứng tỏ cậu ta đã đi theo lối mòn có cây đại hoàng."

Và chính lúc đó Ruth nhìn tôi mà nói: "Sao cơ? Thế thì có gì sai nào?"

Chính là cái kiểu cô ấy nói, đột nhiên lại giả dối đến mức dẫu người ngoài nhìn vào cũng thấy rõ mười mươi. Tôi thở dài bực bội nói:

"Ruth, đừng vờ vịt với mình nữa đi. Chẳng có cách gì cậu lại quên được. Cậu biết là chúng mình không được phép đi lối đó mà."

Có lẽ tôi nói cũng hơi gay gắt. Dù thế nào thì Ruth vẫn không nhượng bộ. Cô ấy vẫn tiếp tục vờ như chẳng nhớ gì, khiến tôi lại càng cáu tiết. Và chính lúc đó cô ấy nói:

"Có liên quan gì cơ chứ? Cái lối đi có cây đại hoàng đó có can dự gì ở đây? Cậu đang nói gì thì cứ nói tiếp đi."

Sau đó có lẽ chúng tôi đã trở lại nói chuyện có phần thân mật, rồi chẳng mấy chốc sau chúng tôi đã đi theo lối mòn ngược trở về Nhà Tranh trong ánh sáng nhá nhem. Nhưng bầu không khí chẳng bao giờ trở lại như trước nữa, và khi tạm biệt nhau trước Kho thóc Đen, chúng tôi không khẽ chạm tay vào nhau như thường lệ.

Chẳng bao lâu sau đó tôi đi đến quyết định, và khi đã quyết định tôi không bao giờ dao động. Đơn giản là một sáng nọ, sau khi thức dậy, tôi liền bảo Keffers tôi muốn được đào tạo để làm người chăm sóc. Chuyện đó dễ dàng đến đáng ngạc nhiên. Ông ta đang đi ngang qua sân, đôi ủng bết bùn, vừa đi vừa cảu nhảu càu nhàu một mình, tay cầm một đoạn ống nước. Tôi lại gần nói với ông ta, và ông ta chỉ nhìn tôi như thể tôi đang kèo nèo xin ông ta cho thêm củi. Rồi ông ta làu bàu gì đó đại loại như buổi chiều tôi đến gặp ông ta để điền các mẫu đơn. Dễ thế đấy.

Dĩ nhiên sau đó thì cũng mất một ít thời gian, nhưng toàn bộ việc đó đã được khởi động, và đột nhiên tôi nhìn mọi thứ – Nhà Tranh, bất cứ ai ở Nhà Tranh – dưới một ánh sáng khác. Giờ đây tôi là một trong những người sắp ra đi, và chẳng mấy chốc ai cũng biết chuyện. Có lẽ Ruth nghĩ chúng tôi sẽ ngồi hàng giờ trò chuyện về tương lai của tôi; có lẽ Ruth cho rằng cô ấy có thể có tác động lớn đến việc liệu tôi đổi ý hay không. Nhưng tôi giữ một khoảng cách nhất định với cô ấy như đã làm với Tommy. Chúng tôi không còn thực sự trò chuyện với nhau thêm ở Nhà Tranh nữa, và ngoảnh đi ngoảnh lại đã đến lúc tôi nói lời tạm biệt.