ôi rất kinh ngạc. Cho đến lúc đó không thể bắt mình phải tin vào sự phạm tội của Jack Renauld. Khi Poirot hỏi anh chàng, tôi chờ câu trả lời phẫn nộ phủ nhận tội lổi. Nhưng bây giờ nhìn anh ta tái nhợt và nhu nhược đứng tựa vào tường, và nghe thấy anh ta, thay cho lời biện hộ, bật ra tiếng “Chẳng có gì nói cả” một cách thờ ơ, thì tôi không nghi ngờ gì nữa.

Trong lúc đó, Poirot quay về phía Giraud:

- Ông dựa vào đâu để bắt người?

- Phải chăng ông nghĩ rằng tôi sẽ trình bày với ông bây giờ sao?

- Đúng, theo phép lịch sự.

Giraud khinh thị nhìn Poirot. Ông ta lưỡng lự, không biết nên từ chối thô bạo hay tỏ rõ sự đắc thắng trước đối thủ:

- Tôi nghĩ rằng ông cho là tôi đã sai lầm - ông ta cười khẩy.

- Tôi không thể ngạc nhiên được - Poirot trả lời hơi độc địa.

Nét mặt Giraud tối sầm:

- Thôi được, hãy đi với tôi, tự ông sẽ tin thôi.

Ông ta mở tung cửa phòng khách và chúng tôi bước vào, để Jack Renauld cho hai cảnh binh canh.

- Ngài Poirot, bây giờ - Giraud nói hết sức châm biếm, đặt mũ xuống bàn - tôi thết ông một bài giảng ngắn về công tác truy tìm. Tôi sẽ cho thấy cách làm việc của những người thám tử hiện đại chúng tôi.

- Tuyệt! - Poirot trả lời, chuẩn bị nghe - Còn tôi sẽ cho ông biết “Đội cận vệ Già” biết nghe một cách tuyệt vời như thế nào - Nói rồi Poirot ngả người trên lưng ghế, nhắm mắt lại. Nhưng lập tức anh lại hé mắt để nói thêm - Đừng sợ tôi ngủ thiếp đi. Tôi sẽ nghe hết sức chăm chú.

- Thế đấy - Giraud bắt đầu - tôi nhanh chóng nhận rõ toàn bộ sự nhảm nhí về người Chile ấy. Thực tế có hai người bị lôi kéo, nhưng không phải là người nước ngoài bí ẩn. Tất cả những cái đó là sự đánh lừa.

- Hiện tại mọi điều đều rất lôgic, ông bạn Giraud thân mến ạ - Poirot làu bàu nói - Đặc biệt là sau câu chuyện bịa đặt láu lỉnh với mẩu thuốc lá và que diêm của chúng.

Giraud nhìn Poirot một cách dữ tợn rồi tiếp tục:

- Trong thực tế cần phải phát hiện người đàn ông đã đào huyệt và có lợi nhờ vụ án. Người đàn ông ấy chỉ có thể là một người. Chúng ta biết cuộc cãi vã nhau giữa Jack với bố và về những lời đe dọa của anh ta. Từ đó đẻ ra động cơ phạm tội. Bây giờ nói về các phương tiện giúp Jack Renauld đêm hôm đó có mặt ở Merlinville. Anh ta giấu kín chuyện này, việc đó biến sự nghi ngờ thành niềm tin. Sau đó chúng ta tìm thấy nạn nhân thứ hai bị đâm bằng chính con dao đó. Qua câu chuyện của đại úy Hastings, chúng ta biết con dao bị đánh cắp khi nào. Tôi đã phân loại mọi người sống trong nhà này và chỉ có Jack Renauld từ Cherbourg trở về là có thể lấy dao mà thôi.

Poirot ngắt lời Giraud:

- Ông không đúng. Còn một người nữa có thể lấy dao.

- Ông muốn nhắc đến ngài Stonor à? Ông ta đến cửa chính bằng chiếc ôtô thẳng từ Calais đến. Ồ, ông cứ tin tôi, tôi đã cân nhắc mọi lẽ. Từ lúc anh ta có mặt ở nhà này và lúc tàu đến là một giờ. Rõ ràng là anh ta nhìn thấy đại úy Hastings và cô bạn từ nhà kho đi ra, anh ta đã đi qua đây và lấy dao, sau đó đâm kẻ tòng phạm của mình trong nhà kho.

- Người đã chết rồi!

Giraud nhún vai:

- Có thể anh ta không nhận thấy điều đó. Anh ta có thể nghĩ rằng ông kia đang ngủ. Rõ ràng trước đó họ đã gặp nhau. Trong bất kỳ trường hợp nào anh ta cũng biết rằng vụ giết người thứ hai này làm rắc rối thêm vụ án. Thế là chuyện đó đã xảy ra.

- Nhưng việc đó đã không thể đánh lừa được ngài Giraud - Poirot lẩm bẩm.

- Ông chế nhạo tôi! Nhưng tôi sẽ cho ông thấy bằng chứng cuối cùng không thể bác bỏ được. Lời kể của bà Renauld là bịa đặt, một sự nói dối từ đầu đến cuối. Chúng ta tin rằng bà ta yêu chồng. Và dù sao bà ta cũng đã nói dối để che dấu kẻ giết người. Phụ nữ nói dối vì ai? Đôi khi vì mình, vì người đàn ông mà mình yêu, và luôn luôn vì con cái. Điều sau cùng này là bằng chứng không thể bác bỏ. Chẳng làm gì được với bằng chứng này.

Giraud, mặt đỏ bừng và đắc thắng, im lặng. Poirot luôn nhìn anh ta bằng hai con mắt nheo lại.

- Đó là những bằng chứng của tôi - Giraud kết thúc - Ông có thể nói gì về điều này?

- Ông không tính đến một điều.

- Điều gì?

- Jack Renauld có lẽ biết khá rõ quy hoạch của sân gôn. Anh ta biết rằng xác chết sẽ bị phát hiện gay khi người ta bắt đầu đào boong-ke.

Giraud cười to:

- Điều ông nói thật là phi lý! Jack Renauld đích thị muốn xác chết được tìm thấy. Khi chưa tìm thấy xác chết thì không thể thừa nhận cái chết và không thể bắt đầu sở hữu tài sản thừa kế.

Tôi nhìn thấy những ánh lửa lấp lánh trong đôi mắt của Poirot. Anh đứng dậy:

- Nhưng thế thì tại sao lại đem chôn? - Poirot hỏi rất nhẹ nhàng - Ông Giraud, ông thử nghĩ xem. Nếu vì lợi ích của Jack Renauld mà cần tìm thấy ngay xác chết thì nói chung đào hố để làm gì?

Câu hỏi đặt ra bất ngờ và Giraud không trả lời, ông ta chỉ nhún vai; dường như cho thấy rằng điều đó không quan trọng.

Poirot đi ra cửa, tôi đi theo anh.

- Ông còn chưa tính đến một điều nữa - Poirot vừa đi vừa nói.

- Còn điều gì nữa?

- Mẩu ống chì - Poirot nói nghiêm chỉnh và đi ra khỏi phòng.

Jack Renauld vẫn đứng ngoài hành lang lớn, nét mặt tái nhợt, đờ đẫn. Nhưng khi chúng tôi từ trong phòng khách đi ra, anh tà rùng mình và nhìn chúng tôi chằm chằm. Lúc đó ở cầu thang có tiếng chân bước nhẹ, đó là bà Renauld đang đi xuống. Khi nhìn thấy con trai đang đứng giữa hai người thi hành pháp luật, bà ta dừng lại như hóa đá.

- Jack! - Bà Renauld kêu, giọng nghẹn ngào - Jack, thế này là thế nào?

Jack nhìn mẹ với cái nhìn hững hờ và nói:

- Người ta bắt con, mẹ ạ.

- Cái gì?

Bà Renauld thốt lên một tiếng và trước khi có người kịp đỡ, bà lảo đảo và ngã mạnh xuống cầu thang. Cả hai chúng tôi chạy lại gần và nâng bà dậy. Poirot lên tiếng trước tiên:

- Đầu bà ấy bị đập mạnh vào cạnh bậc thang. Và tôi cảm thấy bà ta bị chấn động não nhẹ. Nếu Giraud muốn lấy cung bà ấy thì ông ta phải đợi. Có thể bà ấy bất tỉnh ít ra là một tuần.

Denise và Francoise đỡ bà chủ. Để cho hai người hầu gái trông coi bà Renauld, Poirot rời khỏi nhà. Anh đi với dáng điệu băn khoăn, đầu cúi xuống. Một lúc lâu tôi không nói gì, nhưng cuối cùng mạnh dạn nêu câu hỏi.

- Có nghĩa là anh tin rằng, dù thế nào mặc lòng, Jack Renauld không có tội?

Poirot không trả lời ngay, sau một lúc im lặng anh nói:

- Tôi không biết, Hastings ạ. Có khả năng như vậy. Lẽ tất nhiên Giraud không hoàn toàn đúng từ đầu đến cuối. Nếu Jack Renauld có tội thì điều đó không liên quan gì đến chứng cứ của Giraud cả. Chỉ có tôi mới biết chứng cứ nặng nhất chống lại anh ta.

- Chứng cứ gì vậy? - tôi ngạc nhiên hỏi.

- Nếu như anh động não và cùng xem xét vụ án một cách chăm chú như tôi thì anh sẽ đoán ra thôi, anh bạn ạ.

Đó là một trong những câu trả lời của Poirot làm tôi bực nhất.

Không đợi tôi tự biện hộ, anh lại tiếp tục:

- Ta hãy đi ra bờ biển, ngồi lại đó và phân tích vụ này. Anh đã biết mọi điều mà tôi biết. Nhưng tôi muốn anh tự hiểu sự thật bằng cố gắng của bản thân, chứ không cần tôi phải dắt tay anh.

Chúng tôi ngồi tại mỏm đồi mọc đầy cỏ mà Poirot chọn, từ đó nhìn ra biển thật tuyệt vời.

- Hãy suy nghĩ xem, anh bạn - Poirot nói vẻ khích lệ - Hãy sắp xếp các ý nghĩ sao cho có trật tự. Hãy suy nghĩ đúng phương pháp, hợp lôgic. Đó là bí quyết của thành công.

Tôi cố gắng phục tùng Poirot, sắp xếp lại trong óc mọi chi tiết của vụ án. Và bỗng nhiên tôi rùng mình - trong óc tôi nảy sinh sự phỏng đoán hết sức rõ ràng. Tôi nhắm mắt tập trung phân tích mọi chi tiết của vụ án.

- Anh bạn thân mến, tôi thấy trong óc anh có một ý nghĩ sáng sủa nào đó rồi! - giọng nói thân tình của Poirot vang lên bên tai tôi - Thật tuyệt, chúng ta thắng lợi đến nơi rồi.

Hút xong một tẩu thuốc và mặt mày rạng rỡ vì một nụ cười vui sướng, tôi thốt lên:

- Poirot, tôi cảm thấy tất cả chúng ta đều rất coi thường các chi tiết của vụ án. Tôi nói “chúng ta” mặc dù đúng hơn phải nói là “tôi”. Nhưng anh phải chịu sự trừng phạt vì tính kín đáo bẩm sinh của mình. Vì thế tôi nhắc lại: chúng ta rất coi thường. Còn có một người nào đó mà chúng ta đã quên.

- Và đó là ai vậy? - Poirot chớp mắt, tỏ vẻ quan tâm.

- Georges Coneau!