ảy ngày đã trôi qua.

Sau này, khi Los nhớ lại thời gian ấy, anh có cảm giác đó là một khoảng tối xanh mờ, một tâm trạng thanh thản kì lạ, anh thức mà vẫn được mơ thấy những hình ảnh diệu huyền.

Los và Guxev thức giấc từ sớm. Tắm và ăn một bữa nhẹ xong, họ đi tới thư viện. Đôi mắt chăm chú, dịu dàng của Aêlita đón sẵn họ trên ngưỡng cửa. Cô nói những lời gần như đã hiểu được. Los cảm thấy cực kì thanh thản trong khung cảnh yên tĩnh lờ mờ tối của căn phòng này, trong những lời khẽ khàng của Aêlita, - cặp mắt cô long lanh, to tròn và trong đó trôi qua những giấc mộng. Những cái bóng lướt trên màn ảnh. Không cần phải cố gắng, các từ cũng cứ thấm sâu vào ý thức.

Các từ - thoạt tiên chỉ là những âm thanh, rồi khái niệm thoáng hiện như từ trong đám sương mù - dần dần mới mọng chất đời. Bây giờ, khi Los phát âm tên của Aêlita, cái tên ấy khiến anh xao xuyến bởi hai cảm giác: cảm giác buồn rầu của phần AÊ, có nghĩa là “trông thấy lần cuối cùng”, và cảm giác sáng tươi lấp lánh - LITA, có nghĩa là “ánh sáng ngôi sao”. Ngôn ngữ của thế giới mới hòa nhập vô cùng tinh tế vào ý thức anh. Quá trình phong phú lên ấy diễn ra trong bảy ngày. Họ học vào buổi sáng và sau lúc hoàng hôn, họ học đến tận nửa đêm. Cuối cùng, có lẽ Aêlita đã mệt. Sang ngày thứ tám, không ai đến đánh thức hai người khách nữa. Thế là họ ngủ đến tận chiều.

Khi Los dậy, ngoài cửa sổ đã có những cái bóng dài của cây cối.

Một con chim nào đó hót những tiếng trong vắt đơn điệu. Los nhanh nhẹn mặc quần áo rồi không đánh thức Guxev, anh tới thư viện.

Nhưng khi anh gõ cửa, không thấy ai ra mở. Los bèn ra sân. Đó là lần đầu tiên anh ra sân trong bảy ngày qua.

Quãng rừng thưa dốc thoải xuống cánh rừng, về phía những ngôi nhà thấp. Một đàn súc vật lông dài tên là khasi - nửa gấu, nửa bò - đang vừa đi tới đó vừa rống lên buồn tẻ. Ánh nắng chiều tà như dát vàng cho thảm cỏ loăn xoăn. Cả bãi cỏ rực lên ánh vàng ẩm ướt.

Những con sếu màu ngọc bích bay đến hồ nước. Xa xa, nhô cao đỉnh núi hình chóp đầy tuyết chan hòa ánh hoàng hôn. Nơi đây cũng ngự trị sự thanh thản, nỗi buồn của một ngày đang trôi qua trong yên bình và ánh vàng.

Los đi về phía hồ theo con đường quen thuộc. Vẫn những cây cối của màu thiên thanh lá rũ ở hai bên đường. Vẫn những đống đổ nát ở sau những thân cây loang lổ. Vẫn làn không khí thanh khiết lành lạnh. Nhưng Los có cảm giác là mãi bây giờ anh mới trông thấy phong cảnh thiên nhiên kì diệu này, - mắt anh, tai anh mới được giải phóng, - vì anh đã biết tên các sự vật.

Hồ nước rực lên những vệt hồng qua đám lá cành. Nhưng khi anh tới rìa nước thì mặt trời đã lặn. Những tia hoàng hôn chiếu lên vàng rực cả nửa bầu trời. Rồi bầu trời ngả màu tro, tối đi rất nhanh. Chẳng mấy chốc đã lấp lánh những ngôi sao. Hình dạng kì lạ của các chòm sao phản chiếu trên mặt nước. Ở khúc cong của bờ hồ, bên bậc thang nhô cao đường viền sẫm đen của hai bức tượng đá khổng lồ, - hai kẻ canh giữ ngàn năm ngồi đó ngửa mặt lên các ngôi sao.

Los lại gần bậc thang. Mắt anh còn chưa quen với bóng tối ập xuống quá mau. Anh tì khuỷu tay lên chân một bức tượng, hít thở hơi ấm của hồ nước thoang thoảng hương thơm hăng hắc của các bông hoa đầm lầy. Trên mặt nước, bóng các ngôi sao mờ nhạt vì có một làn sương mù bốc lên. Trong khi đó, các chòm sao ngày càng sáng. Bây giờ đã có thể nhìn rõ những cành cây đang yên ngủ, những viên đá lóng lánh và gương mặt mỉm cười của pho tượng Magaxitl ngồi kia.

Los đứng nhìn rất lâu cho đến khi bàn tay đặt trên đá tê tê đi.

Khi đó anh mới rời pho tượng. Vừa lúc ấy, anh chợt trông thấy Aêlita.

Cô ngồi yên không nhúc nhích, mắt nhìn bóng các ngôi sao phản chiếu trên mặt nước tối sẫm.

- Aiu tu ira khaxkhe, Aêlita, - Los nói, ngạc nhiên lắng nghe những âm thanh kì lạ của lời lẽ mình. Anh nói cực kì vất vả, như thể lưỡi bị cóng. Ý nguyện của anh, - tôi có thể ngồi với cô không, Aêlita? - được thể hiện trong những âm thanh xa lạ ấy. Aêlita thong thả ngoảnh đầu lại, nói:

- Được.

Los ngồi xuống bậc đá, bên cạnh cô. Mái tóc Aêlita được trùm trong một chiếc mũ màu đen, giống như mũ áo mưa. Có thể nhìn được mặt cô trong ánh sáng sao, nhưng mắt cô thì anh không nhìn ra. Anh chỉ thấy hai cái bóng lớn trong hốc mắt.

Bằng một giọng hơi lạnh lùng, vẻ bình thản, cô hỏi:

- Ở Trái Đất các ông có hạnh phúc không?

Los không trả lời ngay, anh còn nhìn chăm chú đã: mặt cô bất động, khóe miệng cô u buồn.

- Có, - anh đáp, - có, tôi hạnh phúc.

- Các ông hạnh phúc ở điểm nào.

Los lại nhìn kĩ cô gái.

- Có lẽ hạnh phúc của chúng tôi trên Trái Đất là ở chỗ chúng tôi quên bản thân mình đi. Người hạnh phúc là người háo hức sống hết mình cho những người đem lại niềm vui háo hức đó.

Bây giờ, Aêlita ngoảnh mặt về phía anh. Có thể trông rõ đôi mắt to của cô đang kinh ngạc nhìn con người khổng lồ có bộ tóc màu sáng này.

- Niềm hạnh phúc ấy đến cùng tôi trong tình yêu đối với phụ nữ, - Los nói.

Aêlita quay đi. Chóp nhọn của chiếc mũ trên đầu cô rung rung.

Cô cười ư? - không. Cô khóc ư? - không. Los bồn chồn ngồi không yên trên bậc thang phủ đầy rêu. Aêlita nói bằng một giọng run rẩy:

- Tại sao ông lại rời bỏ Trái Đất?

- Người phụ nữ tôi yêu đã chết, - Los nói. - Tôi không đủ sức cưỡng lại nỗi tuyệt vọng. Cuộc sống đối với tôi trở nên khủng khiếp.

Tôi là một kẻ chạy trốn, một kẻ hèn nhát.

Aêlita rút bàn tay mình dưới tấm áo choàng đặt lên bàn tay to lớn của Los. Chạm vào tay anh, cô lại rụt tay vào trong áo choàng.

- Tôi biết trong đời tôi sẽ xảy ra điều này, - cô nói như nói trong lúc trầm tư. - Từ nhỏ, tôi đã mơ thấy những giấc mơ kì lạ. Tôi mơ thấy những ngọn núi cao xanh thắm, những dòng sông trong vắt, không phải như sông của chúng tôi, những đám mây to, trắng, những trận mưa xối xả, và những con người khổng lồ. Tôi tưởng như tôi sẽ phát điên. Về sau, thầy giáo tôi bảo rằng đó là askhe, thị giác thứ hai.

Trong chúng tôi, con cháu của Magaxitl, vẫn tồn tại ký ức về một cuộc sống khác, vẫn có askhe, như một hạt giống chưa nẩy mầm. Askhe là một sức mạnh khủng khiếp, một tri thức vĩ đại. Nhưng tôi không biết:

hạnh phúc là thế nào?

Aêlita rút cả hai tay dưới áo choàng ra, chập vào nhau như một đứa trẻ. Chiếc mũ của cô lại rung rung.

- Đã nhiều năm nay, đêm nào tôi cũng ra bậc đá này, ngồi nhìn lên các ngôi sao. Tôi biết nhiều chuyện lắm. Tôi cam đoan với ông rằng tôi biết những chuyện ông không bao giờ có thể biết được và ông cũng không cần biết. Nhưng hồi thơ ấu, tôi hạnh phúc biết mấy khi tôi mơ thấy những đám mây lững lờ trôi, những trận mưa xối xả, những ngọn núi xanh, những người khổng lồ. Thầy giáo tôi báo trước cho tôi: thầy báo rằng tôi sẽ chết. - Cô ngoảnh mặt về phía Los và bỗng nhếch mép cười.

Los cảm thấy khiếp sợ. Aêlita xinh đẹp thật tuyệt vời. Tấm áo có mũ trùm của cô, đôi tay, gương mặt, hơi thở của cô tỏa ra một hương vị hăng hắc, ngọt ngào thật là nguy hiểm.

Aêlita quay đi và ấn chiếc mũ thêm nữa, sụp xuống tận mắt.

Sau một lúc im lặng, Los nói:

- Aêlita, cô hãy kể cho tôi nghe về hiểu biết của cô đi.

- Đó là một điều bí mật, - cô đáp, vẻ trịnh trọng - nhưng ông là con người của Trái Đất, nên tôi sẽ phải kể cho ông nghe nhiều chuyện.

Cô ngẩng mặt lên. Những chòm sao lớn hai bên dải Ngân Hà rực rỡ và lấp lánh như thể một làn gió nhẹ của vĩnh hằng vừa thổi qua khói lửa của chúng. Aêlita buông một tiếng thở dài.

- Ông hãy nghe tôi kể, - cô nói, - ông hãy nghe chăm chú và bình tĩnh nhé.