huyến viếng thăm của họ là vào tháng Mười hai. Eva đã quyết định rằng chỉ một ngày tiếp xúc là có thể chấp nhận được dù Zhenya đi cùng họ với tất cả hào hứng của một con tin. Ít nhất Arkady cũng ép được Zhenya mặc chiếc áo khoác mới, một thắng lợi đáng kể.

Tuyết rơi nhẹ, khoác lên ngôi làng một chiếc áo khô lạnh màu trắng. Bụi mâm xôi đã biến thành những bông hoa tuyết lớn. Từng căn nhà gỗ xiêu vẹo nổi trên nền tuyết trắng và mỗi chiếc ghế bị bỏ rơi như có thêm chiếc gối tựa bằng tuyết. Toàn bộ dân làng tập hợp lại: Klara có bím tóc Viking, Olga với cặp kính mờ hơi nước, Nina cùng chiếc nạng và tất nhiên, Roman và Maria, để phân phát bánh mì, muối cùng samogon. Vanko cũng từ Chernobyl tới. Ngay cả con bò cái trong chuồng cũng ngẩng đầu nhìn ra xem tiếng ồn ào đến từ đâu.

Maria nhồi nhét tất cả mọi người vào căn nhà nhỏ ăn xúp củ cải nóng và lấy thêm samogon. Đàn ông ăn đứng. Cửa sổ đọng hơi nước và má ai cũng đỏ rực. Zhenya săm soi bếp lò cùng bệ lò dùng làm chỗ ngủ, Arkady chợt nhận ra thằng bé chưa từng được trông thấy một căn nhà gỗ của nông dân nghèo, ngoại trừ qua những câu chuyện cổ tích. Thằng bé quay sang Arkady, mấp máy, ‘Baba Yaga’. Căn phòng vẫn chính xác như trong trí nhớ của Arkady: tấm thảm thêu cảnh rừng núi, các loại khăn thêu màu đỏ và trắng, bức tượng cao cao trong góc, các bức ảnh gia đình treo trên tường, những khoảnh khắc cùng tồn tại của một Roman và Maria trẻ trung, của con gái cùng chồng con cô ta, của cô cháu gái ở bãi biển Cuba.

Eva trở thành tâm đểm sự chú ý vì Maria và bạn bè của bà muốn biết Matxcova như thế nào. Mặc dù cô xem nhẹ việc chuyển đến Maxcova ở, nhưng Arkady biết với Eva chuyện đó chẳng hề vui vẻ. Cô đã rời xa Khu vực cấm và tìm được việc ở một bệnh viện tư, tuy nhiên rất nhiều ngày cô cảm thấy như mình đang chiếm chỗ của Irina hoặc chỉ là cái vỏ của cô ấy. Nhưng những ngày khác thì lại rất tốt, thậm chí đôi lúc còn tuyệt vời.

Do tác dụng của samogon, Vanko thừa nhận rằng từ sau cái chết của Alex Gerasimov, quỹ tài trợ nghiên cứu sinh thái học từ Nga trở nên rất nhỏ giọt. Tuy nhiên, một nhóm nghiên cứu từ Texas mới chuyển đến và có thể họ sẽ cần vài người ở địa phương. Có lẽ những người bạn nghiên cứu sinh thái nước Anh sẽ muốn đóng góp. Anh ta hy vọng thế.

Maria cười vào tất cả mọi thứ Eva kể. Trong chiếc khăn sáng màu, Maria nhìn như món quà được bọc hai lần giấy và hàm răng bằng thép của bà lấp lánh. Niềm vui sướng gần như trẻ thơ lan sang tất cả dân làng, sự phấn khích lấn át tính khách sáo của họ.

Roman bẽn lẽn kéo Arkady sang một bên, “Chẳng ai trong gia đình tới thăm chúng tôi gần một năm nay. Ngay cả nghĩa trang họ cũng không thăm viếng, cậu có tưởng tượng được không?”

“Tôi rất tiếc.”

“Tôi hiểu. Họ là những người bận rộn và ở rất xa. Tôi mong cậu không phiền lòng nếu tôi lợi dụng chuyến thăm của cậu, nhưng tôi không biết bao giờ mới tập trung được ba người đàn ông một lần nữa. Chuyện này cần ít nhất ba người. Vì thế tôi đã mời Vanko. Đừng lo lắng, tôi có quần áo cũ cho mọi người thay rồi.”

“Với tôi thì không vấn đề gì.”

“Tốt!” Roman rót đầy cốc của họ.

Arkady hỏi lại. “Ba người để làm gì?”

Maria không thể che giấu lâu hơn. “Làm thịt con lợn!”

Tuyết lại rơi thành những đụn mềm mại.

Roman ra khỏi chuồng gia súc trong đôi ủng và tạp dề cao su. Vanko đã trói một chân con lợn ngang qua ngực nó để vật nó ngã xuống, nhưng Sumo quá khỏe và nhanh nhẹn, trong khoảnh khắc nó hiểu ra các nhà hảo tâm suốt một năm qua của mình đang chuẩn bị làm thịt nó. Kéo theo Vanko ở phía sau, con lợn rống lên đầy oán hận và sợ hãi, nó lồng lên chạy hết hướng này đến hướng khác trong lúc Roman treo cái ròng rọc đôi và sợi dây qua cửa chuồng.

“Roman đã từng mổ lợn cho cả làng,” Maria nói. “Giờ là con lợn của chúng tôi, nhưng chúng tôi sẽ chia sẻ với bạn bè.”

Đó là một vấn đề đơn giản: Sumo chết để họ được sống. Tuy nhiên quang cảnh cũng khiến người ta có cảm giác như đang ở hội chợ quốc gia. Vanko bị kéo lê, làm bẩn cả nền sân trắng toát, đám phụ nữ già cổ vũ anh ta như thể họ chẳng mong gì hơn một cảnh tượng hỗn loạn. Lúc con lợn phá gãy cổng, Nina, hai mắt sáng rực dùng nạng xua nó trở lại.

“Em xin lỗi,” Eva thì thầm. “Em không biết chuyện này sẽ xảy ra.”

“Bây giờ là tháng Mười hai, đã đến lúc lấp đầy tủ đựng thịt. Anh hiểu hoàn cảnh của Roman.”

“Anh sẽ giúp chứ?”

Arkady làm một cái thòng lọng. “Anh sẽ để Vanko chịu đựng thêm chút nữa.”

Bỗng nhiên từ đâu, Zhenya đã cởi áo khoác và lao ra chặn con lợn. Cả hai lăn lộn trên mặt đất. Con lợn đấu tranh cho sự sống của nó, làn mi nhạt màu run rẩy, kêu thét mọi người giúp đỡ. Ngay cả khi nó hất Zhenya rơi xuống, thằng bé vẫn nắm chặt sợi dây. Một đứa trẻ mà Arkady chưa từng thấy trước đây, sống động hơn quân cờ đang bị treo lơ lửng bằng một tay, còn tay kia đang vẫy.

“Arkady! Arkady!”

Arkady bổ nhào vào con lợn. Anh, Vanko và Zhenya bị kéo lê trên tuyết cho đến khi Arkady quàng được thòng lọng vào chân trước bên kia của nó. Sumo dùng mõm dúi một đường về trước, hai chân sau vùng vẫy dữ dội.

“Đếm đến ba nhé,” Arkady nói. “Một… hai…”

Cả buổi chiều được dành để xẻ thịt con lợn. Trước tiên là cái đầu vì phải luộc nó lâu nhất, rồi đến chân. Roman rạch một đường trên lưng làm lộ lớp mỡ sáng bóng, Maria cùng bạn bè của bà hối hả mang xô nhựa ra, ước tính sẽ có đủ giăm bông, xúc xích cùng mỡ hun khói cho cả một năm.

Bóng tối màu xanh bao phủ khắp ngôi làng lúc công việc hoàn thành; Arkady cùng Zhenya cũng đã thay quần áo, rửa ráy để chuẩn bị trở lại sân bay. Vào lúc mọi người hôn tạm biệt nhau, buổi tối mùa đông đã ùa tới, tuyết bắt đầu rơi dày. Và khi vào trong xe, Arkady cùng Eva ngồi trước, Zhenya ở phía sau, họ vẫy tay chào mọi người trong ánh đèn pha. Quay đầu xe trước khi rẽ vào con đường mòn dẫn ra đường chính. Lời đưa tiễn cuối cùng đồng thanh vang lên và rồi họ tự do.

Họ như đang bay bổng. Trong một đêm u ám ở Khu vực cấm, không trăng, không sao, không ánh đèn, cũng chẳng có chiếc xe nào khác, chỉ có ánh đèn pha của họ mò mẫm trong khoảng không. Anh nhìn Eva. Cô với sang nắm lấy tay anh và nói, “Cảm ơn anh.” Vì cái gì, anh hầu như không dám nói.

Anh liếc trộm nhìn vào gương chiếu hậu. Zhenya ngồi thẳng lưng như thể thằng bé đã có vai.

Những tinh thể sáng chói lao vào kính chắn gió. Hạt ánh sáng xoáy quanh chiếc xe, đập vào cửa kính. Tìm và đi đúng đường đã choán hết toàn bộ sự tập trung của họ.

Không ai buồn ngủ và cũng chẳng ai nói lời nào.