ào lúc tám giờ tối hôm đó, khi bốn người đàn ông ngồi trước ánh lửa trong phòng của Elliot ở The Blue Lion, tiến sĩ Fell là người đầu tiên lên tiếng.

“Giờ chúng ta đã biết,” ông nói, đưa những ngón tay lên cao và làm động tác như đang đánh dấu những điểm quan trọng, “ai là tên sát nhân, cách hắn ta gây án, và lí do tại sao hắn làm vậy. Chúng ta đã biết rằng toàn bộ chuỗi tội ác này chỉ được thực hiện bởi một người và không hề có kẻ đồng mưu nào cả. Chúng ta đã tìm ra bằng chứng có sức nặng đáng kinh ngạc để chống lại hắn ta. Chúng ta cũng biết rằng, chính bản thân tội lỗi, sẽ tự phơi bày trước ánh sáng.”

Sĩ quan Bostwick thốt ra một tiếng lẩm bẩm quả quyết.

Thiếu tá Crow gật đầu với vẻ cực kì thỏa mãn.

“Mặc dù đã chấp nhận mọi chuyện, mặc dù tôi thấy rất mừng khi tìm ra sự thật,” ông nói, “nhưng cứ nghĩ gã này đang lởn vởn giữa chúng ta…”

“Và phá hoại bầu không khí,” tiến sĩ Fell bổ sung. “Chính xác. Đó cũng chính là thứ khiến ngài sĩ quan lúng túng. Luôn có một thế lực vốn dĩ vô hại can thiệp vào tất cả mọi thứ. Anh không thể cầm lên một tách trà, đi lái xe mô tô, hay mua một cuộn phim cho máy quay, mà không bị thế lực này ảnh hưởng và bằng cách nào đó nó sẽ bẻ hành động của anh theo một hướng sai lệch. Một góc yên tĩnh của thế giới, như thị trấn nhỏ bé này chẳng hạn, sẽ bị nó làm cho đảo lộn. Tiếng súng bắn trong khu vườn sân trước, ở nơi mà mọi người thậm chí sẽ nhìn chằm chằm vào anh chỉ để thấy một cây súng. Những viên đá quăng trên đường. Một con ong vo ve trong chiếc mũ bê rê của ngài cảnh sát trưởng, và một con khác ở ngay dưới mũ của ngài sĩ quan. Và tất cả những chuyện này đều gây ra bởi thế lực mà một người nào đó đã sắp đặt đến phút cuối cùng.”

Tiến sĩ Fell lấy đồng hồ ra, nhìn nó, và đặt xuống trên chiếc bàn ở ngay cạnh mình. Ông nhồi và đốt cái tẩu với vẻ cực kì thận trọng, khụt khịt một chút, và tiếp tục.

“Do đó,” ông nói, “trong khi các anh nghĩ quá xa về các bằng chứng, tôi lại muốn học… e hèm!… lại muốn thảo luận về nghệ thuật đầu độc, và cho các anh một vài lời mách nước.

“Đặc biệt, khi áp dụng vào vụ này, chúng ta có thể phân tất cả những tên giết người kiểu này vào chỉ cùng một đề mục. Khá lạ là, tôi chưa bao giờ thấy họ được phân vào cùng một nhóm: mặc dù những tính cách của họ giống nhau một cách đáng ngạc nhiên như thể được sao chép nguyên vẹn và tinh vi theo quy luật. Họ mãi mãi là những kẻ đạo đức giả tinh quái và mãi mãi là mối nguy cho những người vợ. Ý tôi đang chỉ những kẻ đầu độc nam.

“Những kẻ đầu độc là nữ giới (có Chúa mới biết) chỉ nguy hiểm vừa đủ. Nhưng đàn ông thì lại là một mối đe dọa không mấy dễ chịu cho xã hội, bởi vì bên cạnh liều thuốc độc ranh ma, họ còn thêm vào các loại chiến thuật hiểm ác, sử dụng những nguyên tắc hành động, và họ mang trong mình ý chí phải thực hiện mọi chuyện thật hoàn hảo bằng cách sử dụng thạch tín hay strychnine. Những kẻ đầu độc nam giới chỉ là một nhóm nhỏ, nhưng họ nổi tiếng một cách ác ý. Và tất cả bộ mặt của bọn họ đều giống nhau. Tôi nghĩ các anh cũng biết đôi chút về những trường hợp ngoại lệ, những người sẽ không phù hợp với bất kì cách phân loại nào, ví dụ như Seddon chẳng hạn. Nhưng tôi nghĩ rằng nếu chúng ta chọn lấy một tá bất kì những kẻ đầu độc nổi tiếng là nam giới từ thực tế, chúng ta sẽ tìm ra những chiếc mặt nạ giống hệt nhau trên khuôn mặt họ và những tư tưởng lầm lạc giống hệt nhau trong não họ. Hãy chú ý gã sát nhân của chúng ta ở đây, tại Sodbury Cross này, phù hợp với nhóm người này như thế nào.

“Đầu tiên, họ thường là những người đàn ông có khả năng sáng tạo, có giáo dục, và thậm chí là rất có văn hóa. Nghề nghiệp của họ là minh chứng cụ thể nhất cho điều đó. Palmer, Pritchard, Lamson, Buchanan, và Cream là bác sĩ. Richeson – một mục sư. Wainewright – một nghệ sĩ. Armstrong – một cố vấn pháp luật, Hoch – một dược sĩ. Waite – một bác sĩ giải phẫu nha, Vaquier – một nhà phát minh. Carlyle Harris – một sinh viên y khoa.

“Và ngay lập tức niềm hứng thú của chúng ta bùng lên.

“Chúng ta không quan tâm về những kẻ thất học ngu ngốc, những người đánh vào đầu nhau trong các quán rượu. Chúng ta đang quan tâm đến loại tội phạm có học thức hơn thế nhiều. Dĩ nhiên, phần lớn (nếu không phải tất cả) những gã đàn ông kể trên đều ngu ngốc. Tôi hoàn toàn tin là như vậy. Nhưng họ là loại người ngu ngốc có cách cư xử lịch thiệp, và trí tưởng tượng thực sự đáng kinh ngạc, có khả năng diễn xuất tuyệt vời, và vài người trong số họ khiến chúng ta giật mình với sự khéo léo trong việc bày mưu giết người hoặc trong việc ngăn chặn nghi ngờ từ phía cơ quan điều tra.

“Bác sĩ George Harvey Lamson, bác sĩ Robert Buchanan, và Arthur Warren Waite đã phạm tội giết người, tất cả họ đều vì nguồn lợi tài chính, trong các năm 1881, 1882 và 1915. Vào thời điểm đó, hình thức tiểu thuyết như chúng ta biết với cái tên truyện trinh thám, chỉ mới ở trong giai đoạn trứng nước. Nhưng hãy xem xét cách gây án của mỗi người trong số họ kìa.

“Bác sĩ Lamson đã giết nạn nhân của mình, một người cháu trai tàn tật mới mười tám tuổi, bằng cách cố ý đầu độc những quả nho khô bằng aconitin và nướng chúng trong một cái bánh Dundee. Ông ta đã khôn ngoan đến mức biểu diễn việc cắt bánh dưới sự chứng kiến của cậu bé và hiệu trưởng ngôi trường mà cậu bé đang theo học. Tất cả ba bọn họ đều ăn một miếng bánh ở bàn trà, vì vậy Lamson có thể chứng minh sự vô tội của mình khi chỉ có cậu bé bị trúng độc. Các anh biết đấy, hình như tôi đã nghe về mưu mẹo này trong một cuốn tiểu thuyết nào đó.

“Bác sĩ Buchanan thì đầu độc vợ mình bằng morphine. Lúc bấy giờ morphine là một loại thuốc mà (ông ta biết rõ) có thể dễ dàng bị bất kì bác sĩ nào phát hiện, dựa trên sự co lại của đồng tử mắt nạn nhân. Vậy nên bác sĩ Buchanan đã thêm vào trong morphine một lượng nhỏ belladonna, chất ngăn cản đồng tử mắt không bị co lại, khiến bề ngoài của nạn nhân trông có vẻ bình thường, và ông ta đã thành công nhận được chứng nhận y khoa rằng cái chết của vợ mình là một cái chết hoàn toàn tự nhiên. Một mưu kế thiên tài, và nó sẽ thành công nếu chính Buchanan không vô tình lỡ miệng khi nói chuyện với một người bạn.

“Arthur Warren Waite, tên tội phạm có khuôn mặt trẻ thơ hạnh phúc, đã cố gắng giết người mẹ giàu có và người cha dượng bằng cách cố ý cho họ tiếp xúc với mầm bệnh viêm phổi, bạch hầu và bệnh cúm. Cách này mang lại hiệu quả quá chậm, và cuối cùng thì cậu ta cũng quay lại sử dụng những chất độc kém tinh tế hơn. Nhưng nỗ lực đầu tiên của cậu ta, dùng khuẩn que bệnh lao chứa trong một chiếc bình thuốc xịt mũi, đã gây ra cái chết cho người cha dượng.” Tiến sĩ Fell ngừng lại.

Ông đã lún quá sâu vào chủ đề đang nói, và cố gắng hết sức giải thích với lòng nhiệt thành. Nếu chánh thanh tra Hadley có mặt, Hadley sẽ la hét để chặn ông lại và bài giảng sẽ kết thúc sớm. Nhưng Elliot, thiếu tá Crow, và sĩ quan Bostwick chỉ gật đầu. Họ thấy những điều ông nói có thể liên tưởng đến vụ giết người của Sodbury Cross được.

“Bây giờ,” tiến sĩ Fell tiếp tục, “đặc điểm đáng chú ý nhất của những kẻ đầu độc là gì? Là đây. Giữa đám bạn bè hắn ta thường có tiếng là một anh chàng vô cùng tốt bụng. Hắn ta là một tâm hồn vui tính bẩm sinh. Một người đồng hành hào phóng. Một tay thể thao thực sự. Đôi khi hắn ta có thể bày ra chút ít tính cách thận trọng đến khắt khe, về việc tuân thủ nghiêm khắc các loại phép tắc hoặc thậm chí là việc giữ cho xã hội tốt đẹp. Nhưng những người đồng hành vui vẻ của hắn ta có thể dễ dàng tha thứ cho hắn bởi vì họ cho rằng hắn ta là loại người khuôn phép như vậy. Thomas Griffiths Wainewright, người rất khắt khe về các quy tắc ứng xử, người đã đầu độc nhiều người để lấy tiền bảo hiểm của họ, từng là một người chủ nhà hiếu khách một trăm năm trước. William Palmer của Rugeley là một người hoàn toàn kiêng rượu, nhưng không gì khiến hắn ta hài lòng hơn là đứng uống rượu thân mật với bạn bè mình. Mục sư Clarence V. T. Richeson của Boston thu hút những người mộ đạo ở bất cứ chỗ nào mà hắn tới. Bác sĩ Edward William Pritchard, với mảng đầu hói và bộ râu lớn màu nâu, là thần tượng trong các hội huynh đệ của Glasgow. Các anh đã thấy đặc tính đó phù hợp thế nào với người mà chúng ta cần tìm chưa?”

Thiếu tá Crow gật đầu.

“Rồi,” Elliot nói với một vẻ hài lòng không gì có thể lay chuyển được, và có một hình ảnh hiện lên trong căn phòng đầy ánh lửa ở The Blue Lion.

“Nhưng thực sự thì trong tính cách của họ, như trong cùng một bức tranh cần có hai chiều đảo nghịch nhau, là sự dửng dưng mù quáng khi làm đau những người khác – điều chỉ có ở những kẻ đi phân phát cái chết – đó là điều mà trí tưởng tượng bình thường của chúng ta không thể nào nắm bắt được. Có lẽ thứ khiến chúng ta choáng váng nhất không chỉ là sự dửng dưng mù quáng trước cái chết, mà còn là với nỗi đau của cái chết. Mọi người đã nghe qua câu trả lời nổi tiếng của Wainewright khi được hỏi, ‘Tại sao ông lại đầu độc bà Abercromby?’ chưa? ‘Ủa, tôi đâu có biết, chắc là do bà ấy có mắt cá chân quá to.’

“Điều đó, dĩ nhiên, là một sự phô trương. Nhưng nó thực sự thể hiện thái độ của những kẻ đầu độc với cuộc đời một con người. Wainewright phải có tiền, vậy nên (rõ ràng) là ai đó phải chết. William Palmer cần tiền để cá trò đua ngựa, và vì vậy rõ ràng là vợ, em trai, và bạn bè hắn ta phải bị đầu độc bằng strychnine. Họ tự thuyết phục bản thân như thế. Quan điểm này cũng áp dụng cho những kẻ khác – những kẻ đều than vãn về nhu cầu ‘phải có’ một điều gì đó. Mục sư Clarence Richeson, với đôi mắt đầy ma lực, đã phủ nhận trong nước mắt rằng hắn ta cưới cô Edmands chỉ vì tiền hay địa vị. Nhưng hắn đã đầu độc cô tình nhân trước kia bằng kali xyanua để cô ta không can thiệp vào cuộc hôn nhân này được. Bác sĩ Edward Pritchard đa cảm thì thu được một chút bằng cách đầu độc vợ với cáu rượu gây nôn liều thấp trong suốt bốn tháng, và hắn ta cũng chỉ có được vài nghìn khi giết mẹ vợ mình. Nhưng hắn ta ao ước được tự do. Hắn ta ‘phải có’ được nó.

“Điều này mang chúng ta đến đặc điểm thứ hai của những kẻ đầu độc: sự tự cao quá mức.

“Tất cả những tên sát nhân đều có điều này. Nhưng kẻ đầu độc bị ám ảnh bởi nó ở một mức độ cực đoan hơn. Hắn ta tự phụ về trí thông minh của mình, tự phụ về vẻ ngoài, tự phụ về cách cư xử, tự phụ về quyền năng lừa đảo. Hắn ta thường nhạy cảm với nghệ thuật, thậm chí là thích phô trương, và theo lẽ tất nhiên hắn ta là một diễn viên tốt. Pritchard đã mở quan tài để có thể hôn môi người vợ đã chết của mình lần cuối. Carlyle Harris thì tranh luận về khoa học và thần học với cha tuyên úy trên đường đến ghế điện. Palmer thì kích động sự phẫn nộ của mọi người dưới sự hiện diện của các nhà điều tra. Những cảnh tượng dưới ánh đèn sân khấu tương tự như vậy dường như có thể được liệt kê đến vô tận, và nguồn gốc của điều này chính là tính tự cao tự đại của những kẻ đầu độc.

“Lòng tự cao không nhất thiết phải thể hiện trực tiếp ở ngoài mặt. Kẻ đầu độc của các anh có thể là một người đàn ông nhỏ người có vẻ ngoài nhẹ nhàng, mắt xanh, chức vụ giáo sư, như Herbert Armstrong quan chức pháp luật của Hay, người đã trừ khử vợ mình và sau đó cố giết một đối thủ trong công việc bằng cách hòa thạch tín vào bánh nướng dùng trong tiệc trà. Và khi tính tự phụ đó cuối cùng cũng trồi lên, dưới sự điều tra hay trong những cuộc thử nghiệm, thì mọi chuyện còn tệ hơn nữa. Và không nơi nào mà tính tự phụ của những kẻ đầu độc là nam giới lại thể hiện rõ ràng như trong quyền lực – hoặc thứ hắn nghĩ là quyền lực – đối với phụ nữ.

“Gần như tất cả bọn họ đều có, hoặc nghĩ họ có, quyền kiểm soát phụ nữ. Armstrong có, mặc dù nó được giấu đi. Wainewright, Palmer, và Pritchard đã tận dụng nó để phạm tội giết người. Harris, Buchanan, và Richeson lâm vào khó khăn bởi vì có nó. Thậm chí cả Neill Cream mắt lác cũng nghĩ hắn ta có nó. Thứ đó theo sau mọi hành động mà bọn họ làm một cách vênh vang và vô cùng chải chuốt. Hoch, kẻ sát nhân của Bluebeard, đã sát hại hàng tá vợ cũ, bằng thạch tín giấu khéo léo trong một cây bút máy. Vài cảnh tượng dường như còn lố bịch hơn nhiều, như trường hợp của Jean Pierre Vaquier, kẻ đầu độc từ Byfleet, hắn đã nhếch mép cười tự mãn trên chòm râu đầy dầu của mình trước vành móng ngựa. Vaquier đã trộn muối bromo thông dụng với strychnine, tin rằng quyền lực kiểm soát phụ nữ của mình có thể mang lại cho hắn cả vợ của nạn nhân lẫn tiệm rượu của ông ta. Hắn ta đã bị kéo đi khi đang thét lên chống án, ‘Tôi yêu cầu công lí,’ và hoàn toàn có khả năng hắn ta nghĩ công lí phải đứng về phía hắn thật.

“Bởi lẽ đó, nếu tóm gọn từ những điều trên, chúng ta có thể thấy rằng tất cả những gã tốt tính này đều phạm tội giết người vì lợi ích tài chính.

“Gã Cream mà tôi đề cập với các anh là một ngoại lệ, vì Cream là kẻ điên, và những nhu cầu điên cuồng để tống tiền đó không thể được xem xét một cách quá nghiêm túc lúc này. Nhưng ngọn nguồn tội ác của những gã khác đều là mong có tiền, mong muốn có một vị trí dễ dàng hơn trong thế giới này. Thậm chí cả khi một người vợ hay tình nhân bị giết, cô ta cũng bị trừ khử để kẻ sát nhân có thể lấy một người giàu có hơn. Cô ta là vật cản trên con đường tài năng của bọn chúng. Nhưng với cô ta hắn có thể là một người rất dễ chịu. Nhưng với cô ta hắn có thể rất xuất sắc. Trong tâm trí của những kẻ đầu độc, bản thân hắn đã xuất sắc rồi, cả thế giới nợ hắn những điều tốt đẹp. Chính vì lẽ đó một người vợ hay người tình vô dụng đối với hắn chỉ là một loại biểu tượng, giống như người dì hay người hàng xóm hay người thủy thủ Barnacle Bill – những người cản đường hắn. Đó chính là kết cấu mục nát của bộ não mà chúng ta phải cân nhắc đến. Và đó, tôi nghĩ chúng ta có thể đồng ý với nhau rằng, đó cũng chính là kẻ giết người ở Sodbury Cross này.”

Thiếu tá Crow, người nãy giờ vẫn trầm ngâm nhìn chằm chằm vào ngọn lửa, làm ra một động tác quyết liệt.

“Tôi biết ông nói đúng,” ông nói. Ông nhìn Elliot. “Anh đã chứng minh điều đó.”

“Đúng, thưa ông. Tôi nghĩ tôi đã làm thế.”

“Nhưng mọi điều hắn ta làm đủ để khiến anh muốn treo cổ thằng cha khó chịu đó lên,” thiếu tá Crow cáu kỉnh nói. “Kể cả nguyên nhân tại sao hắn ta thất bại trong vụ này, nếu tôi hiểu đúng ý anh. Toàn bộ màn trình diễn thất bại bởi vì…”

“Nó thất bại bởi vì hắn ta đã cố gắng thay đổi cả toàn bộ lịch sử tội phạm,” tiến sĩ Fell đáp lời. “Chuyện đó chưa bao giờ hiệu quả đâu, tin tôi đi.”

“Dừng một chút đã, thưa ông!” Bostwick nói. “Tôi không theo kịp ông khúc đó.”

“Nếu anh muốn giết người bằng thuốc độc,” tiến sĩ Fell nói với vẻ hoàn toàn nghiêm túc, “hãy nhớ điều này. Trong tất cả các loại giết người, đầu độc là cách khó thực hiện trôi chảy nhất.”

Thiếu tá Crow chăm chú nhìn tiến sĩ Fell.

“Khoan đã,” ông phản đối. “Anh muốn nói nó là cách dễ dàng nhất chứ, đúng không? Tôi không phải là người, như anh gọi – một người đàn ông giàu trí tưởng tượng, chắc anh cũng sẽ đồng ý điều này. Nhưng tôi thỉnh thoảng cũng tự hỏi… Chà, nghe này, tôi phải thừa nhận điều này! Có nhiều người chết mỗi ngày quanh chúng ta, những cái chết được cho là tự nhiên, có chứng nhận y khoa và tất cả mọi thứ. Nhưng ai biết có bao nhiêu người trong số họ có thể đã bị giết chứ? Chúng ta không biết được.”

“A!” tiến sĩ Fell nói, hít vào một hơi thật sâu.

“‘A’ là sao?”

“Ý tôi là tôi đã nghe phát biểu đó trước đây rồi,” tiến sĩ Fell trả lời. “Có thể anh đúng trong một chừng mực nào đó. Chúng ta không biết. Tất cả những gì tôi mong muốn nhấn mạnh ở đây là chúng ta không biết. Và do đó cuộc tranh luận của các anh là quá lạ thường đến nỗi nó khiến não tôi choáng váng. Hãy giả sử, có một trăm người chết ở Wigan trong một năm. Anh mơ hồ nghi ngờ rằng một số trong số họ có thể bị đầu độc. Và, bởi vì nỗi nghi ngờ này, anh quay sang tôi và tuyên bố như thể đó là nguyên nhân tại sao việc đầu độc lại diễn ra dễ dàng đến thế. Những điều anh nói có thể rất đúng. Có lẽ, các nghĩa trang có thể chất đầy quân đoàn những người bị giết kêu gào trả thù từ đây cho tới tận John o’ Groats. Nhưng khoan đã nào! Chúng ta phải có vài bằng chứng trước khi khẳng định điều gì đó chứ.”

“Chà, vậy thì quan điểm của ông là gì?”

“Tranh luận,” tiến sĩ Fell nói với vẻ điềm tĩnh hơn, “chỉ tranh luận trên những trường hợp mà chúng ta có thể kiểm tra – những trường hợp mà chất độc được tìm thấy trong cơ thể – rõ ràng đầu độc là cách khó thực hiện trôi chảy nhất bởi vì có quá ít người từng thực hiện thành công mà không xảy ra bất kì vấn đề gì.

“Tôi cho rằng kẻ đầu độc, với tính cách tự nhiên của mình, thì từ ban đầu đã phải chịu số phận bi đát rồi. Hắn ta không thể, và sẽ không bao giờ, có khả năng một mình làm tốt tất cả mọi thứ. Khi hắn bất ngờ gây án trơn tru vào lần đầu độc đầu tiên, hắn ta sẽ cứ tiếp tục đầu độc cho tới khi không thể tránh khỏi việc bị bắt. Hãy nhìn danh sách trên kia đi. Hắn ta sẽ bị chính tính cách của mình phản bội. Anh hay tôi có thể bắn, hoặc đâm hoặc đánh bằng dùi cui hoặc siết cổ. Nhưng chúng ta không hề trở nên quá đỗi say mê một khẩu súng sáng màu hay một con dao găm sáng bóng hay một cái khăn tay lụa đến nỗi chúng ta cứ khăng khăng lúc nào cũng chơi với nó. Nhưng kẻ đầu độc thì làm điều đó.

“Thậm chí cả những mối nguy hiểm trong lần đầu độc đầu tiên cũng đủ tệ hại rồi. Kẻ giết người bình thường chỉ phải đối mặt với một nguy cơ. Còn kẻ đầu độc thì phải đối mạt tới ba cái. Không giống như bắn bằng súng hay đâm bằng dao, công việc của hắn ta không hề kết thúc sau khi hắn đã hoàn thành việc sát hại nạn nhân. Hắn phải đảm bảo nạn nhân không sống đủ lâu để tố cáo hắn, một nguy cơ rất tệ. Hắn phải cho mọi người thấy hắn không có khả năng để tiếp xúc với chất độc lẫn lí do để tiếp xúc với nó, một mối nguy chết người. Và hắn phải đầu độc mà không bị phát hiện, có lẽ đây là mối nguy tệ hại hơn cả.

“Cùng một câu chuyện ảm đạm cứ lặp đi lặp lại nhiều lần. X chết dưới tình huống khơi lên sự nghi ngờ. Mọi người đều biết Y có lí do chính đáng để mong loại bỏ X, và Y có mọi cơ hội để can thiệp vào đồ ăn hay thức uống của X. Cái xác được đào lên. Chất độc được tìm thấy. Từ đó, như lẽ thường, chỉ có một vấn đề cần làm là truy tìm giao dịch mua thuốc độc có dính líu đến Y. Và chúng ta có, như một chuỗi các hình ảnh trong một album chuẩn mực, là quy trình không thể tránh khỏi: bắt giữ, xét xử, tuyên án, và áp giải lúc tám giờ đúng.

“Giờ, người bạn của chúng ta ở Sodbury Cross biết rõ điều này. Hắn ta không cần phải là một sinh viên chuyên nghiên cứu tội phạm mới biết điều đó, hắn ta chỉ phải đọc báo hằng ngày. Nhưng, vì biết điều đó, hắn ta đã bắt đầu tạo ra một vụ giết người có thể tránh được cả ba rủi ro trên với một bộ ba chứng cứ ngoại phạm. Hắn ta đã cố gắng làm điều mà chưa có tên tội phạm nào từng làm thành công. Và hắn ta thất bại bởi vì khả năng có một người thông minh nào đó (như các anh đây) có thể nhận ra những chi tiết sơ sót nhỏ của âm mưu nhân chứng ba lần này. Giờ thì hãy để tôi cho mọi người thấy vài thứ khác.”

Dò dẫm lục tìm trong túi áo, tiến sĩ Fell lôi ra một chiếc ví đầy những giấy tờ kì cục: những thứ mà ông luôn thu thập về bản thân, những thứ mà ông đẩy vào túi, và những thứ mà ông từ chối mở ra. Giữa những thứ đó ông thành công tìm thấy một bức thư.

“Tôi đã kể với các anh,” ông tiếp tục, “rằng Marcus Chesney đã viết thư cho tôi chỉ vài ngày trước. Tôi đã độc đoán không công bố bức thư này bởi vì tôi không muốn các anh bị lừa. Trên thực tế đã có quá nhiều những chứng cứ rồi. Và thứ này có thể sẽ khiến các anh lạc hướng nghiêm trọng. Nhưng tôi sẽ đọc nó ngay bây giờ, trong khi chúng ta đã xác định rõ được đâu là sự thật, và hãy xem các anh diễn dịch nó thế nào.”

Ông trải lá thư ra bàn bên cạnh chiếc đồng hồ của mình. Bức thư được bắt đầu bằng, “Bellegarde, ngày mùng 1 tháng Mười,” và đề ra nhiều lí thuyết giống những điều họ đã được nghe. Nhưng ngón tay của tiến sĩ Fell chỉ vào thông điệp ở khúc cuối bức thư:

“Tất cả những nhân chứng, nói một cách ẩn dụ, đã bị đeo kính đen. Họ không thể quan sát một cách rõ ràng, cũng không thể giải thích được những điều họ thấy trong các sắc thái thích hợp. Họ không biết chuyện gì đang diễn ra, trên sân khấu, lại càng không biết những điều đang diễn ra với khán giả. Cho họ xem một bản ghi hình trắng đen sau đó, và họ sẽ tin ông. Nhưng dù có như vậy họ cũng sẽ không thể hiểu được những gì họ đã nhìn thấy.

Sớm thôi, tôi mong mình sẽ mang đến một màn giải trí nhỏ trước một nhóm bạn bè. Nếu mọi chuyện tốt đẹp, tôi có thể yêu cầu ông vui lòng đến và tham gia cùng chúng tôi, vào vài ngày sau đó được không? Tôi biết giờ ông đang ở Bath, và tôi có thể gửi một chiếc xe đến đón bất cứ khi nào ông muốn. Tôi hứa sẽ tìm cách bịt mắt ông bằng mọi cách. Nhưng, vì ông là một người mới, vì ông không quen thuộc với bất kì người nào, tôi sẽ chơi đẹp và cho ông một manh mối đáng giá: hãy theo dõi chặt chẽ cháu gái Marjorie của tôi.”

Thiếu tá Crow huýt sáo.

“Chính xác,” tiến sĩ Fell lầm bầm, gấp lá thư lại. “Và đó, cùng với những điều chúng ta sẽ nhìn và nghe tối nay, sẽ giúp vụ án này được trọn vẹn.”

Có tiếng gõ cửa cẩn thận vang lên. Tiến sĩ Fell, hít một hơi sâu, liếc nhìn đồng hồ. Ông liếc quanh, và tất cả bọn họ đều gật đầu chứng tỏ đã sẵn sàng. Tiến sĩ Fell dọn chiếc đồng hồ lại khi cánh cửa mở ra. Một nhân vật quen thuộc, nhìn khá xa lạ trong bộ quần áo ngày thường thay vì chiếc áo khoác trắng hay mặc, đã thò đầu vào phòng.

“Vào đi, ông Stevenson,” tiến sĩ Fell nói.