uốt cả buổi sáng, ông Adam đi quanh quẩn suy nghĩ, đến trưa ông tìm Lee đang xới đất trong vườn. Ông nói:

- Tôi khùng thật.

Lee tì người trên cán xuống nhìn ông hỏi:

- Bao giờ ông đi?

- Có lẽ khoảng gần ba giờ chiều. Tôi sẽ dùng xe ngựa và sẽ gửi tại nhà giữ xe ở King City. Lái chiếc Ford một mình tôi thấy ngại quá.

Khoảng 4 giờ 15 Adam leo lên bậc cấp ngôi nhà Kate ở vàgõ lên cánh của bị mưa nắng làm cho cũ kĩ.

Kate đang ngồi trước một quyển sách kế toán trong phòng riêng. Nàng mang mạng che màu lục và không ngừng xoay tròn cây bút chì trong mấy ngón tay. Nàng lạnh lùng nhìn Adam khi thấy Adam vào.

- Anh còn muốn gì nữa đây. - Nàng hỏi.

Adam không trả lời, ông ta bước tới bàn đặt lá thư trên quyển sách kế toán trước mặt nàng.

- Cái gì thế này? - Nàng hỏi và không đợi trả lời, nàng đọc nhanh lá thứ rồi hỏi tiếp:

- Phải chăng đây là một trò đùa? Anh muốn tôi làm gì lá thư này?

Adam nhún vai.

Nàng liếc nhìn Adam qua mạng che mắt những lọn tóc uốn của nàng nằm trên lá thư như những giây nho phủ trên mái ngói xanh.

- Adam, anh là một thằng điên. Nếu anh chịu khó ngậm miệng lại thì đâu có ai biết tôi còn sống.

- Tôi vẫn biết vậy.

- Anh đang dùng trò năm mươi ngàn Mỹ kim để nhử tôi phải không? Tôi không biết anh định giở trò gì, nhưng rồi tôi sẽ tìm hiểu. Anh không thông minh chút nào. Ai đã xúi giục anh?

- Không ai cả.

- Chú gì người Trung Hoa ra sao? Chú ấy khá thông minh đó chứ?

- Chú ấy không xúi giục gì tôi cả.

Adam nhận thấy mình chẳng xúc động chút nào cả và cũng chẳng có cảm tưởng mình đang ở trước mặt Cathy. Khi liếc nhìn nàng Adam ngạc nhiên thấy vẻ xúc động xuất hiện trên nét mặt nàng, một điều chưa hề thấy.

Kate đã sợ mình chăng? Tại sao?

Nàng cố trấn tĩnh đánh tan nỗi sợ hãi trên mặt mình và nói:

- Anh muốn tôi nghĩ rằng anh chỉ đem số tiền này dâng không cho tôi. Được rồi, để tôi xem anh sẽ giở trò gì nữa. - Nàng nhét bức thư vào quyển sách kế toán rồi gấp bìa lại. - Tôi sẽ giữ lá thư để hỏi ý kiến luật sư trước khi chấp nhận số tiền.

- Cô nên làm điều đó. Tôi muốn cô nhận phần của cô.

Nói xong câu đó, Adam cầm mũ đứng dậy nói:

- Chỉ có vậy thôi, chào cô.

Adam bước ra cửa. Nàng gọi giật lại:

- Ông Chuột, ông đã thay đổi nhiều rồi đó. Ông đã lấy vợ khác rồi chứ?

Adam dừng bước, chậm rãi quay đầu lại mắt mơ màng suy nghĩ. Ông bước lại, tới đúng ngay trước mặt nàng. Nàng phải ngả đầu về phía sau nhìn sững Adam. Adam từ từ nói:

- Tôi muốn nói rằng tôi không hiểu con người của cô. Cho đến bây giờ tôi cũng chưa hiểu gì cả.

- Anh định nói anh không hiểu cái gì?

- Cô chỉ biết cái nhược điểm của người khác. Cô lợi dụng những nhược điểm đó của một người đàn ông mà ngay cả trời cũng không biết.

- Mọi người đều …

Adam nói tiếp và lấy làm ngạc nhiên về những ý nghĩ của mình:

- Nhưng không phải cô đã hiểu tất cả. Cô không tin tôi có thể mang lá thư tới cho cô vì tôi không muốn sử dụng số tiền của cô. Cô không tin rằng tôi đã yêu cô một cách chân thật. Tất cả những người đã tới đây với nhược điểm của họ nên cô không tin rằng họ có thể có những đức tính tốt. Cô chỉ nhìn thấy mặt trái và cô cho rằng con người cửa họ chỉ có một mặt xấu đó thôi.

Nàng cười chế nhạo:

- Anh thề với tôi đi, anh Chuột!

- Không, tôi sẽ không làm vậy đâu vì tôi biết một phần con người của cô đang mất mát. Tôi nghĩ rằng cô chỉ là một phần một con người. Tôi không rõ cô có bao giờ cảm thấy rằng xung quanh mình còn có cái gì vô hình. Cô sẽ lấy làm kinh hãi nếu cô biết rằng vẫn có nó mà không nhìn thấy được và không cảm nghiệm được.

Kate đẩy ghế đứng dậy, chống nắm tay vào cạnh sườn. Nàng cố giữ giọng cho khỏi run:

- Thì ra anh Chuột của tôi là một triết gia. Nhưng trong lĩnh vực đó anh không khá bằng trong lĩnh vực khác. Anh có bao giờ nghe người ta nói về ảo giác chưa? Phải chăng những gì mà anh cho rằng tôi không thể thấy được đó chẳng qua chỉ là sản phẩm do trí tưởng tượng của anh nghĩ ra?

- Không, không phải tôi tưởng tượng ra đâu.

Adam quay lưng bước ra khỏi phòng đóng cửa lại.

Kate ngồi xuống nhìn vào cánh của đóng lại. Bàn tay nàng thu lại đấm mạnh lên quyển sách kế toán lúc nào nàng cũng không hay nữa.

Nàng chỉ biết rằng cánh cửa sơn trắng hình chữ nhật đã nhòa đi vì lệ của mình và toàn thân nàng run lên vì tức giận lẫn buồn đau.

*

Adam cho mướn nông trại và nhờ Lee giúp mình di chuyển ra Salinas. Thật ra phải nói rằng Lee đã làm tất cả mọi việc, gói ghém các vật dụng đưa ra xe lửa, rồi leo lên ngồi trên chiếc xe Ford. Đến Salinas, chú nhận đồ, tháo ra sắp xếp ngăn nắp trong ngôi nhà nhỏ gọn gàng cạnh hiệu bánh Reynand. Sửa soạn mọi việc xong xuôi, Lee đợi cho đến một buổi tối, sau khi hai chú bé đã đi ngủ. Có lẽ Adam đã nhận thấy ý định của Lee qua thái độ ngập ngừng và trầm lặng của chú nên ông nói trước.

- Xong rồi, tôi biết anh muốn nói gì với tôi phải không. Cứ nói đi.

Câu nói chặn họng của Adam làm Lee lúng túng không biết mở đầu ra sao:

- Từ nhiều năm nay tôi đã giúp ông với tất cả tận tâm, bây giờ tôi thấy rằng … tôi đã có lần nói với ông rồi. Không biết ông còn nhớ không?

- Anh muốn nhắc lại chuyện đó phải không? Vậy anh định bao giờ đi? - Adam hỏi.

- Càng sớm càng tốt. Tôi sợ để lâu tôi sẽ không đủ can đảm ra đi, ông có cần tôi đợi đến lúc ông tìm được một người giúp việc khác không?

- Thôi khỏi cần. Anh cũng dư biết là tôi lười lắm, dám có thể là không bao giờ tôi lo đến chuyện đó.

- Vậy thì ngay ngày mai tôi đi.

- Nếu nói cho hai thằng bé biết trước chúng sẽ buồn lắm. Tốt hơn anh nên núp đâu đó để tôi sẽ cho chúng biết đã.

Công việc diễn tiến đúng như vậy. Vào buổi điểm tâm sáng hôm sau, Adam báo tin.

- Này hai con, chú Lee đã đi luôn rồi.

- Vậy hả? - Cal hỏi. - Tối nay có một cuộc đấu bóng rổ vé vào cửa mười xu, chúng con được phép đi xem không ba?

- Được, nhưng hai con có nghe ba nói gì không?

- Nghe chứ, - Aaron nói. Ba nói rằng chú Lee đã đi rồi.

- Và chú ấy sẽ không trở về đây nữa.

- Chú ấy đi đâu vậy ba? - Cal hỏi.

- Đến sống ở Cựu Kim Sơn.

- Ồ thế à! - Aaron nói.

Lee đứng sau cửa bếp mỉm cười nhìn Adam. Khi hai cậu bé đã lấy sách vở để đi học, Lee nói: “Tạm biệt hai chú bé nhé!”

Chúng la lớn: “Tạm biệt chú Lee nhé!” rồi phóng ra khỏi nhà.

Adam nhìn vào tách cà phê nói như tạ lỗi:

- Thật là lũ vô ơn! Phần thưởng cho hơn mười năm tận tụy của chú là vậy đó.

- Tôi thích như vậy hơn. - Lee nói. - Nếu chúng nói sẽ buồn nhớ tôi thì đâm ra chúng nói láo. Thỉnh thoảng có lẽ chúng cũng sẽ nhớ đến tôi. Tôi không muốn chúng buồn rầu.

Lee đặt 50 xu lên bàn nói:

- Tối nay khi chúng sắp đi xem đấu bóng rổ xin ông trao cho chúng số tiền nhỏ này và nói rằng tôi gửi lại cho chúng mua bánh ăn chơi. Tôi biết rằng đây chỉ là món quà từ biệt đơn sơ của tôi.

Adam nói:

- Vậy là tôi sắp mất hẳn anh rồi, đó là điều tôi rất tiếc. Có thật anh sắp mở hiệu sách không?

- Tôi định như vậy.

- Anh sẽ gửi thư cho chúng tôi chứ?

- Tôi không biết có làm được hay không. Đối với tôi không có gì đáng buồn bằng những cuộc liên lạc với nhau chỉ qua mấy con tem thư.

Adam đứng dậy khỏi bàn nói:

- Để tôi đưa anh ra ga.

Lee cương quyết:

- Đừng! Tôi không muốn như vậy. Để tôi đi một mình được rồi. Thôi xin tạm biệt ông. Chào ông Adam.

Lee thoát nhanh ra khỏi nhà đến nổi Adam thốt được mấy tiếng “tạm biệt anh” thì Lee đã ra đến đầu ngõ. Và khi Adam nói câu: “Nhớ viết thư về nhé!” thì Lee đã ở ngoài đường rồi.

*

Đêm đó sau khi xem đấu bóng rổ xong Cal và Aaron mỗi đứa ăn năm chiếc bánh nhân thịt vì Adam quên lo bữa ăn tối. Trên đường đi về nhà, lần đầu tiên chúng nói chuyện về Lee.

- Tôi ngạc nhiên không hiểu sao chú ấy bỏ đi. - Cal nói.

- Tao cũng không biết nữa. - Aaron đáp. - Nhưng tao hi vọng chú sẽ trở lại. Chú ấy trở lại vì nhớ chúng ta. Rồi mày sẽ thấy.

- Tôi cá với anh mười xu ăn một rằng chú ấy sẽ không trở lại.

- Trước thời gian bao lâu?

- Vĩnh viễn.

Aaron không cần đợi đến một tháng mới thắng cá, mà chỉ sáu hôm sau thôi.

Lee trở về vào lúc mười giờ bốn mươi tối và tự mở cửa vào nhà bằng chiếc chìa khóa riêng mà chú còn giữ. Phòng ăn vẫn còn đèn sáng nhưng chú phải xuống tới nhà bếp mới gặp ông Adam đang lui cui chiên một miếng bánh mì đen dày trong chảo mới mũi nhọn của một cái mở hộp.

Lee đặt gói đồ của mình xuống.

- Ông chiên kiểu đó chắc sẽ cháy đen mất.

- Vậy à? Nên thứ gì tôi làm cũng khét hết. Còn một xoong củ cải xốt ngoài sân kia. Hôi khét quá đến nỗi tôi không dám để trong nhà. Đến món củ cải mà tôi cũng làm cháy khét thì tệ thật. - Ông nói như mếu rồi tiếp. - Chú về chơi hay có việc gì đó?

Lee cầm cái xoong bằng sắt đen lên bỏ vào chậu rửa bát đổ nước vào ngâm rồi nói:

- Nếu chúng ta có một cái lò ga mới chúng ta có thể nấu một ấm cà phê chỉ trong vòng vài phút, chỉ cần châm mồi lửa thôi.

- Không hiểu sao cái lò không chịu đỏ lửa. - Adam hỏi.

Lee nhếch mày nói:

- Ông có khi nào lấy bớt tro ra không?

- Lấy tro hả?

- Thôi ông hãy lên phòng ăn ngồi nghỉ, để tôi làm cà phê cho.

Adam lên phòng ăn ngồi đợi một cách sốt ruột nhưng cũng đành phải nghe theo lời Lee. Một hồi lâu sau Lee mang hai tách cà phê đặt lên bàn nói:

- Nấu trong một cái nồi mau hơn.

Chú tì người lên cái giỏ đựng kính viễn vọng ở giây buộc, chú lấy ra một chai Ngũ Gia Bì.

- Có lẽ trong vòng mười năm nữa, tôi quên hỏi đến bao giờ ông mới định thay đổi nhiệm vụ của tôi?

- Cái đó tùy ý chú.

- Tôi biết.

- Chú thua nhẵn tiền vào một trò đổ bác nào rồi phải không?

- Không. Tôi vẫn còn nguyên số tiền.

Chú rót chất rượu màu đen vào ly cà phê và nói:

- Tôi chưa hề uống lối này. Nghe nói ngon lắm.

Adam hỏi:

- Chú có thể kể lại những gì đã xảy ra cho chú trong mấy ngày qua không?

- Chẳng có chuyện gì xảy ra cho tôi cả.

- Hiệu sách của chú thế nào?

- Tôi không thích hiệu sách. Trước khi bước lên xe lửa tôi nghĩ nhiều đến một hiệu sách nhưng bây giờ tôi không còn nghĩ đến nó nữa.

- Như vậy nghĩ là ước mơ cuối cùng của chú đã tắt rồi sao?

Lee lộ vẻ chán chường nói bằng giọng bất cần đời.

- Hết khát vọng là một giải thoát. Thưa ông Trask, đối với một chú chột như tôi rượu là một thứ giải khuây rất tốt.

Adam lấy làm lạ trước thái độ của Lee:

- Có chuyện gì xảy ra vậy chú Lee?

Lee nâng chai rượu lên môi tu một hơi dài rồi thở từ trong cổ họng ra một luồng hơi rượu nồng nặc nói:

- Ông Adam, tôi rất lấy làm sung sướng hoan hỉ trở về đây.