êm ở U Sung không còn bóng tối. Mặt trời vừa tắt, ánh lửa các lò rèn súng, luyện dao đã đỏ bừng. Đêm ở U Sung có ánh sáng của lửa, có tiếng búa rèn dao, tiếng khoan nòng súng, U Sung đã thay mặt Cam Đồng công khai đối địch với kẻ thù. Đêm ở U Sung tiếng học i tờ, tiếng hát Dao vời vợi, ngân nga:

Đường cũ ngày xưa ta đi rồi

Đường mới ngày nay ta mới đi

Đường mới mới đi còn uốn khúc...

Khúc hát Dao như sợi dây giăng giăng quấn quýt tốp người ngồi quanh bếp lửa nhà ông cụ Tả. Đêm nay đã vui càng vui vì có thêm Sào ở làng Tày lên chơi.

Sào kể chuyện làng Thác đã làm lán bí mật, cất giấu lương thực, chuẩn bị đón bộ đội vào hỗ trợ bà con nổi võ trang tranh đấu. Nghe Sào nói, thấy như cái thắng lợi, độc lập sung sướng đã ở ngay trước mắt, ông cụ Tả gật gù nắc nỏm:

- Đuổi được giặc Pháp rồi, ta làm con đường to xuống làng Thác, anh Sào nhỉ.

Sào vui vẻ:

- Mở con đường to cho em Tả xuống dưới ấy cùng em Tiển, em Phin và các bạn nhỏ họp hành, vui chơi, học tập, ông à.

- Thật không? - Tả nghển cổ, ngơ ngác.

- Thật chứ! Học giỏi còn được ra tỉnh học mà.

- Tỉnh có to có đẹp không?

Sào chớp mắt:

- To chứ. Cả đất nước mình còn to còn đẹp nữa.

Ông cụ Tả Um dim mắt:

- Bài hát “Đặng Hành” và “Bàn Đại Hộ” của người Dao tôi kể chuyện hành trình đi tìm đất đấy. Đất nước mình rộng dài lắm. Bao giờ độc lập hoàn toàn, anh Sào bảo anh Tố cho ông cháu tôi đi chơi đất nước một lần nhé!

Cánh cửa đầu hồi kẹt một tiếng dài. Anh Tố bước vào. Theo sau anh là hai chị phụ nữ gánh hai gánh bí đỏ nặng, tay cầm đèn bão.

Tả bật dậy đầu tiên, reo to:

- Lảo Pham!

- I ông phun nhận hằng kè? Hai ông cháu ăn cơm chưa?

- Lảo Pham nói tiếng Dao giỏi rồi! - Ông cụ Tả nói.

Tố cười, gương mặt rạng ngời, ngồi xuống cạnh bếp lửa:

- Cả nhà vẫn bình thường chứ, cụ Tả. Chà, thằng Brusex đi lùng sục thế nào mà lại bị con trâu nhà chú Tiển húc ngã xuống ruộng nhé.

- Hay thật đấy! - Mọi người cùng đồng thanh cất tiếng hoan hỉ.

Sào quay lại:

- Anh Tố mới ở huyện về à?

- Mình mới đi Bảo Trang gặp các đồng chí trong thường vụ huyện ủy về. Báo tin để cụ Tả và đồng chí mừng: Đơn vị bộ đội vào hỗ trợ cho cuộc tranh đấu của xã ta đã đến bên kia sông!

Tố vừa dứt lời, ông cụ Tả đứng ngay dậy, hào hứng:

- Hay quá rồi! Thế thì thằng Tây mày phải chết, mày phải chết. - Đoạn quay sang phía các chị vừa gánh bí tới, ông cụ cất cao giọng. - Nào, sửa soạn để đón bộ đội Cụ Hồ chứ.

- Đủ cả rồi ạ. - Tiếng một chị đáp. - Đây là bí xanh bí đỏ chúng con mang đến cho bộ đội. Còn lợn thì đã thịt ba con to, đang làm lạp xưởng ạ.

Ông cụ Tả cười:

- Thế mà bố cứ tưởng các con sửa soạn cho lễ cấp sắc, lễ đặt tên...

- Lễ cấp sắc, lễ đặt tên cũng sửa soạn đủ rồi ạ.

- Thế thì hay quá!

Vẻ hể hả, ông cụ Tả ngồi xuống, thân mật vỗ vai Tố:

- Lảo Pham thông cảm nhé. Con trai Dao phải qua lễ này mới nên người. Việc này không làm ảnh hưởng tới việc kháng chiến đâu.