hi nghe thấy ba tiếng gõ cửa khe khẽ, Bartolomeo nghĩ ngay đó là Milena. Những cuộc gặp vào buổi đêm của họ đã trở thành đều đặn và cũng không phải là điều bí mật với bất cứ ai. Cậu với tay về phía đồng hồ và ngạc nhiên nhận thấy đã năm giờ sáng. Điều gì khiến cô gái đến gặp cậu vào giờ này chứ? Thông thường, đây là lúc cô đã trở về phòng mình! Cậu vừa ngáp vừa đứng dậy và hé mở cánh cửa. Ngài Jahn, hai tay đút trong chiếc áo khoác nặng nề, đội mũ bonê bằng da và lông, đoán được sự ngạc nhiên của cậu. Ông hé một nụ cười:

- Hãy mặc thật ấm và đi xuống. Không được bật điện hành lang nhé. Tôi chờ cậu ở dưới.

Không hỏi han thắc mắc, Bartolomeo gật đầu đồng ý rồi đóng lại cánh cửa. Cậu mặc áo khoác, đi bốt và quàng vội chiếc khăn dài lên vai.

Jahn đứng trong bóng tối, chỗ sâu tận trong cùng của nhà ăn.

- Đến đây, chúng ta sẽ đi theo đường nhà bếp.

Để không đánh thức cả tòa nhà bằng thang máy, họ dùng thang bộ dành cho nhân viên phục vụ và đi theo một hành lang dưới tầng ngầm mà Bartolomeo không hề biết. Họ ra ngoài bằng một lối thoát hiểm dẫn ra một ngõ nhỏ đằng sau tòa nhà và băng qua đoạn đường khoảng trăm mét trong đêm tối. Jahn dừng lại trước hai cánh cửa của ga ra xe. Ông mở cửa bằng một chiếc chìa khóa to.

- Chúng ta đi đâu ạ? Bartolomeo hỏi khi nhìn thấy chiếc ô tô.

- Chúng ta sẽ làm một vòng ngắn. Tôi cá là cậu thậm chí vẫn chưa biết rõ vùng này. Nào, vui lòng giúp tôi một tay.

Hai người cùng đẩy chiếc ô tô nặng nề ra khỏi ga ra rồi dọc theo con phố. Đến góc phố, họ nhảy lên xe và để xe trôi dốc đến tận đại lộ dọc con sông. Chỉ đến lúc này, Jahn mới xoay chìa khóa điện để khởi động động cơ. Họ đi thêm khoảng một cây số rồi rẽ lên cầu Hoàng gia. Ánh đèn pha màu vàng chiếu vào mười bức tượng hiệp sĩ bằng đồng, tạo ra những bóng tối sống động, và hiệp sĩ cuối cùng, hình dáng khổng lồ, như muốn tấn công họ bằng thanh kiếm đầy đe dọa. Khi đi qua các vùng ngoại ô vẫn đang chìm trong giấc ngủ, Bartolomeo vuốt các ngón tay lên mặt da mềm mại của các ghế ngồi và lên thanh crôm trên mặt xe.

- Lần đầu cậu ngồi trên một chiếc Panhard phải không? bác Jahn nói.

- Đây là lần đầu cháu ngồi trong một chiếc ô tô con, Bartolomeo trả lời.

Jahn ngạc nhiên liếc nhìn cậu.

- Cháu đến trường nội trú bằng một chiếc xe khách khi cháu mười bốn tuổi và một lần khác, cháu đi trên một chiếc xe khách đêm, năm mười bảy tuổi, khi cháu cùng Milena bỏ trốn, chàng trai giải thích, đó là tất cả ạ. Cũng có thể cháu đã ngồi trong xe ô tô con khi cháu còn bé tí, nhưng cháu không nhớ.

- Đúng vậy, thứ lỗi cho bác, Jahn nói.

Bình minh lên khi họ chạy xe đến vùng nông thôn và các cánh đồng đẫm hơi sương. Chẳng mấy chốc chân trời mở rộng trước mắt họ. Jahn nhiều lần nhìn vào gương hậu và giảm dần tốc độ. Bartolomeo quay lại. Đằng xa, một chiếc xe màu đen cũng đi chậm lại. Hình như có hai người đàn ông ngồi trong xe đó.

- Chúng đang bám theo chúng ta, Jahn thở dài.

- Người của hội Phalange ạ?

- Đúng vậy.

- Chúng thường xuyên bám theo bác ạ?

- Chúng cố bám theo. Nhưng bác phát hiện ra. Thế là bác dẫn chúng đi hàng trăm cây số trên những con đường lầy lội mà bác thấy, bác mua con gà mái của một người nông dân và bác quay về. Bọn chúng tức lộn ruột. Bác thích thế.

Bartolomeo không ngờ người đàn ông to béo mà cậu chỉ biết như là một người điềm tĩnh và dè dặt này lại có thể nghĩ ra trò đó.

- Vậy là chúng ta sẽ đi mua gà của một người nông dân ạ?

- Không. Bác không đánh thức cháu dậy từ năm giờ sáng vì việc đó. Bác sẽ cắt đuôi chúng.

Họ tiếp tục chạy với tốc độ chậm trong khoảng hơn nửa giờ. Đằng sau họ, chiếc ô tô màu đen cũng đi với tốc độ ấy và giữ khoảng cách. Cuối một đoạn rẽ, họ bắt gặp một ngã tư. Jahn liền đột ngột tăng tốc, lao thẳng về phía trước và biến mất ở cuối đường bên phải trước khi những kẻ bám đuổi kịp thời gian đi đến.

- Với một chút may mắn, bọn chúng sẽ tưởng bác đã rẽ.

Kế hoạch đã thành công một cách hoàn hảo và họ không nhìn thấy cái ô tô nữa.

- Chúng ta đến nhà của những nhân-mã, Jahn nói tiếp, đã thoải mái hơn một chút, người ta còn gọi họ là những con ngựa, cháu đã từng nghe thấy từ đó chưa?

Bartolomeo ngay lập tức thấy hình dáng đồ sộ của Basile hiện lên trước mắt với mái tóc dựng ngược và khuôn mặt dài xấu xí. Người ta đã làm gì cậu ấy? Người ta chắc không đến nỗi để cậu ấy chết trong ngục…

- Cháu biết một người trong số họ. Chính cậu ấy là người chuyển lá thư của bố cháu cho cháu. Nhưng cậu ấy không bao giờ giải thích… những con ngựa nghĩa là gì, hóa ra là những nhân-mã.

- Bác sẽ kể với cháu tất cả những chuyện đó, Jahn thở dài, chúng ta có thời gian, vẫn còn hơn một giờ đi đường nữa.

Ông châm một điếu xì gà và hé mở kính cửa xe đế thoát khói. Bartolomeo thấy mùi khói thuốc cũng không đến nỗi khó chịu quá. Cậu cảm thấy thoải mái, thu mình trong áo khoác, nhìn quang cảnh mùa đông chạy qua các ô kính ô tô.

- Người ta không biết chính xác họ từ đâu đến, Jahn bắt đầu kể. Họ giống như một gia đình lớn, có lẽ vẫn luôn là thế. Họ có khoảng một trăm nghìn người trên cả nước. Họ có đặc điểm chung là dũng cảm, không biết đau và bền sức như trâu. Chỉ có điều họ không có khả năng học đọc và viết. Họ kết hôn trong cộng đồng và nòi giống của họ được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Ngày xưa, người ta dùng họ cho các công việc đòi hỏi nhiều sức lực, đặc biệt là vận chuyển đồ đạc trong các con phố hẹp nơi xe kéo và ngựa không qua được, từ đó mà họ có cái tên như vậy. Nhưng đừng có nghĩ họ bị coi thường. Ngược lại, người ta ngưỡng mộ sức khỏe và lòng trung thành của họ. Rất nhiều người thậm chí còn thấy được nét thanh tao nào đó trong cái cung cách cục cằn của họ, cậu có thể hiểu điều đó không?

- Cháu hiểu ạ, cháu đã thấy điều đó khi quan sát Basile. Cậu ấy có vẻ bướng bỉnh, nhưng cậu ấy vô cùng hào phóng. Cháu đã có cảm giác cậu ấy có thể chết chỉ để đưa đến tận tay cho cháu lá thư ấy.

- Đó không phải là cảm giác. Tôi thề với cậu rằng cậu ấy sẽ làm như thế. Khi người ta giao nhiệm vụ cho một nhân-mã, anh ta sẵn sàng bỏ mạng sống của mình vì nhiệm vụ đó. Và đó chính là lý do vì sao những người của hội Phalange muốn họ làm việc cho chúng khi chúng nắm quyền lực. Cậu đừng nói đó là của trời ơi: một trăm nghìn con người mộc mạc ấy sẵn sàng phá hủy tất cả nếu người ta ra lệnh cho họ. Bọn chúng đã quên đúng một điều.

- Là gì thế ạ?

- Đó là nếu như những nhân-mã cần một ông chủ, thì họ thích được lựa chọn ông chủ ấy. Và cho dù họ vô cùng ngây thơ đi nữa, thì họ cũng không lựa chọn bất cứ ai đâu.

- Họ đã từ chối phục vụ hội Phalange ạ?

- Tất cả đều đồng tâm như một! Người ta nói họ vụng về cục mịch, nhưng họ biết đâu là tốt, đâu là xấu. Bố cháu được giao nhiệm vụ thiết lập mối quan hệ với họ. Bác chỉ tán thành một nửa. Bác thấy bố cháu không phải là người thích hợp, bố cháu bí hiểm và hay ngờ vực, trong khi đó thì họ sơ đẳng và rất cảm tính. Nhưng bố cháu đã đạt được điều đáng ngạc nhiên: họ rất mến ông ấy và ngay lập tức tin tưởng ông ấy hoàn toàn. Tóm lại, họ đã liên minh với Kháng chiến. Điều đó đã khiến họ phải trả giá đắt. Người ta khỏe mạnh cũng vô ích, người ta không thể làm gì để chống lại những người được trang bị vũ khí. Rất nhiều người đã bị giết chết. Những người khác bị bắt và bị đối xử như con vật trong các nhà tù. Khi tất cả kết thúc, cảnh sát của hội Phalange đã có một giao kèo với vị thủ lĩnh có tên là Faber và là người mà bọn chúng chưa bao giờ bắt được. Chúng sẽ thả tất cả các nhân-mã, đổi lại, ông ấy phải công khai đầu hàng. Ông Faber đó đã được những-anh-em-ngựa lựa chọn làm thủ lĩnh không phải bởi vì ông ấy là người thông minh nhất hay khôn ngoan nhất, mà hoàn toàn đơn giản bởi vì ông ấy là người khỏe nhất trong số họ. Bọn người của hội Phalange không tưởng tượng được con người bất hạnh ấy lại rơi vào bẫy dễ dàng đến thế, và ngay ngày hôm sau đội lính gác đã bất ngờ khi thấy trước cổng chính một người đàn ông khổng lồ không có cổ với đôi mắt hiền hậu, đôi mắt của loài ngựa, người đó nói với chúng: "Xin chào, tôi là Faber, tôi đầu hàng…"

Con người tội nghiệp kia vẫn tưởng mình đã làm đúng. Ông ta không ngờ bọn chúng sẽ làm nhục ông. Chúng đóng ông vào một xe kéo, có khoảng chục tên lãnh đạo của hội Phalange ngồi trên đó. Ông đã phải một mình kéo xe, ở trần, trên khắp các con phố của thành phố, trong những tiếng cười và lời chế giễu.

- Nhưng cháu tưởng mọi người tôn trọng các nhân-mã.

- Phần lớn, đúng vậy. Nhưng cũng phải nhận thấy rằng có nhiều người ủng hộ hội Phalange. Bọn chúng đã che giấu thân phận rất kỹ cho đến lúc đó, và chúng ra khỏi bóng tối khi mà cuộc chiến của chúng đã thắng lợi. Chúng trút cơn giận dữ lên Faber một cách tàn ác và hèn hạ, khi bọn chúng không còn phải lo sợ điều gì nữa. Trên con phố dẫn đến tòa nhà của hội Phalange, tên nào đó thậm chí cňn đội lên đầu ông ấy cái mũ tai ngựa. Bọn chúng khạc nhổ lên ông ấy, bọn chúng chửi rủa ông ấy. Bọn chúng đã coi ông như con ngựa, và cái tên gọi ấy đến nay bọn chúng vẫn còn dùng.

- Ông ấy đã chịu đựng mọi thứ mà không phản kháng ạ?

- Mọi thứ. Ông ấy đã quyết định hy sinh bản thân và ông sẽ đi đến tận cùng. Không phải nhân-mã nào cũng làm được điều ấy. Ông ghì mạnh thân hình xuống để leo dốc. Ông bình thản đón nhận những nấm yến mạch và các xô nước. Đó là một con người kiêu hãnh. Điều đó khiến ông ấy trả giá quá đắt.

- Nhưng bác… bác đã có mặt ở đó? Bác đã thamd ự vào việc đó? Bartolomeo hỏi, câu hỏi có hàm ý trách móc.

Jahn đồng ý.

- Bác nhìn đoàn diễu hành đi qua từ cửa sổ nhà bác, như hàng nghìn người khác, và bác thấy xấu hổ vì đã không làm gì cả. Nhưng cháu phải biết rằng cho đến lúc ấy các bác đã tranh đấu rất nhiều, và đã bị mất đi hầu hết những người thân thiết nhất: Eva-Maria Bach, bố cháu và hàng trăm người đồng đội khác… Thế là hết. Bọn chúng có thể tự cho phép làm bất cứ điều gì chúng muốn, và chúng không bị ngăn cấm làm việc đó.

- Nhưng bọn chúng có giữ lời không ạ? Chúng có thả tự do cho các nhân-mã không ạ?

- Nhiều tháng sau đó. Một khi đã chắc chắn không còn lại một ai để họ có thể nghe lời.

- Nhưng họ phải trách cứ bố cháu chứ ạ? Chính bố cháu đã kéo họ vào thảm họa đó, không phải thế sao ạ?

- Họ không suy luận như thế đâu. Họ tiếp tục nghĩ rằng họ đã làm điều đúng. Hơn nữa, bố cháu đã bỏ mạng. Họ không trách giận một người chết vì lý tưởng.

- Còn ông Faber? Bọn chúng đã thả ông ấy chứ ạ?

- Có, nhưng buổi làm nhục đó đã hằn vết trong ông. Ông ấy hầu như không nói chuyện nữa, hình như thế. Ông ấy lui về ở trong một ngôi làng hẻo lánh, cùng với gia đình, mà rút cục là những người đó vẫn…

- Và đó chính là nơi chúng ta đang đến? Bartolomeo khẽ hỏi.

- Đó chính là nơi chúng ta đến, Jahn xác nhận.

Hai người im lặng trong nhiều cây số tiếp sau. Phong cảnh đã thay đổi, giờ đây chiếc xe chạy ngoằn ngoèo giữa những quả đồi nhiều cây xanh, trên đỉnh phủ một lớp sương khói. Đi xa hơn nữa, họ luồn lách giữa núi đá màu xám tua tủa địa y, trông giống như lưng của những con thú chưa từng được biết đến. Bartolomeo hé mở cửa kính để hít thở không khí đầy ẩm ướt của vạt núi. Cậu có cảm giác họ đã để lại đằng sau lưng thế giới của con người và đang đi vào trong thế giới của những truyền thuyết. Có lẽ cậu cũng chỉ hơi ngạc nhiên nếu thấy xuất hiện một vị thần hay một con quỷ lùn ở chỗ ngoặt nào đó.

- Các nhân-mã rất quý mến bố cháu, Jahn nói tiếp. Có lẽ họ cũng sẽ dành cho cháu tình cảm tương tự. Vì thế bác đưa cháu cùng đến nhà họ.

Bartolomeo toan buột ra câu hỏi đã ra cửa miệng, câu hỏi mà cậu băn khoăn từ bấy lâu: "Thật ra bác trông đợi gì ở cháu?" nhưng cậu kiềm chế được. Được ru bằng tiếng ro ro đều đặn của động cơ, cậu sắp ngủ, thì cuối cùng họ cũng đi vào ngôi làng của nhân mã.

Một cậu bé khoảng mười lăm tuổi bước đến gặp họ.

- Basile!Bartolomeo bất giác thốt lên.

Sự giống nhau đến ngạc nhiên với người bạn ở cùng trường nội trú của cậu: cùng khuôn mặt dài ấy, cùng cái mũi dẹt, cùng đôi vai khỏe mạnh, cùng mái tóc không lược nào chải được ấy.

Jahn dừng lại khi đến gần nhà cậu ta.

- Này cháu, cháu biết nhà ông Faber ở đâu không?

- Cháu không biết, cậu bé nhíu đôi lông mày nói. Ông gặp ông Faber để làm gì?

- Nói chuyện với ông ấy. Không có gì phải lo lắng cả. Chúng tôi là những người bạn.

- Cháu không được phép… cậu nhân-mã trẻ buột miệng mà không để ý cậu ta đã sơ suất.

- Đi lên nữa à? bác Jahn cố hỏi thêm.

- Ờ đúng vậy…

Hai người tiếp tục cho xe lăn bánh từ từ và gặp hai đứa trẻ cõng nhau chạy xuống.

- Không tin được, Bartolomeo thốt lên. Có thể nói đây chính là những Basile thu nhỏ!

Đi sâu thêm vào trong làng, một cô gái trẻ cũng với khuôn mặt dài ấy và không được duyên cho lắm đang chậm chạp đi lên từng bước, tay xách một xô nước.

- Nhà ông Faver có phải đi lối này không? Jahn hỏi, khuỷu tay tì lên cửa xe.

- Đúng, à không… cô gái lúng túng. Thế các ông là ai?

- Chúng tôi là những người bạn. Có phải ngôi nhà kia không?

- Ờ đúng vậy..

Rõ ràng là không khó khăn lắm để dò hỏi họ.

Jahn đỗ ô tô cao hơn căn nhà một chút, và họ đi bộ xuống gõ cửa. Một bà rất cao to và khỏe mạnh, khoảng năm mươi tuổi mở cửa cho họ. Vẻ buồn bã hiển hiện rõ trên con người ấy. Bà mời họ vào. Các tấm rèm được kéo xuống và phải mất một lúc lâu đôi mắt họ mới quen được với vẻ tối tăm của căn phòng. Một con mèo béo ú màu hung nằm ngủ trên chiếc ghế, gần lò sưởi. Người phụ nữ mặc chiếc tạp dề và buộc khăn trùm để lộ ra mớ tóc trắng. Ông Faber đang nằm trên gác, bà chỉ về phía đó, "nhưng nếu các ông là những người bạn..."

Bà đi lên cầu thang với dáng đi nặng nề. Trong hơn một phút, họ không còn nghe thấy tiếng động gì nữa. Có lẽ bà ấy đang nói nhỏ với ông chồng. Rồi bà ấy xuất hiện trở lại phía trên cầu thang, cúi người và hỏi qua phía trên tay vịn:

- Xin hỏi ông tên là gì nhỉ?

- Tôi tên là Jahn. Ông nhà có biết tôi.

Bà lại mất hút lần nữa và lại vẫn là sự im lặng chờ đợi. Hai người đàn ông nhìn nhau không hiểu gì. Ở trên kia, họ có thể đang nói chuyện gì cơ chứ? Cuối cùng bà cũng đi xuống một cách chậm chạp và đứng yên trước mắt Jahn, hai cánh tay xòe rộng thể hiện dấu hiệu bất lực:

- Ông ấy không muốn gặp ông. Ông ấy không muốn gặp ai từ nhiều tháng nay. Ông ấy không khỏe…

- Hãy nói với ông ấy rằng đó là việc quan trọng, Jahn nhấn thêm.Hãy nói với ông ấy rằng tôi đi cùng với... Casal.

Lần thứ ba người phụ nữ leo lên cầu thang.

- Nhưng… Bartolomeo lên tiếng… ông ấy sẽ nghĩ rằng…

- Rằng bố cháu trở lại? Bác không biết. Điều cốt yếu là ông ấy vừa đứng dậy.

Vừa bước xuống cầu thang, người phụ nữ gật đầu Chắc hẳn sẽ có cái gì mới.

- Ông ấy xuống đấy, bà thông báo, và một tí chút gọi là nụ cười phác qua trên khuôn mặt nhu mì của bà. Trong khi chờ đợi mời các ông ngồi.

Họ ngồi xuống hai chiếc ghế dài, ở hai bên chiếc bàn. Người phụ nữ vẫn đứng, chùi hai bàn tay lên tạp dề như một cái máy. Bà ấy nặng, nhưng ván sàn đã không kêu cọt kẹt lúc bà ấy ở trên tầng. Bây giờ, ngược lại, mặt sàn rên xiết khủng khiếp dưới trọng lượng của người đàn ông đang đi lại để mặc quần áo, và họ lo sợ sàn nhà hoàn toàn đổ sập xuống.

- Ông ấy xuống đấy, người phụ nữ nhắc lại.

- Có tiếng va chạm mạnh của một chiếc giày bị tung ra, vài bước chân, và hai bàn chân khổng lồ bước xuống những bậc thang đầu tiên. Tiếp theo là hai ống chân bất tận, và khi thân hình Faber hiển hiện toàn bộ trong ô cầu thang, hơi thở của Bartolomeo như bị đứt đoạn. Chưa bao giờ cậu nhìn thấy một người nào đồ sợ đến thế. Đặc biệt là phần ngực và bụng dày gấp đôi ngực và bụng của người đàn ông bình thường.

Đôi vai, đôi cánh tay, đôi bàn tay, tất cả như được "nhân đôi". Ở phía trên khối cơ thể đồ sộ ấy, khuôn mặt mang dáng dấp cái đầu của con ngựa già buồn bã, với hai má thong xuống và cái mồm nhu nhược.

Ông không nhìn Jahn dù chỉ một giây. Ông chậm rãi bước tới chỗ Bartolomeo và dừng lại trước mặt cậu.

- Cậu là Casal ư?

Giọng của ông không được chắc chắn lắm, giống như giọng của một ai đó đã nín lặng quá lâu.

- Cháu là con trai của ông ấy, Bartolomeo bối rối nói.

Để nhìn vào mắt Faber, cậu phải ngửa đầu một chút, hành động mà cậu không quen.

- Cậu là con trai của ông ấy ư? Faber nói, và sự xúc động làm cằm ông ấy run rẩy.

- Vâng, Bartolomeo trả lời.

Người khổng lồ tiến lên một bước nữa, mở đôi cánh tay quá khổ của ông và ôm ghì lấy cậu. Ông ôm cậu trong ngực và giữ như thế một hồi lâu. Bartolomeo có cảm tương như bị nuốt chửng. Nép mình trong vòng ngực của người khổng lồ hiền hậu này, người ta có cảm tưởng không gì có thể xảy ra đến với bản thân được nữa. Khi buông vòng tay, đôi mắt Faber ngân ngấn nước. Chỉ sau đấy, ông mới quay về phía Jahn và chìa bàn tay:

- Xin chào, Ngài Jahn. Tôi rất vui được gặp lại Ngài.

Một lát sau, họ ngồi bên bàn quanh bình nhỏ rượu nho có quai xách. Faber nhận từ bà vợ một cốc sữa. Trong suốt buổi nói chuyện, ông nhúng vào đó từng mẩu bánh mì và vớt ra bằng chiếc thìa ăn súp. Trong bàn tay ông, chiếc thìa giống như đồ ăn của trẻ con.

Jahn bắt đầu với vẻ thận trọng:

- Thế đấy, ông Faber ạ. Ông phải biết rằng đã rất lâu kể từ ngày bọn chúng là ông tổn thương.

- …

- Và rất nhiều thứ cũng đã thay đổi trong thời gian gần đây

- À vậy sao? Tôi không biết. Tôi không ra ngoài nữa. Cái gì đã thay đổi vậy?

- Nhiều người đã chán ngán hội Phalange, ông hiểu chứ? Nếu như có một cuộc nổi dậy, họ sẽ ở bên chúng ta.

- Và tại sao họ lại ở bên chúng ta? Họ đã không làm gì cả khi tôi kéo chiếc xe và khi người ta ném lên tôi những thứ bẩn thỉu.

- Họ đã sợ, Bartolomeo chen ngang. Sợ bị bắt, bị đánh đập, bị giết…

- Đó, đúng là như thế, Faber công nhận.

- Và nữa là, Bartolomeo tiếp tục, họ đã nghĩ rằng hội Phalange có thể không đến nỗi khủng khiếp đến thế, hội Phalange sẽ lập lại trật tư cho đất nước, cần phải chờ đợi và bây giờ họ đã thấy…

- Đúng, họ đã thấy thực tế là không tốt, Faber hoàn thành nốt câu, ông cần tất cả những lời nói đều được nói ra.

- Hoàn toàn chính xác, họ đã thấy thực tế là không tốt, và họ sẽ ủng hộ chúng ta. Các nhân-mã sẽ sẵn sàng chiến đấu với chúng tôi chứ?

Faber để rơi chiếc thìa trên bàn và lau miệng bằng tay áo, lúng túng.

- Các nhân-mã, họ không muốn giết người.

- Không ai muốn giết người cả! Bartolomeo nói. Nhưng cần phải tự bảo vệ. Ông đã thấy điều bọn chúng làm với các ông chứ, với ông và dân tộc của ông? Ông không quên!

Faber nhìn cậu bằng đôi mắt ngấn nước:

- Tôi biết rõ, nhưng chúng tôi có thói quen chịu đựng. Chúng tôi khỏe, nhưng chúng tôi không thích đánh nhau.

- Có thể chỉ những người ở tuổi ông, nhưng điều đó cũng đã thay đổi. Cháu đã gặp một câu nhân-mã trong trường nội trú, và cháu thề với ông chớ nên coi thường cậu ấy. Họ đã ngộ ra, không được để bị sỉ nhục, cháu bảo đảm với ông… Chúng cháu cần sức mạnh của ông, ông Faver, sức mạnh của tất cả các nhân-mã. Không có các ông, chúng cháu sẽ bị đánh bại một lần nữa.

- Tôi không biết nói gì, Faber ấp úng một cách thảm hại. Ai sẽ chỉ huy chúng tôi?

- Jahn, đã im lặng một lúc khá lâu, ngước mặt nhìn về phía Bartolomeo và hắt đầu ra hiệu với cậu vẻ khuyến khích.

- Chính cháu là người sẽ chỉ huy các ông, chàng trai liền nói với giọng chắc chắn. Hãy tin tưởng cháu.

Vào lúc cậu nói ra những lời ấy, cậu thấy dường như bố cậu đang ở đây, ngay gần bên cạnh cậu, rõ ràng cứ như ông đang ngồi bên bàn, cùng với họ. Cậu chắc chắn ông cũng nghe thấy và tán thành với cậu. Họng cậu nghẹn lại.

- Cháu sẽ chỉ huy các ông cùng với Ngài Jahn. Cháu sẽ trở lại nhà ông vào thời điểm thích hợp. Từ giờ đến lúc ấy, hãy tìm lại sức mạnh của ông và hãy nói với dân tộc ông. Họ sẽ rất sung sướng nhìn thấy ông đứng dậy, ông biết đấy. Tất cả phải được sẵn sàng khi thời điểm đến,và chính ông, thủ lĩnh của họ, là người thuyết phục họ, tập hợp họ. Hãy chuẩn bị cho họ chiến đấu, ông Faber!

Ở tuổi muời bảy, Bartolomeo không có kinh nghiệm cần thiết để dẫn dắt các nhân-mã, và cậu biết rõ thế. Nhưng Jahn không trông đợi ở cậu điều đó. Ông đưa cậu đến đây bởi vì cậu mang họ về Casal, vì cậu có thể sẽ tìm thấy những lời nói đúng, những lời nói quyết định khiến vị nhân-mã khổng lồ ra khỏi trạng thái ủ rũ. Và Bartolomeo đã tìm thấy chúng.

- Các ông muốn ăn một chút xúc xích không? Người phụ nữ to béo cắt ngang lời họ.

Một ý kiến hay, Roberta ạ, ông Faber tán thành. Sau từng ấy đường đi, các ông chắc hẳn đói lắm. Các ông từ thủ đô đến đúng không?

Họ không đủ thời gian trả lời. Một đứa-bé-ngựa khoảng tám tuổi chạy vào nhanh và bất thần, đến bám vào tạp dề của người phụ nữ và thí thầm điều gì đó vào tai bà. Hai lỗ mũi nó chảy thò lò.

- Có một chiếc ô tô màu đen đang đi vào làng, người phụ nữ nói lại với ba người.

- Có mấy người ngồi trong chiếc xe ấy, cháu bé? Jahn hỏi.

- Hai người đàn ông gầy, đứa trẻ trả lời, hãnh diện vì được hỏi. Jahn rùng mình.

- Họ có hỏi cháu chuyện gì không?

- Có, họ hỏi có thấy các ông không.

- Và cháu trả lời như thế nào?

- Cháu trả lời là cháu không được phép nói gì cả. Sau đó họ nói sẽ cho cháu một đồng nếu cháu nói với họ.

- Và cháu đã nói với họ?

- Không. Cháu bảo chiếc ô tô màu đen của ông ta đã không đi qua đây!

Jahn buột tiếng chửi thề

- Đó là hội Phalange. Tôi cứ tưởng đã đi cắt được chúng. Những tên ngu ngốc đó cứ đi cầu may và chúng đã đến đây. Chúng tôi cần lánh đi!

- Hãy lên phòng ngủ, người phụ nữ đề nghị. Tôi sẽ nói với chúng là không có ai.

Jahn, Bartolomeo và Faber nhanh chóng đi lên cầu thang trong khi đứa trẻ hớn hở xoe bàn tay:

- Nhìn này bà Roberta, họ đã rất tử tế. Cháu không nói gì hết mà họ vẫn cho cháu đồng xu này!

Gian phòng ngủ bị chiếm một nữa vì chiếc giường rộng bề bộn mà ông Faber vẫn còn nằm một giờ trước. Phần đồ đạc còn lại gồm một chiếc tủ thiếu mất một bên cánh và một chiếc ghế có đệm ngồi bằng rơm, chắc đây là chiếc ghế mà bà Roberta ngồi để trông nom chồng vào ban ngày,

Jahn đến bên cửa sổ và cẩn thận hé tấm rèm. Chiếc ô tô chầm chậm đi qua không đứng lại. Một phút sau đó, nó đi xuống vẫn với vận tốc chậm chạp ấy.

- Chúng đã thấy ô tô của tôi. Bây giờ chúng sẽ tìm kiếm, bác Jahn nói. Chúng hỏi ngôi nhà của Faber và cuối cùng sẽ thấy. Đáng ra chúng ta phải nấp bên ngoài.

Đã quá muộn. Đã có những tiếng đóng cửa xe và tiếng gõ cửa. Ba người đàn ông ngồi trên giường để không làm ván sàn kêu cót kết nếu đứng xuống. Jahn lắc đầu, tức giận bản thân vì đã đặt ông Faber vào hoàn cảnh này, vì đã kéo theo cả Bartolomeo. Ông Faber đặt chiếc gối lên hai đầu gối một cách máy móc, và ông vẫn vò nó, đầy lo lắng. Bartolomeo cố gắng điều hòa hơi thở của cậu. Họ nghe thấy giọng nói lo lắng của bà Roberta ở phía dưới, bà ra mở cửa.

- Chào các ông.

- Lão Faber đâu? Một trong hai tên cất tiếng sủa không thèm chào lại bà.

- Ông ấy không ở đây, người phụ nữ tội nghiệp run rẩy sợ hãi. Ông ấy đi ra ngoài…

Nghe tiếng kêu của bà lúc này, ông Faber nghiến chặt hai nắm đấm. Ý nghĩ bọn chúng đối xử tệ với bà Roberta của ông khiến ông không hài lòng chút nào.

- Lão ở trên kia! Lên tìm lão! Một tên hét lớn.

- Ở trên kia ư? Ồ không phải đâu! Bà Roberta kêu lên bằng giọng nói rất giả mà nếu trong hoàn cảnh khác có lẽ người ta đã phải cười phá lên. Những người-phụ-nữ-ngựa không giỏi hơn những đứa trẻ của họ là bao.

- Lên tìm lão ta, tôi bảo bà!

- Ông ấy bị ốm… người phụ nữ bất hạnh tự mâu thuẫn với chính bà.

Bà không biết làm gì hơn nữa để bảo vệ chồng, và sự bất lực khiến bà bật khóc. Bà vừa đi lên cầu thang vừa khóc nức nở.

- Họ muốn ông đi xuống, bà quỳ gối trước ông Faber, ấp úng và nắm chặt đôi bàn tay ông trong đôi bàn tay của bà.

- Bọn chúng mang vũ khí không? Jahn hỏi nhỏ.

Người phụ nữ to béo gật đầu. Có, chúng có vũ khí. Jahn cảm thấy lúng túng. Để bị bắt gặp cùng với ông Faber và con trai của Casal là một hành động vụng về khủng khiếp. Hội Phalange sẽ rút ra được từ đây các thông tin về việc tái thiết lập mạng lưới. Trong mọi trường hợp, họ sẽ bị bắt, và bọn chúng biết dùng các biện pháp để bắt họ phải nói ra.

Đúng vào lúc này, ông Faber cúi bộ khung xương khổng lồ xuống bà vợ.

- Bọn chúng ở đâu? Ông thì thầm.

Bà Roberta không hiểu ngay chồng bà muốn nói gì bà mở đôi mắt to dò hỏi.

- Bọn chúng ở đây? ông Faber hỏi tiếp. Ở đây? Hay ở đây?

Và ông chỉ ngón tay đến các chỗ khác nhau của nền nhà.

- Ở đây, bà Roberta trả lời. Ở gần bàn. Cả hai tên. Nếu chúng không dịch chuyển…

Ông Faber từ từ đứng dậy, và ông thực hiện một điều bất ngờ: ông đứng lên giường. Đầu ông chạm trần nhà và ông đã phải hơi cúi xuống.

- Bọn chúng ở đây? Ông chỉ bằng ngón tay trỏ, hỏi lại một lần nữa.

- Vâng, bà Roberta khẳng định, và đột nhiên bà hiểu ra điều ông định làm.

- Xuống chưa? Đúng lúc này ở phía dưới nhà một tên hỏi gắt lên, và chắc là bằng cái cán chổi, hắn thúc những cú mạnh lên trần nhà. Hắn không ngờ rằng làm như thế hắn đã hoàn thành nốt công đoạn xác định vị trí và gây ra cái chết cho hắn.

- Xuống đây! Ông Faber trả lời, và ông co chân nhảy thật mạnh xuống khoảng sàn phìa trước mặt, dồn toàn bộ trọng lượng của ông, hạ phần mông xuống đầu tiên. Xà nhà bên dưới quá mảnh và bị gãy, sàn nhà vỡ đánh rầm, mở toang ra một cái lỗ và ông Faber biến mất. Jahn, bà Roberta và Bartolomeo cảm thấy mặt đất rung chuyển phía dưới họ, và họ bám vào vách tường để không bị kéo theo sau người khổng lồ. Cái giường rung lắc một lúc, nghiêng nghiêng một cách kỳ lạ trong khoảng trống, rồi đến lượt nó cũng lao xuống tầng trệt. Tiếng rên rỉ yếu ớt mọi người vẫn còn nghe thấy ở phía dưới nay câm bặt hoàn toàn, và giờ đây chỉ còn lại sự im lặng.

- Ông Faber! Bà Roberta gọi, và bà vội vã đi xuống cầu thang, Jahn và Bartolomeo theo sau bà. Khi họ xuống đến nơi, ông Faber đã đứng dậy, và ông đang miệt mài xoa trán trên đó đã kịp mọc lên một cái u ửng hồng.

- Tôi đã đè nát chúng… Nhưng tôi bị cái giường rơi trúng đầu… Bà không sao chứ, bà Roberta của tôi? Chúng không làm gì khiến bà bị đau chứ?

Hai người ôm hôn nhau một cách vụng về và thật là xúc động khi nhìn thấy người khổng lồ hôn thật nhiều lên trán bà vợ. Còn hai tên mật vụ đã bị cả bầu trời sập xuống đầu. Jahn đến lại gần và xác nhận tình trạng thảm hại của chúng. Tên thứ nhất nằm gập bụng, cái chân trái hắn gập tạo một góc đáng sợ. Tên còn lại nằm giữa bàn và khung giường, bị giập gáy.

- Cần phải làm cho bọn chúng biến mất, Jahn nói, và ông tiến hành lục lọi các túi của chúng để tìm chìa khóa ô tô.

Ông đi tìm chiếc ô tô và đậu nó lại ngay trước cửa. Rồi họ lôi hai thi thể chúng ra khỏi đống ván lộn xộn, nơi chúng vẫn bị vướng chân và khiêng chúng ra ghế ngồi phía sau xe. Trong khi mang vác chúng, Bartolomeo cố gắng không nhìn vào mặt chúng, nhưng cậu không thể thôi run rẩy. Ông Faber cũng giúp đỡ một tay, không ngừng lẩm bẩm: "Trời ơi, ôi trời ơi, tôi đã làm gì thế này?" Jahn phải la mắng để ông đừng nói. Trong thời gian này, bà Roberta cố gắng đuổi lũ-trẻ-con-ngựa đến xem cảnh tượng kỳ lạ, miệng chúng há hộc.

Cách ngôi làng vài cây số, mé dưới con đường, có một cái ao sâu, lau sậy mọc kín một nửa. Họ lái xe đến đó và đẩy xe xuống cùng với hai cái xác đã được chuyển lên ghế trước.

- Một tai nạn, Jahn dằn từng tiếng. Ông nghe tôi nói chứ ông Faber? Bọn chúng đã bị tai nạn. Không ai nhìn thấy chúng ở trong làng. Nếu như có một cuộc điều tra, thì mọi người cần phải nói như thế: "Đó là một tai nạn."

- Đó là nói dối… người khổng lồ làu nhàu.

Jahn đấm đấm tay lên ngực ông.

- Đúng, nhưng nói dối là để bảo vệ các ông! Ông có hiểu không?

- Có hình như tôi hiểu.

Dưới ao, cái nóc ô tô biến mất nốt trong tiếng òng ọc bi thảm và đám lau sậy lại trồi lên xung quanh.

Chuyến trở về diễn ra dưới con mưa rào. Cái gạt nước miệt mài chạy qua chạy lại và họ nghe tiếng các giọt nước gõ trên thùng xe. Họ im lặng thật lâu, vẫn choáng váng vì những chuyện đã xảy ra. Cuối cùng thì chính Bartolomeo là người phá vỡ bầu im lặng.

- Bác Jahn, bố cháu là người như thế nào ạ? Bác không bao giờ nói với cháu về bố.

Jahn ngập ngừng.

- Cháu muốn thật sự chứ?

- Vâng ạ.

- Bố cháu là người kín kẽ và bí mật. Bác thường xuyên gặp ông ấy tại các cuộc họp bí mật. Bác vẫn nhớ đôi mắt đen dữ dội của ông ấy. Khi ông ấy nhìn, người ta có cảm tưởng như ông ấy đang sục sạo ở bên trong họ. Như thể khiến người khác rất bối rối, và đồng thời khiến ông rất thành công với phụ nữ...

- Bố cháu ít nói ạ?

- Rất ít, ông là người trầm tính, nhưng một khi ông mở miệng mọi người đều im lặng. Ông ấy giữ chất giọng nước ngoài rất nặng. Bác còn có thể kể với cháu điều gì nữa đây? Ông ấy hiếm khi đùa. Bác cho là có một nỗi phiền muộn rất lớn từ trong lòng ông ấy. Một nỗi buồn. Bác không biết nỗi buồn ấy từ đâu mà có.

- …

- Điều đó cũng không ngăn cản ông ấy là người khắc nghiệt.

- Khắc nghiệt ạ?

- Đúng vậy, có thể là hơi quá… Ông ấy không hề do dự khi nghi ngờ tính khả tin một con người. Ông ấy theo chủ trương loại bỏ con người đó, tránh nhầm lẫn, và ông ấy yêu cầu người ta làm điều tương tự với mình nếu cần thiết. Ông ấy đòi tham gia tất cả các hoạt động bạo lực: hành quyết những người hội Phalange, chiến dịch phá hoại ngầm, hoạt động đặc công để giải thoát đồng đội. Ông ấy rất liều lĩnh. Người ta biết ông ấy có thể sẽ bỏ mạng sống vì những việc đó và ông ấy biết thế. Bác thường tự hỏi vì sao ông không tìm cơ hội lý tưởng để "kết thúc tốt đẹp". Bố cháu không phải là một thiên thần Bartolomeo ạ.

- Bố cháu cao như cháu chứ ạ?

- Không. Gầy, nhưng không cao lắm. Chắc là mẹ cháu mới cao. Nhưng bác chưa bao giờ nhìn thấy bà ấy. Nếu không bác đã kể về bà ấy. Bác không quen gia đình cháu.

Chiếc ô tô vẫn lăn bánh dưới cơn mưa không ngớt và làm bắn những luồng nước sang hai bên con đường chật hẹp. Lúc này Jahn im lặng. Bartolomeo thu mình trong áo khoác. Cậu không biết là cậu đang buồn rầu hay vui sướng, tự tin hay thất vọng. Hình ảnh hai người chết, trật khớp như những con rối và chìm dần cùng với ô tô của chúng dưới nước ao bẩn thỉu cứ chạy mãi trước mắt cậu.