ho đến nay khắp gầm trời vẫn còn hai điều bí ẩn. Đó là nguồn gốc sự sống và nguồn gốc quả đất. Các độc giả ơi cho dù còn hai điều bí ẩn trên nhưng chúng ta cũng biết rằng ngay từ lúc mới tạo thành, quả đất luôn chịu đựng những vận động thăng trầm mãnh liệt. Nó xảy ra âm ỉ, huyền bí, trải qua hàng triệu năm trời, làm thay đổi lớp vỏ ngoài của trái đất. ( Hay nói như nhà địa lý học nổi danh Rùa Đá, thì làm thay đổi lớp cùi của quả đất ).

Chỗ lõm xuống thành sông thành biển, chỗ lồi lên thành núi cao, lại có chỗ phẳng lì, đá bị bóp vụn ra thành cát, cát nhiều vô kể, tụ cồn lớp lớp như đại dương. Nơi đó gọi là sa mạc.

Sa mạc rất rộng, rất nóng. Ai cai quản sa mạc? Không có kẻ nào khác, ngoài những cơn gió hung dữ. Giữa một trưa hè oi bức, mặt trời đổ lửa xuống chảo cát khổng lồ nóng rẫy lên như rang. Đột nhiên có những tiếng hú rùng rợn vang lên. Bầu trời tối xầm lại, mặt trời đỏ ngầu như ứa máu. Và trong bụi đen xoáy tròn của những đám mây sà xuống, hàng vạn cồn cát đang nằm lịm như một đại dưong chết, bỗng đùng đùng nhổm dậy tiến vào lấp kín các bình nguyên xanh rờn cỏ.

Sa mạc là biển cát mênh mông, giấu đầy tai họa và những chuyện bí hiểm.

Đã bao đời nay rồi, muôn loài vừa kinh sợ sa mạc, vừa tò mò thèm khát những kho của vô tận cất giấu trong lòng sa mạc. Những kẻ hèn yếu, dút dát thì đừng có bén mảng đến sa mạc làm gì mà chết uổng đời. Còn những ai gan góc, khôn ngoan thì đã từng đóng xe, quẩy gánh, mở bao cuộc lộ trình xuyên sa mạc để buôn bán lùng kiếm của ngon vật lạ ở đời. Và không ít kẻ ra đi đã gửi đời cho cõi vô tận không còn có ngày về. Một đống xương khô vương vãi trong ngôi miếu đổ nát, những cỗ xe gãy tan tành vứt bên đường, từng đàn chim ác sải cánh, kêu gào quanh những ngôi mộ cô đơn, gối vào doi cát. Đó chẳng phải là dấu vết của một cuộc lộ trình, một cuộc đời ngang dọc còn lưu lại đó hay sao?

Trong chuyến đi lang thang trên sa mạc khô cằn cùng với Kiến Vống, những phút rỗi rãi trong buổi chiều tà nghỉ lại ven đường, tôi có ghi chép lại một vài mẩu chuyện nhỏ. Tập bản thảo này bị thất lạc trong hoàn cảnh nào tôi cũng không nhớ nữa. Nghe nói sau này lọt vào tay thi sĩ Ong Vàng nổi tiếng. Thi sĩ mến cuộc đời chìm nổi của tôi, nên có gửi tặng cho tôi một hũ mật ong chính cống. Và đặt cho tập chép ấy một cái tên ngồ ngộ: "Những bài ca chép trên vết bánh xe rơm".

Đỡ phải kể dài dòng, xin mời độc giả thưởng thức một vài bài ca – trích trong tập đó, để hiểu thêm về chuyến chu du của tôi.

Những bài ca chép trên vết bánh xe rơm.

(Trích đoạn)

Chống đuôi cong tếu lâu nhâu ra ngoài