à Danvers đi ra và tôi ngồi lên thành cửa sổ nhìn ra ngoài. Maxim lại cắm vào tờ báo và chúng tôi chẳng ai nói gì. Một lúc sau tôi mới nói:

- Em chán quá, anh yêu! Em thật vụng về. Em không biết việc đó đã xảy ra như thế nào. Em sắp xếp lại các quyển sách trên mặt bà thì cái lọ lăn xuống.

- Thôi, đừng nghĩ đến nó nữa, em yêu! Nó có gì là quan trọng đâu!

- Quan trọng chứ! Em cần phải thận trọng. Bà Danvers hẳn là giận em lắm.

- Tại sao lại thế? Cái lọ đó có thuộc quyền sở hữu của bà ấy đâu!

- Không, nhưng bà ấy rất tự hào về tất cả những thứ đó. Thật ghê sợ nghĩ rằng chưa có ai làm vỡ cái gì trong đó. Chỉ có em!

- Là em còn hơn là Robert tội nghiệp.

- Em lại muốn là Robert. BÀ Danvers sẽ không bao giờ tha lỗi cho em.

- Bà Danvers có nghĩa lý gì! Đấy không phải là bà Chúa, phải không nào? Anh không hiểu em. Ý em thế nào lúc nói em sợ bà ấy?

- Sợ thì không đúng lắm. Em không thường xuyên gặp bà ấy. Không đúng thế. Em không thể nào giải thích được.

- Em làm những việc rất kỳ lạ. Em chỉ việc gọi bà ấy đến sau khi đã làm vỡ chiếc bình và nói: “Bà Danvers, tôi đã làm vỡ nó rồi; yêu cầu bà cho mang đi sửa!” Bà ấy sẽ hiểu. Đáng lẽ làm thế, em lại đi nhặt các mảnh vỡ đút vào phong bì và giấu xuống dưới đáy ngăn kéo, y như một ở mới.

- Em như một người ở mới, em biết, do nhiều khía cạnh. Vì thế em rất hợp ý với Clarice. Chúng em cùng một xuất thân. Cũng chính vì thế mà Clarice cũng yêu em lắm. Hôm vừa rồi em có đến thăm mẹ cô ta. Anh có biết bà ta nói gì với em không? Em hỏi bà ta có cho là Clarice được sung sướng ở đây không, thế là bà ta trả lời: “Thưa bà có ạ! Con tôi nó thường bảo tối, con như người không phải ở với một bà thực sự, bà ấy cũng như chúng ta thôi!” Anh có cho đấy là một câu khen của một bà già không?

- Có trời biết! Nhưng nếu anh nghĩ đến bà mẹ Clarice, anh sẽ cho đó là một câu xúc phạm. Căn nhà bà ấy ở là một cái ổ chuột. Bà ấy có hàng đống con và đi chân đất ra làm việc, đầu đội một chiếc bít tất. Anh không hiểu Clarice sạch sẽ ở chỗ nào?

- Cô ấy được một bà cô nuôi. – Tôi nói với vẻ khiêm nhường. – Em biết là chiếc váy flanen của em có một vết đằng trước nhưng không bao giờ em đi chân không, đội một chiếc bít tất trên đầu. Có lẽ vì thế em thường hay đến thăm những người như vợ người chăn nuôi súc vật. Chị ta không bao giờ nói em cũng là người như chị ta.

- Nếu em cũng đến thăm chị ta với chiếc vay bẩn, điều đó chẳng có gì là lạ.

- Tất nhiên là em không mặc chiếc váy cũ, em mặc cả áo. Vả lại em cũng không ưa những người xét đoán người khác qua quần áo.

- Anh không tin là vợ người chăn nuôi gia súc lại quan tâm nhiều đến cách ăn mặc, nhưng hẳn chị ta cũng phải ngạc nhiên nếu thấy em ngồi trên mép ghế để nói “phải” và “không” theo kiểu kẻ đến trình diện để xin việc làm như độc nhất có lần chúng ta cùng đến thăm.

- Nếu em nhút nhát không phải lỗi tại em.

- Anh biết, em yêu ạ! Nhưng em không chịu cố gắng sửa chữa.

- Anh nói thế không đúng, em cố gắng hàng ngày mỗi khi em đi ra ngoài hoặc gặp một người nào mới. Em luôn luôn cố gắng. Anh không hiểu. Đối với anh không thành vấn đề, anh đã quen như thế rồi, còn em lại không được nuôi dạy như thế.

- Chao ôi! Đấy không phải là vấn đề giáo dục, chỉ là kiên nhẫn. Em không hình dung được, đến thăm người ta như thế anh thấy kỳ lắm. Nếu như thế chỉ làm em không thích thì cũng chẳng sao. Em rất ghét những người đánh giá em qua quần áo như một con bò cái dự thi.

- Anh đánh giá em như thế?

- Tất cả mọi người ở đây.

- Nếu như thế, họ làm gì được em? Chẳng qua chỉ để họ đùa vui.

- Tại sao em lại là người cung cấp trò vui cho họ và chịu đựng những lời bình phẩm của họ?

- Bởi vì cuộc sống ở Manderley là vấn đề độc nhất mọi người quan tâm đến.

- Vậy thì với em họ không gặp may mắn! Em nghĩ rằng chính vì thế anh mới lấy em. Anh biết là em vô vị, bình thản và không có kinh nghiệm và sẽ không có những câu chuyện ngồi lê đôi mách thích đáng với em.

Maxim vứt tờ báo xuống đất, đứng dậy và kêu lên:

- Em nói thế nghĩa là như thế nào?

Bộ mặt chàng âm u và kỳ lạ và giọng chàng khàn khàn khác thường. Tôi dựa người vào cửa sổ ấp úng trả lời:

- Em… Em không biết nữa! Em chẳng muốn nói gì cả. Anh làm sao thế?

- Em biết gì về những câu chuyện ba láp ở đây?

- Em chẳng biết gì cả! – Tôi nói và hoảng sợ trước cặp mắt nhìn trừng trừng của chàng. – Anh đừng nhìn em như thế, anh Maxim. Em đã nói gì? Có chuyện gì vậy?

- Ai đã nói với em? – Chàng chậm rãi nói.

- Chẳng ai cả, xin thề với anh như vậy.

- Tại sao em nói những câu em vừa nói?

- Nhưng em đã trả lời anh, em không biết nữa. Điều đó thoáng qua trong óc em. Em bực mình, em tức giận. Em ghê sợ những cuộc đi thăm, đó không phải lỗi tại em. Anh đã mắng em về tội nhút nhát. Em đã nói thế mà không nghĩ, đúng thế, xin anh hãy tin em.

- Như vậy không ranh mãnh lắm đâu!

- Không, không! Ngu ngốc và độc ác thì đúng hơn!

Chàng nhìn tôi mơ màng, hai tay đút túi và đung đưa người. Chàng ngẫm nghĩ rồi từ từ nói:

- Anh tự hỏi, lấy em anh có quá ích kỷ không!

Tôi thấy ớn lạnh và thấy nhói trong trái tim.

- Anh nói thế là thế nào?

- Anh không phải là bạn đời của em, em nghĩ sao? Khoảng cách tuổi tác giữa chúng ta lớn lắm. Em nên đợi và lấy một chàng trai trạc tuổi. Không với người như anh, chỉ còn sống được nữa đời người.

- Sao mà buồn cười thế! - Tôi vội nói – Anh cũng biết là tuổi tác chẳng có gì là quan trọng trong hôn nhân. Tất nhiên chúng ta là những bạn đời của nhau.

- Em tin tưởng à? Anh chẳng hiểu gì!

Tôi tỳ đầu gối lên thành cửa sổ và quàng tay lên vai chàng.

- Tại sao anh nói với em như vậy? Anh biết em yêu anh hơn mọi thứ trên đời này. Anh là cha em, là anh em, là con trai em. Là tất cả.

- Đó là lỗi tại anh, - Chàng nói và không nghe tôi. – Anh đã quẳng em vào trong đó, chẳng để cho em có thời gian suy nghĩ.

- Em không cần phải suy nghĩ gì cả, không có lựa chọn nào khác. Maxim, anh không hiểu. Khi người ta yêu ai …

- Ở đây em có được sung sướng không? – Chàng nói và nhìn qua cửa sổ. – Nhiều khi anh tự hỏi thế. Em gầy và xanh xao nữa.

- Chắc chắn là em sung sướng lắm! Em yêu Manderley, em yêu khu vườn, em yêu tất cả. Em chẳng cần đến thăm ai. Em nói thể chỉ làm anh buồn. Nhưng nếu anh muốn, ngày nào em cũng đi thăm mọi người. Không một giây nào em hối tiếc đã lấy anh, chắc chắn là anh cũng biết thế.

Chàng vuốt ve má tôi với một vẻ thẫn thờ rồi cúi xuống hôn lên má tôi.

- Tội nghiệp em bé nhỏ! Em không có nhiều trò tiêu khiển. Anh sợ cuộc sống sẽ rất khó khăn.

- Không đâu! – tôi sốt sắng nói – Em rất dễ chịu, dễ chịu lắm, dễ chịu hơn em tưởng nhiều. Em đã nghĩ rằng lấy chồng là khiếp đảm lắm, người ta có thể có người chồng nghiện rượu hoặc nói năng thô tục lúc thức ăn không được ngon … Nhưng anh, anh hoàn toàn không như thế.

- Anh mong rằng không, cám ơn Chúa! – Maxim nói và mỉm cười.

Được nụ cười mỉm ấy khuyến khích, tôi cũng cười theo rồi cầm lấy và hôn tay chàng. Tôi nói:

- Sao anh kỳ thế, nói rằng chúng ta không phải là bạn đời của nhau. Hãy nhìn chúng ta thế nào ở đây, tất cả các buổi tối, anh với tờ báo, em với chiếc áo đan dở. Cứ như cặp vợ chồng già cưới nhau đã từ lâu đời lắm. Tất nhiên chúng ta là những người bạn đời. Tất nhiên chúng ta hạnh phúc lắm. Anh nói như anh cho là chúng ta sai lầm. Anh không tin ah, anh Maxim? Anh biết là cuộc hôn nhân của chúng ta đã thành công, thành công một cách diệu kỳ!

Chàng không trả lời. Chàng tiếp tục nhìn qua cửa sổ, còn tôi nắm tay chàng. Cổ họng tôi khô và nghẹn ngào, cặp mắt nóng bỏng. Tôi nghĩ bụng: “Lạy Chúa, người nói là hai nhân vật trong một vở kịch. Lát nữa màn sẽ buông xuống, chúng tôi sẽ chào công chúng và trở về vị trí của mình.”

Đó không phải là thực tế cuộc sống của chúng tôi, của Maxim và của tôi. Tôi ngồi xuống thành cửa sổ và buông tay chàng ra. Tôi nghe thấy một giọng nói rắn và lạnh lùng nói:

- Nếu anh không nghĩ là chúng ta sung sướng, nên nói thẳng ra thì hơn. Em không muốn anh phải tự buộc mình vào bất cứ thứ gì. Thà rằng em bỏ đi còn hơn sống với anh như vậy.

Điều đó xảy ra không chắc có phải là thật không. Chính là người phụ nữ trong vở nói chứ không phải là tôi nói với Maxim. Tôi tưởng tượng đến người phụ nữ đóng vai đó, cao và mạnh, khá nóng tính.

- Hãy nói đi, tại sao anh không trả lời em?

Hai tay chàng nắm lấy khuôn mặt tôi và nhìn tôi như lúc chúng tôi trên bãi biển. Frith mang chè đến.

- Biết trả lời em ra sao? Bản thân anh không biết trả lời thế nào. Vì em đã nói chúng ta sung sướng, vậy không nên nghĩ đến nữa. Anh không biết gì cả. Anh giao nó lại cho em. Chúng ta sung sướng, càng hay. Thỏa thuận thế nhé!

Chàng lại hôn tôi lần nữa và bước đi trong phòng. Tôi cứ ngồi nguyên tại cửa sổ, cứng nhắc, hai tay để trên đầu gối. Tôi lên tiếng:

- Anh đã nói tất cả với em như thế vì em đã làm anh phải thất vọng. Em vụng về, em ăn mặc tồi tàn, mọi người làm em sợ hãi. Em đã bảo trước với anh Monte Carlo là sẽ như thế. Anh thấy là chỗ của em không phải là Manderley.

- Em đừng có nói nhảm. Anh chưa bao giờ nói là em ăn mặc tồi tàn, em vụng về. Đó là em tưởng tượng ra thế. Còn về tính nhút nhát của em, rồi sẽ hết thôi, anh đã nói như thế rồi.

- Thật là cái vòng luẩn quẩn. Chúng ta đã trở lại điểm xuất phát. Tất cả cuộc tranh luận này đã bắt đầu bởi vì em đánh vỡ cái bình của phòng khách. Nếu em không đánh vỡ nó, chẳng có gì xảy ra. Chúng ta đã dùng cà phê và đi ra ngoài vườn.

- Ôi, anh chán cái bình của nợ ấy lắm rồi! – Maxim kêu lên.

- Nó có quí lắm không?

- Có Trời biết. Anh cho là có. Bảo đảm với em là anh đã quên nó rồi.

- Có phải tất cả đồ vật trong phòng khách đều quí lắm phải không?

- Phải, anh cho là thế.

- Tại sao người ta lại để tất cả những đồ vật quí nhất trong phòng khách nhỏ?

- Anh không biết. Có lẽ tại để tại đấy tốt hơn.

- Từ hồi còn mẹ anh, chúng vẫn ở đấy chứ?

- Không, anh không nghĩ thế. Chúng được phân phối trong khắp nhà. Anh nhớ là tất cả những chiếc ghế tựa đều để trong phòng cất đồ.

- Từ bao giờ người ta đã trang trí phòng khách như hiện nay?

- Từ hồi cưới anh.

- Cái bình ấy có để trong phòng cất đồ không?

- Không, anh không cho là thế. Anh còn nhớ nó là một tặng phẩm đám cưới. Rebecca rất sành món đồ sứ.

Tôi không nhìn Maxim. Tôi giũa móng tay. Chàng đã thốt lên tên đó một cách rất tự nhiên, rất bình tĩnh, chẳng phải cố gắng chút nào. Một phút sau, tôi liếc mắt nhìn chàng rất nhanh. Chàng đứng trước lò sưởi, nhìn ra trước mặt, hai tay đút túi quần. Chàng nghĩ đến Rebecca, tôi nghĩ. Chàng nghĩ đến tặng phẩm kỳ lạ ấy, đến tôi đã đánh vỡ tặng phẩm đám cưới của Rebecca. Chàng nghĩ đến cái bình sứ. Chàng nhớ ra ai đã tặng nó cho Rebecca. Chàng nhớ lúc gói hàng tới nhà, Rebecca đã vui mừng biết bao. Rebecca rất sành đồ sứ. Có thể là chàng đã bước vào buồng lúc Rebecca đang quỳdưới đất và mở gói đồ ra. Hẳn là Rebecca đã ngước mắt nhìn chàng và nói:”Hãy nhìn này anh Maxim người ta đã gửi cho chúng ta thứ này!” Chàng cũng quỳ xuống bên cạnh Rebecca và hai người cùng nhau ngắm cái bình.

Tôi tiếp tục giũa móng tay, chúng sần sùi như của đứa học trò. Maxim vẫn đứng trước lò sưởi.

- Anh nghĩ gì thế?

Giọng nói lạnh và ung dung, không như trái tim tôi đang đập rất mạnh, và không như tâm trí tôi bực tức và chua xót. Chàng đốt một điếu thuốc lá, ít ra cũng là điếu thứ hai mươi nhăm trong ngày, và chúng tôi chả vừa mới ăn xong bữa trưa, chàng vứt que diêm vào trong lò và nhặt tờ báo:

- Chả nghĩ gì nhiều. Tại sao?

- Ôi, em không biết nữa! Trông anh nghiêm trang quá, xa xôi quá!

Chàng lơ đễnh khẽ huýt sáo, điếu thuốc kẹp trong ngón tay.

- Anh đang tự hỏi không biết đội bóng bầu dục của Surrey có đấu với đội Midlesex không.

Chàng lại ngồi xuống ghế bành và gập tờ báo lại. Tôi nhìn qua cửa sổ. Con Jasper đến bên tôi và trèo lên đầu gối tôi.