13 - Viết Văn Cái Trống Và Làm Thơ Vẽ Voi
hi Hương xong, Cống-Quỳnh vào thi Hội. Trong lúc Quỳnh đang làm bài, bỗng có quan chủ khảo đi tới, nhân thấy quan đứng xem mình làm bài, Quỳnh ngẩng mặt lên hỏi: « Dạ, bẩm quan lớn, đoạn cuối này khó quá thì làm sao? »
Quan chủ khảo cười nói: « Khó quá thì làm trống chứ sao ».
Ý của quan nói là không làm được thì bỏ trống, nhưng Quỳnh lại thừa thế viết ngay:
Ô hô da trâu tang mít, tư ký thành bưng bít chi công;
Đám giỗ nhà chay, thượng ký đổ thì thùng chi hiệu.
Quỳnh viết xong, một lúc sau, quan tới nữa, Quỳnh lại hỏi: « Dạ, bẩm quan lớn, bài viết xong cả rồi, mà giấy còn thừa thì sao đây? »
Quan cười đáp: « Thừa giấy vẽ voi, chớ còn làm gì nữa ».
Quan nói là nói đùa theo tục ngữ, nhưng Quỳnh nắm lấy thóp ấy, vẽ ngay mấy con voi vào chỗ giấy còn dư và để một bài thơ tứ tuyệt bằng quốc âm như sau:
Văn chương phú lục đã xong rồi,
Thừa giấy làm chi chẳng vẽ voi.
Tớ có điều này xin bảo thật:
Thằng nào cười tớ nó ăn bòi!
Khi các quyển thí sinh được thâu nạp, các quan chấm dài thấy hay quá, đáng để trạng nguyên lắm, nhưng đến cuối bài lại thấy mấy câu kỳ cục trên và bài thơ voi xấc xược nọ, liền cho hợp phách lại để xem là của thí sinh nào. Được biết là của Cống-Quỳnh, các quan cho lính truyền lô triệu vào hỏi lý do. Quỳnh thản nhiên đáp: « Ấy là quan chủ khảo bảo làm đó ».
Quan chủ khảo trừng mắt: « Tôi bảo làm bao giờ? »
Quỳnh trả lời: « Thì tôi hỏi làm sao, quan lớn chẳng bảo tôi làm trống là gì, rồi tôi hỏi thừa giấy làm sao, quan chẳng bảo vẽ voi đấy à! Quan lớn nhớ lại, xem có đúng hay không? »
Các quan nghe nói, ai nấy đều lắc đầu và cho Quỳnh lui ra.
Do đó, khoa thi Hội ấy, Quỳnh bị giẫm vỏ chuối, và từ đó, Quỳnh nhất định không thèm thi cử nữa.
Trạng Quỳnh Toàn Tập Trạng Quỳnh Toàn Tập - Ngô Lăng Vân Trạng Quỳnh Toàn Tập