Tả Truyện epubePub   PDF A4A4   PDF A5A5   PDF A6A6  
Chương 12 Cung Chi Kỳ Can Vua Không Cho Nước Tấn Muợn Đuờng
i công ngũ niên (năm 655 trước công nguyên)
Tông Hiến Công lại sắp mượn đường nước Ngu (phía đông bắc huyện Bình Huyện tỉnh Sơn Tây ngày nay) để quân đội của nước Tấn đi qua tiến đánh nước Quắc (huyện Thiểm tỉnh Hà Nam ngày nay) Cung Chi Kỳ can ngăn Ngu quân rằng: “Nước Quắc là bình phong của nước Ngu. Nếu nước Quắc bị diệt vong, thì nước Ngu cũng theo đó mà diệt vong. Không thể để cho nước Tấn được hưởng lợi. Sau khi nước Tấn hưởng lợi, thì dã tâm của họ càng lớn hơn. Đối với kẻ địch bên ngoài không thể lơ là cảnh giác. Mượn đường một lần đã quá đáng lắm rồi, làm sao lại có thể mượn lần thứ hai. “Môi và răng dựa vào nhau. Môi hở thì răng lạnh”. Câu tục ngữ này cũng hình dung quan hệ giữa nước Ngu và nước Quắc.
Ngu quân nói: “Nước Tấn cùng tộc họ với chúng ta làm sao có thể hãm hại chúng ta?”. Cung Chi Kỳ đáp rằng: “Thái Bá, Ngu Trọng đều là con của Thái Vương. Thái Bá không nghe lệnh cha mà nhường ngôi, đi đến đất Ngô cho nên không kế tục ngôi vua. Quắc Trọng, Quắc Thúc là con của Vương Quý là anh em của Văn Vương lại làm khanh sĩ của Văn Vương, lo việc quốc chính, có công với vương thất. Điển sách ghi chép về việc có công mà được thụ phong cất giấu tại minh phủ (minh phủ là cơ quan của nhà nước chủ quản minh thệ điển sách). Nếu nói đến quan hệ tộc họ thì địa vị của Quắc thị trong họ Cơ phải cao hơn Ngu thị. Quan hệ giữa Quắc và Tấn thân thiết hơn so với Ngu. Nước Tấn chuẩn bị tiêu diệt nước Quắc, thì làm sao mà yêu thương nước Ngu. Hơn nữa tình yêu thương của nước Tấn đối với nước Ngu chúng ta, lẽ nào lại vượt qua người anh em cùng Tổ của họ hay sao? Anh em cùng Tổ với họ, tộc Hoàn Trang suy cho cùng có tội gì? Mười lăm năm trước đây đã giết hết họ. Chẳng phải là vì tộc Hoàn Trang có chút uy hiếp họ hay sao? Thân thích mà chỉ vì có chút uy hiếp họ, họ còn ra tay hãm hại, huống chi là một nước?”.
Ngu quân đáp rằng: “Lúc ta tế lễ tế phẩm rất phong phú khỏi phải nói, hơn nữa trai giới triệt để, quỷ thần nhất định sẽ nghe ta”. Cung Chi Kỳ đáp: “Thần nghe nói: quỷ thần không vì con người mà trở nên thân thiết hơn, chỉ gần gũi với người có đức. Cho nên trong Chu thư có nói: “Trời xanh không có lòng tư lợi, chỉ giúp đỡ những người có đức hạnh” lại còn nói: “Đồ vật cúng lễ không thơm tho, đức hạnh tốt mới thơm tho”, lại nói: “Đồ vật cúng lễ giống nhau, nhưng chỉ chọn lựa đồ cúng của những người có đức”. Như vậy, bởi vì không có đức hạnh, nhân dân mới không hiệp lực, quỷ thần cũng không hưởng các vật cúng lễ. Cái mà quỷ thần dựa vào là đức hạnh. Nếu như nước Tấn lấy được nước Ngu, mà có thể lành sạch thân thể, tu chính đức hạnh, sau đó dâng lên những vật cúng thơm tho, lẽ nào quỷ thần không tiếp nhận?”.
Ngu quân không nghe theo lời trung thành của Cung Chi Kỳ, đáp ứng thỉnh cầu của sứ giả nước Tấn, cho quân Tấn mượn đường. Cung Chi Kỳ dẫn toàn tộc rời khỏi nước Ngu. Ông ta nói: “Nước Ngu không thể cử hành tế lễ vào tháng chạp cuối năm. Lần này nước Tấn sẽ rất hài lòng, không cần thiết phải cất quân đi đánh nữa”. Mùa đông. Mùng một tháng mười hai, nước Tấn tiêu diệt nước Quắc, quốc quân nước Quắc tháo chạy đến Vương Thành (tây bắc huyện Lạc Dương tỉnh Hà Nam ngày nay). Lúc quân đội nước Tấn quay trở về triều, mượn đường ở lại nước Ngu. Cuối cùng đem quân đánh úp, tiêu diệt luôn nước Ngu.
Tả Truyện Tả Truyện - Tả Khâu Minh Tả Truyện