hế là vợ chồng nhà Thỏ và đứa con phải dời đi ở nơi khác.

Gánh cực mà đổ lên non,

Cong lưng mà chạy, cực còn chạy theo.

Trong thời gian gần đây, Thỏ toàn gặp chuyện không may. Nay tạo lập được vườn rau, nó tưởng có thể nhờ đó mà trở nên khá giả, không ngờ chỉ một buổi trưa, Sấu phá tan hoang, những thứ còn lại hai vợ chồng hái hết đem theo để dành ăn lần chứ không bán cho ai được nữa.

Hôm đó Thỏ đi kiếm một mảnh đất khác để trồng trọt hoa màu trở lại. Nó tự nhủ thầm: Sách có câu: Đại phú do thiên, tiểu phú do cần (Giàu có to lớn tự trời ban cho, còn tiền bạc vừa vừa đủ xài là nhờ cần kiệm). Mình mà siêng năng làm lụng thì nhất đinh không nghèo cực được.

Thỏ trở nên lạc quan lại thêm vừa đào được một củ sắn, nó nhai một cách ngon lành. Trong khi ấy nó thấy một con ngựa đi đến. Thỏ ngừng ăn nhìn Ngựa hỏi:

- Cuộc đời tươi như hoa hồng buổi sáng, sao anh lại buồn xo như cây lệ liễu chiều hôm vậy?

Ngựa nhè nhẹ lắc đầu, nước mắt ứa ra, đáp một giọng tấm tức:

- Anh bảo hoàn cảnh của tôi làm sao mà vui được? Tôi vừa bị chủ đuổi ra khỏi nhà. Tôi đâu ngờ có người bạc bẽo như vậy? Trong thời kỳ niên thiếu, khí huyết tôi đang còn khương cường, ông chủ vuốt ve âu yếm tôi như con. Trong mấy kỳ đua tôi đã liên tiếp giật giải, thâu vào cho ông vô số tiền bạc. Khi chân tôi không còn lanh lẹn thì tôi chở ông bà và các cậu đi chơi, tôi mang hàng hóa ra chợ. Làm việc nhọc nhằn, suốt ngày có mấy lúc tôi được nghỉ ngơi. Giờ đây thấy tôi già yếu, chẳng giúp được việc gì, ông chủ không nuôi tôi nữa.

- Nhưng bác được tự do, không bị roi vọt, không phải mang dây cương hàm thiết.

- Từ mấy tháng nay, ông chủ mua được một con ngựa ô khỏe mạnh, lanh lẹn chẳng kém gì tôi ngày trước. Bao nhiêu công việc nặng nề ông đều giao cho nó, còn tôi được ung dung nhàn hạ ăn uống no nê, rong chơi đây đó. Cũng vì không dùng tôi làm gì, nuôi mãi hao tốn, nên sáng nay, mở rộng cửa chuồng, ông lấy roi nhịp nhè nhẹ vào lưng tôi nói:

- "Bây giờ mầy già yếu mất rồi, chẳng lợi lộc gì cho tao, nuôi thêm uổng thóc lúa rơm rạ. Mầy muốn đi đâu thì đi, đừng trở về đây làm gì nữa". Ông chủ lại cười ha hả nói tiếp:

- "Nếu mầy tỏ ra là mạnh hơn cọp thì tao sẽ cưng dưỡng như trước, tao đã nói thì nhất định tao giữ lời".

Ngựa nhỏ vài ba giọt nước mắt nói tiếp:

- Anh Thỏ ơi! Anh thử nghĩ câu nói của ông chủ tôi mới vô lý làm sao! Trong chốn rừng xanh núi đỏ này đã bao giờ anh thấy ngựa mạnh hơn cọp chưa? Huống hồ con ngựa ấy lại là một thứ ngựa già như tôi?

Thỏ an ủi:

- Trời sinh ngựa, trời sinh cỏ, hơi đâu mà bác phải lo?

- Nãy giờ tôi chỉ mới ăn được có mấy đám cỏ cằn cỗi. Chẳng bù lúc ở với chủ, bao giờ cỏ non, thóc lúa cũng đầy đủ chẳng biết thiếu thốn là gì.

- Thế thì bác ăn tạm nửa củ sắn này. Tôi đã no rồi không cần đến nữa. Nhưng hay hơn là tôi thử kiếm xem có mưu kế gì giúp bác được không?

Thỏ chống tay dưới cằm, cặp mắt lim dim ra dáng suy nghĩ lung lắm. Một lát sau, nó thở phào một cái khoan khoái, mồm lẩm bẩm: Ngựa mạnh hơn cọp! Ngựa mạnh hơn cọp! Đâu phải là chuyện lạ? Nó bảo Ngựa:

- Được rồi, tôi đã có cách giúp bác, nhưng bác phải nghe theo lời tôi căn dặn.

Ngựa mừng rỡ đáp:

- Anh bảo gì tôi cũng xin vâng cả, miễn đừng quá sức tôi là được.

- Nầy nhé! Bác hãy nằm lăn ra giữa đường giả vờ chết, còn để mặc tôi. Nếu cọp đến gần một bên, bác cũng đừng sợ hãi. Vì kẻ chết đâu biết sợ là gì? Nếu bác không giữ vững can đảm thì mọi việc sẽ hỏng bét cả.

Dặn dò xong, Thỏ chạy vào rừng đi lùng khắp nơi thì gặp được một con cọp đang nép mình sau một tảng đá lớn rình mồi. Xa xa, hai con nai nhô cao cặp sừng lên khỏi lùm cây, đứng cạnh nhau trò chuyện. Chúng không biết là đại hoa sắp xảy đến cho chúng.

Thỏ nghĩ thầm: "May mà mình đến kịp, không thì cặp nai ngơ ngác này toi mạng rồi còn gì". Nó lớn tiếng chào:

- Thưa ông Hổ!

Cặp nai ngảnh nhìn về phía Thỏ, thoáng thấy bóng Cọp, hồn vía không còn, lao mình qua lùm cây, vụt một cái biến mất.

Sắp sửa vồ được miếng mồi ngon thì cái thằng oắt con đáng ghét này đến phá đám, Cọp cau mày tức giận, gầm một tiếng như sấm dậy, đưa thẳng cánh tay ra định bạt tai Thỏ.

Thỏ nhảy lùi ra đàng sau ba bước, chắp tay vái lấy vái để, nói liếng thoắng:

- Con đem đến cho ông một tin mừng, ông nỡ xử tệ với con?

Nghe nói có tin mừng, Cọp hơi vui vui một chút liền hỏi:

- Tin gì mà mầy bảo là tin mừng?

- Trong khi con đi đào khoai, đào sắn để ăn thì giữa đường con trông thấy một con ngựa nằm lăn kềnh ra chết. Chao ôi! Trông nó mới to béo ngon lành làm sao! Con vì trót tu hành, ăn trường trai, không quen ăn mặn, thành thử chỉ nhìn mà chảy nước bọt chứ không dám đụng đến, dẫu chỉ nhai một miếng cỏn con. Biết ông vốn hay thèm thịt nên con đi kiếm ông. Thật là nghìn năm một thuở. Ông mà chần chờ một chút, chỉ một chút xíu thôi, kên kên, chim ưng, phụng hoàng hay được, chúng hạ xuống rỉa ráy trong một lúc là hết sạch.

Cọp nghe bùi tai, cất bước đi theo Thỏ, nhưng trong bụng nửa tin nửa ngờ vì cái danh hiệu Thỏ Láo là không ai không biết.

Đến nơi, Cọp mừng rỡ khi trông thấy một con ngựa nằm nghiêng mình giữa con đường chạy thẳng vào khu rừng rậm. Cọp định vồ lấy ngựa thì Thỏ vội ngăn:

- Thưa ông, trên con đường này, những lão tiều phu, những bọn thợ săn thường hay qua lại. Ông mà xơi ngay tại đây thì bất tiện hết sức. Không những bất tiện mà còn nguy hiểm đến tánh mạng của ông nữa. Chỉ một vài mũi tên độc của bọn chúng, thừa đủ đưa ông về chầu Diêm Chúa rồi.

Cọp cau mày hỏi Thỏ:

- Thế thì tao phải làm thế nào? Chẳng lẽ nhìn ngựa mà nhịn thèm?

- Đó là con trình bày lẽ thiệt hơn phải trái đấy thôi, chứ con đâu dám khuyên ông nhịn thèm? Tuy thế con đã có cách giúp ông.

Cọp nóng nảy hỏi:

- Cách gì mầy thử nói mau lên. Nước bọt của tao chảy xuống quá nhiều rồi không sao chịu nổi nữa.

- Bây giờ xin ông ngồi yên cho con cột chặt ông vào xác ngựa rồi ông lôi nó về hang. Khi đó hẳn là không còn ai dám quấy rầy ông nữa. Ông ung dung ngồi rung đùi đánh chén. Không phải chỉ mình ông mà bà và các cậu đều chung hưởng cái món thịt ngựa ngon lành này. Còn ông mà xơi một mình ở đây thì lẽ tất nhiên không sao hết cả con ngựa được, vừa phí phạm vô ích vừa nguy hiểm nữa.

- Người ta bảo mầy nhỏ mà trí não to lớn thật quả không sai tí nào. Mầy bàn điều gì nghe cũng chí lý cả.

Trước đó Thỏ đã kiếm được một sợi thừng rất bền, nay chỉ việc cột chặt hai chân sau của Cọp lại. Cọp khờ dại không rõ mưu gian của Thỏ.

Đầu hai mối dây kia, Thỏ làm thành một cái vòng tròng vào cổ Ngựa. Xong xuôi, nó vỗ nhẹ vào vai Ngựa bảo nhỏ:

- Bác hãy đứng dậy mà chạy gấp về nhà cho tôi, còn chần chờ gì nữa.

Ngựa vươn vai một cái, vụt đứng lên bất thần phóng chạy kéo theo con cọp sau lưng. Cọp cào cấu giữa đất tung bụi cát mù mịt, gầm thét vang dậy cả khu rừng. Bầy chim trong bụi rậm hoảng hốt vụt bay. Mấy con bò, con nai đang gặm cỏ yên ổn, chui rúc lẩn trốn mỗi con một ngả.

Mặc cho cọp vùng vẫy, hai chân trước chới với cố bám sát xuống mặt đất nhưng không được. Ngựa phi nước đại phóng thẳng về nông trại.

Ông chủ đang đứng xem gia nhân xay thóc giữa sân thì thấy Ngựa chạy về mang theo sau lưng một con cọp thì lấy làm lạ hết sức.

Ông bảo mọi người lấy gậy gộc, rìu búa xúm lại đập chết cọp.

Ngựa đắc chí nói:

- Ông chủ có hứa, nếu tôi mà mạnh hơn cọp thì ông chủ lại cho tôi trở về chuồng, nuôi dưỡng tử tế. Vì câu nói ấy tôi phải vật ngã cọp xuống, trói gô nó lại kéo cổ về đây để ông chủ không còn chê tôi sức yếu nữa.

Ông chủ tôn trọng lời hứa, nuôi dưỡng ngựa tử tế như trước.