hấm thoát đã hết sáu tháng dưỡng bệnh, Octavia về nhà. Mấy bữa đầu nàng lơ mơ nhớ lại quãng thời gian rất hạnh phúc, được chăm sóc tử tế, lại không phải lo lắng gì hết. Trở lại nếp sống cũ, cái gì cũng có vẻ là lạ. Rồi bà mẹ lại kể lể không sót chuyện nào trong sáu tháng qua. Nàng trấn an mẹ:

- Mẹ đừng lo nữa, chỉ tuần tới là con làm việc lại. Con sẽ kềm giữ mấy đứa em trai, đi học phải chăm chỉ, về nhà thì giúp đỡ.

Được một tuần, nàng gặp ông điều tra viên. Khoảng bốn giờ chiều, nàng vừa đi làm về, ngạc nhiên thấy ông La Fortezza đang chễm chệ ngồi uống cà phê, và ăn săng uých dăm bông. Hắn nhìn nàng chòng chọc, đứng lên mau mắn như một người trưởng giả chính hiệu. Mẹ nàng vui vẻ:

- Thưa ông, đây là cháu gái lớn Octavia.

- Tôi nghe nói nhiều về cô rồi, Octavia. Tôi nói đã chuyện nhiều với mẹ cô. Chúng tôi là bạn cũ.

Octavia gật đầu, lạnh lẽo, tỏ vẻ không hào hứng chút nào.

Lucia Santa hơi bực mình.

- Con ngồi uống cà phê nói chuyện chơi.

- Phải đấy, cô dùng chút cà phê. Tôi thích nói chuyện với Octavia.

Octavia bực mình suýt chửi thề. Hắn gọi tên nàng thân mật sỗ sàng. Và nàng cũng miễn cưỡng ngồi.

La Fortezza ba hoa chích chòe như hắn đã học được ở những tiểu thuyết ba xu. Một thanh niên đẹp trai học giỏi con nhà giàu chỉ cần vẫy tay là các gái xóm nghèo lết đến xin chút tình. Thế nhưng hắn chẳng đẹp trai cũng chẳng phải con nhà giàu, thế mới khổ? Hắn càng nói càng hăng, Octavia càng nghe càng giận.

Rồi La Fortezza nói đến chuyện văn chương.

- Cô biết Émile Zola chứ, một nghệ sĩ lớn. Ông viết về người nghèo rất tuyệt. Một nhà văn Pháp.

- Tôi biết.

- Mong sao ngày hôm nay ông còn sống để viết về cảnh sống của những người nghèo khổ, chỉ biết trông cậy vào tiền trợ cấp chính phủ. Thiệt khôi hài. Thưa bà Corbo, con gái bà phải đọc sách tác giả này sẽ được mở mang trí óc ra nhiều lắm. Octavia, cô sẽ hiểu chính mình và khung cảnh chung quanh.

Octavia muốn nhổ toẹt lên mặt hắn quá, nhưng chỉ gật đầu.

La Fortezza thấy khoái, cũng như bà mẹ.

Hắn làm ra vẻ long trọng:

- Cô em thật thông minh! Bữa nào mời em đi coi kịch với tôi. Tôi mời em trước mặt má em một cách đường hoàng chính đại. Chính tôi đây thuộc loại cổ điển chứ không phải đợt sóng mới đâu? Em cứ hỏi má em thì biết. Thưa bà, có phải thế không ạ?

Lucia Santa mỉm cưởi gật đầu. Trong trí bà đã vẽ ra hình anh con gái thành hôn với một luật sư có công ăn việc làm tốt. Các bà mẹ luôn luôn thực tế, không ngó cao như các cô gái đỏng đảnh. Bà nói:

- Ông La Fortezza là một thanh niên Ý đường hoàng.

La Fortezza hứng chí:

- Tôi và má em đă có rất nhiều dịp nói chuyện với nhau. Chúng tôi hiểu nhau lắm. Tôi chắc chắn má em sẽ không phản đối việc chúng ta đi chơi. Tòa Thị chính cho chúng ta mua vé với giá rẻ. Em sẽ thấy kịch hay lắm, gồ ghề hơn xem chớp bóng nhiều.

Octavia đã coi kịch với bạn gái nhiều lần. Tiệm may cũng được mua vé giá hạ. Nàng cũng đọc những tiểu thuyết như La Fortezza nói và luôn luôn khinh miệt những nhân vật nữ chịu làm đồ chơi cho đàn ông một cách dễ dàng, hoặc vì sa chân lỡ bước, hoặc vì bị bả giàu sang hớp hồn. Nhưng thằng cha đói khát này muốn chơi nàng đâu được? Mắt quắc lên, nàng trả lời run giọng:

- Đồ tồi, mày tưởng chị mày dễ dụ dỗ lắm sao?

Lucia Santa như ngồi phải cọc, La Fortezza ngượng chín người. Đôi mắt cú vọ của hắn đỏ gay.

Octavia sa sả:

- Mày lấy không của má tám đô la một tháng, trong khi má tao phải nuôi bốn con nhỏ. Mày hút máu mủ gia đình tao, lại còn dám rủ tao đi chơi à? Đồ mặt dày, mày dạn. Mày bảo mày đàng hoàng lắm, cổ điển lắm. Nhưng tao đã học hết trung học, đã đọc sách Emile Zola, đã đi coi kịch. Mày hãy kiếm một con bé nhẹ dạ ngu dại nào mà chơi. Còn tao thì đừng có hòng, kẻo vỡ mặt.

Lucia Santa kêu lớn:

- Ông tha lỗi cho. Cháu nó còn bệnh.

Quay sang bà nói Octavia, ngừng lại, đừng nói sàm nữa con.

Nhưng La Fortezza đã quay mình phóng như bay xuống cầu thang, đi luôn không bao giờ trở lại.

Hai tuần sau có một điều tra viên mới, một tay Mỹ già. Ông này xén bớt tiền trợ cấp, nhưng nói thật cho họ biết rằng Bộ Xã hội không coi số tiền trong ngân hàng là tài sản, vì trong trường hợp tối khẩn muốn lấy tiền ra phải có lệnh Tòa mà thôi.

Sau đó mọi việc như cũ, tuy ai cũng nhớ buổi chiều ghê gớm đó. Octavia trở lại con người như trước. Nàng lại khỏe rồi, trở lại làm việc chăm chỉ như trước. Ngay bà mẹ cũng không để tâm giận con, tuy bà chẳng bao giờ hiểu cớ sự gì Octavia lại xỉ vả La Fortezza quá nặng. Trong xã hội này, tuy mất tiền mà sống được là chuyện cơm bữa, có gì mà cau có.