ắng ấm. Đá cuội và sa thạch lạo xạo dưới chân. Mười mấy dặm vuông không một bóng người, chỉ có mỗi mình tôi đang rảo bước trên ghềnh hoang. Chỉ-có-mỗi-mình-tôi, đó là tự do. Bốn năm ngủ tập trung, xếp hàng đi làm, xếp hàng ăn cơm, sau bốn năm lao động cật lực ấy, giờ chỉ-có-mỗi-mình hoạt động trong không gian rộng lớn thì thật là hạnh phúc!

Nước lũ từ trên núi tràn xuống, xói thành từng rãnh sâu, trông như những con đường đá cuội ngoằn ngoèo bò ngược trên đỉnh núi. Đá cuội đủ các cỡ, ánh lên màu thép dưới mặt trời. Ghềnh hoang dốc thoai thoải xuống đồng bằng, cảnh vật uy nghi, rắn rỏi, tất cả lặng như tờ, chỉ có loài dế trũi màu đất thấy tôi đi tới, chúng ngoảy đuôi chạy thục mạng, để lại những vết chân loạng quạng trên đường đi, hoặc ngẩng cao đầu, giương cặp mắt nhỏ xíu nhìn tôi như khiêu khích, dáng điệu thật tức cười! Mùa này không có hành dại, cũng không có nhục thung dung, nếu không, tôi muốn nhổ bao nhiêu tuỳ thích, chén no bụng. Chẳng phải tôi là người tự do rồi sao? Tôi đã được tự do rồi sao? Giờ đây khí trời cũng là của tôi. nhưng lúc này ghềnh hoang chỉ có cỏ lác và táo dại đã chết khô. Táo dại là loại cây mọc thành bụi và nhiều gai, thực ra gai là danh từ khoa học, nhưng cái từ "gai góc" khiến tôi chạnh lòng. Tôi nhún vai để chiếc gùi trên lưng nhích lên phía trên, sải bước vượt qua gai góc.

Cây tường vi xinh đẹp

Khi đã rụng hết hoa

In hệt như cây cỏ gai

Nhiều gai ít lá

Chông gai ư? Tôi đâu có sợ!

Chông gai ư? Coi như đồng hoa

Trên đời này, ai dày vò nổi ta!

Dù Diêm vương sai quỷ đầu trâu đến bắt

Ta khinh tất!

Vì củ cải ta đã có năm cân!

Thịch..thịch…thịch, tim đập dữ dội, tôi rảo bước qua ghềnh hoang, cái gùi trên lưng.

Trước mặt là con mương rộng hai mét. Buổi sáng đi qua, băng còn rắn như đá. Quá trưa, dưới tảng băng bỗng có những tăm nước đáng nghi: băng đang tan.

Nhưng con mương dài hút tầm mắt, lại không có cầu. Tôi tìm chỗ hẹp, nhặt hòn đất ném xuống mặt băng để thăm dò. Một tiếng "bụp", hòn đất vỡ ra, băng không rạn. Thử mạo hiểm xem sao?

Khoảng cách hai mét, nếu như khoẻ mạnh như trong thư viết cho mẹ, nếu như trên lưng không có cái gùi năm cân củ cải, tôi có thể nhảy qua. Nhưng tình hình ngược lại. Chân trước tôi vừa chạm mặt băng cách bờ ba mươi phân thì băng vỡ. Tôi lăn tòm xuống mương cùng với cái gùi. Mặt băng mỏng bị vỡ thành hình cái khuôn, khớp với thân hình tôi.

Tôi không kịp nghĩ đến bản thân, đứng dậy trong nước chỉ sâu đến đầu gối, vội ngó vào gùi, chỉ còn lại hai ba củ!

Áo bông ướt đẫm. Không kịp xắn tay áo, tôi hối hả mò trong nước cho đến kh toàn thân lạnh cứng và đùi thì buốt như kim châm mà mới tìm được một nửa. Tôi ngẩn ngơ bò lên bờ mương, cho tất cả vào gùi.

Lên bờ, tôi run bắn lên như chó ngã xuống nước, khoác gùi ra về. Đi đã rất xa, tôi vẫn quay đầu nhìn lại, làm như củ cải dưới đáy mương biết nhảy lên bờ như những con nhái, biết đuổi theo và biết nhảy vào gùi tôi.