ù cho vì lí do nào đi nữa thì năm đó Laurie cũng bõ công học hành, vì anh nhận được bằng tốt nghiệp với lời khen của Hội đồng giám khảo. Và anh đã đọc bài diễn văn bằng tiếng La-tinh với sự duyên dáng của Phillipe[16] và tài hùng biện của Demosthenes[17], như các bạn anh nói. Tất cả mọi người đều có mặt, ông nội anh – ôi, ông thật hãnh diện! – Ông bà March, John và Meg, Jo và Beth, tất cả đều hoan hỉ vì anh với một sự ngưỡng mộ thực lòng mà các chàng trai thường xem nhẹ lúc đó, nhưng lại không thể có được từ thế giới với mọi thành công sau đó.

– Tớ phải ở lại dự bữa tiệc ngu xuẩn tối nay, nhưng tớ sẽ về đến nhà ngày hôm sau. Các bạn sẽ ra đón tớ như mọi khi, phải vậy không các nàng? – Laurie vừa nói vừa dìu mấy chị em lên xe, khi buổi lễ ngày hôm đó kết thúc.

Anh nói “các nàng” nhưng phải hiểu là “Jo”, vì cô là người duy nhất còn tôn trọng lệ xưa cũ đó. Vì không đủ can đảm để từ chối anh bạn đang chiến thắng, cô đáp thật nhiệt tình:

– Tớ sẽ đến, Teddy, dù cho mưa gió! Và sẽ đi phía trước cậu, chơi bản “Ca ngợi người hùng chiến thắng” với hạc cầm.

Teddy cảm ơn cô bằng một cái nhìn khiến cô lo sợ nghĩ: “Ôi, Chúa ơi! Mình biết là cậu ta sẽ nói cái gì đó với mình và rồi mình sẽ làm gì đây?”

Sự trầm tĩnh của buổi tối và công việc bận rộn buổi sáng đã làm dịu đi những lo lắng của cô và quyết định là sẽ không quá tự phụ nghĩ rằng người ta sẽ đề nghị với cô khi cô đã ngầm cho họ đủ lí do để biết được câu trả lời của cô sẽ như thế nào. Cô chuẩn bị cho thời điểm đã hẹn, hi vọng là Teddy sẽ không nói gì buộc cô phải xúc phạm đến tình cảm bé nhỏ đáng thương của anh. Cô tạt qua nhà Meg, hôn Daisy và DemiJohn, điều khiến cô cảm thấy thật tươi mát, giúp cô thêm nghị lực cho cuộc hội kiến tay đôi. Nhưng khi trông thấy dáng người cao ráo xuất hiện phía xa, cô rất muốn quay lại và bỏ chạy.

– Chiếc hạc cầm Do Thái đâu, Jo? – Laurie nói to ngay ở khoảng cách đầu tiên có thể nói chuyện được với nhau.

– Tớ đã quên rồi. – Và Jo lấy lại tự tin vì một câu chào hỏi như vậy không thể gọi là giống như tình yêu.

Trong những dịp như thế này, cô thường nắm lấy tay anh. Hôm nay cô không làm thế và Laurie không hề than phiền, điều này khiến Jo nghĩ đó là một dấu hiệu xấu. Anh bắt đầu nói thật nhanh về đủ mọi thứ trên đời cho đến khi cả hai rời khỏi con đường lớn và đi vào một lối mòn nhỏ dẫn về nhà xuyên qua một khu rừng. Cả hai đi chậm lại và bỗng Laurie không còn hùng hồn nữa. Thỉnh thoảng những giây phút im lặng nặng nề xuất hiện giữa hai người. Để giúp cho cuộc chuyện trò sôi nổi trở lại, Jo nói nhanh:

– Giờ thì cậu phải nghỉ hè thật lâu và thật tốt vào!

– Tớ cũng định thế.

Một cái gì đó trong giọng nói của Laurie khiến Jo ngước lên nhìn anh: anh đang nhìn cô với một vẻ khiến cô nghĩ là thời điểm lo sợ bấy lâu nay đã đến. Thế rồi cô đưa hai tay lên trong một cử chỉ van xin:

– Không, Teddy, tớ xin cậu!

– Tớ phải nói, và cậu phải nghe tớ nói. Sẽ không giúp ích được gì Jo à! Chúng ta cần phải nói chuyện, và càng sớm càng tốt cho cả hai chúng ta. – Anh nói, mặt đỏ bừng và đầy kích động.

– Thế thì hãy nói đi, tớ nghe đây. – Jo nói với giọng nhẫn nại một cách tuyệt vọng.

Laurie là một kẻ đang yêu còn trẻ tuổi, nhưng anh đứng đắn và muốn nói rõ ra, cả khi phải chết vì chuyện đó. Vì vậy anh đi vào đề với sự mạnh mẽ đặc trưng của mình, với giọng nói đôi khi bị lạc đi mặc dù anh đã cố gắng thật hùng dũng để làm chủ được nó:

– Tớ đã yêu cậu từ khi tớ quen biết cậu, Jo à. Không ai có thể thay đổi được, cậu luôn rất tốt với tớ. Tớ đã cố gắng tỏ cho cậu thấy, nhưng cậu không cho tớ làm điều đó. Giờ thì cậu phải nghe và trả lời tớ, vì chuyện không thể tiếp tục như thế này nữa.

– Tớ muốn tránh cho cậu chuyện này, và tớ đã nghĩ là cậu đã hiểu. – Jo bắt đầu nói và cô thấy việc này đã có chiều hướng rắc rối hơn là cô nghĩ.

– Tớ biết, nhưng các cô gái thật là kì lạ khiến người ta không bao giờ hiểu được là các cô muốn gì. Các cô nói “không” nhưng lại có nghĩa là “có” và họ làm cho người đàn ông phát điên lên chỉ để đùa. – Laurie đáp, rào trước đón sau bằng một thực tế không thể chối cãi được.

– Tớ không như thế! Tớ không bao giờ muốn cậu quyến luyến tớ và tớ đã ra đi để cản cậu.

– Tớ cũng đã hiểu như thế. Nhưng việc đó không ích gì. Tớ còn yêu cậu hơn. Tớ đã học rất chăm để làm vui lòng cậu. Tớ đã bỏ không chơi billard nữa và khối thứ khác mà cậu không thích, tớ đã chờ đợi cậu mà không bao giờ than phiền, vì tớ hi vọng là cậu sẽ yêu tớ, mặc dù còn lâu tớ mới là một người tốt.

Đến đây, một cái gì như là một tiếng khóc cắt ngang Laurie và anh bắt đầu vừa bẻ mấy đóa cúc vàng, vừa đằng hắng.

– Có chứ, cậu rất tốt. Cậu quá tốt đối với tớ. Tớ rất biết ơn cậu, tớ rất tự hào về cậu và rất mến cậu. Tớ không hiểu vì sao tớ lại không thể yêu cậu, như là cậu muốn. Tớ đã thử, nhưng tớ không thể thay đổi những tình cảm của tớ đối với cậu và sẽ là nói dối nếu như tớ hứa điều gì đó với cậu.

– Thật vậy sao, Jo?

Anh ngưng bặt và nắm lấy hai bàn tay cô gái với một sự nồng nàn mà cô không thể quên ngay được.

– Đúng như vậy, bạn à.

Cả hai đang ở trong khu rừng, gần một hàng rào. Khi câu sau cùng thoát ra khỏi miệng Jo, Laurie buông tay cô ra, xoay người lại như thể định bỏ đi, nhưng lần duy nhất trong đời anh, hàng rào dường như quá cao đối với anh. Anh chỉ tựa đầu vào một cái trụ phủ đầy rêu và đứng bất động đến nỗi Jo lo lắng.

– Ôi, Teddy, tớ lấy làm tiếc, thật sự lấy làm tiếc và tớ có thể chết nếu như việc làm đó có thể giúp được gì! Tớ không muốn cậu nhìn vấn đề một cách u ám như vậy. Tớ không thể làm gì được. Cậu cũng biết là ta không thể cưỡng bức người khác yêu ta được, nếu như họ không muốn! – Jo thốt lên thật thô bạo nhưng đầy hối hận, rồi cô vỗ nhẹ lên vai anh, nhớ lại những lúc anh an ủi cô, cách đây đã lâu lắm rồi.

– Đôi khi họ cũng thành công đấy. – Một giọng bị hãm lại bởi cái trụ cất lên.

– Tớ không nghĩ đó là cách tốt nhất để yêu và tớ không muốn thử. – Cô trả lời cứng rắn.

Im lặng thật lâu và bị cắt ngang bởi tiếng hót vui vẻ của một con sáo đậu trên cây liễu, cạnh bờ sông, và tiếng rì rào của gió trong đám cỏ. Sau cùng Jo ngồi xuống bục và nói nghiêm nghị:

– Laurie, tớ muốn nói với cậu một điều.

Anh ngẩng đầu lên với ánh nhìn của người bị tổn thương sâu sắc và nói to, giọng gay gắt:

– Đừng nói với tớ điều đó. Tớ sẽ không chịu đựng được lúc này đâu!

– Nói với cậu điều gì? – Cô hỏi, ngạc nhiên trước thái độ gay gắt của bạn.

– Nói là cậu yêu ông già đó!

– Ông già nào? – Jo hỏi, nghĩ rằng anh muốn nói về ông nội của anh.

– Cái ông giáo sư quỷ quyệt kia mà cậu không ngớt nói đến trong thư của cậu. Nếu cậu nói là cậu yêu ông ta, tớ biết là tớ sẽ làm cái gì đó thật tồi tệ.

Và trông có vẻ anh sẽ làm đúng như vậy, khi nắm chặt tay với một tia giận dữ trong ánh mắt.

Jo muốn phá lên cười nhưng cố kìm lại, và nói rất hăng vì cả cô cũng bắt đầu nổi xung:

– Đừng thế, Teddy à! Ông ấy không già, mà rất dễ thương, rộng lượng và tình cảm. Đó là người bạn tốt nhất mà tớ từng có ngoài cậu ra. Tớ xin cậu, cậu đừng nổi nóng. Tớ muốn tử tế nhưng tớ sẽ nổi giận nếu như cậu hạ nhục ông giáo sư của tớ. Tớ không hề có ý định yêu ông ấy hoặc một người nào khác.

– Nhưng một ngày kia cậu sẽ yêu, và lúc ấy thì tớ sẽ ra sao?

– Cậu cũng sẽ yêu một người nào khác, vì cậu là một chàng trai biết điều và biết suy nghĩ, rồi cậu sẽ quên những lúc khó khăn này.

– Tớ sẽ không bao giờ yêu ai khác được và tớ sẽ không bao giờ quên cậu, Jo à, không bao giờ, không bao giờ!

Anh nói và dùng chân đá một cú để nhấn mạnh mấy lời nói đầy đam mê đó.

“Mình sẽ làm gì với cậu ấy đây?” Jo nghĩ, khi hiểu ra rằng cảm xúc khó điều khiển hơn là cô tưởng.

– Cậu chưa nghe những gì tớ muốn nói với cậu. Hãy ngồi xuống đây và nghe tớ nói. Vì tớ muốn mọi việc diễn ra tốt đẹp và cậu được hạnh phúc.

Cô hi vọng sẽ làm cho bạn bình tĩnh lại với một chút lí luận, nhưng điều này chứng tỏ cô không biết gì về tình yêu cả. Vì tưởng là sẽ bắt được một tia hi vọng trong lời nói của cô, Laurie ngồi xuống bãi cỏ, dưới chân cô và ngước lên nhìn cô với vẻ mặt lo lắng. Làm sao mà Jo có thể nói chuyện nghiêm khắc với bạn được trong khi anh nhìn cô với đôi mắt đầy yêu thương, hi vọng, và hàng mi còn ướt với một hai giọt nước mắt mà sự cứng rắn của tim cô đã làm trào ra? Cô nhẹ nhàng xoay mặt anh đi và vuốt mái tóc quăn mà anh đã để dài vì cô, một việc làm khiến cô thật cảm động.

– Tớ đồng ý với mẹ khi mẹ nghĩ là cậu và tớ, chúng ta sinh ra không để cho nhau. Tính tình nóng nảy và mạnh mẽ của chúng ta có thể sẽ làm cho chúng ta khổ sở nhiều, nếu như chúng ta điên rồ để…

Jo ngưng bặt, nhưng Laurie nói tiếp, giọng ngây ngất:

– Lấy nhau! Ồ không đâu, sẽ không có gì điên rồ cả! Nếu cậu yêu tớ, Jo à, tớ sẽ trở thành một ông thánh con, vì cậu có thể làm gì tớ cũng được.

– Không, tớ không thể. Tớ đã thử, nhưng không được và tớ không muốn đặt hạnh phúc của chúng ta trong tình trạng rủi ro qua một cuộc thử thách nghiêm túc như vậy. Chúng ta sinh ra không để cho nhau và chúng ta sẽ không bao giờ hợp nhau. Vậy thì chúng ta hãy là những người bạn tốt suốt đời, nhưng chúng ta không muốn làm điều gì nhanh quá.

– Phải, chúng ta sẽ làm nếu như chúng ta có cơ may. – Laurie nói khẽ, ương ngạnh.

– Hãy biết điều một chút, và hãy có một cái nhìn đúng đắn về trường hợp này – Jo nài nỉ vì không còn lí lẽ gì nữa.

– Tớ không muốn là người biết điều, tớ không muốn nhận cái cậu gọi là một “cái nhìn đúng đắn”. Điều đó chẳng giúp gì được cho tớ và chỉ làm cho cậu thêm sắt đá mà thôi. Tớ nghĩ cậu không có trái tim.

– Ước gì tớ không có!

Giọng Jo hơi run, và vì nghĩ đó là một dấu hiệu tốt, Laurie xoay đầu lại và dùng tất cả khả năng thuyết phục của mình, anh âu yếm nói:

– Đừng làm cho chúng ta thất vọng, em yêu! Mọi người đều chờ đợi việc này. Ông nội rất quan tâm, gia đình em thì không phản đối, còn anh, anh không thể sống thiếu em được. Hãy nói là em nhận lời và hãy để cho chúng ta được hạnh phúc! Hãy đồng ý đi, đồng ý đi!

Sau đó thật lâu, Jo đã tự hỏi không biết vì sao cô có đủ sức mạnh cần thiết để giữ vững quyết tâm không yêu chàng trai của cô. Thật là khó khăn, nhưng cô đã làm được, vì biết rằng có kéo dài thêm chỉ là một việc làm độc ác và vô ích.

– Thật lòng mà nói tớ không thể nói “vâng”. Dần dần cậu sẽ thấy là tớ có lí, và cậu sẽ cảm ơn tớ. – Cô nói trịnh trọng.

– Cho tôi bị treo cổ, nếu một ngày kia tôi có ý nghĩ đó!

Và Laurie phẫn nộ đứng bật dậy.

– Một ngày kia cậu sẽ quên và sẽ tìm thấy một cô gái thật quyến rũ và cô ta sẽ yêu cậu hết mình, sẽ điều khiển một cách tuyệt hảo ngôi nhà lớn của cậu. Tớ xấu xí, vụng về và già nua. Cậu sẽ xấu hổ vì tớ. Chúng ta sẽ cãi nhau, và sẽ không thay đổi được gì, và tớ không thích giới thanh lịch mà cậu ưa thích. Cậu sẽ rất ghét vì tớ chỉ biết viết lách mà tớ thì không thể không viết được. Chúng ta sẽ rất bất hạnh và sẽ hối tiếc cho cuộc hôn nhân của chúng ta. Mọi thứ sẽ thật khủng khiếp!

– Còn gì nữa? – Laurie hỏi vì anh thấy thật là khó khăn phải đứng nghe những lời tiên tri đó.

– Hết rồi, ngoại trừ tớ nghĩ là tớ sẽ không bao giờ lấy chồng cả. Hiện giờ tớ rất hạnh phúc, tớ rất quý trọng sự tự do của tớ nên không thể vội vã hi sinh nó vì bất kì ai.

– Tớ thì chắc chắn điều ngược lại. – Laurie nói dứt khoát. – Một ngày kia cậu sẽ yêu một người, cậu sẽ sống và chết vì người đó. Tớ biết rõ, cậu như thế đấy, và tớ phải chứng kiến cảnh đó!

Và kẻ đang yêu tuyệt vọng ném cái mũ xuống đất trong một cử chỉ có thể rất buồn cười nếu như nét mặt anh không bi thảm như thế.

– Phải, tớ sẽ sống và chết vì người đó, nếu một ngày nào đó anh ta đến và có thể khiến tớ yêu anh ta mặc dù tớ không muốn, và rồi cậu muốn làm gì thì làm!

Jo nói to vì cô đã mất hết bình tĩnh với anh chàng Teddy đáng thương này.

– Tớ đã cố gắng hết sức, nhưng cậu không biết điều. Tớ sẽ luôn luôn yêu mến cậu, như là một người bạn, nhưng không bao giờ tớ cưới cậu cả và cậu hãy chấp nhận điều này càng sớm càng tốt cho cả hai chúng ta. Thế đấy!

Bài diễn văn này đã thêm dầu vào lửa. Laurie nhìn cô như thể anh không còn biết phải làm gì với bản thân anh, rồi anh xoay người lại và nói đầy vẻ tuyệt vọng:

– Một ngày kia cậu sẽ hối hận, Jo à!

– Cậu đi đâu thế? – Cô hỏi, hoảng sợ bởi nét mặt của anh.

– Bất cứ nơi đâu, biệt tăm! – Đó là câu trả lời đầy an ủi.

Tim Jo ngưng đập một lúc trong khi Laurie đi về hướng dòng sông. Nhưng cần phải rất điên rồ, tội lỗi hoặc bất hạnh mới có thể đẩy một chàng trai đến một cái chết thê thảm và Laurie không phải là một trong số những kẻ yếu đuối bị khuất phục chỉ vì một thất bại. Anh không hề nghĩ đến việc nhảy xuống nước một cách đầy bi kịch, nhưng một bản năng mù quáng đã khiến anh ném cái mũ và chiếc áo ba đờ suy của anh vào chiếc thuyền và bơi đi thật nhanh. Jo thở dài, buông thõng hai tay, mắt nhìn theo chàng trai đáng thương đang tìm cách chạy trốn khỏi những nỗi đau của lòng mình.

“Sẽ tốt cho cậu ấy thôi, và cậu ấy sẽ trở về nhà trong trạng thái bình tĩnh hơn. Mình sẽ không dám nhìn cậu ấy.” Cô nhủ thầm.

Cô trở về, bước đi chầm chậm với cảm giác của kẻ đã giết nhầm người vô tội rồi chôn người đó dưới lớp lá khô.

“Giờ thì mình phải đến gặp ông Laurence và chuẩn bị tinh thần cho ông để ông có thể xoa dịu nỗi đau của chàng trai tội nghiệp này. Mình rất muốn cậu ấy yêu Beth! Có thể một ngày nào đó cậu ấy sẽ yêu em, nhưng mình bắt đầu tự hỏi không biết mình có nghĩ sai về em ấy không. Chúa ơi! Làm sao mà các cô gái có thể vừa muốn có người yêu mình lại vừa từ chối họ cơ chứ? Mình thấy thật là khủng khiếp!”

Vì tin chắc là không ai có thể làm tốt hơn chính cô, Jo đi thẳng đến nhà ông Laurence và kể cho ông nghe tất cả mọi chuyện. Rồi cô đau khổ một cách chân thành và khóc khiến ông cụ, mặc dù rất thất vọng nhưng không hề trách cứ cô. Ông khó có thể hiểu được lại có một cô gái không yêu Laurie. Ông hi vọng cô sẽ đổi ý, nhưng ông biết tình yêu là thứ không thể điều khiển được, ông lắc đầu buồn bã và quyết định đưa cháu ông đi xa khỏi mấy chuyện phiền nhiễu này. Vì những lời lẽ mạnh mẽ của chàng trai khi từ giã Jo đã làm ông lo lắng.

Khi Laurie về nhà, mệt lả nhưng rất bình tĩnh. Ông nội cậu làm như không có chuyện gì xảy ra và bắt chàng trai lắng nghe những lời khen ngợi dành cho thành công trong năm qua của một người có vẻ đã đánh mất nhiệt tình lao động. Anh cố gắng chịu đựng, rồi anh đến bên chiếc đàn dương cầm và bắt đầu chơi đàn. Cửa sổ để mở và Jo đang đi dạo trong vườn với Beth, lần này thì cô hiểu thứ âm nhạc đó hơn là em gái mình. Laurie chơi bản Sonata pathetique như chưa bao giờ chơi trước đó.

– Hay quá, nhưng thật buồn khiến ta có thể khóc được. Hãy chơi cái gì đó vui hơn, cháu trai. – Ông Laurence nói, trái tim già nua dịu dàng của ông đầy thông cảm.

Laurie bắt đầu chơi một đoạn sôi động hơn. Anh chơi thật mãnh liệt trong vài phút và có lẽ anh sẽ còn ngoan ngoãn chơi tiếp nếu anh không nghe thấy tiếng bà March gọi:

– Jo, con yêu, hãy vào nhà đi. Mẹ đang cần con.

Đúng là những gì Laurie muốn nói, với ý nghĩa hơi khác một chút! Mải lắng nghe, anh đã quên đoạn nhạc. Anh ngừng chơi hẳn và ngồi im lặng trong bóng tối.

“Ta không thể chịu được cảnh này.” Ông cụ lẩm bầm.

Ông đứng lên, đi về phía chiếc đàn, âu yếm đặt tay lên đôi vai rộng của chàng trai và nói dịu dàng như một phụ nữ:

– Ông đã biết cả rồi, cháu yêu.

Ban đầu Laurie im lặng, rồi anh hỏi nhanh:

– Ai đã nói với ông?

– Chính Jo.

– Thế thì không còn gì để nói thêm cả!

Anh lách người khỏi đôi tay của ông, mặc dù anh rất cảm động về sự cảm thông của ông, nhưng sự kiêu hãnh đàn ông của anh không thể chịu được lòng thương hại.

– Không hoàn toàn như vậy đâu. Ông muốn nói với cháu một lần này thôi. Trong lúc này có lẽ cháu không thích ở lại nhà lắm?

– Cháu không có ý định bỏ chạy trước một cô gái. Jo không thể cản trở không cho cháu nhìn thấy cô ấy. Vì vậy cháu có ý định ở lại nhà và nhìn thấy cô ấy bao nhiêu lâu tùy thích. – Laurie nói đầy thách thức.

– Cháu không làm như vậy nếu cháu là một người quân tử như ông vẫn nghĩ về cháu. Ông thất vọng, nhưng không phải lỗi của cô gái. Và điều duy nhất mà cháu có thể làm là đi xa một thời gian. Thế cháu muốn đi đâu?

– Đi đâu cũng được. Đối với cháu không quan trọng. Cháu sẽ ra sao cũng không có gì quan trọng.

Và Laurie đứng lên cười gằn khiến cho tai ông nội anh cảm thấy nhức nhối.

– Hãy đón lấy việc này như một người đàn ông và cháu không được làm điều gì thiếu suy nghĩ. Tại sao cháu không đi du lịch một chuyến như trước đây cháu có ý định, và quên tất cả chuyện này?

– Cháu không thể.

– Nhưng trước đây cháu rất muốn đi, và ông đã hứa với cháu bao giờ cháu tốt nghiệp.

– Phải, nhưng cháu không muốn đi một mình.

– Ông không đòi hỏi cháu phải đi một mình. Có một người sẽ rất hạnh phúc được đi cùng cháu khắp nơi trên thế giới.

– Ai vậy, thưa ông? – Laurie hỏi chăm chú.

– Chính ông đây.

Laurie đưa tay cho ông và cảm động nói:

– Cháu là một đứa ích kỉ thô lỗ, nhưng ông biết không, ông nội…

– Cầu Chúa đến cứu giúp ông, phải, ông biết, chính ông đã trải qua chuyện như thế này, một lần khi còn trẻ và sau đó với bố của cháu. Thế thì, hãy bình tĩnh ngồi xuống đây và nghe ông nói. Tất cả mọi việc đều đã sắp đặt xong xuôi và có thể thực hiện ngay lập tức. – Ông Laurence nói, giữ bàn tay của chàng trai trong tay mình như thể sợ anh sẽ bỏ đi, như chính bố anh đã làm.

– Kế hoạch của ông ra sao? – Laurie ngồi xuống, không một nét quan tâm trên gương mặt cũng như trong giọng nói.

– Ông có công việc cần giải quyết ở Luân Đôn. Ông định giao nó cho cháu, nhưng có lẽ ông có thể làm việc đó tốt hơn. Ở đây mọi thứ sẽ tốt đẹp với Brooke. Các đối tác của ông gần như làm hết mọi việc. Ông chỉ giữ chỗ cho cháu và có thể đi lúc nào ông muốn.

– Nhưng ông rất ghét đi du lịch, thưa ông nội. Cháu không thể đòi hỏi ông điều đó ở tuổi của ông. – Laurie nói, rất biết ơn trước sự hi sinh của ông, nhưng anh thích đi một mình hơn, nếu như anh quyết định đi.

Ông cụ biết rõ điều này, nhưng tình trạng của đứa cháu nội khiến ông nghĩ không phải lúc để cho anh đi một mình. Thế là ông tuyên bố:

– Nào, ông chưa nghỉ hưu kia mà! Ý tưởng này thật hấp dẫn đối với ông. Sẽ rất tốt cho ông, và xương cốt già nua của ông sẽ không bị ảnh hưởng đâu vì ở thời đại chúng ta, người ta đi du lịch rất dễ dàng như ta ngồi trong chiếc ghế phô tơi vậy.

Một cử chỉ bồn chồn của Laurie khiến ta nghĩ là chiếc ghế của anh không dễ dàng gì, hoặc anh không thích kế hoạch đó lắm, và anh khiến cho ông cụ nói thêm thật nhanh:

– Ngoài ra ông không có ý định sẽ là một gánh nặng cũng như sự cản trở cho cháu. Ông sẽ không đi lang thang cùng cháu, mà để cho cháu tự do đi đến nơi nào cháu thích, trong khi ông vui thú theo cách riêng của ông. Ông có bạn ở Luân Đôn và Paris: ông sẽ rất vui được đến thăm họ. Trong lúc đó cháu có thể đi sang Ý, Đức, Thụy Sĩ, nơi nào cháu thích và tận hưởng các bảo tàng, âm nhạc, phong cảnh và bao nhiêu là cuộc phiêu lưu.

Laurie có cảm tưởng như tim anh tan nát từ đây và thế giới là một sa mạc đầy gió hú. Nhưng khi nghe ông nói, tim anh đã có một cú đập bất ngờ và một hoặc hai ốc đảo xanh tươi đã xuất hiện trong sa mạc. Anh thở dài và buồn bã nói:

– Tùy ông, thưa ông, cháu làm gì hoặc đi đâu không có gì quan trọng cả.

– Đối với ông thì rất quan trọng, cháu đừng quên điều đó. Ông cho cháu hoàn toàn tự do, nhưng ông tin tưởng là cháu sẽ sử dụng nó thật tốt. Hãy hứa với ông đi, Laurie.

– Tất cả những gì ông muốn, thưa ông.

“Tốt rồi.” Ông cụ nghĩ. “Hôm nay cháu cóc cần, nhưng một ngày nào đó lời hứa này sẽ cản không cho cháu làm điều xằng bậy, hoặc là ông đã nhầm.”

Ông Laurence là một con người có nghị lực. Ông biết cần phải đập sắt khi nó còn đang nóng và trước khi cậu cháu có đủ sức để đổi ý thì cả hai đã đi xa rồi. Trong thời gian cần thiết để chuẩn bị cho chuyến đi, Laurie chán chường như những thanh niên khác trong hoàn cảnh này. Anh ủ rũ, cáu kỉnh và suy tư, ăn không ngon miệng, không quan tâm đến trang phục và dành nhiều thời gian cho việc chơi đàn dương cầm một cách dữ dội. Anh tránh mặt Jo, nhưng tự an ủi bằng cách nhìn cô qua cửa sổ, với một nét mặt thật bi thảm ám ảnh trong các giấc mơ của cô, và đè nặng lên cô với cảm giác có lỗi. Không giống như vài kẻ đau khổ khác, anh không bao giờ nói về tình yêu không được đáp lại của mình, và không cho phép một ai, cả bà March, tìm cách an ủi hoặc tỏ ra thông cảm với anh. Ở một khía cạnh nào đó thì điều này là một sự nhẹ nhõm cho các bạn của anh. Nhưng mấy tuần lễ trước ngày anh lên đường quả là không dễ chịu, và ai cũng thật sự mừng là “anh bạn đáng thương thân yêu đó ra đi để quên đi nỗi buồn của cậu, và trở về hạnh phúc”. Tuy nhiên anh mỉm cười u ám trước sự thất vọng của họ, nhưng bỏ qua, với sự buồn bã vượt bậc của một người biết rõ lòng trung thành cũng như tình yêu của anh sẽ không bao giờ thay đổi.

Giờ chia tay đến, anh cố tỏ ra vui vẻ để che giấu tình cảm. Thái độ vui vẻ đó không hề đánh lừa được ai, nhưng họ cố gắng làm như họ tin vào điều đó, vì sự bình yên của anh, và anh tiếp tục như thế thật tốt cho đến khi bà March hôn anh với một tiếng thở dài đầy quan tâm của một người mẹ. Rồi vì cảm thấy là nên đi thật nhanh, anh ôm hôn lần lượt tất cả, không quên vú Hannah đang đau buồn, và chạy xuống bậc thềm như thể vì mạng sống của mình. Jo chạy theo anh một phút sau đó để vẫy tay, nếu như anh nhìn lại. Bỗng anh quay trở lại, choàng tay lên vai cô, khi cô đứng trên bậc thềm cao hơn anh, đưa tay về phía cô với một nét mặt khiến cho câu hỏi ngắn của anh thật hùng hồn cũng thật thống thiết:

– Ôi Jo, cậu có thể không?

– Teddy thân yêu, tớ rất muốn mình có thể!

Chỉ có vậy thôi, ngoại trừ một lúc im lặng. Rồi Laurie đứng thẳng lên, nói:

– Tốt rồi, không sao.

Và anh bước đi mà không nói thêm lời nào. Ôi, nhưng mà không tốt chút nào cả, lúc đó Jo biết rõ như vậy. Vì khi mái đầu quăn tựa vào tay cô một phút sau khi cô trả lời cứng rắn như thế, thì cô có cảm giác như mình xúc phạm người bạn thân nhất của mình. Và khi anh bước đi không nhìn lại phía sau, cô biết là chàng trai Laurie sẽ không bao giờ trở lại nữa.