ửi đồng chí Kim,

Chưa thể lường hết được hậu quả tai hại sau hành động vừa rồi của đồng chí. Đoàn thể chủ trương lôi kéo cả tầng lớp trên tham gia kháng chiến, nhưng phải là giáo dục, thuyết phục họ trên cơ sở một phong trào quần chúng mạnh mẽ. Và cũng tùy theo thái độ chính trị từng đối tượng. Bây giờ, đồng chí không thể tin vào tờ giấy cam đoan của lí Tăm được. Đấu tranh giải phóng dân tộc là cuộc đấu tranh quyết liệt, được tổ chức chặt chẽ, có nguyên tắc khoa học, không thể là một cuộc chơi phiêu lưu. Nên nhớ: Chúng ta đang ở thời kì xây dựng lực lượng. Ý kiến của đoàn thể do đồng chí Va truyền đạt, đồng chí phải triệt để chấp hành. Ngay hôm nay, đồng chí phải trở vào làng Dạ, khu căn cứ trong này.

Tố

Gấp lá thư lại, Tố gọi Tiển:

- Em đưa lá thư này ra ngoài làng Giềng nhé.

- Vâng.

- Hôm qua đi có gặp lính dõng không?

- Không ạ.

- Em có quen ai ở làng Giềng không?

- Có. Em mới quen cái Phin, em anh Lẳng. Nó chăn trầu cho nhà lí Tăm. Hôm qua nó kể chuyện lí Tăm ốm cho em nghe. Nó bắt chước lí Tăm ngồi ngủ gật rồi la hoảng lên giống lắm.

Tiển tuồn lá thư cuộn sâu kèn[78] vào đầu ống sáo, đút nút lại rồi kéo trâu ra đồng.

Tiết đầu thu đã đậm nét trong cảnh vật. Rừng vầu đã phai xanh, đã bớt đi vẻ sầm uất, đậm đà của mùa hạ. Trên những quả đồi thấp, lau đang ngả vàng và đâm những chổi bông sắc tím. Chào mào về líu tíu hót và tìm quả ăn trên những cành vả, xao động cả bờ suối.

Ngồi trên lưng trâu, Tiển cao hứng đã định rút cây sáo thổi bài “Chim én liệng trời cao”, thì một tràng tiểu liên bỗng nổ vang. Thúc trâu ngoặt vào làng Giềng, Tiển không ngờ bọn lính dõng dưới quyền chỉ huy của Brusex đã có mặt ở đây. Brusex đang đứng ở trước căn nhà gạch mái cong của lí Tăm. Mũ kê pi hất ngược, áo dạ màu cứt ngựa mở phanh ngực, cổ gà chọi đỏ gắt, tay phải vung vẩy khẩu súng lục, bọt mép sùi trắng bợt:

- Lí Tăm. Mày là đồ ăn hại! Chính là đã làm xổng nó rồi! Cái thằng Kim ấy!

Chà, mới có mấy tháng mà ông một đã liến láu tiếng Kinh được rồi! Đứng trước Brusex, lí Tăm cúi đầu, chắp tay, lắp bắp:

- Bẩm quan lớn, con đã dùng mưu mời nó tới ăn cỗ. Nhưng cái thằng Lẳng chết tiệt lại thông đồng với nó, báo cho nó biết.

- Thằng Lẳng nào?

- Bẩm... Thằng Lò Vần Lẳng, cần khỏi nhà con. Con đã bảo với em con là tri châu Bảo Trang là Vi Văn Dẻn cho lính châu về bắt nó đi rồi ạ.

- Hừ! Mày còn chưa tỉnh đâu. Còn đi tin thằng khố rách áo ôm ấy, hả?

Tổng đoàn Ngao xồng xộc từ đâu bước tới. Áo dài xộc xệch, quên cả cài khuy. Hai bên má trơn lì, mồ hôi chảy ròng xuống cả cái cằm nục nạc thịt không râu. Theo sau y hai tên dõng tay xách giày vải bê bết bùn, chân tập tễnh như giẫm phải gai.

- Thế nào? - Brusex hất hàm.

Ngao thở thào thào:

- Bẩm quan lớn, mấy hôm rồi con đã cho lính sục sạo khắp cả các nơi. Sáng nay, con đi suốt dọc sông. Con nghi là nó nhảy xuống sông bơi và chết đuối rồi ạ.

Brusex cáu:

- Câm cái mồm mày đi! Đồ sâu rượu!

Tiển đứng ở ngoài hàng xương rồng, chú định chạy ra phía bờ sông thì thấy hai tên lính đẩy một chị phụ nữ từ một cái ngõ ra đường làng. Chị Va! Chị Va! Suýt nữa thì Tiển kêu thành tiếng.

Va bước thong thả. Tấm áo năm thân sắc chàm ngả tím hồng buông hai vạt dài lướt thướt. Mái tóc vấn trần đen nhánh, mềm mại. Điềm tĩnh, hai tay chắp đằng sau, chị đi vào cổng nhà lí Tăm. Bọn lính dõng đứng ở ngoài bấy giờ cũng chen nhau ùa vào.

Đang tiu nghỉu vì bị quan thầy mắng, Ngao chợt hí hởn, chỉ tay vào chị Va:

- Thưa quan lớn, chính tay con vừa bắt con Hoàng Thị Va này đấy ạ. Con nghi chính nó là kẻ đã chỉ đường cho thằng Kim trốn chạy ạ.

Brusex quay lại, quát: - Dẫn nó về đồn!

Hai tên dõng xô tới giật hai tay Va về sau, trói nghiến lại và đẩy đi.

Tiển chạy theo đám dõng. Ngao đi sau chị Va. Giơ cây gậy song, y sững người vì nhận ra Tiển.

- Cút! Nhãi ranh! - Ngao quát.

Va quay lại nhìn Tiển. Ánh mắt của chị là lời nhắn nhủ Tiển: Hãy về báo ngay cho anh Tố! Nhanh lên, em!