y vọng có được một nhà lãnh đạo xứng đáng cho miền nam ngày càng mờ nhạt khi anh em họ Ngô tiếp tục khuynh đảo miền nam bằng một chế độ độc tài gia đình trị chỉ chấp nhận duy nhất một Đảng Cần Lao. Những ngày đầu tháng 11 năm 1963, khi tin hai anh em tổng thống Ngô Đình Diệm và Ngô Đình Nhu bị ám sát được loan đi, hầu như trên khắp miền nam nhất là Sàigòn nhiều người túa ra đường phố ca hát, reo mừng vẫy cờ. Đám đông vây quanh những chiếc xe tăng để tỏ lòng ngưỡng mộ những người lính đảo chánh như những anh hùng. Lời kinh cầu nguyện râm ran suốt cả ngày ròng tại chùa Xá Lợi như một lời tạ ơn cho sự kiện vừa xảy ra.

Ông Hưng thấy mình đứng giữa một khung cảnh hoàn toàn xa lạ. Ông không thể định được không gian và thời gian nơi ông đứng. Lúc đầu ông thấy mình mải mê ngắm nhìn những đám mây trắng lơ lửng như những cụm bông gòn với những hình thù quái dị cứ biến đổi liên tục. Thế rồi bỗng dưng trong lòng mong mỏi được về nhà. Đường về thì còn xa lắm! Do muốn đi tắt cho nhanh rốt cuộc lại dấn sâu vào một nơi hoang vu, chập chùng đồi núi rồi bình nguyên.

Cuối cùng trước mặt ông xuất hiện một khu rừng xơ xác điêu tàn như vừa trải qua một cơn bão lửa. Những cành cây khẳng khiu đen đủi trơ trụi lá in lên bầu trời những đường nét gẫy nát vỡ vụn. Một mình giữa cõi thinh lặng mênh mông, trơ vơ hiu quạnh. Đường dài hun hút, cứ thế ông lầm lũi đi. Không gian thật quái gỡ. Chìm ngập trong ánh sáng màu vàng nghệ không ảm đạm cũng chẳng rực rỡ tươi vui. Sắc màu đơn điệu vô cảm như thể phải nhìn mọi vật qua một lớp giấy kính màu vàng. Ông Hưng có cảm giác nếu ở trong vùng ánh sáng này lâu con người sẽ trở nên mệt mỏi bệnh hoạn. Thấp thoáng trôi nổi trong khung cảnh ấy có một mái đình hay chùa gì đó bị bỏ hoang. Ông tiến lại gần. Những bức tường vây quanh đều đổ nát. Không gian từ vàng vọt đến ánh hồng rồi chói loà. Lung linh trong những hoang tàn ấy, bóng những cột nhà sừng sững to đẹp sắc đỏ như châu sa. Ông đi xuyên qua những ngôi nhà thì chợt nghe có tiếng kêu la reo hò của đám đông như thể phát ra từ vận động trường. Ông mừng quá chạy như bay đến hướng phát ra tiếng ồn ào ấy rồi bỗng dưng thấy mình đứng trước thao trường lẫn lộn trong đám quan khách đang tham dự một buổi thao diễn của học sinh. Từ trên nhìn xuống hàng loạt cái đầu nhô lên hạ xuống, quay trái quay phải, di chuyển lên xuống nhịp nhàng như khi ta xếp cờ domino. Bất chợt có tiếng hô vang. Đám đông đang hô tên người thì phải? Khi có quá nhiều người hô, âm thanh phát ra lại trở nên không rõ lắm! Những lớp người tiến lên như những đợt sóng trào. Ông nghe lỏm bỏm những tiếng “muôn năm”. Hai lỗ tai bắt đầu lùng bùng. Ông ý thức được đây là buổi lễ long trọng. Mọi người đang tiếp đón một nhân vật cực kỳ quan trọng… Có điều kỳ lạ là kèm theo tiếng hô phía dưới thì ở trên, mặt đất nơi quan khách đứng cũng rung lên bần bật. Tiếng hô càng ngày càng lớn, khuếch đại lên… Những âm thanh không ngớt vang dội tạo nên một sức mạnh kinh hoàng. Cả khán đài chuyển động. Tiếng hô của đám đông cứ sầm sập dâng lên liên miên tưởng như bất tận hoá thành cơn lốc cuốn. Ông Hưng tự nhiên thấy mình nhỏ như hạt bụi, nhẹ như chiếc lá bị hất tung lên rồi rơi xuống một vực sâu không đáy. Ông nghe tiếng kêu bi thảm của mình dội ngược trở lại. Lồng ngực đau nhói, máu ứa ra đầy mồm. Ông không thể kêu được nữa. Ông sắp nghẹt thở. Chân tay chới với. Ông cố quẫy mình thật mạnh. Chân đụng vào vật gì cưng cứng. Ông giật mình mở mắt ra. Thì ra là giấc mơ! Ông ném chiếc gối chắn ngang ngực xuống phía dưới. Tay chân buông lỏng, cái đầu hơi nghiêng sang một bên, cố gắng cho thân thể ở trong tư thế thoải mái nhất. Tim vẫn đập gấp, ông nhắm mắt lại cố dỗ giấc ngủ nhưng không được nữa. Những hình ảnh ông vừa trải qua cứ lởn vởn trong đầu. Bần thần lo lắng, thân thể rã rời, đó là cảm giác thường có sau một cơn ác mộng. Ít ra cũng là kinh nghiệm của chính ông. Dạo này hay có những cơn ác mộng như vậy. Nếu ông nhớ không lầm có lẽ từ sau những biến cố làm cho tình hình miền nam ngày càng trở nên sôi động hơn. Điều đó có thể len lỏi liên lụy đến đời sống của người dân bình thường như ông.

Ông ngồi bật dậy nghĩ rằng mình phải ra khỏi giường. Trong ánh sáng dìu dịu của chiếc đèn đêm, vợ ông nằm quay mặt vào trong, hai bờ vai nhô ra khỏi chăn. Ông đặt tay lên vai bà. Bà đang ngủ rất say, hơi thở đều đặn. Ông cảm nhận được sự thực bà đang ở bên ông. Điều đó làm ông yên tâm trở lại. Ông cẩn thận kéo chăn đắp phủ vai cho bà rồi vén mùng quơ hai chân vào dép rón rén mở cửa, bước ra khỏi phòng. Ông không bật đèn, đi dọc hành lang tránh không làm thức giấc moi người. Nghe tiếng chuông chùa ở xa vọng lại ông lẩm bẩm “bốn giờ sáng!” Lừ đừ bước tới phòng khách, bật đèn, nhấc chai rượu để trên bàn, mở nút, mùi rượu từ miệng bình bốc lên, ông kề môi nhấp một ngụm. Mùi thơm ngào ngạt, hơi men lan toả nhanh chóng. Tỉnh hẳn! Nhấp thêm một ngụm nữa! Máu trong cơ thể ông đang chạy rần rần trở lại. Không quay lại phòng ngủ ông mở cửa bước ra lan can. Mùi ẩm ướt của lá cỏ quyện trong gió còn vương vấn của buổi đêm, không khí trong lành của buổi sáng sắp đến, tất cả làm ông cảm thấy dễ chịu mặc dù trời rét. Không gian yên tĩnh. Ông tì tay lên lan can. Hơi sương lấm tấm đọng trên thành sắt làm ông rụt tay lại. Ông tựa lưng vào tường ngước nhìn bầu trời thưa thớt sao.

Đứng lặng lẽ âm thầm trong bóng tối nghĩ lại cơn ác mộng vừa qua bất giác ông mỉm cười. Ông không hiểu sao lại có giấc mơ quái đản như vậy! Quá vô lý! Vậy mà trong mơ cứ tưởng thật. Có lẽ những ngày tháng bấp bênh vừa qua ông là người may mắn hơn rất nhiều người. Trước đây ông cũng linh cảm tình hình miền nam sẽ thay đổi. Nhưng sự thay đổi ấy lại phải trả giá bằng những cái chết quá bi đát. Ông bắt đầu nhớ lại những giây phút căng thẳng phải trải qua cách đây không lâu.

Buổi sáng hôm ấy ông ngồi trên đoàn xe tháp tùng thị trưởng lên trường Võ Bị Quốc Gia. Khi lên tới nơi ông nghe phong phanh cuộc họp sẽ kéo dài. Nghĩ đến công việc còn bề bộn ông quyết định cho xe quay trở lại phòng làm việc để sắp xếp ổn định rồi trở lại sau. Nào ngờ trường Võ Bị Quốc Gia đã cắm trại 100%, nội bất xuất ngoại bất nhập. Những gì xảy ra sau đó quả thật làm ông bị chấn động.

Sáng hôm sau ông vẫn tiếp tục đi làm. Khi đi qua phòng thị trưởng ông ngạc nhiên vì cửa đóng im ỉm. Chưa kịp hiểu ra điều gì ông đã phải đối đầu với viên sĩ quan đang đứng tại nơi làm việc của ông. Nhìn giấy tờ nằm ngổn ngang lộn xộn trên bàn, dưới đất, các ngăn tủ bị mở ra hết cỡ, ông tức điên lên nhưng cố giữ vẻ bình thản. Viên sĩ quan đi đi lại lại trong phòng. Anh ta hất mặt nhìn ông nhếch miệng cười nhạt rồi dằn từng tiếng:

_ Chào ông! Chắc ông không ngạc nhiên khi thấy tôi ở đây? Bây giờ xin ông hãy trả lời những câu hỏi của tôi.

Máu trong người sôi lên, nhưng ông cố nén lại vài giây rồi mới lên tiếng:

_ Muốn hỏi gì là quyền của ông, trả lời hay không là quyền của tôi.

Bộ mặt của viên sĩ quan thoáng sửng sốt, một thoáng thôi rồi đôi mắt anh ta hướng thẳng về ông. Một đôi mắt sáng ngời đầy ấn tượng. Bộ quân phục thẳng tắp. Tất cả những gì gắn trên vai, ngực áo càng làm tăng vẻ tự tin và niềm kiêu hãnh. Hình như chưa bao giờ ông thấy một quân nhân đẹp như vậy! Vừa ung dung lại vừa đĩnh đạc. Anh ta chậm rãi hỏi từng tiếng một:

_ Ông hiểu tại sao chúng tôi phải lục tung các hồ sơ này không? Sự việc này không phải chỉ diễn ra ngày hôm nay đâu! Ông hãy thành thật với chúng tôi nếu không căn phòng này cũng sẽ bị đóng như phòng bên kia.

Vừa nói anh ta vừa hất hàm về phía căn phòng của viên thị trưởng. Ông nhìn anh ta câm lặng. Trải qua bao năm kinh nghiệm trong công việc ông ít khi phạm sai lầm về mặt hành chánh. Ông là người lớn lên trong khủng hoảng rối loạn. Những kinh nghiệm cũng từ đó mà ra. Những vụ đình công nổi loạn ở các lò dã kim bên Tân đảo làm cho thần kinh ông trở nên bền dai. Bây giờ về nước ông thường nhìn những cuộc biểu tình nhìn đám đông la hét với cái nhìn thật bình thản. Bởi vậy viên sĩ quan này chưa phải là cái gì khủng khiếp lắm, mặc dù biết mình đang gặp nguy hiểm. Ông nhìn viên sĩ quan với cái nhìn đầy quả quyết rồi nói giọng thách thức:

_ Nếu ông tìm được trong đống giấy tờ này những bằng chứng khả dĩ buộc tội tôi thì cứ làm.

Cuộc lục soát lại tiếp tục với sự hỗ trợ của hai người khác mà lúc đó ông thừa biết do lệnh của chỉ huy trưởng VBQG vừa lên làm quân trấn trưởng sau ngày Ngô Đình Diệm bị lật đổ. Tìm mãi vẫn không thấy gì viên sĩ quan trẻ tuổi ra lệnh cho anh em rút lui, chỉ còn lại anh ta trong phòng với ông. Anh ta nhìn ông. Ông đọc được trong ánh mắt ấy sự nghi ngờ. Anh ta nghi ông đã kịp thủ tiêu các tài liệu? Một lúc sau anh ta hỏi:

_ Ông ý thức được ông là người của ai chứ?

_ Tôi không là người của ai cả! Tôi là một công chức hành chính, tôi chỉ biết có quốc gia dân tộc.

Anh ta buông một câu nửa đe doạ nửa đùa cợt:

_ Je suis sanguinaire (Tôi là kẻ khát máu)!

Nỗi đau buồn về cái chết của cha, của Đạt, của chị dâu (ông được biết cũng có cái chết tương tự như Đạt) chưa bao giờ nguôi ngoai cùng với những sự việc vừa xảy ra, sự uất ức đã lên đến tột cùng không còn kìm giữ được nữa đã tuôn trào. Ông đứng bật dậy như cái lò xo nói không kịp suy nghĩ:

_ Trong đời tôi, tôi chưa hề sợ chết và nhất là chưa biết sợ ai!

Viên sĩ quan đứng lặng đi trong phút chốc quay mặt ra phía cửa sổ. Một lát sau anh ta tiến lại chìa tay ra như một cử chỉ hoà hoãn, giọng nghiêm trang như phân trần không còn giễu cợt nữa:

_ Tôi luôn luôn muốn làm tròn nhiệm vụ của mình. Đó là điều bắt buộc đối với một quân nhân. Nãy giờ có điều gì phật lòng cho tôi xin lỗi vậy!

Ông Hưng cũng đưa tay ra. Cả hai bắt tay nhau. Viên sĩ quan chào theo kiểu nhà binh, quay gót bước ra khỏi phòng. Đôi giày nhà binh vẫn không làm cho dáng đi của anh ta bớt đi sự nhanh nhạy uyển chuyển. Viên sĩ quan bước xuống cầu thang. Phong thái nhẹ nhàng đầu ngửng cao đôi mắt hướng thẳng ra phía trước. Ông nhìn theo… Một sự xúc động bỗng dưng ập đến. Ông thoáng rùng mình. Ông đang nhìn thấy gì vậy? Viên sĩ quan hay là hình bóng quá khứ vừa lướt qua? Là ảo ảnh? Là tấm gương phản chiếu một thời tuổi trẻ của chính ông hay của những người cách mạng ông đã từng cộng tác nơi xứ người? Đôi mắt ông vừa nhìn thấy có gì đó rất quen. Nó ánh lên một thứ lửa sáng quắc, sôi nổi cuồng nhiệt đầy khao khát. Lòng ông bỗng dịu lại. Ông thầm mong ngọn lửa ấy sẽ chẳng bao giờ tắt trong đôi mắt của viên sĩ quan trẻ tuổi này. Ông trở lại mệt mỏi gục đầu vào hai tay, toàn thân rũ xuống giữa đống giấy tờ ngổn ngang và tiếng chuông điện thoại reo liên hồi.

Sự việc vừa qua đã làm thức dậy trong lòng ông một vết thương lòng, một nỗi đau. Đôi khi ông tự hỏi có thật ông đã có một thời tuổi trẻ? Nếu tuổi trẻ là sự bồng bột sốc nổi thì có lẽ ông đã từng có một thời như thế! Ông phải giữ kín trong tim một bí mật, một nỗi đau không thể chia sẻ với ai. Nỗi đau không thể công khai trở thành những giọt nước mắt chảy xuôi mà lại trôi ngược vào trong chất chồng thành một khối ưu phiền sẵn sàng ám ảnh ông bất cứ lúc nào. Chỉ có nghĩ như vậy ông mới cảm thấy mình bớt có tội với cha, với gia đình, với bạn bè mà cũng có thể với cả dân tộc mình? Nhưng rồi sự bám víu ấy cũng chẳng tồn tại được lâu. Sự xuất hiện đột ngột của Vĩ nơi xứ người là dấu chấm hết cho một đoạn đời mà cũng có thể là cái gạch nối đưa ông và gia đình đến một quãng đời tươi đẹp hơn. Khi bước xuống tàu trở về nước ông đã ngầm hiểu được điều này. Tất cả là do lỗi của ông. Vĩ không có lỗi gì cả. Có thể còn là ân nhân nếu như ông chọn một giải pháp khác. Ngày ấy ông thấy mình chỉ có một con đường để chọn. Bởi vì lúc ấy ông tin rằng mình có một lý tưởng. Ông khao khát một điều gì đó tuyệt đối. Tuổi trẻ của ông là tuổi trẻ không biết sợ gì, kể cả cái chết. Sẵn sàng hy sinh tất cả. Còn bây giờ với vị trí hiện tại, hoan lộ đang mở ra trước mắt, con đường đi đến quyền lực luôn luôn mời gọi hấp dẫn hơn cả những gì Vĩ đã đề nghị với ông. Oái ăm thay ông không dám đón nhận, không dám dấn thân, ông từ chối gia nhập mọi phe nhóm, chịu đựng những cái nhìn đầy nghi ngờ không phải vì muốn hy sinh cho một niềm tin hay điều gì đó cao đẹp mà chỉ vì ông đã biết sợ. Ông sợ điều gì đó còn ghê gớm hơn cả sự chết. Ông sợ cái cảm giác ông phải trải qua trong cái ngày chủ nhật tang tóc ấy. Một cảm giác mất mát khủng khiếp. Một điều gì đó vô hình bất ngờ ập đến dập tắt niềm tin mãnh liệt, sự thiết tha nơi ông, nhấn chìm ông trong sự dày vò ân hận. Ông sợ cái cảm giác khi tâm hồn trong phút chốc, giống như một thân cây ẩm ướt căng tràn nhựa sống, một làn chớp xẹt qua, vỏ cây tanh bành, những dòng nhựa cạn khô, cây chết đứng…

Có tiếng động cơ siết trên mặt đường kéo ông trở lại thực tại. Ông nhìn lên bầu trời, bất chợt thấy một vì sao to, sáng ngời lộng lẫy ở một góc trời. Ông đăm đăm nhìn. Hướng mọi tâm tưởng vào ngôi sao ấy. Ông liên tưởng đến chị ông. Người thân duy nhất trong gia đình còn ở ngoài ấy. Ông tin rằng chị còn sống. Xa chị đã bao năm rồi ông không dám tính nữa! Chưa bao giờ ý muốn gặp lại chị lại làm ông bứt rứt khó chịu như lúc này. Liệu ông có thể gặp lại chị không? Một điều theo ông khó có thể trở thành hiện thực. Ông đứng lặng, mắt ngây dại nhìn lên vì sao sáng cho đến khi sao mờ và biến mất. Vì sao giống như một giấc mơ, một ảo ảnh. Ông chỉ bước vào nhà khi ánh rạng đông lướt trên những ngọn đồi xa xa, chiếu xuống thung lũng đang còn bồng bềnh trong một biển sương mù. Bình minh xôn xao lay động trong vườn. Bên bờ rào những bông hoa mắt nai bừng nở ngơ ngác. Một ngày mới lại bắt đầu.