hà! Chuyện Kim mạo hiểm đột nhập nhà lí Tăm chỉ hôm sau đã lan khắp thôn Giềng. Theo tốc độ của gió thổi, chả mấy lúc nó trở thành câu chuyện cửa miệng của mọi người, mỗi lúc một thêm li kì. Và người truyền tin nồng nhiệt nhất tất nhiên phải là Lẳng. Mấy hôm nay Lẳng mặt mũi như cái bánh giầy nướng nở phồng, đi đến đâu cũng oang oang cái miệng:

- A rồi nó! Tôi vừa ra khỏi, nhoáng cái là họ đột nhập vào. Rồi nhoáng cái họ biến đi. Cứ như tàng hình ấy vớ.

Dân làng Giềng xúm quanh Lẳng, hớn hở:

- Nghe nói lí Tăm phải viết giấy cam đoan hả?

- Viết chứ! Không viết thì... Khừ! - Lẳng khạc trong cổ họng tiếng đạn bắn.

Dân làng Giềng cười sung sướng:

- Thế giam đúng ba ngày à?

- Chứ còn gì! - Lẳng vênh mặt. - Mà lạ lắm vớ. Tây đồn, lính dõng, đứa nào động vào cái khóa cửa là ngã lăn đùng như phải gió vớ.

- Người ta yểm bùa phép đấy!

- Bùa phép hẳn đi chứ. - Một người tán thưởng hào hứng. - Nghe nói, sau phải phá cửa sổ mới kéo lão ra được?

- Dỏ ỏ ỏ...! Phen này thì mất mật rồi!

- Ha ha... Nước sâu cá ăn kiến, nước cạn kiến ăn cá là thế!

Vừa kể vừa phanh cái áo bao tải, từ thôn này sang thôn kia, Lẳng khoái trá hể hả như người báo tin thắng trận. Anh kể cho ông ké[76], bà ké, cho các em, các cháu nghe, kể cho cả lính dõng ở bốt Cối Ngàn nghe, lại đứng ngay ở trước cửa nhà tổng đoàn Ngao mà kể, kể thật to.

Lẳng chẳng sợ gì. Đã đến nước này, anh còn sợ gì! Mồ côi cha mẹ từ nhỏ. Đi ở từ năm lên bảy tuổi, lớn lên lấy vợ là một người đàn bà vừa câm vừa điếc, nhưng không đủ các nghi lễ cưới xin, những là lễ dạm, lễ hỏi... Thế là bị lí Tăm phạt, phải về làm cần khỏi nhà nó. Cả vợ cũng thành cần khỏi luôn. Thôi thì còn hơn con trâu con ngựa, hết cày cấy, xay thóc, giã gạo, canh nương, trồng cối, lại khiêng kiệu, chèo thuyền, hầu hạ vợ chồng lí Tăm, công việc thổ mộc xoay như cái chong chóng tối ngày. Chịu sao thấu nên ít lâu sau, người vợ mắc thêm bệnh bướu cổ, đã cực khổ quá, lại thêm tủi hổ, chị liền thắt cổ tự tử. Lẳng chỉ còn một đứa em gái và một căn nhà trên có mấy gắp gianh, dưới có bãi tro bếp ở chỗ xóm ba nhà. Đời như thế là hết còn gì!

Mấy hôm nay Lẳng trở thành người ngang ngạnh nhất trong nhà lí Tăm. Anh đi đi lại lại, qua cái sân phơi thóc, lúc nhảy tâng tâng như con dê con, lúc nheo nhéo cao giọng:

- Mấy đời nay núi cứ cao, hủm cứ sâu mãi. Bân din ơi! Trời đất ơi! Trêu chày, chày đập đầu. Núi xuống thấp, hủm lên cao rồi, bà con ơi.

Có lúc lại hằm hè như định gây sự:

- Nả ma! Bắt ức ông, lành làm cái loóng[77] dùng để giã thóc, vỡ làm cái máng kéo phân trâu, ông cho một nhát rồi ông lên rừng. Con giun xéo mãi cũng quằn. Ông lên rừng ngay chứ ông sợ à. Người ta ở trên rừng đông hàng nghìn người ấy chứ, có giỏi thì lên chọi với người ta!

Trong nhà bếp có tiếng vọng ra:

- Lẳng ơi, mày là hạt thóc trong cối đá. Thời thế này có phải của mày đâu mà dám ăn nói thế!

Lẳng trợn mắt:

- Cối đá! Cối đá thì ông phá chứ ông sợ à. Thời thế nào? Ông không vướng con em gái ông thì ông lên rừng ngay. Lên rừng làm con sói, làm con gấu, con đười ươi còn sướng vớ!

Ấy thế! Trưa hôm nay, Lẳng đang oang oang ở ngoài sân thì có tiếng lí Tăm gọi. Bước vào nhà, anh nhận ra Tăm đang ngồi lút trong chiếc ghế bành. Lão nhổm dậy, cất giọng khàn khàn:

- Anh Lẳng à, mấy hôm tôi ốm, nghe nói anh nói nhiều chuyện lắm.

Lẳng vênh mặt, gãi cằm:

- Dà... Chuyện thì thiếu gì!

- Nghe nói, anh nói anh thích lên rừng ở?

- Không thích cũng chẳng được! Ngày nào mà tôi chẳng phải lên rừng lấy gỗ, nứa về chữa chuồng trâu, chuồng lợn. Mà nói thật, đất lành tôi ở, đất dữ tôi đi, ai trói chân được tôi nhỉ!

Tăm chép miệng, rầu rầu:

- Nghĩ đời anh cũng khổ. Mấy hôm tôi ốm, tôi nghĩ về anh nhiều lắm! Nhưng số trời đã định thế, ai cưỡng lại được. Tôi là tôi thương anh, anh Lẳng ạ. Nên tôi có ý định thế này. Từ nay, anh không phải làm những việc nặng nhọc như cày bừa, lên rừng lấy gỗ lấy củi nữa. Ở nhà làm việc vặt thôi. À... Mà tôi muốn nhờ anh một việc có được không?

- Việc gì?

- Từ hôm tôi ốm, tôi tự nhiên có ý nghĩ ghét Tây quá, anh Lẳng ạ.

- Dà, tôi không biết chuyện ấy.

- Để tôi nói hết đã. Anh biết chuyện rồi, tôi cũng chẳng giấu anh nữa. Tôi định làm một bữa cơm mời người Việt Minh hôm nọ tên là Kim ấy mà, anh Lẳng. Gọi là bữa cơm đền nghĩa. Anh có giúp tôi gặp nói với người ấy được không?

Lẳng lắc đầu:

- Tôi biết đâu người nào mà hỏi!

- Anh dò hộ tôi vậy. Nhất định là trong thôn này có người biết. Anh nhắn hộ tôi với người ấy là tôi không dám ăn ở hai lòng. Anh giúp tôi, tôi không quên công anh đâu, anh Lẳng ơi.

Xì một tiếng, bỏ lại Tăm ở trong nhà, Lẳng đủng đỉnh bước ra sân. Anh đi tìm đứa em gái, cái Phin bé bỏng của anh.