Bọn này đúng là thực hiện tốt việc tiêu thổ kháng chiến. Các dãy nhà sàn nhỏ đứng cách nhau đều tăm tắp, xen giữa các hàng đu đủ. Thấy cái kẻng đầu nhà ăn, Thằng Cầm anh nuôi nghịch gõ mấy tiếng. Gà nghe kẻng bỗng nhiên ở đâu đổ về đông nghịt. Giữa ban ngày ban mặt, không có vật che khuất nên thèm rỏ dãi nhưng không đứa nào dám ho he. Anh Nhương đi cùng tiểu đoàn, nhìn đám gà cứ như nhìn thấy kẻ thù giai cấp, nuốt nước bọt ừng ực. Thỉnh thoảng lại liếc anh Thưởng chính trị viên.

Trưa hôm ấy, chúng tôi hạ trại nghỉ nấu cơm ngay tại nông trang. Thực đơn bữa trưa gồm cá khô mang từ bên nước sang và món gà “ngó” trứ danh ấy. Mâm tiểu đoàn cũng cá khô như lính. Nhưng có thêm chút me thằng Điệp liên lạc hái về dầm vào cho dịu vị. Bố Nhương vẫn còn hậm hực, quay sang kháy liên lạc tiểu đoàn: Điệp! Me này mày cũng ém mang từ nước sang đấy à?

Sau này thằng Căn, lính C1 kể lại là tiểu đoàn nhịn nhưng lính không nhịn được. Trung đội nó vồ được hai con, bóp chết vặt lông nấu nồi cháo gà. Khi tống vào nồi, đang đun thì anh Síu chính trị viên đại đội đi đến hỏi chúng mày nấu gì? Trả lời rằng bọn em đun nước. Anh ấy nấn ná cố tình ngồi lại một tí thì nồi cháo sôi. Cái chân gà co lên đẩy vung bật ra. Anh Síu hầm hầm không nói không rằng, bốc nắm cát ném vào nồi rồi bỏ đi. Giời đánh còn tránh miếng ăn. Khương khàn B trưởng tức nghẹn họng. Lính trung đội lầm bầm chửi vụng, tính đòi xử ngầm khi lâm trận. Rất may là chúng nó ức quá thì nghĩ càn thế thôi. Điều đó dần nguôi nhưng ác cảm lính nuôi vẫn còn nguyên đó. Quả là một chính trị viên gương mẫu và tâm lý!

Buổi chiều hôm mùng 06/01, tiểu đoàn lại có lệnh quay lại bến phà. Gần về đến chỗ cũ thì có lệnh dừng, nghỉ đêm tại bờ sông. Lúc này các đại đội đóng gần nhau lắm. Trung đội thông tin gom đủ về tiểu đoàn bộ cả vô tuyến, hữu tuyến, truyền đạt. Gần hai chục đứa chiếm cứ cái nhà nổi trên sông. Đáy ghép bằng các thùng phuy. Mặt làm bằng các tấm ván thành một cái sàn rộng bồng bềnh. Gió sông ban đêm thổi lạnh, phải nằm sát nhau mới ấm.

Những tưởng yên vị được vài ngày thì hôm sau, ngày 07/01/79, lại có lệnh hành quân tác chiến vào đúng cái nông trang có trại gà cũ. Cha con lục đục lên đường lộn lại. Địch vẫn chẳng thấy đâu. Lính tráng vào đến cái hội trường cũ, giở cơm nắm ra ăn trưa thì lại có lệnh quay ra. Nắng mùa khô ngây ngất hoa hết cả mắt. Trảng trống tếch mênh mông, đi mãi chẳng đến nổi rặng cây xanh dọc bờ sông.

Hai ngày liền, đi đi lại lại gần năm chục cây số dưới trời nắng gắt làm tôi bết bát. Ba lô trên lưng, cuộn dây trên vai, Ruột tượng gạo năm ký quàng cổ, cái máy điện thoại TA.130 của Mỹ trẹo sườn. Tôi với anh Ky còn chung nhau một khẩu AK Liên xô có cái tay cầm nhựa màu đen nữa. Lúc tôi vác đàn thì anh ấy vác súng. Lúc tôi vác súng thì đưa anh ấy cây đàn. Tôi tháo rời cái băng đạn kép (buộc tráo đầu) của khẩu AK, gạ cho một thằng lính đại 3. Nó đếch thèm vì cũng đang thở lặc lè. Rình lúc không có ai để ý, tôi quăng tõm cái hộp tiếp đạn ấy xuống mương nước. Khẩu súng từ đó lúc nào cũng chỉ có một hộp tiếp đạn duy nhất. Lão Ky nhìn thấy thế cũng thở dài lắc đầu mà không nói gì. Trong tình thế này, cây đàn trở thành thừa và vô duyên. Đã thế nó còn bị đứt mấy dây liền do các ông tai trâu nghịch phá. Đến cái phum bờ sông đầu tiên, tôi bảo anh Ky đưa cây đàn cho em. Anh ấy vừa đưa, “Bá Nha” thả ba lô, điên tiết nghiến răng phang thẳng cánh cây đàn thân yêu vào cái cột nhà sàn. Bum một tiếng vang động. Có cả tiếng echo ngân dây cuối cùng trước khi cây đàn thoát xác. Thùng đàn vỡ toang. Lão “Tử Kỳ” rên lên: Ơ ơ mẹ cái thằng này…! Lão ấy còn xót xa hơn tôi. Nhớ những buổi trưa nằm chốt. Anh Ky tỉ mẩn rút lõi đồng điện thoại, quấn chặt từng vòng quanh cái lõi dây inox bé tí căng trên mặt ván, chế tạo cho tôi cái dây Ré, dây Mi trầm bị đứt. Khi nhàn nhã trà thuốc, chỉ yêu cầu mỗi bài: rừng cây xanh lá muôn đóa hoa tươi mừng đón xuân về… Lần nào cũng như lần nào. Anh ấy người Thái trắng, quê huyện Thường Xuân, Thanh Hóa.

Nửa chiều, tham mưu tiểu đoàn thông báo Ph’nom Penh đã được giải phóng. Lính tráng ồ lên phấn khởi. Sống rồi! Sống rồi! Sắp được về nước rồi! Cả đoàn quân tan hết mệt nhọc, đi như bay về nơi đóng quân cũ tại gần bến phà. Trời bắt đầu tối dần. Trăng non nhấp nhóa trên lá vú sữa bóng loáng.

Ngày mùng 8/01/1979, cả đơn vị nao nức chờ đợi lệnh tiến quân về thủ đô. Cánh lính cũ được dịp ôn nghèo kể khổ. Thôi hết nhé những ngày mưa nằm chốt cầu Prasaut, ngã tư Nhà thương, giành giật với địch từng mét đường 24… Cán bộ đơn vị là lính trước năm 1975 còn sướng hơn nữa. Với suy nghĩ của các anh ấy, giải phóng Ph’nom Penh xong cũng giống như vừa giải phóng Sài gòn. Là hết chiến tranh, là im tiếng súng, là thành lập ủy ban quân quản thành phố một thời gian rồi rút về nước. Đài bán dẫn của cán bộ tiểu đoàn oang oang mở hết volume. Đại loại: Các lực lượng nổi dậy của chính phủ cách mạng nhân dân Campuchia đã giải phóng hoàn toàn thủ đô Ph’nom Penh, đập tan chế độ Pôn Pốt_Iêng Sary tàn bạo… Trong khi “các lực lượng nổi dậy” này thì vẫn đang ngồi đây, bu xung quanh cái đài, uống ca trà tàn và mong chờ xe đón.

Riêng tôi thì tưởng tượng ra cái cảnh lễ mừng trong Ngày Chiến thắng. Trung đoàn sẽ tiến vào thủ đô trên những chiếc xe thiết giáp đầy bùn đất. Lá Quân kỳ ám đen khói súng và lỗ chỗ vết đạn sẽ phủ bóng trên những gương mặt kiêu dũng của lính binh đoàn. Chúng tôi sẽ mỉm cười với nhân dân ra đón. Và nếu như có cô gái nào đó tặng hoa, thì tôi không hiểu có nên ôm hôn cô ấy không nhỉ? Như những nụ hôn không biên giới khi Hồng quân tiến vào Budapest đã được xem trên phim./div>