ÔM ĐÓ CẢ LÀNG NHỐN NHÁO về tin Bộ Đội bắt được hai chục thằng Tây, đem triển lãm ở đình Trung. Lâu nay Tây ít về càn, có lẽ vì bộ đội khá mạnh và đồn Tây gần làng bị tấn công luôn nên chúng không dám đi càn quét xa. Nghe tin bắt được Tây, cả làng kéo đi… xem mặt. Minh và thằng Hồng, thằng Trị dắt nhau chạy một hơi tới đình.

Trong đình đông nghẹt người. Mấy anh cán bộ đang ba hoa kể lại thành tích cho dân nghe và giới thiệu các chiến lợi phẩm. Ở góc đình, hai chục tên lính Tây ngồi lố nhố. Minh kéo hai thằng cháu len về phía đó.

Bọn lính Tây bị bắt, mặt mũi bơ phờ, quần áo tả tơi. Tên nào cũng râu ria xồm xoàm và tóc rối bù. Minh len đến cạnh tên lính Tây ngồi gần cửa. Hắn ngồi bệt xuống sàn nhà, đầu gục trên đầu gối. Hai cánh tay dài ôm chặt lấy hai chân. Bên cạnh chân hắn gói thuốc lá Job đã hút hết, bị bóc toang ra nằm lăn lóc.

Ba đứa ngắm nghía “kẻ thù của dân tộc”. Giọng anh cán bộ oang oang ra điều đắc chí. Thằng Trị chơi tinh, nhặt tờ giấy bao thuốc lá dưới đất đặt lên cánh tay tên lính Tây. Hắn ngẩng đầu lên, nhìn ba đứa, Minh chợt rùng mình. Hắn nhìn Minh thật lâu, hai giòng lệ lăn dài trên má. Lúc đó Minh không hiểu tại sao. Sau kể thầy nghe, thầy bảo chắc hắn nhìn Minh, nhớ nhà, nhớ vợ nhớ con. Minh thấy tội nghiệp hắn.

Suốt buổi trưa mọi người vây quanh bọn lính Tây. Đến chiều, lúc trời đã nhập nhoạng tối bọn lính Tây bị giải đi. Tay trái chúng bị trói vào một sợi thừng dài do một cán bộ dắt. Tên nọ đi cách tên kia chừng một thước. Minh và Hồng, Trị chạy theo đoàn người lên tận trên đê, vượt qua thật xa rồi đứng chờ họ đi tới. Cảnh tượng lúc ấy còn in sâu trong ký ức Minh mãi. Con đê nhỏ, gồ ghề và ngoằn ngoèo. Một bên là sông, một bên là ruộng lúa đã qua mùa gặt. Gió sông lồng lộng thổi. Minh đứng nhìn lên bọn tù binh cao gấp ba lần Minh, đi thất thểu trong bóng tối nhập nhoạng, những dáng người cao lênh khênh cắt nét lên nền trời ảm đạm. Một tên đi dép, bị văng một chiếc ra xa, cố gắng khoèo chân móc lại nhưng bị đoàn người lôi kéo đành bỏ mất. Minh bỗng làm một việc ngoài suy nghĩ: nhặt chiếc dép ném sát vào chân hắn. Tên lính Tây xỏ vội chân vào, ngoái cổ gật đầu ra vẻ cảm ơn Minh.

Minh đứng nhìn theo bọn tù binh, đi thất thểu và câm nín trên con đê hẹp, xa dần. Trong lòng Minh tự nhiên tràn đầy sự tội nghiệp, thương hại cho những kẻ thất thế sa cơ.

Trên đường về Minh cũng đã tự hỏi: tại sao Minh không ghét những thằng Tây bị bắt đó? Rồi Minh lại nghĩ: chúng nó chắc đang đau khổ, lo sợ lắm. Bấy nhiêu đó cũng đủ làm lòng Minh nhẹ lại…