huyến viếng thăm của hoàng tử Bulbo là một sự kiện trọng đại: ai cũng diện lên người bộ quần áo đẹp nhất. Bọn thị đồng thì mặc bộ chế phục dành cho hội hè, đại pháp quan đội một bộ tóc giả mới, ngự lâm quân trong những chiếc áo choàng mới cáu cạnh. Nữ bá tước Gruffanuff bạn có thể chắc như hai với hai là bốn là bà cảm thấy sung sướng khi có dịp được khoác lên tấm thân già nua tất cả những vật đẹp đẽ ăn mót được. Lúc này bà ta đang thơ thẩn đi lại ngoài sân chầu để ngóng lệnh vua thì thoáng thấy một vật gì lấp lánh trên đường. Bà ta bèn ra lệnh cho một thằng nhỏ có nhiệm vụ nâng đuôi áo cho bà chạy lại chỗ luống hoa nhặt cái vật lấp lánh đó lên. Đó là một thằng bé khốn khổ, xấu xí lại mặc bộ quần áo thải ra của một người gác cổng đã được cắt ngắn và quá chật đối với nó. Ấy thế mà khi nó cầm chiếc nhẫn trên tay mang đến cho bà Gruffanuff bà này đã trầm trồ trong dạ khen nó đẹp như Thần Tình yêu. Thằng bé đưa cái nhẫn cho bà già. Đó chỉ là một chiếc nhẫn giả, quá nhỏ so với những ngón tay xương xẩu của bà bá tước, vì thế mà bà bỏ nó vào túi áo.

“Ôi mẹ ơi!” Thằng bé suýt xoa, ngây người ra nhìn bà: “Hôm nay... hôm nay trông mẹ mới đẹp làm sao chứ.”

“Cả con nữa Jacky”, bà nói nhưng kìa, khi đưa mắt nhìn xuống bà thấy nó chẳng còn đẹp nữa - chỉ là cái thằng Jacky mái tóc nham nhở màu cà rốt như lúc nào nó cũng thế. Tuy vậy, lời khen bao giờ cũng được phụ nữ đón nhận dù là từ miệng những người đàn ông hay từ những thằng bé xấu xí nhất.

Bà Gruffanuff khoan khoái trong lòng, lệnh cho thằng bé nâng cái đuôi áo dài lê thê của bà trong lúc bà đủng đỉnh đi tiếp. Những tên lính trong đội cấm vệ chào đón bà với một sự kính cẩn đến lạ. Viên đại úy Hedzoff đang đứng ngoài phòng đợi, hồ hởi nói: “Thưa nữ bá tước, hôm nay trông bà như một thiên thần vậy.”

Và thế là vừa cúi chào vừa mỉm cười tự mãn, Gruffanuff bước vào ngồi xuống chỗ của mình phía sau vua và hoàng hậu đang ngồi đợi hoàng tử Crim Tartary triều kiến. Công chúa Angelica ngồi bên cạnh họ và phía sau ngai vàng của nhà vua là Giglio mặt mày ủ dột, chán ngán.

Hoàng tử Crim xuất hiện có Baron Sleibootz, thị thần của chàng theo cùng, sau lưng họ là một thị đồng người da đen cung kính mang trên tay một cái vương miện đẹp đến mức có thể là bạn cũng chưa trông thấy bao giờ. Chàng mặc một bộ đồ cưỡi ngựa, mái tóc chàng như bạn có thể thấy hơi bồng bềnh một chút. “Tôi đã cưỡi ngựa suốt 300 dặm kể từ lúc ăn sáng”, chàng nghiêng mình nói, “cũng chỉ vì nóng lòng muốn gặp công... à không chiêm ngưỡng triều đình và hoàng gia hùng mạnh ở Paflagonia. Tôi không thể chờ thêm một phút nào nữa, trước khi được gặp đức vua, hoàng hậu...”.

Từ sau ngai vàng, Giglio bật ra một tràng cười chế nhạo nhưng trong phòng không khí chộn rộn, háo hức đến nỗi chẳng ai để ý đến tiếng cười này. “Hoàng thái tử được nghênh đón trong bất cứ bộ quần áo nào”, vua phán, “Tể tướng Glumboso, hãy dành một vị trí danh dự cho hoàng thái tử.”

“Bất cứ bộ quần áo nào mà chàng mặc cũng là bộ hoàng bào đẹp nhất.” Công chúa Angelica nói, mỉm cười làm duyên làm dáng.

“À nhưng mà nàng cần phải thấy những bộ quần áo khác của ta. Đáng lẽ ta đã có sẵn sàng nếu tên hầu cận không quên mất. Mà ai vừa cười vậy?”

“Ta cười đấy,” Giglio lên tiếng, vẫn cười sằng sặc, “bởi vì ngươi vừa nói là ngươi nóng lòng muốn gặp công chúa, rằng ngươi không thể đợi để thay quần áo thế nên bạch mã hoàng tử mới xuất hiện trước mặt người đẹp với bộ quần áo lấm lem nhếch nhác thế kia.”

“Ngươi là ai?” Hoàng tử Bulbo hỏi giọng dữ tợn.

“Cha ta làm vua đất này và ta là con trai duy nhất của người, là hoàng tử.” Giglio đáp, giọng ngạo mạn không kém ai.

“Trời đất!” Cả vua và tể tướng cùng bật lên một lúc vẻ bối rối nhưng vua là người đã lấy lại thế chủ động trước.

“Hoàng thái tử Bulbo yêu quý, trẫm quên không giới thiệu với hoàng tử đứa cháu thân yêu của trẫm - Hoàng tử Giglio. Hai người hãy làm quen với nhau đi! Hãy ôm hôn nhau! Giglio, cháu hãy đưa tay ra cho hoàng thái tử đi nào.”

Giglio đưa tay ra bóp tay Bulbo làm anh chàng này đau đến trào cả nước mắt.

Bấy giờ Glumboso đã mang ra chiếc ghế danh dự dành cho vị thượng khách của hoàng gia và đặt nó trên cái bục cao nơi vua, hoàng hậu và công chúa đang ngồi. Cái ghế đặt gần mép bục trong tư thế chông chênh nên khi hoàng tử vừa đặt mông xuống thì cả người lẫn ghế đều rơi khỏi bục lăn đi xa thêm mấy vòng gây nên những tiếng ồn như trong một trận đấu bò. Giglio là người cười khỏe nhất sau đó tất cả triều thần cũng khanh khách cười theo trong lúc hoàng tử Bulbo lồm cồm bò dậy. Nếu lúc bước vào chính điện chàng có vẻ tuấn nhã đáng yêu, thì khi nhăn nhó gượng đứng lên trông chàng ta ngớ ngẩn, tầm thường đến nỗi không ai nhịn được cười. Người ta còn để ý thấy rằng khi bước vào phòng, hoàng tử Bulbo nâng niu một đóa hồng trên tay, bây giờ thì nó rơi đâu mất.

“Bông hồng của tôi! Bông hồng của tôi!” Bulbo kêu lên và viên quan theo hầu lật đật đứng lên tìm kiếm rồi mang bông hoa trao lại cho hoàng tử, chàng ta vội vã cho vào túi áo. Lúc ấy mọi người lại ngẩn cả người tự hỏi tại sao họ lại cười, chẳng có gì đặc biệt tức cười ở chàng hết. Hoàng tử hơi lùn, có phần hơi bệ vệ nữa, tóc thì đỏ râu ngô, nhưng mà nói cho đúng thì với một hoàng tử, hình thức như vậy cũng không có gì đáng chê hết.

Mọi người yên vị và câu chuyện bắt đầu được khơi mào rôm rả. Hoàng thân quốc thích hào hứng nói chuyện với nhau, mấy viên quan hầu cận người Crim Tartary tán chuyện với những viên quan ở cấp bậc tương đương. Riêng Giglio hoàn toàn sung sướng khi đứng cạnh bà Gruffanuff sau ngai vàng. Chàng ta nhìn bà với đôi mắt đắm đuối đến lạ làm trái tim yếu mềm, già nua của bà cũng xốn xang. “Ôi, hoàng tử thân yêu, sao người lại nói chuyện với cái giọng táo bạo như vậy trước mặt chúa thượng? Thiếp đã tưởng mình sắp ngất đi ấy chứ!”

“Thế thì ta đây sẽ dùng cánh tay này để đỡ nữ bá tước”, Giglio thốt lên tha thiết.

“Tại sao người lại tàn nhẫn với hoàng thái tử Bulbo làm vậy?”

“Bởi vì ta căm ghét hắn.”

“Người ghen với chàng ta vì vẫn còn yêu công chúa Angelica ư?” Gruffanuff dằn dỗi, đưa khăn tay lên chặm chặm vào khóe mắt.

“Ta đã yêu nhưng bây giờ thì tình yêu đã hết. Ta khinh cô ả. Dù cô ta có thừa hưởng 20.000 ngai vàng ta cũng vẫn coi thường, vẫn khinh ghét cô ta. Nhưng mà nói đến chuyện ngai vàng làm gì kia chứ? Ta đã để mất địa vị tôn quý của mình. Ta quá yếu đuối để có thể giành lại được - ta chỉ có một mình, chẳng có bạn bè hậu thuẫn gì cả.”

“Xin người đừng nói thế, hoàng tử Giglio yêu quý!”

“Nhưng mà, đứng ở đây ta hạnh phúc đến nỗi ta thề sẽ không đổi chỗ này cho ai dù có cho ta ngai vàng để cai trị cả thế giới này đi nữa.”

“Hai người đang thì thào cái gì thế?” Hoàng hậu quay ra sau hỏi, bà cũng là người nhân hậu chỉ có điều không được khôn ngoan cho lắm. “Đến giờ thay quần áo cho bữa đại tiệc rồi đấy. Giglio hãy đưa hoàng tử Bulbo về phòng chàng. Hoàng tử Bulbo thân mến, nếu hành lí của người còn chưa được mang tới, chúng tôi cũng sẽ rất sung sướng đón tiếp người vì bản thân người đã là một cái gì vô song rồi.”

Nhưng khi hoàng tử Bulbo về phòng dành cho mình thì hành lí đã được mang đến, quần áo đã được sắp xếp, người làm đầu cũng đã tới để cắt và làm tóc chàng ta quăn lên theo đúng cái cách mà chàng ưa thích. Khi tiếng chuông báo hiệu giờ ăn đã đến thì cả gia đình hoàng tộc này chỉ phải đợi khách có 25 phút, suốt thời gian đó vua Valoroso, một người vốn không quen phải chờ đợi, sa sầm nét mặt vì bực bội. Trong lúc đó thì Giglio không rời xa bà Gruffanuff lấy nửa bước, chàng đứng sánh vai với bà ta ở gần khung cửa sổ, buông lời tán tụng vẻ đẹp chim sa cá lặn của bà già này. Cuối cùng, quan phụ trách lễ tân cũng bước vào kính cẩn thông báo với đức vua là hoàng tử xứ Crim Tartary cùng đoàn tùy tùng đã đến phòng đại tiệc. Nhưng thực khách thì không nhiều, chỉ có vua, hoàng hậu, công chúa có hoàng tử Bulbo đi tháp tùng, hoàng tử Giglio cùng bà Gruffanuff và quan tể tướng cùng viên quan đi theo hầu hoàng tử Bulbo. Bạn có thể tin chắc là họ có một bữa ăn ngon miệng - hãy cứ để mỗi cô bé, cậu bé tưởng tượng về những gì mình thích nhất trên bàn ăn của họ.

Công chúa nói luôn miệng với Bulbo nhưng vị khách này rất thực tình, cứ cắm cúi thỏa mãn cái dạ dày háu đói của một chàng thanh niên mà không hề ngước mặt lên khỏi đĩa ăn, trừ một lần khi Giglio xẻ thịt con ngỗng quay đã làm nước sốt hành và thịt nhồi trong bụng nó bay cả vào người khách. Giglio cười khoái trá trong lúc hoàng tử Bulbo lau ngực áo sơ mi trắng muốt và khuôn mặt no nê của mình bằng một chiếc khăn tay thơm nức. Giglio không thèm xin lỗi khách. Cả khi khách nhìn vào mặt chàng, Giglio cũng giả bộ ngó lơ. Khi hoàng tử Bulbo lên tiếng:

“Hoàng tử Giglio, tôi có được vinh hạnh cạn chén cùng ngài không?”

Giglio vẫn không buồn mở miệng vì tất cả lời lẽ và ánh mắt của chàng đã dồn cả cho bà Gruffanuff, người mà bạn có thể biết rõ như trong lòng bàn tay là thích mê tơi như một cô bé 16 tuổi - ôi cái thân già phù phiếm ấy! Khi không còn lời để ca ngợi người đẹp, Giglio quay sang bôi bác Bulbo để mua vui cho đại mĩ nhân bằng những lời khích bác trắng trợn đến nỗi bà Gruffanuff vừa luôn tay đập cái quạt lên vai chàng trai vừa lúc lắc đầu khi nói:

“Ôi hoàng tử mới chua cay làm sao. Thật đáng xấu hổ, hoàng tử Bulbo sẽ nghe thấy đấy.”

“Dào ôi, ta không quan tâm”, Giglio nói, vẫn với cái giọng oang oác ấy. Cũng may mà vua và hoàng hậu không nghe thấy gì bởi vì hoàng hậu thì bị bệnh nặng tai còn vua thì mải nghiền ngẫm về những món khoái khẩu của mình. Với lại trong lúc ăn vua khua bát khua đĩa rất ồn ào lại nhai rau ráu nên ngài chẳng thể nào nghe được bất cứ cái gì khác nữa. Dùng bữa xong cả vua và hoàng hậu đều lún mình sâu trong những chiếc ghế bành êm ái đánh một giấc say sưa.

Thế là Giglio được dịp bày trò chọc phá hoàng tử Bulbo bằng cái mánh khóe mà các chàng trai thường dùng dưới tác động của rượu porto, rượu sêri, rượu sâm banh, rượu sê-ri pha với brandy... thôi thì đủ loại cho đến lúc Bulbo xanh nhợt đi như tàu lá vì lần nào chàng ta cũng “thực tình 100%.” Nhưng trong khi chuốc rượu cho khách, chủ cũng phải cạn chén và tôi lấy làm tiếc phải nói rằng chàng ta cũng uống quá cái ngưỡng của mình; thế là hai hoàng tử cao quý của chúng ta đã gây ra những tiếng ồn và những chuyện thô bạo, ngớ ngẩn ngang với nửa tá những tên lính tốt khi họ gia nhập với cánh phụ nữ sau bữa tiệc và chắc chắn họ phải trả giá cho sự buông thả, bất cẩn ấy như bây giờ tôi sẽ kể cho các bạn nghe.

Bulbo đi đến, ngồi xuống cạnh cây đàn piano trong lúc Angelica vừa dạo đàn vừa hát. Bulbo cũng hát theo chẳng theo nhịp phách gì hết; chàng ta đánh vỡ ly café khi người hầu mang đến, cất tiếng cười ông ổng vang khắp gian phòng, rồi quay ra nói những chuyện đùa ngô nghê và lăn ra ngủ, ngáy to như một toa xe lửa đang chạy. Ôi thật là một kẻ phàm phu tục tử! Nhưng trong khi chàng ta nằm dạng chân dạng tay trên chiếc sofa trải sa tanh màu hồng, mồm há hốc nhả ra những tiếng gáy rúc lên từng hồi, nàng Angelica bé bỏng vẫn nghĩ chàng là đại diện cho cái đẹp viên mãn nhất của phái mạnh. Chẳng có gì phải nghi ngờ nữa, chính bông hồng màu nhiệm đã làm cho Angelica phải lòng mê mệt hoàng tử Bulbo, nhưng mà suy cho cùng Angelica đâu có phải là thiếu nữ đầu tiên nuôi dưỡng những ý tưởng ngu ngốc về sự quyến rũ của người khác phái?

Giglio thì tìm đến ngồi cạnh bà Gruffanuff, người mà khuôn mặt nhăn nheo mỗi lúc lại trở nên đáng yêu hơn trong mắt chàng trai. Thôi thì chàng không tiếc lời ca tụng “người đẹp”, đưa bà ta lên tận mây xanh. Chưa bao giờ chàng lại thấy có một người đáng say mê đến thế. Lớn tuổi hơn chàng ư? Chuyện nhỏ! Dù thế nào đi nữa, chàng cũng quyết lấy “nàng” cho bằng được, đời chàng sẽ chẳng có ý nghĩa gì cả nếu không có “nàng.” Cưới một người sẽ thừa kế ngai vàng! Một cơ hội ngàn vàng đây! Bà già giảo quyệt vội vã đi tìm một mảnh giấy và viết lên đấy. “Đây là tờ giấy làm bằng chứng thực rằng tôi Giglio - con trai duy nhất của cố hoàng đế Savio cam kết sẽ cưới Barbara Griselda duyên dáng và tiết hạnh, nữ bá tước Gruffanuff, quả phụ của Jenkens Gruffanuff.”

“Nàng viết cái gì thế hỡi người đẹp duyên dáng của lòng tôi.” Giglio hỏi trong lúc ngồi ườn ra trên chiếc sofa gần bàn viết.

“Chỉ là một cái lệnh thôi hoàng tử yêu dấu ạ. Để cung cấp than củi và chăn ấm cho người nghèo trong những ngày đông giá ấy mà. Chàng thấy không, cả vua và hoàng hậu đều ngủ cả, xin chàng hãy ký vào đây.”

Thế là Giglio với bản tính thương người mà bà già quỷ quyệt kia biết đánh trúng đã đưa tay ký toẹt một cái mà không thèm đọc xem tờ giấy viết gì. Khi bà già có tờ giấy quý báu đó trong túi áo, bạn có thể tưởng tượng bà cảm thấy như thế nào. Bà ta đã sẵn sàng chạy đến chiếm cung của hoàng hậu trước khi được tấn phong, chẳng gì bây giờ bà ta cũng là ái thê của ông vua hợp pháp của nước Paflagonia. Bà ta sẽ không thèm nói với tên tể tướng Glumboso mà bà nghĩ là một tên đại gian ác đã tiếp tay vào việc cướp đoạt ngai vàng của “đấng quân vương” rất mực yêu quý của bà ta.

Khi nến bắt đầu tàn, là lúc bà phải làm nhiệm vụ giúp hoàng hậu và công chúa thay quần áo thì bà ta làm quấy quá cho xong rồi trở về phòng riêng của mình lôi ra một tờ giấy bắt đầu ký những cái tên Griselda Paflagonia, Barbara Regina[3] và một loạt chữ ký khác cho xứng đáng với một bà hoàng hậu bởi vì chỉ ngày mai thôi bà ta đã có cái danh hiệu ấy rồi. Ối la la ta cứ chờ xem!

Có nghĩa là Hoàng hậu Barbara (tiếng Latin).