ào chuyện:

Thời Chí Chính triều Nguyên, vùng Đông Quan phủ Đông Bình, Tào Châu, có một quán trọ. Chủ quán họ Tào, tên là Bá Minh, trạc ba mươi tuổi. Vợ chết, để lại một đứa con tên là Lư Nhi.

Thành Tào Châu có một kĩ nữ tên là Tạ Tiểu Đào, hai mươi hai tuổi, kiều diễm nhất vùng. Bá Minh đã gian díu với cô hơn một năm, trong lòng rất yêu cô, muốn lấy cô làm vợ. Tiểu Đào mồm thì thề thốt, nhưng lòng dạ kĩ nữ có thật đâu. Cô ta vốn đã có một người đàn ông độc thân tên là Thường Đô Quân, và sống với hắn đã năm năm nay. Tiểu Đào lại một lòng một dạ muốn lấy hắn, vì Thường Đô Quân không có tiền, nên vẫn phải tiếp khách.

Không ngờ Bá Minh yêu Tiểu Đào say đắm, muốn lấy làm vợ. Một hôm Bá Minh tới thành bàn bạc với người cô của mình. Cô Bá Minh chồng chết, cùng với con mở hàng cơm. Cháu tới nhà hai cô cháu cùng ngồi trò chuyện. Bá Minh nói:

- Cô ạ! Vợ cháu mất đã lâu, nhà không có ai, nay Tạ Tiểu Đào muốn lấy cháu, mà cháu cũng rất yêu cô ấy, cháu đến nói để cô biết.

- Cháu không được lấy cô ta, - người cô nói, - cô ta là gái làng chơi, lòng dạ không thật, lấy một cô gái nhà lành khác có hơn không.

Bá Minh không nghe lời, chào cô ra về, tự mình lo tiền sắm lễ, làm giá thú cưới Tạ Tiểu Đào về làm vợ. Chỉ vì không theo lời cô nên suýt nữa phải chết thê thảm. Đúng là:

Gió thu chưa tới ve đã biết,

Chết đến bất thường ai biết đâu.

Cổ thi từng viết:

Tào Bá Minh sống với Tạ Tiểu Đào được hơn hai tháng. Bỗng một hôm, Thường Đô Quân tới thăm Tạ Tiểu Đào. Tiểu Đào thì thầm to nhỏ với Thường Đô Quân:

- Em với anh muốn trở thành vợ chồng cũng dễ thôi. Hằng ngày vào lúc canh năm Bá Minh thường đi đón khách không ở nhà. Anh chờ tới canh năm khi hắn về, đánh chết hắn thì chúng mình sẽ mãi mãi là vợ chồng. Như thế chẳng tốt sao?

Thấy Tiểu Đào nói thế, Thường Đô Quân mừng rỡ, nói:

- Kế của em hay lắm!

Thế rồi Thường Đô Quân ra về.

Vào canh năm thường có một tên cướp đường gọi là con hổ thọt Tống Lâm. Ban ngày hắn không dám ra, chỉ xuất hiện vào lúc nửa đêm. Một hôm hắn lẻn vào nhà nọ, lấy trộm một ít đồ vật mang về, đúng vào lúc canh năm chạm trán Tào Bá Minh, Bá Minh quát thét:

- Ngươi là ai?

Tống Lâm nói:

- Còn ngươi là ai?

- Ta là Tào Bá Minh mở quán trọ ở Đông Quan.

- Tào Bá Minh! - Tống Lâm nói. - Không lộ ra thì thôi, nếu ngươi lộ ra ta sẽ không tha ngươi đâu.

Nói xong Tống Lâm bỏ đi.

Mấy hôm sau, vào lúc canh năm Tào Bá Minh đi đón khách. Lúc ấy đang mùa đông, tuyết rơi lả tả, chờ mãi không có khách, Bá Minh chẳng kể gì đến gió tuyết, cứ thế ra về. Đi chưa được một dặm, Bá Minh vấp phải một vật gì trên đường, ngã sóng soài lổm ngổm bò dậy thì thấy một chiếc bao, nghĩ rằng: "Nếu bao có tiền mang về còn khá, nếu không có tiền mà mang về càng thêm lo nghĩ mà chết". Rồi Bá Minh gọi ầm lên: "Đằng trước có ai đánh rơi chiếc bao không?". Kêu mãi chẳng thấy ai tới nhận. Tuyết xuống mỗi lúc một dày, đêm đã khuya lắm rồi, Bá Minh đành vác bao về nhà. Gõ cửa, Tiểu Đào ra mở, thấy chiếc bao bèn hỏi:

- Những thứ này ở đâu đấy?

- Em ạ! Anh và em giàu to rồi! - Bá Minh nói. - Khoảng canh năm, thấy tuyết rơi nhiều, trời lạnh không có khách tới, anh đành bỏ về, giữa đường vấp phải chiếc bao ngã dụi xuống đất bò dậy gọi mãi chẳng thấy ai đến nhận. Anh đành phải mang chiếc bao về để chúng ta dùng. Người ta thường nó: "Người không cướp của không giàu, ngựa không ăn cỏ đêm không béo". Đây cũng là trời cho vợ chồng ta.

Bá Minh thấy hơi lo. Đúng là:

Tự dưng của đến không trả được

Chẳng thấy mừng vui cũng chẳng buồn.

Cổ thi viết:

Châu Doãn Tào Châu bước ra công đường, bỗng thấy phủ Đông Bình sức giấy xuống bắt ngay Tào Bá Minh, người mở quán trọ ở Đông Quan, Tào Châu. Châu Doãn gọi ngay Trương Thiên, nói:

- Ngươi hãy đi bắt ngay Tào Bá Minh tới đây.

Trong chốc lát Tào Bá Minh tới, quỳ trước cửa công đường. Châu Doãn hỏi:

- Tại sao ngươi dọa nạt người, cướp lấy tang vật mang về

Nhà. Hãy khai rõ sự thực.

- Thưa tướng công, - Tào Minh nói, - con chưa cướp của bao giờ.

Châu Doãn quát đánh. Sai nha lôi Bá Minh ngã sấp, đánh hai mươi gậy, đến nỗi rách da toạc thịt, máu tươi đầm đìa, nhưng Bá Minh vẫn không chịu nhận. Đang định hỏi tiếp, thì thấy Tiểu Đào mang bao đến công đường tự thú, nói:

- Mấy hôm trước đây, không biết Bá Minh lấy ở đâu về một bao, không biết là của ai con mang lên tự thú.

- Mày là con đĩ xấu xa! - Tào Bá Minh nói. - Ta với mày là vợ chồng, mày lại đồng mưu với kẻ khác hãm hại ta!

- Tang vật rành rành, tại sao ngươi không nhận? - Châu Doãn giận dữ quát.

Tào Bá Minh cứ một mực kêu oan:

- Thưa tướng công, vào canh năm con đi đón khách, thấy chiếc bao này nằm trên đống tuyết, con nhặt mang về, chứ hoàn toàn con không lấy của ai.

Châu Doãn không nghe, truy hỏi nhiều lần, Bá Minh không chịu nổi buộc phải khóc lóc van xin. Tạ Tiểu Đào giả vờ sụt sịt nói:

- Em sợ anh phải chịu đòn nên mang bao ra tự thú. Anh khai ra là xong.

Bá Minh chửi:

- Đồ đê tiện, mày đã giết tao rồi!

Châu Doãn cho cùm Bá Minh, gói tang vật lại, làm văn bản trình lên trên, giải tới phủ Đông Bình để đưa ra ngoài ngàn dặm sinh sống. Đúng là:

Mai rùa hầm không nát,

Chỉ hại cành dâu khô.

Hôm ấy, hai người áp giải Bá Minh qua cửa nhà người cô. Bá Minh nói với cô rằng:

- Lúc đầu cháu không nghe lời cô, nên bây giờ bị gái điếm thông đồng với kẻ khác hãm hại. Cháu gửi đứa con cho cô, sau này chết đi con nhờ cô nuôi nấng dạy bảo nó là được rồi.

Người cô dọn rượu mời cháu và hai người sai nha. Họ được lệnh giải Bá Minh, cầm theo tang vật, và tờ trình tới phủ đường. Xong việc, họ phải chờ mang giấy của trên về.

Bộ Tả Thừa hỏi Bá Minh:

- Tại sao ngươi dọa người cướp của, hãy khai rõ sự thục.

- Thưa tướng công đèn trời soi xét vào canh năm con nhặt được chiếc bao này, chứ hoàn toàn con không lấy cắp.

- Hiện có tên trộm bị Tống Lâm đánh chết, - Bộ Tả Thừa nói, - Tống Lâm đã khai ngươi lừa dối cướp lấy số tang vật của tên cướp ấy. Tang vật hiện còn, ngươi chối làm sao được.

Bá Minh cứ khóc lóc kêu:

- Con lấy con gái điếm Tạ Tiểu Đào làm vợ, đến nay bị nó hãm hại. Xin Tướng Công soi xét.

Nghe thấy nói thế, Bộ Tả Thừa thấy nghi hoặc: "Việc này thật khó xét xử hãy giam Bá Minh lại, sai người tới Tào Châu bắt Tiểu Đào tới, may ra mới rửa oan được cho Tào Bá Minh".

Đúng là:

Sai nha tới Tào Châu, bắt Tạ Tiểu Đào về phủ đường. Bộ Tả Thừa cho giải Tiểu Đào tới quỳ trước phủ đường. Bộ Tả Thừa nói:

- Con gái điếm này hãy khai mau. Ngươi đã gian dâm với đứa nào, rồi bày mưu hại Tào Bá Minh? Hãy khai thực ta sẽ tha, nếu không, ta sẽ đánh chết.

Tạ Tiểu Đào quanh co không chịu khai. Bộ Tả Thừa lệnh:

- Hãy nọc nó ra đánh một trăm gậy cho chết đi!

Sai nha lôi Tiểu Đào ra đánh, mới đánh được mười gậy Tiểu Đào không chịu nổi phải khai:

- Thưa Tướng Công, con đã có tình sâu nghĩa nặng với Thường Đô Quân, về sau bị Tào Bá Minh cưới làm thiếp, bởi thế con với Thường Đô Quân đã bày mưu, bảo Tống Lâm đem tang vật vứt trên đường chờ Bá Minh nhặt mang về rồi vu vạ cho Bá Minh để lấy thiếp làm vợ. Thưa Tướng Công đó là sự thực.

Bộ Tả Thừa lệnh giam dâm phụ và ngục, sai ngay bốn người hỏa tốc tới Tào Châu bắt Đô Quân. Bắt được Đô Quân sẽ đưa ngay Tạ Tiểu Đào vào làm nô tì cho quan. Đúng là:

Nếu như ác độc chưa báo ứng,

Trời đất quỷ thần vẫn thiên tư.

Hôm sau, Thường Đô Quân bị bắt giải tới công đường. Bộ Tả Thừa không hỏi, lệnh:

- Hãy đánh hắn một trăm roi gai.

Đô Quân bị đánh toạc ra rách thịt, máu me đầm đìa. Bộ Tả Thừa cho gọi Tào Bá Minh, Tạ Tiểu Đào vào trước công đường phán xét. Hai người quỳ một bên, Thường Đô Quân quỳ một bên: Bộ Tả Thừa buộc Đô Quân phải cung khai là do mê đắm Tiểu Đào mà mưu đồ hãm hại Tào Bá Minh. Bộ Tả Thừa cầm bút phán quyết, đánh Thường Đô Quân ba mươi gậy, thích chữ vào trán, đày đi xa ba ngàn dặm làm khổ sai, không cho phép về quê. Tạ Tiểu Đào phạt vào nhà quan làm nô tì. Tào Bá Minh vô sự, cho về nhà.

Tào Bá Minh lạy tạ Bộ Tả Thừa đã xét xử công minh, trở về nhà, hai cha con lại mở quán trọ như cũ, sống cho tới hết đời. Đúng là: