áng hôm ấy, tất cả Hoa Thôn đều rộn ràng vì cái tin tỉnh thành đãlọt vào tay quân đội Nhật. Khi Phượng quét sân xong vừa bước ra để mở cổng, thì gặp ngay bộ mặt hí hởn của chú cai Bi trỏ vào:

- Chú Tư đâu, cô Phượng?

- Ba cháu vừa dậy, còn ở trong nhà.

Hắn cười híp cả mắt:

- Cô hay tin gì chưa? Quân Nhật đảo chánh rồi, câu chuyện lý thú lắm cơ!

- Câu chuyện làm sao, hở bác?

Chúcai Bi bước vào sân:

- Cô vào đây, tôi thuật cho chú Tư và cô nghe.

Nghe tiếng người nói chuyện ở sân, bác Tư chạy ra:

- Có chuyện gì mà xôn xao thế, chú cai?

- À chuyện đảo chánh.

- Cái gì đảo chánh?

- Nhật đảo chánh.

- Đảo chánh làm sao?

Chú cai ra giọng người thông thạo, cắt nghĩa:

- Đảo chánh nghĩa là lật đổ một chánh phủ để nắm lấy chánh quyền.

Bác Tư ngạc nhiên:

- Vậy quân Nhật đãnắm chánh quyền?

- Phải, ngay hồi sớm mai nầy.

- Và họ cai trị mình, cũng như…

- Không, họ sẽ cho mình độc lập.

Phượng ngắt lời:

- Có khi nào bỗng dưng họ cho mình độc lập?

Hắn lại nhe răng cười:

- Ấy, mà họ sẽ cho.

Và để dẫn chứng cho lời mình nói, hắn bắt đầu kể:

- Sớm mai nầy, trong khi cả tỉnh thành uể oải dậy sau một giấc ngủ ngon lành, bỗng giật nẩy mình vì hai tiếng súng đồng chát chúa. Những cánh cửa vừa mở ra, ầm ầm khép lại. Nhưng những cặp mắt tò mò vẫn gắn vào kẹt cửa để nhìn ra. Họ thấy năm chiếc thiết giáp chở đầy lính Nhật đổ cách dinh chủ tỉnh chừng hai trăm thước, hơn mười chiếc khác đổ gần thành săn đá, chĩa súng vào thành. Sau vài phút bắn dọa, người ta thấy dinh quan chủ tỉnh treo ngọn cờ hàng. Quân Nhật ồ vào như giòng thác lũ, tịch thâu tất cả khí giới và bắt tất cả người Pháp. Trong lúc ấy, phía bên thành bắt đầu chống cự lại với những loạt súng đại bác và liên thinh. Nhưng quân Nhật đãlọt vào tận thành. Vài võ quan Pháp ngã gục dưới ngọn cờ, còn bao nhiêu đành chịu làm tù binh cho quân địch.

Phượng rùng mình, nói với cha:

- Hèn chi tang tảng sáng con đã nghe tiếng súng. Con ngỡ họ tập binh.

Bác Tư không nghe lời con, bác hỏi cai Bi:

- Rồi tỉnh thành lấy ai cai trị? Họ có nói gì với dân chúng không?

- Lẽ tức nhiên họ để người lại thay thế. Và họđã ra bố cáo cho dân chúng hiểu. Họ bảo họ sẽ ra sức giải phóng cho tất cả những dân tộc nhược tiểu, họ sẽ mở một vùng thạnh vượng chung cho Đại Đông Á.

Phượng bỉu môi:

- Thế sao họ không trả chủ quyền ngay lại cho ta?

Cai Bi lắc đầu luôn mấy cái, mắt hắn xếch lên như đôi mắt ếch:

- Không được, không được. Ta làm sao nắm chánh quyền ngay được, khi mà trong tay chưa có một tổ chức binh bị. Họ hứasẽ giúp ta tổ chức tất cả, khi nào ta đủ điều kiện, họ sẽ giao trả hoàn toàn cho ta.

Phượng mỉm cười:

- Họ hứa nhiều quá!

Cai Bi cóvẻ bực mình:

- Cô không hiểu gìhết. Thàhọ hứa còn hơn không.

Và hắn day lại phía bác Tư:

- Mai nầy, chú ra tỉnh với tôi. Tôi nghe nói nhiều đảng phái mình đang hoạt động để tổ chức một quân đội quốc gia. Tình hình nghiêm trọng, ta không thể ngồi yên được.

Bác Tư gật đầu:

- Phải, tôi sẽđi với chú. Mình độc lập được hay không chỉ có cơ hội nầy.

Cai Bi đắc ý:

- Và chỉ có cơ hội nầy mới biết được kẻ nào yêu nước hay là không.

Trọn ngày hôm đó, Phượng thấy trong lòng nàng xao xuyến. đợi đến chiều, nàng trốn cha ra Quán Lá, mong đổ tất cả sự xao xuyến ấy lại cho Bão.

Vì Phượng cũng đã làmột đảng viên cách mạng.

Ngay hôm khi Vũ ra đi, việc làm đầu tiên của Phượng là tìm Bão xin nhập vào đảng. Nàng chỉ có cách ấy mới xứng đáng với tấm lòng của kẻ ra đi, vìnàng vẫn nhớ đến lời Vũ: "không phải vì lẽ em là gái mà có quyền từ chối phận sự".

Thấy Phượng đến, Bão cười to:

- Cô Phượng đem tin đảo chánh đến đó phải không?

Phượng nhìn qua thấy có Bão và vài người bạn. Nàng cũng cười:

- Không, vì em biết mấy anh đã hay tin trước rồi.

- Thế sao côcóvẻ hối hả quá vậy?

- Vì em phải trốn nhà ra đây. Nàng ngồi xuống một chiếc sập đâu mặt với Bão. Khuôn mặt nàng ẩn một nửa trong bóng tối.

Bão nói:

- Cái việc mà bọn Nhật làm hôm nay, tôi đãdựđoán từ lâu rồi. Không có gì là lạ lùng.

- Nhưng họ hứa cho mình độc lập?

- Hứa làmột chuyện mà thi hành là một chuyện khác. Cứ trông vào cái gương Cao Ly,

Mản Châu kia thì biết.

- Em cũng biết như vậy. Không lý họ công đâu đi giải phóng cho mình.

Bão lặng yên nhìn các bạnrồi nghiêm giọng tiếp:

- Chính chúng ta mới là những người có nhiệm vụ. Ta không thể tin ở bọn Nhật được.

Phải tự ta giải phóng lấy nước ta.

Phượng nhìn thẳng vàomắt Bão:

- Ta phải làm sao?

- Ta phải vận động bành trướng lực lượng bí mật trong các vùng quê và đợi chỉ thị của

Trung ương. -Tại sao không tổ chức quân đội ngay ở châu thành như các đảng phái khác, vì người

Nhật đã cho ta tự do lập đảng vàtự do tổ chức binh bị?

Bão cười chua chát:

- Họ không bao giờ cho ta một lực lượng gì trong tay. Một ngày gần đây thấy cần phải

đàn áp, họ sẽ giải tán tất cả đảng phái và quân đội. Vả lại không thể nào cộng tác với họ được.

- Liệu ta có đủ lực lượng màchống họ hay không?

- Không có sức mạnh nào đàn áp nổi sự vùng dậy của một dân tộc. Ta sẽ thắng.

Như có một sức mạnh thiêng liêng kích thích, tất cả đều lập lại một cách cương quyết:

- Ta sẽ thắng!

Bóng tối đã tràn vào lấp kín cả chiếc quán. Một người bạn đốt diêm lên, châm vào ngọn đèn huê kỳ đặt ở giữa bàn. Bên ngoài, gió thổi lên từng chập và tiếng mưa bắt đầu rơi lác đác.

Phượng bỗng hỏi khẽ:

- Có được tin gì của Vũ chăng?

Bão vui vẻ:

- Có, Vũ cho hay rằng công cuộc đã chuẩn bị xong xuôi rồi. Vũ hiện đãvềở miền Bắc Việt.

- Có ra chỉ lịnh gì cho ta?

- Chúng ta phải sẵn sàng lực lượng vàmở rộng cuộc tuyên truyền.

Và Bão nói với các bạn:

- Ngày mai, chúng ta nên ra thành xem tình hình hoạt động của các đảng phái, luôn tiện tìm cách bành trướng thế lực đảng ở thành.

Cả thảy đều tán đồng lời Bão.