hỉnh thoảng giờ làm của ba tôi lại thay đổi. Lịch làm việc gần đây nhất của ông là làm từ mười tới mười hai tiếng đồng hồ, ăn và ngủ một chút ngay tại trại ấp trứng, sau đó thức dậy và làm việc thêm sáu tiếng đồng hồ nữa. Khi ông không làm việc tại trại ấp trứng chính của mình, ông đi làm tại một trại khác trong một thị trấn khác. Còn ca làm hiện tại của mẹ tôi là từ bốn giờ rưỡi sáng đến một giờ rưỡi chiều, cộng thêm ba giờ làm tăng ca nữa. Khi trường học bắt đầu cho nghỉ hè, Lynn trải qua tuần đầu ở nhà Amber. Tuần đó, bà Kanagawa không thể trông chừng Sam và tôi, bởi vì bà phải về Oregon để chăm sóc mẹ mình. Lúc này tôi gần mười một tuổi, tôi thấy mình đủ lớn để có thể chăm sóc cho Sammy và cho chính cả tôi suốt ngày. Nhưng mẹ không đồng ý, mẹ bắt tôi và Sam phải theo mẹ tới chỗ làm mỗi ngày. Chúng tôi có thể ngủ trong xe hơi cho tới khi mẹ tan ca.

Nhà máy chế biến gia cầm nơi mẹ làm việc nằm ở thị trấn kế bên, cách nhà chúng tôi cỡ một giờ lái xe. Ông chủ trại ấp trứng nơi ba làm việc cũng sở hữu nhiều nhà máy chế biến món gà rán và gà nướng. Tên ông ta là Lyndon, ông ta là người giàu nhất ở Georgia. Tôi chưa bao giờ gặp ổng, nhưng ba đã có lần nhìn thấy chiếc xe hơi của ổng – một chiếc Cadillac – và một con nhỏ học trường bọn tôi nói có lần nó trông thấy ổng từ sau lưng. Ông ta chưa bao giờ đi tới các nhà máy chế biến của mình hoặc tới trại ấp trứng. Nếu có việc gì đó cần ra tay, ổng gởi tới một trợ lý. Ổng giống như một nhân vật truyền kỳ vô hình của vùng này: Ngài Lyndon giàu có, uy quyền và bủn xỉn. Ông tổ, ông cố, ông nội, và ba của ổng đều sống tại bang Georgia này.

Tôi cứ nghĩ lan man về ổng trong khi mẹ lái xe tới nhà máy chế biến trong đêm tối. Người ta đồn vợ ông rất đẹp, móng tay để dài tới hai phân rưỡi. Vài năm trước đây, có một lần Tổng thống Eisenhower tới thăm bang Georgia, hình như vị Tổng thống đã ăn tối tại nhà ông Lyndon. Nhà ông ta trước đây là một dinh thự kiểu trang trại. Ổng đã phá hủy khu nhà dành cho nô lệ ở trên trang trại của ổng. Vợ ổng đã thuê những người làm vườn trồng một khu vườn đỗ quyên tráng lệ trên mảnh đất đó. Nghe nói khu vườn của bà ta rất bự, người ta có thể đi lạc ở trỏng. Cái thế giới mà họ sống thật khó tưởng tượng ra. Một ngày nào đó khi chúng tôi có nhà, tôi sẽ trồng cho mẹ một cây đỗ quyên để mẹ có thể lập một khu vườn của mẹ.

Trước đây mẹ thường phải lái xe đưa ba đi làm, rồi sau đó mới tới nhà máy của mình. Nhưng giờ đây chúng tôi đã mua thêm được một chiếc xe mới. Nghĩa là, nó là một chiếc cũ, nhưng đối với chúng tôi thì mới. Lớp sơn của nó đã mòn rỉ, nhưng mẹ nói rằng khi còn mới nó rất đẹp. Mẹ đã mua chiếc rẻ nhất mà mẹ kiếm được. Mẹ không muốn lãng phí bất cứ đồng xu nào từ căn nhà mà bà định mua.

Tôi lên ngồi ghế trước, đối với tôi là một vinh dự, nó làm tôi cảm thấy mình là người lớn. Thằng em tôi ngủ ở ghế sau. Trước đây chỉ có một lần duy nhất tôi được ngồi ở ghế trước khi đi xe cùng với bác Katsuhisa. Tôi có thể thấy được mọi thứ trên đời qua tấm kính chắn gió.

Con đường vắng tanh giống như rất nhiều con đường mà chúng tôi đã đi qua từ trước tới giờ. Những xa lộ ở miền Nam Georgia nổi tiếng tối thui, không đèn đóm – đèn nông trại hay đèn đường hay đèn từ thị trấn. Xe băng qua một cái đầm lầy, tôi khóa cửa lại. Cái đầm lớn nhất ở Georgia nằm vắt ngang cả bang. Nó có tên là Đầm Okefenokee, trong tiếng thổ dân Seminole có nghĩa là “Vùng Đất Rung.” Cái Đầm ở khu vực chúng tôi có tên là Đầm Brenda, được đặt theo tên của một cô gái nhỏ đã chết trước khi tôi sinh ra. Hồn ma của nó sống trong Đầm. Nó đi tìm ba mẹ nó. Tôi nhìn vào bóng tối và nhìn thấy rêu phủ lòng thong trên những cây thông. Mỗi lần có gió thổi qua, mặt đầm như rung động.

Nếu là tôi thì tôi ghét cái việc cứ phải mãi mãi lang thang trong vũng nước tối tăm âm u đó để tìm kiếm ba mẹ mình quá đi mất! Tôi ngoái lại nhìn mẹ, nhưng mẹ đang đắm mình trong dòng suy nghĩ của mẹ. Tôi quay lui nhìn thằng em trai mình, nó đang ngủ yên. Tôi lại nhìn ra ngoài Đầm và nghĩ về Brenda. Cô bé chết khi mới mười tuổi. Tôi tưởng như thấy có cái gì đó chuyển động ngoài kia, nhưng rồi tôi chẳng thấy gì nữa hết.

Tôi cố thức để tận hưởng chuyến đi xe ngồi ở ghế trước, nhưng tôi lại thiếp ngủ đi, rồi khi tôi thức giấc, xe đang đi chậm lại và tôi thấy những ánh đèn đầu tiên từ nãy tới giờ. Bốn cột đèn cao nghệu cắm gần hàng rào bọc quanh nhà máy. Côn trùng được coi là cái chết cho một nhà máy ấp trứng gia cầm, nên nhà máy được chiếu ánh đèn sáng rực, nhưng không có ngọn đèn nào được lắp vào tòa nhà. Mẹ tôi nói ở trong đó mọi thứ đều làm bằng nhôm và thép. Không hề có đồ gỗ, ngay cả bàn ghế trong phòng tiếp tân. Gỗ thu hút côn trùng. Bên trong hàng rào cũng không trồng bất cứ loại thảo mộc nào.

Gia cầm là một trong những ngành công nghiệp lớn nhất làm nền tảng cho kinh tế của bang Georgia, nhưng điều đó cũng không khiến cho những người không làm trong ngành này không coi thường những người làm trong ngành. Chuyện đó và chuyện tôi là người Nhật là hai nguyên nhân khiến đám con gái ở trường coi tôi không ra gì. Thỉnh thoảng khi mẹ và tôi gặp bọn nó đang đi với mẹ bọn nó, thì mấy bà mẹ đó thậm chí giả bộ không nhận ra mẹ. Thật ra mẹ không cần phải đi làm. Ba vui lòng làm nuôi cả nhà, thật tình tôi nghĩ ông muốn như vậy hơn. Nhưng mẹ phải đi làm là vì căn nhà chúng tôi dự định mua.

Ngay cả trong nhà mãy thỉnh thoảng vẫn có cái trò rởm phân biệt này. Khi chúng tôi mới dọn tới đây, mẹ tôi được đưa vô làm trong cái khu bị kêu là khu dơ bẩn của nhà máy, Đó là nơi để xử lý những thứ như máu, ruột và lông. Công nhân làm việc trong những khu sạch không được vào khu dơ, công nhân làm việc trong những khu dơ cũng không được vào khu sạch. Công nhân làm việc trong mấy khu dơ đó là cấp thấp nhất trong những cấp thấp.

Năm ngoái mẹ được chuyển lên làm trong khu sạch, nơi công việc của mẹ là cắt cẳng gà và đùi gà ra khỏi thân gà. Mẹ rất khéo tay, và còn đeo găng nữa, nhưng hai cánh tay mịn màng của mẹ vẫn thường có những vết đứt nhỏ khi làm việc. Có những hôm hai cổ tay của mẹ nhức mỏi đến nỗi hầu như không cử động được sau khi bà xong việc.

Mẹ cho xe vào một bãi đậu xe bẩn thỉu phía bên ngoài hàng rào và đậu gần mấy cái cây thưa thớt. Có hàng trăm chiếc xe khác đã đậu sẵn. Tôi nhìn quanh. Tối khủng khiếp. Mẹ nhìn tôi và nói: “Con cứ khóa cửa lại, giờ nghỉ mẹ sẽ ra.”

“Dạ.” Tôi đưa mắt nhìn ra ngoài bãi đậu xe và cái xa lộ tối thui, hỏi: “Tại sao tụi con không được vô trong đó ngủ trong khi mọi người làm việc?”

“Con có thể trộm gà.”

Tôi biết ý mẹ không phải nói tôi, mà nói chung bất cứ ai. Có hai điều ban giám đốc nhà máy lo sợ một cách quái đản là lũ côn trùng và việc trộm gà. Còn việc tôi sẽ giấu con gà vừa đánh xoáy được vào đâu lại là một chuyện khác.

Mẹ tôi nhìn đồng hồ. “Mẹ trễ giờ tắm rồi.” Cứ ở trong xe, đừng ra ngoài trừ khi thật cần thiết.” Không có đủ chỗ tắm cho tất cả công nhân trong cùng một lúc, vì vậy mọi người phải đăng kí cho mình một giờ tắm riêng. Mẹ bước xuống xe, vội vã bước vào nhà máy.

Tôi khóa cửa xe lại rồi leo ra băng sau lại gần em tôi. Tôi kê đầu nó lên đùi mình. Khi nó ngủ, nó không khác gì một con búp bê nhồi vải, không có gì đánh thức nó nổi. Tôi xoa đầu nó. Tôi thích cái cảm giác mái tóc húi cua lởm chởm của nó cọ vào tay mình. Một chiếc xe tải dài ngoằng chạy qua cánh cổng ngoài hàng rào. Tôi nghe tiếng gà cục tác và quang quác. Chiếc xe chạy ra sau tòa nhà. Tôi không nhìn thấy nữa, nhưng tôi biết lũ gà đang được đem xuống.

Một người đàn ông to con chậm rãi bước về phía tòa nhà. Ông ta không thấy tôi. Chắc là ông đang canh chừng người ta ăn trộm gà.

Một chiếc xe hơi khác lái vào bãi và đậu gần tôi. Một người phụ nữ trạc tuổi mẹ và một đứa con gái cỡ tuổi tôi bước ra. Con nhó đó liếc tôi, ngập ngừng, rồi bước đi tiếp. Tôi hạ thấp kính cửa xuống. Mẹ nó liếc qua tôi nhưng vẫn đi tiếp về phía nhà máy.

Con nhỏ đó nói: “Chào.”

“Chào.”

“Cậu làm gì ở đây?”

“Chờ mẹ tớ. Còn cậu làm gì ở đây?”

“Tớ giặt quần áo mỗi sáng. Rồi bác tớ tới đón và chở tớ tới chỗ làm của bác, và tớ sẽ ở quanh quẩn trong phòng ổng”, nó ngừng lại, rồi nói tiếp, giọng đầy tự hào, “Bác tớ làm việc trong một văn phòng.”

“Văn phòng gì?”

“Bảo hiểm.” Nó nói bằng giọng bình thường, nhưng rõ ràng là đầy tự hào. Tôi ước sao ba cũng làm việc trong một văn phòng! “Tớ đem áo quần cho ca hết việc vào lúc bốn giờ rưỡi sáng. Rồi bác tớ lại chở tớ đến đây trong giờ ăn trưa của ổng. Rồi tớ lại giao hàng thêm một lần nữa, rồi mẹ tớ chở tớ về nhà. Tớ đang để dành tiền để may một bộ đồng phục mới đi học.”

Tôi hỏi “Tớ vô coi nhà máy được không?”

“Cậu có thể ăn trộm gà!” Nó trả lời, như thể la tôi. Tôi thấy người đàn ông lại bước đi xung quanh tòa nhà một lần nữa. Nó thấy tôi để ý ông ta nên nói: “Đó là tên mặt rô.”

“Mặt rô là gì?”

Nó nhìn ông ta. Lúc này ông ta đang nhìn lại bọn tôi, rồi lại đi tiếp. Nó cúi người xuống xe tôi: “Bộ mẹ cậu không nói cho cậu nghe hả? Mấy người công nhân đang cố tổ chức một công đoàn. Tên mặt rô làm việc cho ông Lyndon. Hắn ta phá hoại hoạt động công đoàn. Hắn không để cho bất cứ công nhân nào tụ tập lại trong bãi xe, cho dù họ chẳng bàn gì về công đoàn cả.” Nó nhìn đồng hồ rồi nói:

“Tớ phải đi khiêng hàng ca đầu đây.” Nó chạy về phía tòa nhà và biến mất sau một góc nhà. Lũ côn trùng bay túm tụm xung quanh mấy cái đèn ở hàng rào. Tôi ước gia đình mình sớm có một căn nhà để mẹ có thể nghỉ việc ở đây. Sau một hồi tôi quyết định ước cho đứa con gái vừa mới gặp cũng có một căn nhà, và một bộ đồ mới. Chân tôi tê đi, cho nên tôi nhấc đầu sam ra khỏi đùi mình. Nó nhìn thật dễ thương. Tôi quay cửa kính lên lại để tên mặt rô không thể vô trong xe làm hại nó.

Khi tôi tỉnh dậy, mặt trời đang chiếu nghiêng qua tấm kính chắn gió, tôi thấy Sam vẫn còn ngủ say. Chúng tôi thường đùa rằng nếu không ai nhớ để thức thằng nhỏ dậy, nó sẽ ngủ suốt ngày rồi suốt đêm, rồi cũng chẳng thức dậy cho tới khi chúng tôi kêu nó ăn sáng. Lynn cũng giống vậy. Chị ngủ rất ngon. Thỉnh thoảng chị ngủ một lèo mười hai tiếng đồng hồ. Nhưng tôi thì lại rất ít ngủ, và thỉnh thoảng gần đây như tôi chẳng ngủ chút nào. Kể ra cũng ngộ, bởi vì dù tôi là một đứa rất hư, nhưng tôi cũng thường lo lắng không biết mình hư tới cỡ nào. Mỗi khi lo lắng tôi lại không ngủ được.

Trán Sam lấm tấm mồ hôi. Tôi lau cho nó bằng ống tay áo của mình. Tôi mở kính cửa, một luồng khí oi bức phà vào mặt tôi. Nếu tôi biết lái xe và có chìa khóa, tôi sẽ lái xe vào chỗ nhiều bóng mát hơn. Rồi tôi thấy mẹ đang hấp tấp băng qua con đường lát nhựa bao quanh nhà máy. Khi mẹ đi vội, nhìn mẹ còn nhỏ hơn lúc bình thường. Lynn đã cao hơn mẹ vài phân rồi. Tôi đẩy cửa xe ra.

Mẹ nói: “Mẹ lo quá!”

Tôi nói: “Con thấy tên mặt rô đi qua đi lại!”

“Tên mặt rô nào?”

“Cái tên làm việc cho ông Lyndon không cho mọi người tập họp lại hoạt động công đoàn đó.”

“Con vừa nói chuyện với ai vậy?”

“Một đứa con gái. Nhưng con vẫn khóa cửa xe.”

“Con không được nói chuyện với nó nữa. Và con không được gọi ông ta là tên mặt rô. Ổng là một người làm công của ông Lyndon. Con hiểu mẹ nói không?”

“Dạ, dạ. Nhưng mẹ nè, hoạt động công đoàn là gì vậy?”

“Công đoàn là khi công nhân tập họp lại để chống đối chính những người đã cho họ việc làm và chính những người trả lương cho họ để giúp họ mua được nhà sau này.”

“Vậy công đoàn là xấu hả mẹ?”

“Chống lại những người giúp mình là sai.”

Mẹ tôi nhìn Sam lúc này đang ngủ say. Tôi thấy tự hãnh diện về mình vì hai đứa tôi đều ngoan. Mẹ nhìn thấy mồ hôi trên mặt Sam, bà bước vô xe rồi rồ máy. Bà cho xe chạy tới dưới một gốc cây nhưng vẫn để máy nổ. Mẹ đang muốn mở máy lạnh. Thỉnh thoảng nó chạy nhưng thỉnh thoảng thì không. Lần này thì nó chạy. Tuy nhiên nó rất ồn. Có lần chúng tôi đã bật máy lạnh rồi lái qua nhiều khu phố để mẹ tôi ngắm nhìn mấy ngôi nhà. Giờ đây mẹ đang ngã lưng vào ghế. Tôi nhận ra vài sợi tóc bạc trên đầu mẹ mà trước đây tôi chưa từng thấy. Năm nay mẹ ba mươi ba tuổi, nhỏ hơn ba hai tuổi. Vậy mà lúc nào trông bà cũng có vẻ mệt mỏi. Thông thường mỗi khi ở nhà, ba mẹ thường ăn hoặc ngủ. Ba mẹ không ăn cùng bọn tôi vì bọn tôi ăn sớm hơn. Cả nhà tôi không còn làm cùng nhau một việc gì nữa.

Một hồi sau tôi nghe hơi thở mẹ đều hơn. Nhiều phút trôi qua, tôi sợ mẹ sẽ bị trễ việc. Tôi không biết mấy giờ rồi, nhưng giờ này chắc là giờ nghỉ ăn trưa của mẹ. Tuy nhiên, tôi cho là giờ nghỉ trưa của mẹ không dài. Tôi nhìn bóng mấy cái cây trên mặt đất. Sau cùng, tôi gọi “Mẹ ơi?”

Mẹ bật dậy làm như tôi vừa thảy nước đá lên mặt bà. Thậm chí mẹ chẳng chào tạm biệt tôi, mẹ chỉ lẩm bẩm gì đó về việc tắm rửa rồi hối hả chạy về phía nhà máy. Tôi chưa bao giờ thấy mẹ chạy nhanh như vậy trước đây. Chân bà nện thình thịch lên mặt đường tráng nhựa. Bởi vì bà đã ra ngoài chỗ bụi bặm không được sạch sẽ này, chắc mẹ cần phải tắm lần nữa trước khi vào làm việc trở lại. Tôi thấy có lỗi vì không đánh thức mẹ sớm hơn.

Cuối cùng Sam cũng tỉnh dậy, tôi cho nó ăn mấy nắm cơm và uống nước. Tôi chơi với nó vài ván bài của con nít. Nói thật lòng, thì nó quá nhỏ, nên chơi bài với nó cũng khá chán. Tôi cho nó thắng hai ván để nó vui, nhưng tôi thắng lại bảy ván, để nó không được quên rằng tôi là chị của nó.

Sau đó tôi đọc cho nó nghe vài cuốn sách, rồi cả hai lại ngủ thêm chút nữa. Khi được mẹ chở về nhà, bọn tôi cảm thấy mệt nhoài vì ngồi không suốt cả ngày trong chiếc xe nóng hổi. Người mẹ toát ra một cái mùi kỳ kỳ. Công nhân trong nhà máy không được phép nghỉ ngoài giờ những giờ nghỉ có trong chương trình, cho nên tất cả bọn họ phải mặc những miếng lót trong trường hợp họ cần đi tắm. Cái mùi này giống như thể mẹ đã dùng tới miếng lót đó. Tôi quyết định rằng ngày nào mà tôi trở nên giàu có, tôi sẽ mua một nhà máy và để cho công nhân đi tắm bất cứ lúc nào họ muốn.