hông bao giờ Di chịu đựng nổi bất cứ một dấu vết ngổn ngang bừa bãi nào, trong trật tự và trong bố cục, cả khung cảnh lẫn cuộc sống, cả với một đầu bút chì đã cùn chưa kịp gọt trước mắt mình.

Thế mà cả một phòng tranh tượng xáo tung đến bật vỡ toàn thể khung và hình bụi phủ từ lâu năm. Một con gián què cũng phải tìm đường chạy trốn ra khỏi cái hang cùng quẫn nhất ở xó nhà.

Đứng ở cửa phòng, Di nghe tiếng rơi vỡ của cái bình hoa cũ. Rồi là tiếng Yến nhẹ tênh mát mẻ:

- Em biết mà, anh cố giấu em.

- Giấu cái gì? - Di bực tức, ném mấy cuốn sách vẽ xuống đất.

- Em vẫn không tìm hiểu ra được. Không một dấu tích gì cả. Thế cái gì ấy, ở đâu, là ai?

- Chẳng có cái gì cả...

- Đã mấy lần đến ngoài kia, em nghe tiếng nói cười bên trong. Và những dấu hiệu thật lạ lùng.

- Dấu hiệu gì?

- Dấu hiệu ở anh. Anh dạo này ngơ ngẩn đâu đâu. Anh như đang nghe ai vậy.

- Không ai cả. Em tìm cái gì trong những phòng này?

- Cũng không biết nữa, nhưng em cảm thấy có cái gì khác lạ vào đây.

- Bất cứ là gì em cũng không thể đảo lộn trật tự ở đây như thế được...

- Chúng ta đã hứa hôn, em thuộc về anh và anh là của em. Em không có quyền thăm viếng và nhìn ngó vào cuộc sống của anh hay sao? Thế này thì em sẽ bỏ học, em không đi học nữa, em sẽ đến đây mỗi ngày, em sẽ...

Yến ôm một chồng sách vở giấy tờ trong tay, bước gần về phía Di.

- Em tìm gì trong đó?

- Không ai gửi cho anh cái gì chứ?

Di bật cười. Tất cả những màn ấy rồi sẽ diễn ra, cho một đời sống thực. Chắc chắn là anh sẽ không chịu nổi. Chỉ còn một cách là vứt bỏ cái ý nghĩa không chịu nổi để mà chịu. Vì với ai, rồi cuộc sống cũng sẽ chỉ là như vậy thôi. Yến học xong, sẽ đi làm. Và sống với nhau. Mọi sự đã tới như một dòng sông không thể chảy ngược lên nguồn. Công việc lẽ ra cũng đã xuôi dòng như thế. Bán tranh, triển lãm. Bán tranh và triển lãm. Những công việc linh tinh khác: trang trí, trình bày sách báo, phóng ảnh chân dung thường là của người chết, hay người già. Những khoản tiền đổi lấy các vật dụng chi tiêu, các thứ nhu cầu thường xuyên nối tiếp. Đời sống sẽ nở lớn ra và hút lấy hết tất cả ngày giờ tâm trí của anh. Không còn xúc động. Không còn ý vị gì hơn nữa... Và cứ thế, để làm gì, cho đến bao giờ. Anh không biết. Sẽ như thế, mà không thể khác. Bởi nếu khác, thì cái khác ấy nơi đâu và ra sao, anh không tìm kiếm được, cũng không hình dung được.

- Dạo này có một người nào đến, phải không?

Di không cần nói dối, và cũng không muốn nói dối. Yến là một thứ lệ thuộc. Một lệ thuộc độc lập, tách rời. Anh có tự do và góc tối bất khả xâm phạm của anh, trong tâm hồn, trên cuộc sống. Dẫu sao thì những thói tật bồng bột và nông nổi của tuổi học trò như Yến anh không tha. Có những cái dễ tha thứ, dù rất khó, nhưng với Di thì dễ đến chừng nào nếu vi phạm vào cõi riêng. Ngay cả đến sống với nhau hẳn rồi, Yến cũng không có quyền xáo tung cuộc sống và phần riêng tư của anh để hạch hỏi bất cứ điều gì.

Đối với tình yêu ích kỷ, dù vì yêu quá yêu mà ích kỷ đến điên cuồng, Di cũng không chấp nhận được. Anh khinh bỉ loại tình yêu chỉ biết có mình ấy. Và đối tượng là một thứ nô lệ, nô lệ đối với chính mình khi hướng về kẻ khác, và làm cho tất cả mọi thứ khác trong tương giao cũng trở thành nô lệ. Yêu không phải chiếm cứ để trở thành những kẻ tù nhân mà giải phóng mình và giải phóng kẻ khác thành những cõi mở tung tuyệt đối tự do, tôn trọng tự do của nhau.

Di bước qua Yến đi vào phòng trong, không nhìn lại. Yến hiểu rõ như thế là gì. Một thản nhiên bỏ mặc, cắt lìa.

- Tha lỗi cho em! - Yến nói, vội vã sắp xếp lại các thứ ngổn ngang quanh phòng.

- Để yên đấy. Rồi sẽ đốt hết đi.

- Vì em đã chạm đến ư?

Di im lặng. Anh không cần giải thích vì sao muốn đốt. Với Yến, mọi sự nhẹ như một sợi tóc vương. Chút gió thổi cũng đủ bay mất một ràng buộc vội vàng. Có một lần Di nói với Yến:

- Cách níu giữ duy nhất là làm cho kẻ khác níu giữ lấy mình.

Tất nhiên là với lứa tuổi còn đi học, trường già cỗi, bạn ngây thơ và chương trình học buồn như đá sỏi, Yến không thể hiểu hết điều Di nói. Nhưng hiểu rồi cũng không biến nguyên tắc thành thực tại được. Điều ấy chỉ thuộc về luân lý. Còn Yến thì cách nào đúng đủ với tầm cỡ Di để trở thành ước mong cho kẻ khác níu giữ mình. Giữa hai người, vừa là một khoảng cách và một khoảng xa về tính cách, quan niệm, lẫn cả cảm quan nghệ thuật. Thế mà lại gặp nhau và ràng buộc trước đời...

Có phải đó là nỗi khổ truyền kiếp mà con người hành tinh này phải gánh chịu không? Sau lưng, phía trước, khắp cùng bốn bề vây phủ Di, bao giờ Yến cũng thấy chập chờn những hình bóng khác. Có Di là chịu đựng tất cả mọi chia sẻ hay mất mát ấy. Nhưng cái gì là được, cái gì là mất? Yến chịu, không thể hiểu đúng hết được. Chỉ còn phản ứng theo thói quen, theo bản năng, của ghét và yêu, cho đến khi bùng vỡ, tan tành.

- Thôi, em đi về đây.

Yến buông xuôi tay, đi ra, mái tóc ngắn, khuôn mặt khô, mắt môi ráo hoảnh không một chút gì gợi cảm, áo quần thẳng thừng giản dị không kiểu cách thời trang... Mình mãi mãi là kẻ thua cuộc, nhưng Di chọn, vì là một sự thực, chính xác và giản dị. Đó là tính cách Di ưa chuộng trong đời sống thực. Còn vòm trời của Di giông bão hay hoàng hôn, chỉ có không khí là dung chứa và bảo tồn được bí mật. Di không trả lời, mất hút bên trong.

Yến ra cổng, nhìn con đường, bỗng thấy xa hút hai nơi.

Một cái gì đó, vừa khép lại sau lưng, và có đấm đến nát vỡ đời mình ra, cánh cửa hình như cũng sẽ không bao giờ mở nữa. Lần đầu tiên, Yến biết khóc và cảm thấy mất.