uổi tối ở nhà Hải giống hệt "Tối ở nhà" trong sách "Quốc Văn Giáo Khoa Thư" lớp dự bị. Nhưng Hải không thích nghe cổ tích nữa nên nó không muốn nằm gối đầu vào lòng bà. Hải cho cu Khôi độc quyền làm nũng bà. Bà kể chuyện ma hay lắm. Nghe xong, cu Khôi đêm mót đái chả dám đi tiểu. Nó nín. Và hễ nín hết nổi, cu Khôi thường "dấm đài", mẹ bắt cu Khôi ăn nhện nướng. Cu Khôi ngại ăn nhện nướng song cứ thích nghe bà kể chuyện ma. Hải sà tới ngồi cạnh mẹ đang khâu những cái khuy áo bị đứt của Hải. Mẹ nói;

- Con lớn đầu rồi, nghịch vừa vừa chứ.

Hải cãi:

- Con nghịch đâu nào.

Mẹ mắng yêu:

- Cãi mẹ đấy nhé!

"Đứa nào cãi mẹ, cãi cha,

Thác xuống Âm phủ leo qua cầu vồng"

Hải cười:

- Con chả thích nghịch nữa.

Mẹ buông kim, dí ngón tay trỏ vào trán Hải:

- Chỉ khoe hay thôi. Mai lại đi nhặt vỏ hến đánh bạc cho mà xem. Cứ tập đánh bạc đi, lớn lên mải mê cờ bạc là đi ăn mày.

Mẹ đọc ca dao:

"Cờ bạc là bác thằng Bần,

Cửa nhà bán hết cho chân vào cùm"

Và răn Hải:

- Những người bị quan huyện đánh gẫy chân đuổi về là những người ham chơi sóc đĩa cả. Họ thua hết tiền phải ăn trộm ăn cướp. Con chớ tập bài bạc. Mẹ còn gặp con lượm vỏ hến đánh sóc đĩa, mẹ giận đấy. Con Hà nó ngoan hơn con. Nó chơi "làm cô giáo" chứ có chơi đánh bạc đâu.

Hải nắm lấy cánh tay mẹ:

- Bao giờ Hà nó về đây hở, mẹ?

Mẹ nói:

- Nó sắp về rồi.

Bỗng mẹ ngó Hải chăm chăm. Mẹ mỉm cười:

- Con hư thế, Hà nó không thèm về nữa đâu.

Hải tưởng thật, hỏi mẹ:

- Chắc nó chả thèm về hở, mẹ?

Nó phân trần:

- Con có hư đâu. Con bảo nó "lên mười cười với... tớ". Nó giận con.

Mẹ Hải xoa đầu Hải:

- Tại con xưng "tớ" đấy. Mà nó lên mười hai chứ không phải lên mười. Con bớt tuổi của nó, nó ghét con.

- Con mười ba hở, mẹ?

- Ừ. Lớn đầu rồi, sắp lấy vợ rồi.

Hải làm nũng:

- Con chả thèm lấy vợ đâu.

Mẹ Hải trêu Hải:

- Bố định cưới vợ cho con để nó về rửa mặt giùm con, đêm đưa con đi tiểu để con khỏi sợ ma.

Hải nắm trái đấm:

- Con không sợ ma.

Mẹ Hải lè lưỡi:

- Eo ơi, ma nó ghê lắm. Mẹ còn sợ nữa đấy. Thằng Thế con ông lý Tuy nó sợ ma, ông lý Tuy cưới vợ cho nó, nó hết sợ ma. Vợ nó rửa mặt cho nó, sáng sáng đưa nó đi học mua xôi cho nó ăn sướng ghê. Mẹ mà là con, mẹ lấy vợ ngay.

Thế là bạn học cùng lớp với Hải. Nó đã lấy vợ rồi. Vợ nó lớn gấp ba nó. Nó đứng chưa cao bằng ngực vợ. Vợ con nhà Thế lại béo tròn như cái cối xay lúa. Hôm đầu vợ nó dẫn nó đi học, bạn bè tưởng chị nó. Sau biết là vợ nó, bạn bè chế riễu Thế, khiến con nhà Thế phát khóc. Có lần ức quá, Thế mách vợ. Vợ nó đã thẳng tay bợp những thằng chế nó. Thế "đủn ìa" trong lớp, vợ nó đến quét rửa lớp học. Hải không thích giống thằng Thế. Nó phụng phịu:

- Con chả thèm lấy vợ đâu.

- Lấy vợ nó hầu hạ sướng chết đi còn chê bai.

- Bạn học chúng nó chế, xấu hổ lắm.

Mẹ Hải gọi bố Hải:

- Cậu này...

Bố Hải buông tờ báo cũ:

- Gì hở, mợ?

- Con nó muốn cưới vợ đấy.

Hải chối bai bải:

- Con muốn lấy vợ bao giờ.

Bố nói:

- Con nghịch như giặc, phải lấy vợ cho nó đeo cạnh con.

Hải vùng vằng:

- Con nhứt định không lấy vợ.

Bố và mẹ cười ầm. Khi Hải biết bố mẹ nói đùa nó mới yên tâm. Cu cậu lại hỏi mẹ:

- Con Hà mười hai tuổi hở, mẹ?

- Ừ.

- Mười hai thì cái gì hay?

Mẹ Hải không hiểu con muốn nói gì. Hải phải nói thêm:

- "Mười một tựa cột nhà", mười hai làm sao hở, mẹ?

Mẹ Hải vuốt ve cậu con trai đầu lòng:

- Mười hai ăn tai lợn. Tai lợn ngon lắm.

- Con bảo Hà ăn tai lợn nó có giận con không?

- Nó mừng thì có.

- Thật hở, mẹ?

- Ừ, thật mà!

- Hễ nó giận con, con bắt đền mẹ nhé!

Mẹ đăm đăm nhìn Hải khiến Hải bối rối:

- Con buồn cười hở, mẹ?

Mẹ tát yêu Hải:

- Trông con giống chú gà mới tập gáy.

- Con gà mới tập gáy thì sao hở, mẹ?

- Thì nó có bộ lông mới. Nó trổ mã.

Hải đã thấy những chú gà tồ mới tập gáy. Nó lắc đầu:

- Không, con chả thích giống con gà đâu.

Thằng bé con sống trong khung cảnh trầm tĩnh đến buồn nản của huyện lỵ, không thấy mình lớn lên tí nào. Nó vẫn tưởng nó còn bé, thật bé dù nó đã mười ba tuổi. Có gì thay đổi quanh Hải đâu. Cái giậu bìm quanh thành quan huyện um tùm năm này qua năm khác. Tiếng kêu của họ hàng nhà bìm bịp thì luôn luôn buồn nản. Huyện lỵ chưa có nổi chiếc xe bình bịch thứ hai. Nên trẻ con chỉ nhìn rõ cái xe bình bịch duy nhất của ông cả Xưởng. Có đứa còn chưa nhìn được nữa cơ. Tuổi đời của trẻ con huyện lỵ cơ hồ bị trời rút xuống vài năm.

- Mẹ ơi, có thật con Hà nó không về đây nữa không?

- Mai nó về. Ngày kia còn phải đi học mà.

Hải sung sướng:

- Nó quên giận con rồi, mẹ nhỉ?

Mẹ nói:

- Nhưng con đừng xưng "tớ" với nó, nó mới hết giận.

- Con thề.

- Cấm thề.

Nỗi vui thấm vào trái tim thằng bé. Hải đã nghĩ ra bao nhiêu trò chơi mới khi con Hà về huyện. Trước tiên, Hải trèo lên cây ngọc lan, ngắt cả cành đầy hoa đem tặng Hà.

Hải tin rằng Hà sẽ ngắt một bông, cài lên tóc và, khen hoa ngọc lan thơm quá. Và Hải sẽ thích lắm, sẽ hỏi chuyện về quê nội của Hà. Hai đứa có bao nhiêu chuyện để nói với nhau. Hải sẽ cho Hà biết tin mừng là bố mẹ Hải không bắt Hải lấy vợ vì Hải hứa không nghịch ngợm nữa. Lấy vợ xấu hổ chết. Hải chả cần vợ vắt mũi và đưa đi tiểu ban đêm. Hải can đảm. Hải hết sợ ma. Hải không sợ đứa nào bắt nạt thì cần gì phải lấy vợ. Hà sẽ khen Hải rối rít.

Nhưng làm sao Hà chịu nói chuyện với Hải? Nhỡ Hải mò sang nhà Hà, Hà đứng trong giậu râm bụt, không thèm trả lời Hải thì ngượng chết.

- Mẹ ơi!

- Gì con?

- Nhất định con Hà nó không giận con hở, mẹ?

- Ừ, nó không giận con đâu.

- Nhỡ nó nhớ dai, nó kể tội con bảo nó "lên mười cười với... tớ" thì sao?

- Thì con xin lỗi nó.

- Xin lỗi nó, nó vẫn giận thì sao?

- Nó không giận đâu. Nó ngoan nhất huyện mà.

- Nếu nó giận con, con bắt đền mẹ nhé!

Mẹ Hải lại vuốt ve con:

- Nó còn giận con, con đừng chơi với nó nữa. Con rủ con Khánh sún đến nhà mình.

Hải lắc đầu nguầy nguậy:

- Con ghét con Khánh sún lắm.

Mẹ dí ngón tay trỏ vào trán Hải:

- Chà, hồi còn nhỏ tí teo, con ăn cắp sấu dầm của mẹ bỏ vào miệng rồi ra cổng nhả cho con Khánh sún, giờ lại chê nó.

Hải chỉ mơ hồ nhớ một dĩ vãng, thứ dĩ vãng của tuổi thơ chưa cần nhớ. Nhưng nó vẫn ngượng.

- Con ghét con Khánh sún lắm.

Và Hải rời khỏi lòng mẹ. Nó lên giường nằm, đắp chăn trùm kín mặt. Để nhớ Hà. Tết nào Hà cũng về quê nội thăm bà, Hải chẳng thèm nhớ. Sao Tết này, Hải nhớ Hà thế? Tại Hà giận Hải? Đã bao nhiêu lần, Hà giận Hải, Hải cũng không thấy buồn. Song lần này, Hải buồn ghê, buồn ghê ghê lắm. Hải nhớ hôm chơi đình xong, hai đứa nằm cạnh nhau, Hải đã được ngửi mùi thơm của nước hoa phảng phất ở mái tóc Hà. Hải muốn được nằm cạnh Hà mãi mãi. Giá lại được nằm cạnh Hà trên manh chiếu, Hải muốn Hà đừng bôi nước hoa. Để Hải ngửi tóc Hà xem tóc Hà có hương thơm không.

Hải nhắm mắt. Chả thấy Hà đâu. Đắp chăn kín mặt không thấy Hà. Nhắm mắt cũng không thấy Hà. Quê nội của Hà xa thật. Hải nằm im, đếm từ một đến một nghìn chắc sẽ thấy Hà. Nhưng mới đến sáu trăm, Hải đã vẹo cổ trên gối, thở đều đều. Nó sẽ thấy con Hà trong giấc ngủ của nó.