gọn hải đăng đứng nơi phía cuối của một cầu tàu dài vươn ra từ một góc của bờ biển. Cao chỉ chừng ba mét, ngọn hải đăng chẳng phải to đẹp gì. Những chiếc thuyền đánh cá đã từng sống nhờ ánh đèn của nó cho tới khi nước trở nên ô nhiễm đến nỗi chẳng còn con cá nào sống gần bờ nữa. Nhưng vốn từ đầu cũng chẳng có bến cảng nào. Những người dân chài chỉ dựng lên vài cái tời và khung gỗ sơ cua dọc bãi biển như một cái rãnh trượt để kéo thuyền lên bờ bằng dây thừng. Gần bãi biển có khoảng ba gia đình làm nghề đánh cá, và mỗi ngày họ sẽ xếp mẻ lưới nhỏ sáng sớm trong những chiếc hộp gỗ để phơi nắng đằng sau chiếc đê chắn sóng.

Đám dân chài về sau bị đuổi đi chỗ khác bởi vì, 1 – cá đã biến mất hết; 2 – người dân tại đây đã trở nên khá lớn tiếng trong việc dân chài không thuộc về cộng đồng cư dân địa phương; và 3 – những túp lều được họ xây dựng trái phép chiếm đóng lên phần đất công cộng. Tất thảy đều xảy ra vào năm 1962. Ai biết được họ đã đi đâu? Ba túp lều nhanh chóng bị san phẳng; trong khi những chiếc thuyền đánh cá mục ruỗng, vì thiếu một công dụng hoặc một nơi để vứt chúng, bị lôi lên vào giữa một đám cây ven biển và lũ trẻ con sẽ chơi ở đó.

Khi những chiếc thuyền đánh cá đã mất dạng, chỉ có những chiếc du thuyền thi thoảng sẽ ghé gần lại bờ, hoặc có thể là một cái xà lan sẽ thả neo khẩn cấp vì sương mù dày hoặc vì cảnh báo bão, nhưng rất hiếm có chiếc thuyền nào trông cậy vào ngọn hải đăng nữa. Và kể cả nếu có đi chăng, thì ngọn hải đăng cũng không mấy khi tạo ra được khác biệt.

Mang màu gỉ đồng do phơi mình trong nắng mưa, ngọn hải đăng được xây nên theo hình dáng của một cái chuông. Hoặc là hình dáng của một người đàn ông đang u uất, nhìn từ sau lưng. Khi mặt trời xuống thấp và những sắc xanh lọt vào trong những tia nắng hắt hiu đang tàn dần, một chiếc đèn màu cam sẽ sáng lên ở chỗ quai cầm của cái chuông và bắt đầu chậm rãi xoay tròn. Ngọn hải đăng luôn luôn đánh dấu sự xâm chiếm của màn đêm đúng hẹn. Trước buổi hoàng hôn đẹp tuyệt trần hay trong sương mù tối tăm ẩm ướt, ngọn hải đăng vẫn đời đời trung thành với khoảnh khắc đã định của nó: cái tích tắc đích xác trong sự tổng hòa giữa sáng và tối, khi bàn cân ngả về màn đêm.

Rất nhiều lần trong tuổi thơ Chuột đã đi ra tới bãi biển vào lúc chiều hôm chỉ để thu được cảnh tượng ấy. Về đến xế chiều, khi những con sóng đã lặng Chuột sẽ đi dọc chiếc cầu tàu tới ngọn hải đăng, đếm từng phiến đá lát bị thời tiết bào mòn trong lúc bước đi. Bên dưới bề mặt của làn nước trong đến khó tin như pha lê Chuột có thể thấy hàng đàn những con cá dẹt của tiết đầu thu. Như thể đang tìm kiếm điều gì, chúng sẽ vạch ra rất nhiều những đường cầu vồng nằm vắt lên nhau ở hai bên cầu tàu, trước khi bắn mình vào trong làn nước.

Khi đã tìm đến ngọn hải đăng, Chuột sẽ ngồi xuống cuối cầu tàu và chậm rãi nhìn ra phía mặt biển. Những dải mây mảnh phất ngang một bầu trời xanh muốt đến hết tầm mắt. Một màu xanh trùng trùng điệp điệp, sâu thẳm đến độ nó khiến cho đôi chân của cậu bé run rẩy. Như thể Chuột đang sợ hãi. Mùi của đại dương, làn gió đượm, mọi thứ đều sống động đến kinh ngạc. Chuột sẽ từ tốn nếm trải cái khung cảnh này, để cho nó đều đều lan ra khắp cơ thể, rồi cũng vẫn từ tốn như vậy Chuột sẽ quay đầu lại nhìn về phía sau. Giờ thì Chuột đang quan sát thấy thế giới của chính mình, cách xa tít tắp giữa làn nước sâu thẳm. Ở nơi đó, bãi cát trắng và đê sóng, những cây gỗ thông xanh được lèn chặt xuống thành một dải thấp lìu tìu, và sau đó là những ngọn đồi xanh xám dâng về phía trời.

Về phía xa bên tay trái là một bến cảng khổng lồ. Chuột chỉ nhìn ra được những chiếc cần cẩu to tướng, những ụ tàu nổi, những nhà chứa hàng trông như cái hộp, tàu chở hàng, và những tòa nhà cao cao. Bên phải, uốn mình dọc theo bờ biển, là một khu dân cư thanh bình và một cảng du thuyền, một dãy kho rượu sake cũ; tiếp phía xa hơn là tới khu công nghiệp, nơi có những dãy bồn chứa hình cầu và ống khói cao vút, cột khói trắng của chúng trôi lười nhác giữa nền trời. Xa hơn nữa, tất cả những gì mà chú nhóc Chuột mười tuổi biết được là, bạn sẽ rơi khỏi rìa thế giới.

Suốt những năm tuổi thơ từ mùa xuân sang đến đầu thu, Chuột sẽ thực hiện những cuộc hành trình nho nhỏ ra ngọn hải đăng. Trong những ngày thủy triều dâng cao, hai bàn chân hắn sẽ ướt hết cả do sóng đánh, gió rên rỉ trên đầu khi hắn lội qua, chốc chốc lại trượt chân trên những mảng rêu. Hắn biết rõ con đường dẫn ra ngọn hải đăng hơn bất cứ thứ gì. Trong lúc ngồi đó ở cuối cầu tàu, hắn sẽ để âm thanh của những ngọn sóng dâng đầy hai tai, ngắm những đám mây và đàn cá tí hon, lấy ra những viên sỏi hắn đã bỏ túi trên đường và ném chúng xuống đáy nước.

Rồi đến khi đêm tối bắt đầu buông xuống, Chuột sẽ lần bước trở lại, quay về thế giới của hắn. Và trên đường về, sẽ luôn có một nỗi cô đơn chiếm lấy trái tim Chuột. Chuột chưa bao giờ từng nắm bắt được nó là gì. Chỉ dường như là thứ gì đó đang nằm chờ “ngoài kia” đều quá sức mênh mông, quá sức lớn lao để hắn có thể để lại dù chỉ là một vết xước.

Một người phụ nữ mà gã biết sống ở gần cầu tàu. Mỗi khi Chuột đi ngang qua đó, hắn đều nhớ lại cái cảm giác mông lung của thời niên thiếu, mùi của những buổi chiều tà ngày ấy. Hắn dừng chiếc xe trên con đường ven biển, băng ngang qua một dải đất lưa thưa những cây thông được trồng trên bãi để ngăn cát lấn vào. Lớp cát khô kêu lạo rạo dưới chân hắn.

Ở nơi đã từng có những túp lều của dân chài cá, người ta đã xây một vài khu nhà tập thể. Mấy bụi dong riềng nằm trước nhà trông như đã bị dẫm đạp đến xơ xác. Căn hộ của cô nằm trên tầng hai, nơi trong những ngày lộng gió, một dải cát mịn sẽ rắc đầy lên bệ cửa sổ. Căn hộ bé xinh nằm hướng nam, nhưng vì lý do nào đó một bầu không khí nặng trịch lại treo lủng lẳng trên đầu nơi này.

Là tại biển đấy, cô bảo. Gần quá. Nào thủy triều, nào gió, nào tiếng sóng gầm, xong thì mùi cá tanh. Đủ thứ.

Có mùi tanh nào đâu, Chuột nói.

Có đấy, cô gắt gỏng, giật dây tấm mành khiến chúng rơi xuống đánh xạch. Cứ sống ở đây thì biết.

Những hạt cát đập vào ô cửa sổ.