ác con gái tôi chưa bao giờ được nghe cha tôi nói. Trí nhớ có gắn với ngôn ngữ hay không? Những kỷ niệm đầu tiên của con người có nhất thiết phải liên quan đến ngôn từ? Chúng tôi thường cùng nhau gợi lại những năm tháng ấy của các con gái tôi, những năm tháng khi chúng chưa biết nói, khi cảm xúc xuất hiện trước: chúng không còn nhớ gì cả, đương nhiên. Lúc ấy, chúng là những con quỷ bé bỏng đáng yêu mặc bỉm, bị buộc phải im lặng, miệng phát ra những âm thanh khẩn thiết chỉ chúng mới hiểu. Chúng tôi phải đoán xem chúng muốn gì, làm dứt cơn giận hay nỗi thất vọng của chúng. Chúng khiến tôi cười, tôi thích vô cùng lúc được trò chuyện với chúng, tìm cách hiểu những tiếng ùng ục trong bụng chúng mà chỉ tôi mới biết ý nghĩa. Tôi thổ lộ điều này: tôi kiên nhẫn với chúng hơn với cha tôi rất nhiều.

Mà tôi cũng không cần kiên nhẫn: Tôi bị chinh phục hoàn toàn. Thời gian ở bên chúng thật tràn đầy, mỗi ngày lại mang đến một thay đổi mới. Tôi ngẩn người quan sát chúng phát âm những từ đầu tiên, những câu đầu tiên, tôi cười thán phục từ ngữ trẻ con sao mà nên thơ. Cha tôi không chuyển biến gì, hoặc rất ít. Như thể tôi đang xem cùng một lúc hai bộ phim. Một thì bị dừng lại ở nút nghỉ. Một thì tiến đi rất nhanh.

Các con tôi không bao giờ sợ ông ngoại. Chúng thích chơi cạnh cha tôi, thích sự có mặt câm lặng và dễ chịu của cha. Khi về nhà ở Le Mans chúng cùng xem vô tuyến với cha vì chỉ cha mới chịu xem hoạt hình Pokémon với chúng.

Chúng có thể huyên thuyên mấy tiếng liền với những chú ngựa con bằng nhựa có bờm tím. Biết đâu chúng lại có thể tiếp nhận được những từ phát ra từ cha mà những người khác không nghe thấy. Ðôi khi chúng nghịch ngợm nói chuyện với Siri, giọng giả của iPad. Chúng đối thoại với “madam Siri”, bảo tên chúng là thế này, tuổi bao nhiêu. Siri thuần thục nhắc lại, điều mà cha tôi chưa bao giờ làm nổi. Trí thông minh nhân tạo này khiến tôi vô cùng bối rối. Tôi ước gì Siri có thể giải mật mã sự im lặng của cha và cho cha mượn giọng nói của mình.

“Ta mấy tuổi?”

“Tám tuổi, thưa công nương.”

(Chúng đã chỉnh để Siri gọi chúng là “công nương”.)

“Ngươi có biết cách làm bánh sô-cô-la không?”

“Tôi tìm trên Internet: Cách làm bánh sô-cô-la.”

“Khi nào bắt đầu kỳ nghỉ?”

“Tôi xem lịch.”

“Ngươi làm ta cáu rồi đấy. Im miệng ngay!”

“Ồ, công nương như vậy là không tốt bụng lắm đâu.”

Buổi tối, khi chúng đi ngủ, tôi thử giấu giếm trò chuyện với Siri.

“Cha tôi là ai?”

“Tôi tìm trên Internet: Cha tôi là ai”, Siri trả lời tôi.