ại đội có hai cây đàn guitar. Thằng Long Hàng Giấy có một cây, thằng Bình nhóm tôi có một cây. Thằng Long là học trò thầy Văn Vượng. Như tôi đã nói ở phần trước, nó chơi cổ điển bài bản. Các bản Vũ khúc Tây Ban Nha, Arabia, Bài ca hy vọng, Cô gái vót chông… đâu ra đó. Kỹ thuật t’remolo hai ngón của nó rất nhuyễn. Tôi thì tự đọc giáo trình Maloloff cùng các thế tay, các hợp âm đơn giản ở nhà. Chủ yếu học chuyền tay mô-đẹc đường phố là chính. Nhưng khi là lính, nhất là đã nhậu sừng sừng thì “chát bùm bùm” có vẻ thích hợp hơn là “t’remolo”. Văn hóa bình dân quần chúng, ca khúc chính trị chiếm ưu thế so với âm nhạc hàn lâm a ca đe my con sớt. Điều đó được thể hiện hùng hồn qua số nhóm khán giả của tôi đông hơn gấp nhiều lần. Khi thằng Long đàn thì chỉ mỗi mình nó nghe.

Còn khi tôi đàn, đúng hơn là bật bông phừng phừng phừng… thì chúng nó lăn vào vỗ thùng đàn thay trống bass. Nhiều thằng gõ thìa theo phách. Các loại khác thì gào lên một cách đáng sợ. Thế mới biết cạnh tranh nghệ thuật thật là khủng khiếp! Tôi thật khoái chí về điều này, mặc dù vẫn vừa nể, vừa ghen tức với cái thằng đàn một mình lặng lẽ kia. Có lẽ tôi đã đi đúng với định hướng dòng chảy văn nghệ thời chiến. Đàn đi liền với hát, vừa mồm vừa tay. Tay chẳng ra gì thì đã có cái mồm kia nó giúp đỡ. Thế cũng tốt!

Một buổi tối, C bộ sau cữ nhậu gọi tôi xách đàn sang. Tôi chẳng ngần ngại gì mà không thể hiện. Xem nào? Cuộc đời vẫn đẹp sao này; Hạnh phúc ơi, mau đưa ta về chốn cũ xa xôi, mà thời gian trôi đi ta có thấy đâu… này. Rồi là: Hoàng hôn buông xuống bên sông êm đềm… mờ xa thành phố lung linh ánh đèn… Khúc ca mùa hè, nắng trong chiều về… Các bạn chắc còn nhớ những bài hát hay hay, trữ tình… trong thời gian cả nước hát hành khúc đó. Mặc dù không phát trên đài, không in các bướm nhạc, nhưng bằng cách nào đó, nó vẫn được các tay chơi nghiệp dư và không nghiệp dư hát, đàn ở các nơi không chính thống.

Chát phình phình…! C bộ ngày càng bốc. Một đám lính B tôi nữa kéo qua. Thủ trưởng ơi nhảy đi! Được! Mấy thằng em nhảy đi. Thế là chúng nó nhảy giật đùng đùng không khách khí. Sân đất bụi mù dưới trăng suông. Thằng liên lạc té nước ra sân cho khỏi bụi. Lính Hà nội lăn vào nhảy tiếp. Thủ trưởng ở đây không giống thủ trưởng ngoài Bắc, hay thật! Tàn cuộc vui, C trưởng (tệ thật, không nhớ tên) bảo tôi ở lại. Sau khi hỏi han tên tuổi trích ngang… anh ấy bảo tao sẽ gửi mày lên đội văn nghệ Sư đoàn.

Hai hôm sau, tôi khoác ba lô, đội nắng lội bộ lên đội văn nghệ đang tập trung, chuẩn bị biểu diễn cho ngày 22/12. Ối giời là giời! Mừng khấp khởi. Thằng Bình tặng cây đàn của nó cho tôi. Từ nay chia tay mấy đứa cùng lớp cũ Phan Đình Phùng. Chúng nó cũng mừng cho tôi, nhưng chắc cũng khá buồn.

Lên đến nơi thì đội đang tập. Tạm dừng mươi phút để chú phụ trách xem các giấy tờ tôi trình. Gọi là chú vì tóc chú ấy cũng có những sợi bạc rồi. Nào chơi thử một bản đi. Thế là tôi chơi bản Danube waves đúng giáo trình của F. Ianovici. Được rồi! Thử hát một bài nhé! Tôi hát:

…Cả tình yêu, mang cho ta nhiều nỗi xót thương đau. Giờ đây không biết em ở phương nào…

Được rồi! Đội tập tiếp nào! Còn em xuống bếp báo cơm nhé!

Ăn cơm trưa xong thì anh Đoàn, tay trống trong dàn nhạc, gọi tôi vào buồng riêng của anh ấy. Anh ấy cũng người Hà nội. Câu chuyên lan man ca khúc. Anh ấy cũng thuộc nhiều bài hát “Nhạc trẻ” thời đó. Một thời để yêu, Tình ca hồng, Trong nắng trong gió… các bài trong băng Thanh Lan, Nhạc trẻ 2… đang thịnh hành. Cuối cùng, anh ấy hỏi tôi là có vàng không? Hai chỉ thôi! Em làm gì có vàng, và để làm gì? Không có à? Được rồi, chú em có năng khiếu đấy! Để anh nói giúp cho.

Buổi chiều. Tôi được thông báo chính thức là đội văn nghệ sư đoàn đã đủ biên chế rồi. Đến khi khác có dịp thì sẽ gọi lên. Ngay chiều tối hôm đó, tôi lại vác ba lô cùng cây đàn về tiểu đoàn 31. Lòng không buồn lắm, vì lại được sum họp với mấy thằng cùng lớp. Cười lên đi em ơi! Dù nước mắt rớt trên vành môi. Hãy ngước mặt nhìn đời…Bạn có biết ca khúc này của Lê Hựu Hà không?

Cuối cùng thì âm nhạc hàn lâm và ca khúc chính trị, “t’remolo” lẫn “chát phình phình”, đàn nào thì cũng đều lên đường ra chốt biên giới hết!