i gặp nàng ở gần nhà thủy tạ kia. Một chờ chực lơ mơ, một hy vọng mơ hồ, một gặp gỡ tình cờ, một kỳ ngộ. Lúc hoàng hôn, mi quay trở lại bờ sông. Bên dưới các bậc thang bằng đá, âm thanh trong trẻo của tiếng chầy đập áo quần lởn vởn bên trên mặt nước. Nàng đứng đó, cạnh thủy tạ. Như mi, nàng nhìn những quả núi trải dài tít tắp ở bờ bên kia, còn mi, mi không thể ngăn mi nhìn nàng. Trong cái thị trấn núi nhỏ nhoi này, nàng quá ư xuất chúng: hình dáng, phong độ, vẻ bơ vơ lạc lõng của nàng là không thể nào thuộc được vào một ai đó ở đây cả. Mi đi ra xa nhưng thâm tâm nghĩ đến nàng, rồi khi mi trở lại trước thủy tạ, nàng đã biến mất. Trời đã tối. Hai chấm đỏ của thuốc lá lập lòe sáng ở bên trong, người ta cười nói nhè nhẹ. Mi không phân biệt được mặt mũi họ nhưng theo âm sắc giọng nói mi có thể nhận ra đó là hai chàng trai và hai cô gái. Họ có vẻ cũng chẳng phải người xứ này. Giọng họ cả quyết và tiếng nói của họ vang, dù là khi đùa vui hay khi cãi vã. Lắng tai, mi nghe thấy hai đôi này giải thích cho nhau các mánh đã dùng để lừa bố mẹ và sếp của họ, các lý do họ đã viện ra để hoàn toàn tự do lỉnh đi được. Rất hài lòng về mình, họ không ngừng phì cười. Đã qua lứa tuổi này, mi chẳng phải chịu đựng cái kiểu trở ngại này nữa, mi không còn biết đến niềm vui tương tự như họ. Có lẽ họ vừa mới đến bằng chuyến xe khách chiều nay, nhưng mi nhớ ra rằng chỉ có mỗi chuyến xe khách buổi sáng, đến từ huyện lị. Vậy thì họ phải đến bằng cách thức riêng của họ. Chắc nàng không cùng với họ, vì nàng không được vui vẻ như thế. Mi rời thủy tạ, đi dọc sông, bước xuống thẳng trước mặt. Mi đã thuộc nơi này: giữa cả chục cửa vào các ngôi nhà nằm ở trên bờ sông, duy nhất cái cuối cùng là một hàng bách hóa bán rượu, thuốc lá và giấy vệ sinh, rồi cái phố lát đá quay theo hướng thị trấn. Sau đó, người ta đi dọc các bức tường cao vây quanh sân các ngôi nhà, và ở bên phải, dưới cột đèn với ánh sáng vàng vọt là một cái cửa đen ngòm: lối vào cơ quan hành chính của thủ phủ tiểu khu. Đây chắc là một nơi ở cổ xưa của lớp người giàu, cái đó xét thấy ở tầm vóc cái sân và chiều cao các tòa nhà có các tháp canh ốp bên. Xa nữa, vườn rau được bức tường nhỏ bằng gạch vỡ quây kín lại, và trước mặt nó là bệnh viện. Tách biệt ra bởi một ngõ hẹp, một phòng chiếu phim vừa mới xây xong, đang chiếu một bộ phim võ thuật. Mi đã nhiều lần đảo qua khắp cái thị trấn nhỏ này và mi biết giờ các buổi chiều tối mà chẳng cần đến gần nó. Đi bằng lối ngõ dọc bệnh viện, người ta có thể đổ thẳng ra phố chính, ở ngay trước tòa bách hóa tổng hợp đồ sộ. Tất cả đều rõ rệt trong đầu mi, tựa như mi là một người dân lâu đời của thị trấn này. Mi còn có thể nhận làm cả hướng dẫn viên được nếu một ai đó cần đến. Và mi thật sự cảm thấy có nhu cầu chuyện trò với người.

Điều mi không thấy trước là cái phố nhỏ này ban tối lại vẫn đông đúc thế này. Duy nhất chỉ bách hóa tổng hợp đã hạ tấm rèm sắt của nó xuống và khóa chốt các cửa xếp lại. Các cửa hàng khác vẫn mở toang. Có điều các quầy hàng bày ở trước cửa trong ngày đều đã được dọn đi. Thay bằng bàn, ghế tựa hay chõng tre. Người ta ăn, người ta tán gẫu trên đường phố, hay người ta xem truyền hình kê ở bên trong các cửa hiệu. Trên gác nổi lên những cái bong chuyển động của những người ở trong ngôi nhà. Người thì thổi sáo, trẻ em khóc. Như thi nhau làm cho ra được lắm tiếng ồn vậy. Các máy ghi âm phát đi những bài hát mà mấy năm trước là thời thượng ở thành phố. Hát theo kiểu ẻo lả và điệu bộ, chúng vẫn cứ ăn nhập với tiết tấu hung tàn của âm nhạc điện tử. Ngồi trên bậc cửa nhà mình, một người tranh luận với người đối mặt. Lúc đó, một người đàn bà mặc may ô ba lỗ và quần soóc, đi dép nhựa xỏ nửa vời vào chân, mang một chậu nước bẩn đi ra rồi đổ hắt ra giữa phố. Trẻ con đi thành bầy thành đàn qua. Tay trong tay, vai kề vai, các cô thiếu nữ lượn quanh. Và thình lình mi lại thấy nàng, trước một quầy hoa quả. Mi gấp bước. Nàng mua bưởi, những quả bưởi mới đem đến chợ. Mi đến gần. Mi cũng hỏi giá. Nàng sờ nắn một quả bưởi đẹp, rất tròn, xanh gắt rồi đi. Mi cũng nói, mà đúng thế thật, bưởi này quá xanh. Mi đuôi kịp nàng. Cô nghỉ hè sao? Hình như mi nghe thấy nàng nói một tiếng vâng loáng thoáng rồi nàng hất đầu làm cho tóc khẽ lay. Mi hơi có chút lo ngại, sợ bị nàng tống khứ. Mi không nghĩ nàng sẽ lại trả lời tự nhiên như vậy. Lập tức mi nhẹ nhõm người và bước theo nhịp chân nàng.

- Cô đến đây cũng là để đi Linh Sơn chứ? Mi cần phải tỏ ra có duyên hơn. Nàng lại lắc lắc mái tóc. Vậy là nàng và mi đã có một ngôn ngữ chung.

- Cô có một mình?

Nàng không trả lời. Trước một hiệu cắt tóc thắp đèn huỳnh quang, mi thấy mặt nàng, rất trẻ nhưng có vẻ mỏi mệt. Như thế chỉ càng gây xúc động hơn. Nhìn một phụ nữ đầu chụp một chiếc mũ điện uốn tóc, mi nói hiện đại hóa thật là nhanh nhất ở đây. Mắt nàng hơi động đậy rồi nàng cười. Mi bắt chước nàng. Tóc nàng đen óng rủ xuống vai. Mi muốn nói tóc nàng tuyệt đẹp nhưng lại nghĩ nói thế quá lời cho nên mi thôi. Mi im lặng đi bên nàng, chẳng phải mi không muốn tiếp xúc mà vì thình lình mi chẳng tìm ra nổi chữ nào. Hơi ngượng ngập, mi muốn ra khỏi thế quẫn này càng nhanh càng tốt.

- Tôi đi bộ một chút với cô được chứ? Lại một câu dớ dẩn.

- Anh này đến là hay!

Hình như mi nghe thấy nàng lúng búng: một lời tán thành hay phản đối đều là có thể cả. Nhưng mi cảm thấy nàng tỏ ra thật lòng vui, thế là mi bèn đi theo nhịp chân mềm mại của nàng. Nàng đúng ra chẳng phải là một đứa trẻ và mi, mi cũng đâu có phải một chàng trai trẻ gì. Mi có ý thử quyến rũ nàng.

- Tôi có thể làm hướng dẫn viên cho cô, mi nói. Công trình kiến trúc này có từ thời Minh, ít ra đã năm trăm năm. Cái mà mi chỉ vào là bức tường vây ở đằng sau hiệu thuốc truyền thống, mái của nó chìa ra cong vút, gác trên đầu xà, trong bong tối, ánh sáng sao làm tôn thêm vẻ đẹp của chúng. Tôi nay không trăng. Cách nay năm trăm năm ở thời Minh, không, sợ rằng, mới chỉ cách nay vài chục năm thôi, ban đêm ra phố là phải mang đèn lồng. Nếu cô không tin, cô cứ việc bỏ cái phố chính này mà vào các lối ngõ đen ngòm và quạnh quẽ kia xem, chỉ cách có vài bước chân là cô đã ngoi ngược đến thời cổ ấy được rồi.

Nói tới đây, hai người đã tới trước quán Nhất phẩm hương trà. Cả trẻ con lẫn người lớn đang chen nhau ở trước cửa và góc tường quán trà. Nhìn vào trong, cả nàng và mi đều dừng lại. Một loạt bàn kê ở trong một gian phòng dài hẹp. Người như xếp thành hàng lối đều đặn trên các ghế dài đặt theo chiều ngang nhà và ở chính giữa là một cái bàn tròn được phủ tấm vải đỏ viền những hình thêu màu vàng; đằng sau bàn, trên một ghế dài cao chân, một người mặc áo dài rộng tay đang kể chuyện.

"Ở đằng Tây, mặt trời đang lặn, những đám mây dầy che khuất mặt trăng; như thường lệ Bố rắn Mẹ rắn dẫn đầu đám yêu ma quỷ quái đi đến ngôi miếu Lam Hoàng. Trước cảnh những đứa trẻ trai gái béo tốt, làn da hết sức mơn mởn, trước cảnh bò, lợn, cừu ở bên đường, niềm vui của chúng mới thật là to lớn dường bao! Bố rắn bảo mẹ rắn: Ôi hiền thê, vợ ta, nếu hôm nay lễ vật nhiều đến như thế này thì đó tức là ân huệ đã được trao cho nương tử rồi đấy. Mẹ rắn đáp: Hôm nay là lễ sinh nhật của mẫu thân chàng, chúng ta phải trông sao cho không được để thiếu các nhạc cụ". Lẽ là phải thế, đâu để chúa hang bận lòng... Chát! Để đánh thức cử tọa, người kể chuyện đập cái phách ông cầm trong tay lên mặt bàn: "Tốt, tốt!"

Đặt phách xuống, ông lấy một cái dùi nhỏ gõ lien hồi vào một cái trống mà mặt da hơi chùng, tạo ra một âm thanh đơn điệu, còn tay kia, ông nắm lấy một vòng tròn các quả nhạc nho nhỏ, trên cái vòng tròn có xâu những mảnh kim loại lắc kêu lanh canh. Ông từ từ lắc nó rồi tiếp bằng cái giọng khan khan:

"Ngay lập tức, Bố rắn truyền lệnh và ai nấy bận rộn vào việc. Trong có một lúc, ngôi miếu Lam Hoàng đã được trang hoàng và các nhạc cụ bắt đầu tấu". Ông thô bạo cất cao giọng lên: "Con ếch liền hát om sòm, con cú ngoáy dùi trống". Ông cố ý lấy cái giọng ngâm ngợi của các diễn viên truyền hình, gây nên một trận cười trong công chúng.

Mi nhìn nàng và cả hai đều cười. Mi, chính là chờ cái nụ cười này.

- Ta vào chứ? Mi đã tìm thấy một cái gì để nói. Mi dẫn nàng lượn quanh các bàn ghế và các chân người. Mi chọn một ghế dài hãy còn chỗ và hai người nép vào nhau để ngồi xuống. Hai người nhận thấy người kể chuyện đã làm cho gian phòng hoàn toàn hào hứng. Ông đứng dậy, lần nữa gõ cái phách lên bàn gây một tiếng ầm đinh tai.

"Lễ sinh nhật bắt đầu! Các yêu ma..." Thốt ra những ải, ải, ải, những ối, ối, ối, ông quay sang trái giơ một nắm tay được nắm tay kia ôm lấy ra hiệu chúc mừng cống hỉ rồi quay sang phải vái vái hai tay, bắt chước một con yêu ma già nua: "Xin tha mạng, xin ngài tha mạng!"

- Mọi người bảo rằng ông ta kể cái chuyện này có lẽ đã cả nghìn năm rồi, mi nói thào vào tai nàng.

- Và còn có thể tiếp tục, nàng trả lời hưởng ứng.

- Lại nghìn năm nữa?

- Ừ hừ... Nàng đồng ý, miệng mím lại, như một đứa trẻ tinh quái. Mi cảm thấy trong lòng thật sự mừng rỡ.

"Lại nói Trần Pháp Thông kia đã đi trong có ba ngày chuyến hành trình bình thường lâu phải bảy lần bảy bốn mươi chin ngày đến chân dãy núi Đông Cung. Hắn đã gặp Vương đạo sĩ. Pháp Thông quỳ xuống trước mặt Vương: Kính chào sư phụ tôn kính. Người đạo sĩ đáp lại: Chào người thí chủ tôn kính. Xin hỏi, chùa Lam Hoàng ở đâu vậy? Mà sao hỏi thế? Đằng ấy đã xuất hiện những yêu ma quỉ quái hung dữ, chúng đều đáng sợ cả, ai dám đi tới đó đây? Kẻ tôi tớ của người, họ Trần, tự Pháp Thông đặc biệt tới đây để bắt con yêu ma quỉ quái ấy. Người đạo sĩ thở dài nói: Thương thay, đám con trai con gái hôm nay vừa đi tới đó cả rồi, ai biết liệu đã vào bụng bọn yêu ma hay chưa đây? Nghe nói thế, Pháp Thông kêu lên: Ẳi! Cần phải cấp tốc đi cứu ngay bọn chúng!"

Chát! Người kể chuyện cầm trong tay phải chiếc dùi trống và tay trái lắc vòng lục lạc. Ông lộn ngược lòng trắng mắt, mồm lầm rầm và toàn thân run lẩy bẩy... Mi ngưởi thấy một mùi thơm tinh tế xuyên qua mùi thuốc lá và mồ hôi khó chịu. Nó tỏa ra từ tóc nàng, nó tỏa ra từ nàng. Mi nghe thấy cả tiếng cắn hạt dưa tí tách của người ngồi cạnh mi không rời mắt kể chuyện mặc áo dài lễ hội. Tay phải ông nắm đao, tay trái nắm sừng rồng. Ông nói mỗi lúc một gấp, tựa hồ ông búng từ hai môi ông ra một chuỗi những hạt ngọc trai vậy.

"Ba lần, chát chát chát, ông phát ra ba lệnh thúc quân để tập hợp thiên binh thiên tướng nhà trời tại những núi Lư Sơn, Mao Sơn, Long Hổ Sơn, ối, a ha ha, cắc tà rùng tùng chèng, ấy à à à ô hô... Đức Ngọc hoàng Thượng đế, đức Nữ vương dưới trần, tôi là đồ đệ của Chân quân đại đế đây, người phái tôi đi giết đám yêu ma quỉ quái. Kiếm trong tay, tôi bay đi các nơi bằng bánh xe lửa và gió..."

Nàng quay lại rồi đứng lên. Mi theo sau, trèo qua chân khan giả đang nhìn mi với những con mắt giận dữ.

- Họ hỏa tốc cứ y như chiếu chỉ của nhà vua ấy!

Tiếng cười ran lên ở sau nàng và mi.

Cô sao không? Chẳng sao cả?

Sao không ở lại?

Tôi hơi lợm giọng.

Cô khó chịu à?

Không, tốt rồi. Ở trong đó tôi không thở được.

Hai người đi trên phố, những người ngồi chuyện gẫu ở hai bên phố nhìn họ.

Ta tìm một chỗ yên tĩnh, đồng ý không?

Vâng.

Mi kéo nàng vào một ngõ hẹp, bỏ tiếng râm ran và các ánh đền lại sau. Trong ngõ hẹp, không cột đèn, chỉ có ánh sáng vàng vọt lọt qua cửa sổ các ngôi nhà. Nàng chậm chân lại. Màn diễn mi vừa mới xem lại trở lại đầu óc mi.

Cô có thấy cô và tôi chúng ta hai đứa giống như bọn yêu ma quỉ quái người ta muốn đuổi đi không?

Nàng phì cười.

Không kìm được, hai người cười phá lên, nàng phải gập người lại.

Giầy da của nàng vang lên đặc biệt trên các tảng đá lát. Đầu ngõ có một thửa ruộng. Trong ánh sáng yếu ớt, người ta lờ mờ nhận ra vài căn nhà. Mi biết đấy là trường trung học phổ thông duy nhất của thị trấn này. Xa nữa, trong đêm xám đen, dưới ánh sao nhợt nhạt, các dẫy núi dựng lên. Gió nổi. Một trận gió mát bắt đầu thổi, rồi nó quay lại náu ẩn trong mùi thơm dịu nhẹ của rơm rạ lúa. Mi tựa vào vai nàng. Nàng không dịch ra. Hai người không nói gì nữa, men theo các bờ rượng nhờ nhờ trắng đi lên.

Em thích không?

Thích.

Em không thấy thế này tuyệt vời ư?

Em không biết, em không nói ra được. Đừng hỏi em.

Mi nép sát vào tay nàng, nàng cũng nép sát vào mi. Mi cúi đầu xuống để nhìn nàng. Mi không phân biệt thấy các nét và mắt nàng, chỉ thấy mũi nàng nhọn. Mi hít hơi thở ấm áp của nàng, nó đã quen thuộc với mi. Thình lình dàng dừng lại.

Chúng ta về đi, nàng thì thầm.

Về đâu?

Em phải nghỉ.

Anh đưa em về.

Em không muốn ai đưa em.

Nàng trở thành bướng bỉnh.

Em có bạn hay gia đình ở đây không? Hay em chỉ đến đây tiêu khiển.

Nàng không đáp. Mi không biết nàng từ đâu đến và nàng đi đâu. Mi chỉ có thể đưa nàng ra đến phố. Nàng bỗng bỏ đi và biến mất ở đầu cùng con phố nhỏ, như một câu chuyện, hay như một giấc mơ.