ô giáo bước vào lớp rất là căng thẳng. “Ông thanh tra đang ở trong trường," cô nói với chúng tôi, "cô trông cậy vào việc các em sẽ ngoan và gây được ấn tượng tốt.” Chúng tôi hứa rằng chúng tôi sẽ tự kiềm chế hết sức, mặt khác cô giáo lo lắng là sai lầm, chúng tôi gần như lúc nào cũng ngoan. “Cô báo cho các em," cô giáo nói, "đây là một ông thanh tra mới, ông thanh tra cũ thì đã quen với các em, nhưng ông ấy đã về hưu…” Thế rồi cô giáo đưa ra hàng đống rồi hàng đống những khuyến cáo, cô cấm chúng tôi nói khi không được hỏi, không cười nếu không được cô cho phép, cô yêu cầu chúng tôi không được để rơi bi xuống như lần trước ông thanh tra đến và ông ta đã bị ngã ngửa ra đất, cô yêu cầu Alceste phải ngừng ăn khi có mặt ông thanh tra và cô đã nói với Clotaire, cái thằng luôn đứng bét lớp, không được làm gì để bị chú ý. Đôi lúc tôi tự hỏi chẳng lẽ cô giáo lại coi chúng tôi như những con rối hay sao. Nhưng vì chúng tôi rất yêu cô giáo, chúng tôi đã hứa tất cả những gì cô muốn. Cô giáo nhìn xem lớp học và chúng tôi có sạch sẽ không và cô nói rằng lớp học còn sạch hơn cả một vài đứa trong chúng tôi. Thế rồi cô yêu cầu Agnan, cái thằng luôn đứng đầu lớp và là cục cưng, đi đổ mực vào các lọ mực, phòng khi ông thanh tra muốn chúng tôi phải chép chính tả. Agnan cầm cái chai mực to và nó bắt đầu đi rót vào các lọ mực ở bàn đầu tiên, chỗ Joachim và Cyrille ngồi, khi có ai đó kêu lên: “Ông thanh tra vào kìa!” thằng Agnan sợ đến nỗi nó đã rót mực tung tóe ra bàn. Đó chỉ là một trò đùa, ông thanh tra vẫn chưa tới va cô giáo rất bực mình. “Tôi nhìn thấy em rồi, Clotaire," cô giáo nói, "Chính em là tác giả của trò đùa ngu ngốc này. Đi xuống cuối lớp đứng ngay!”. Clotaire bắt đầu kêu khóc, nó nói rằng nếu nó đi xuống cuối lớp đứng, nó sẽ gây chú ý ngay và ông thanh tra sẽ hỏi nó hàng đống câu hỏi và nó thì chẳng biết gì cả và nó sẽ phải bắt đầu khóc ầm lên và chuyện này thật chứ không phải đùa đâu, rằng nó đã nhìn thấy ông thanh tra đi qua sân cùng với thầy hiệu trưởng rồi, và vì đúng là như vậy thật, cô giáo bèn nói thôi được, riêng lần này thì cho qua. Điều rầy rà là ở chỗ cái bàn đầu tiên bị đổ đầy mực ra, cô giáo bèn nói rằng phải chuyển cái bàn này xuống cuối lớp, ở đó thì sẽ không bị nhìn thấy. Chúng tôi bắt tay vào làm việc và đúng là một việc ra trò, bởi vì phải di chuyển tất cả các bàn học và cả bọn đã vui ơi là vui và ông thanh tra bước vào cũng thầy hiệu trưởng.

Chúng tôi không phải đứng lên, bởi vì tất cả chúng tôi đều đang đứng sẵn, và tất cả mọi người đều có vẻ rất ngạc nhiên. “Đây bọn trẻ đây, các… các em cũng hơi nghịch ngợm một tí,” thầy hiệu trưởng nói. “Tôi hiểu," ông thanh tra nói, "hãy ngồi xuống đi các cháu.” Tất cả chúng tôi đều ngồi xuống, và, bởi vì chúng tôi quay ngược bàn của chúng để đổi chỗ, Cyrille và Joachim đã ngồi quay lưng lên bảng. Ông thanh tra nhìn cô giáo và ông ấy hỏi cô phải chăng hai học sinh này chuyên ngồi như vậy. Cô giáo, khi bị hỏi như vậy, đã dằn dỗi với thằng Clotaire, nhưng cô không khóc. “Có một sự cố nhỏ…” cô nói. Ông thanh tra có vẻ không vừa ý lắm, ông ấy có bộ lông mày rậm rì, sát đến cả mắt. “Cần phải có một chút quy tắc chứ," ông ấy nói. "Thôi nào, các cháu, hãy kê cái bàn này cho đúng chiều.” Tất cả chúng tôi đứng lên và ông thanh tra đã kêu lên: “Không phải tất cả: chỉ hai cháu thôi!” Cyrille và Joachim quay cái bàn lại và ngồi xuống. Ông thanh tra nở một nụ cười và ông ấy áp hai bàn tay xuống bàn. “Được rồi," ông ấy nói, "trước khi bác đến đây thì các cháu đang làm gì?". "Chúng cháu chuyển bàn ạ,” Cyrille trả lời. “Đừng có nói đến cái bàn ấy nữa!" ông thanh tra kêu lên, bỗng có vẻ rất căng thẳng. "Thế trước tiên, tại sao các cháu lại đổi chỗ cái bàn mới được?". "Tại vì mực ạ”, Joachim nói. “Mực?” ông thanh tra hỏi và ông ấy nhìn hai bàn tay mình đã xanh lét. Ông thanh tra thở dài rõ to và ông ấy rút khăn múi soa ra lau các ngón tay.

Tất cả chúng tôi đều thấy ông thanh tra, cô giáo và thầy hiệu trưởng không có vẻ gì là đùa cợt cả. Chúng tôi quyết định sẽ ngoan ra ngoan.

“Tôi thấy, chúng ta cũng có một vài phiền phức về kỷ luật đấy, ông thanh tra nói với cô giáo, cần phải áp dụng một chút kỹ thuật tâm lý sơ cấp”, và rồi, ông ấy quay về phía chúng tôi, nở một nụ cười to, và ông ấy dướn lông mày cách xa ra khỏi hai mắt. “Các cháu, bác muốn trở thành bạn của các cháu. Không cần thiết phải sợ bác, bác biết rằng các cháu thích đùa nghịch, chính bác cũng thế, bác rất thích cười đùa. Mà hơn thế nữa, này, các cháu biết câu chuyện về hai anh điếc chứ: một anh điếc nói với anh kia: anh có đi câu không? Và anh kia nói: không, tôi đi câu. Thế là anh đầu tiên nói: ô thế à, tôi cứ tưởng anh đi câu.” Thật đáng tiếc là cô giáo đã cấm chúng tôi cười khi không được phép của cô, bởi vì thật ra chúng tôi khó lắm mới nhịn được cười. Tôi thì tối nay tôi sẽ kể lại câu chuyện cho bố mẹ nghe, chắc bố sẽ phải buồn cười lắm, tôi tin là bố không biết câu chuyện này. Còn ông thanh tra, không cần phải ai cho phép cả, thì cười hết cỡ, nhưng bởi lẽ ông ấy thấy trong lớp tất cả đều im như thóc, ông ấy lại hạ lông mày về chỗ cũ, ông ấy đằng hắng và nói: “Được rồi, cũng đủ rồi, vào việc thôi.". "Cả lớp đang học ngụ ngôn," cô giáo nói, "chuyện Quạ và Cáo.". "Tuyệt, tuyệt," ông thanh tra nói, "thế thì, mời cứ tiếp tục.” Cô giáo làm ra vẻ tìm kiếm ngẫu nhiên trong cả lớp, thế rồi, cô giơ tay chỉ thằng Agnan: “Em, Agnan, hãy đọc cho tất cả nghe câu chuyện ngụ ngôn.” Nhưng ông thanh tra đã giơ tay lên. “Cô cho phép chứ?” ông ấy nói với cô giáo, và rồi, ông ấy trỏ thằng Clotaire: “Cháu, cháu kia kìa, ở cuối lớp ấy, hãy đọc cho bác nghe chuyện ngụ ngôn ấy đi.” Clotaire há hốc mồm và nó bắt đầu khóc. “Ô kìa, cháu bị làm sao vậy?” ông thanh tra hỏi. Cô giáo nói rằng cần phải miễn cho Clotaire bởi vì nó rất là rụt rè, vậy là, thằng Rufus lại bị hỏi. Rufus là một đứa bạn, và bố của nó thì là một cảnh sát. Rufus nói rằng nó không thuộc lòng câu chuyện ngụ ngôn, nhưng nó gần như cũng biết câu chuyện nói về cái gì và nó bắt đầu giải thích rằng đấy là câu chuyện về một con quạ giữ ở trong tổ của nó một miếng pho mát Roquefort. “Một miếng pho mát Roquefort?” ông thanh tra hỏi, có vẻ ông ấy càng ngày càng ngạc nhiên. “Sai rồi," thằng Alceste nói, "đó là một miếng pho mát Camembert.". "Không đời nào," Rufus nói, "pho mát Camembert thì quạ không thể giữ nổi ở trong tổ, nó sẽ chảy nước và mùi nó chẳng ra gì!". "Mùi nó không thơm, nhưng mà ăn nó thì ngon phải biết," Alceste trả lời. "Vả lại, chuyện đó chả có ý nghĩa gì sất, xà phòng có mùi rất thơm, nhưng mà ăn thì quá tệ, tao đã thử một lần rồi.". "Ôi dào, Rufus đáp, mày là thằng đần và tao sẽ nói bố tao phạt cho bố mày hàng đống vi cảnh!”. Và bọn chúng nó đánh nhau.

Tất cả lớp đứng dậy và kêu gào, trừ thằng Clotaire vẫn khóc ở một góc và thằng Agnan thì đi lên bảng và đọc thuộc lòng chuyện Quạ và Cáo. Cô giáo, ông thanh tra và thầy hiệu trưởng cùng kêu lên: “Đủ rồi!” Cả lũ được một phen vui đùa thỏa thích.

Khi chuyện đó đã chấm dứt và tất cả lại ngồi xuống, ông thanh tra rút khăn mùi soa của mình ra và ông ấy lau mặt, ông ấy đã làm dây mực ra khắp cả và thật đáng tiếc là chúng tôi lại không có quyền được cười, bởi vì phải cố nhịn cho đến tận giờ ra chơi cho nên điều đó chẳng dễ dàng tẹo nào.

Ông thanh tra tiến lại gần cô giáo và ông ấy siết chặt tay cô. “Cô đã có được tất cả sự nể phục của tôi, thưa cô. Chưa bao giờ như hôm nay, tôi lại thấy rõ thiên chức nghề nghiệp của chúng ta đến thế. Xin hãy tiếp tục! Dũng cảm lên! Hoan hô!” Và ông ấy đi ra ngay, rất nhanh, cùng với thầy hiệu trưởng.

Còn chúng tôi, chúng tôi yêu cô giáo của chúng tôi lắm, nhưng cô lại bất công làm sao. Chính là nhờ chúng tôi mà cô mới được chúc mừng, thế mà cô đã phạt tất cả phải ở lại lớp!