Chương 5
ần đầu tiên Julien vẽ chân dung Maggy. Lần đầu tiên, chấm bút vẽ vào sơn đỏ, chàng thể hiện được cái bóng ấy ở giữa hai vú nàng, có một cái gì như sự sững sờ xâm chiếm chàng. Chàng nhìn, chàng nhìn như chưa bao giờ nhìn thấy truớc kia, trong khi bút vẽ của chàng ngấu nghiến vải, như lia đi một cách tự động. Chàng toát nhiều mồ hôi đến nỗi phải cởi phăng chiếc áo sơ mi. Trong sự nóng ruột điên cuồng muốn đuổi kịp hình ảnh tửơng tượng, chàng vứt bút và bóp những túyp màu trực tiếp lên vải.
Cuối cùng chàng vẽ không ức chế, không tính toán, với một sự tự do to lớn đến nỗi chàng có cảm tưởng rằng bốn bức tường xửơng vẽ của chàng vừa mới biến đi sau tiếng gõ của một chiếc đũa thần.
Bị huyễn hoặc, nằm trên một núi nhũng chiếc nệm xanh lục, Maggy nhìn thẳng chàng, không dám cựa quậy tuy nàng đã ngồi làm mẫu từ hơn một tiếng đồng hồ rồi. Chàng bỗng rời giá vẽ, và, hớn bở, quăng mình xuống nàng.
Chàng chùi những bàn tay dính màu vào bụng nàng, bôi đầu lên đó những màu xanh lục, và đỏ titian, rồi chỉ kịp cởi quần áo, chàng ấn ngập vào nàng, đóng đinh nàng xuống sàn bằng cả tấm thân to lớn nhễ nhãi mồ hôi.
Mercuès vẽ Maggy trong nhiều tuần lễ. Nàng biết rằng một cái gì đó rất quan trọng đã đến với chàng, nhưng khi nàng hỏi thì chàng không thể đưa ra một lời giải thích nào. Vì không thuộc lĩnh vực trí tuệ, kinh nghiệm ấy không thể nói ra bằng lời. Đã thế, Mercuès còn cảm thấy một nỗi sợ hãi kỳ lạ khi nghĩ rằng phải nói ra điều đó.
Mùa xuân ấy thật tuyệt vời đối với Maggy, tự trong thâm tâm, nàng thấy nàng sống cái thời rực rỡ của mình. Cũng như mọi người đàn bà, theo linh tính, nàng biết rằng một thời gian hoàn hảo như thế không thể kéo dài lâu được và nàng tránh không nghĩ đến tương lai. Mỗi một ngày, tròn trịa và đầy đặn như một trái táo, tự nó đã thật là đầy đủ.
Mercuès cũng sung sướng, nhưng, là họa sĩ trước khi là một người đàn ông, chàng thấy hạnh phúc của mình ở trong công việc, hơn là ở Maggy.
Sau cái đêm phi thường khiến chàng trở thành người tình của nàng ấy, không bao giờ trong đầu óc Julien lại có ý Maggy có thể không dành cho chàng tất cả thì giờ của nàng. Ngày nào chàng cũng để nàng làm mẫu cho mình và trong nhiều giờ đồng hồ liền, cho tới khi, gân cốt cứng lại, mệt phờ, nàng yêu cầu chàng ngừng lại. Ích kỷ tới mức gần như vô thức, chàng tin chắc rằng nàng đã rất vui mà để lại phía sau đời sống của nàng trước kia. Rời bỏ căn buồng bé nhỏ của nàng để sống với chàng, rời bỏ bạn bè và mọi sự tự do của nàng. Cuối cùng, khi buông bút vẽ xuống, chàng thấy, một cách tự nhiên, là nàng ở đó để làm dịu căng thẳng về thần kinh cũng như về gân cốt, để thỏa mãn những dục vọng mạnh mẽ của chàng.
Maggy không phản đối. Nàng đã hiến dâng cho chàng thời gian cũng như thân thể nàng một cách rộng rãi, không tính toán.
Hết giờ này sang giờ khác, nàng vui vẻ chịu đựng cái nhìn chăm chú của chàng, biết rằng chàng không nghĩ đến nàng, không cả nhìn thấy nàng với tư cách nàng là Maggy. Tình yêu của nàng không đòi hỏi gì hơn là trông thấy chàng làm việc. Nhu cầu sáng tạo mạnh mẽ, xâm chiếm chàng đến mức biến chàng thành một ông thánh trước con mắt nàng. Suốt hai tháng trời Mercuès vẽ loạt tranh được biết với cái tên Cô gái tóc hung là một thời gian đơn độc và cuồng nhiệt, một thời gian khác thường đối với cả hai, như họ đã cùng dự một cuộc phiêu lưu kỳ thú. Những tác phẩm ấy đã trở thành một sự kiện trong lịch sự nghệ thuật, nhưng họ đã không nói đến chúng bao giờ.
Cuối tháng Năm năm 1926, Mercuès cảm thấy khá tự tin để tiến công vào những đề tài khác. Sau khi hoàn thành bức chân dung thứ bảy của Maggy, chàng thấy không còn hứng thú gì trong việc vẽ tranh khỏa thân. Chàng quay sang vẽ tĩnh vật, với khu vườn đã bị quên lãng đầy hoa và cỏ dại, với cái xưởng vẽ bề bộn những hỗn tạp. Cạnh một bình đầy hoa tuy líp nhiều màu, chàng đặt một quả dưa đỏ bổ đôi. Từ cảm hứng tươi mới của chàng đã nảy ra tất cả những thứ ấy, tưởng như chàng mới trông thấy chúng lần đầu tiên. Chúng sống, đúng hệt như Maggy đã sống. Ánh sáng tỏa trên chúng và chúng hít thở ánh sáng. Thế giới mới tinh.
Việc Maggy biến mất trong cái hang của Julien đã gây ra nhiều bàn tán không ngớt. Cuối cùng khi chàng thả nàng ra, sự tái xuất hiện của nàng cũng lại gây những tò mò tương tự.
- Và đúng là em đã làm việc đó nhân danh tình yêu đấy ư? -Paula hỏi.
- Paula!- Maggy thốt lên, tự ái,-Chị nghĩ là em sẽ đòi tiền anh ấy sao?
- Trời! Sao mà ngu thế?
- Nhưng chị không hiểu tình hình, -Maggy rẽ rang trả lời, nàng quá sung sướng nên không thể tức giận
- Trái lại, chị biết quá đi... và chị không tán thành. Tất nhiên, đợi cái khác ở em thì có mà điên, nhưng chị nghĩ rằng em đã học đuợc cách cư xử của một tay nhà nghề.
- Chị nghe đây nhé, bà chị trắng trợn của em, Julien đã hứa cho em bức tranh anh ấy ưng nhất, bức tranh lớn nhất và đẹp nhất, bức đầu tiên anh ấy vẽ em.
- Tuyệt vời! Mấy tháng làm việc để đổi lấy một bức tranh có thể không bán được. Ôi, Maggy, chẳng bao giờ chị nghĩ là em trở thành đứa ở cho một thằng vẽ tranh,- Paula gay gắt, quá tức giận và không dấu đuợc những tình cảm của mình, _Và bây giờ hắn thả em ra để lại đi làm việc, chắc là em sẽ bao hắn?
- Chị không công bằng tý nào, -Maggy cãi, -Julien làm việc cật lực và anh ấy không có một xu... Tất nhiên làm em phải mua một đống thứ, chuyện bình thường, ít nhất là cho tới khi anh ấy bán được tranh.
- Hãy nói thử xem, Mercuès làm gì cho em ngòai việc vẽ em và cho phép em chung giường với hắn?
- Ôi, em xin chị đấy, _Maggy nói, bực mình sao Paula lại chẳng biết tý gì về tính chất của những mối quan hệ đã ràng buộc nàng và Mercuès.
- Ôi, em xin chị đấy, con ngỗng cái trắng kêu lên - Paula chế giễu -Và ai làm bếp, quét dọn nhà cửa, mang quần áo đến hiệu giặt? Chỉ còn thiếu là em giặt tất chân cho hắn. Và ai lo việc còn đủ rượu không, đi mua bánh mì ăn sáng, xay cà phê, giũ đập cái giường già lão? Ngài Mercuès sẽ làm những cái đó để bù lại số tiền mà em cung cấp cho ngài ấy chăng?
- Chị thật tức cười, chị Paula ạ. Anh ấy không có thì giờ. Vả lại, em cũng vậy. Thường thì em chạy vội đến cửa hàng thịt chín, và chúng em ăn tạm...
- Thôi, em làm chị ốm mất, - Paula nói.
Điều Paula chờ đợi quá tệ hại. Tất cả những người đàn bà mà ả quen biết, số này khá đông - đã sống với những họa sĩ, cuối cùng đều chẳng ra sao. Dẫu tốt hay xấu, tất cả các họa sĩ đều ích kỷ và những người chung sống của họ chỉ đóng một vai trò thứ yếu. Khi số phận của một người đàn bà bị đe dọa, Paula không còn thấy một chút cảm tình nào đối với họ. Đôi khi, công bằng mà nói, đôi khi có họa sĩ lấy người mẫu của anh ta và sống suốt đời với người vợ ấy, như ông già Monet hiền lành kia đã chỉ vẽ những khu vườn và những bông hoa sen vì vợ ông đã dọa bỏ ông nếu ông mang một cô mẫu về nhà.
Paula không có ảo tửơng gì về Mercuès. Vẻ đẹp hoang dã và hỗn xược của chàng làm ả bực mình. Theo Paula, cái đẹp phải dành riêng cho phụ nữ, là những người cần có nó để tự tạo cho mình một chỗ đứng dưới ánh mặt trời. Ngay cả ả, Paula Deslandes, mặc dầu không yêu Mercuès nhưng đã từng bất chợt nhìn theo cái bóng dáng cao lớn của chàng trong phố, và tự hỏi người ta sẽ cảm thấy thế nào trong vòng tay ôm ấp của cái cơ thể rắn chắc ấy? Ẳ từng tự bảo là giá còn trẻ hơn, chắc ả đã bắt chim anh chàng chai sạn trong tình trường này. Không, người đàn ông ấy không là chồng của một người đàn bà nào cả. Tại sao Maggy không tìm cho mình một người tình ít vị kỷ hơn?
- Chẳng sao, - Paula nói, chợt tỉnh phút mơ màng.- Tối qua chị vừa thua mất mươi phrăng nên chị chẳng còn tin một ai kể cả chính mình. Em hãy quên những điều chị vừa nói đi.
- Em đã quên rồi, -Maggy trả lời thành thực.
Tuy đã biết nhiều về Julien, nhưng giá biết nhiều thêm nữa thì chắc Paula đã chẳng lo lắng cho Maggy.
Mercuès, con một, đã sinh ra và lớn lên ở Versailles. Bố chàng là kỹ sư cầu cống nên vắng nhà luôn, ông thường làm việc ở các xứ thuộc địa và mẹ chàng chỉ quan tâm đến việc kim chỉ nên hình như rất quen với cuộc sống đó. Bà đã thêu những bộ quần áo lễ rực rỡ với một niềm say mê không hề dính dáng gì đến tình cảm tôn giáo, mặc dầu có thể bà sẽ sung sướng hơn nếu thuộc một dòng thánh nào đó. Không có gì để thêu thùa, bà sẽ trở thành bồn chồn, hay phàn nàn và dễ cáu kỉnh.
Bà đã chăm sóc Mercuès chu đáo nhưng khi thằng bé đến tuổi mẫu giáo, bà không quan tâm đến nó mấy nữa. Tuy nhiên, cậu bé có sức khỏe tốt và có người vú lo việc tắm giặt, ăn uống và đưa cậu đến trường.
Nhớ ngược về thời thơ ấu, Mercuès luôn luôn cho rằng những gì chàng đã học ở lớp đều chẳng hề có ích lợi gì. Như mọi đứa trẻ, cậu đã là nghệ sĩ một cách tự nhiên, và có cặp mắt quan sát để vẽ người, những ngôi nhà, cây cối và mặt trời.
Lên mười tuổi, Julien tập bố trí tất cả những thành phần ấy lại để tạo nên một bức tranh gắn bó chặt chẽ. Chẳng bao lâu, cậu chỉ còn sống với quyển vở vẽ và những chiếc bút chì màu. Đó là một đứa bé bí mật: hình vẽ đã trở thành hình thức biểu hiện yêu thích của nó. Văn phạm, tính toán, đọc sách làm nó buồn rầu. Chỉ duy những hình khối và màu sắc là nó say mê.
Khi những ông giáo than phiền với mẹ cậu, bà chấp nhận trò giải trí của Julien là thảm hại. Nhưng ngay những bó buộc của hệ thống giáo dục của Pháp cũng không ép được một đứa trẻ làm việc khi nó đã từng trơ ra trước dư luận của những người khác, khi những hình phạt là vô nghĩa đối với nó và nhất là mẹ nó quên hết những lời phàn nàn ngay sau khi bước ra khỏi phòng ông hiệu trưởng.
Mười bảy tuổi, trong khi những bạn cùng lớp đều tình nguyện đi chiến đấu chống hòang đế Đức, Mercuès đến Paris ghi tên vào học vẽ ở một trường tư. Ở đấy cậu tỏ ra xuất sắc và trúng tuyển vào trường Mỹ thuật. Sau một vài năm, cái quan niệm truyền thống về hội họa đã bắt đầu làm cậu khó chịu. Cậu đã hiểu ra và đã tuyên bố công khai là nghệ thuật không thể học mà có được, "Kỹ thuật, màu sắc, giải phẫu, được. Nhưng cái còn lại, không".
Meruès bỏ trường Mỹ thuật. Từ Angiêri, trước khi qua đời, bố anh đã gửi cho anh tiền tiêu trong một năm. Năm anh hai mươi ba tuổi, mẹ anh cũng mất. Ngoài một món di tặng nhỏ cho một người bạn nữ thân nhất, bà đã để lại cho con trai tất cả những gì bà có. Gần hai mươi sáu tuổi, Julien Marcuès vẫn chưa có tiếng tăm gì trong thế giới nghệ thuật, trừ ở bên cạnh những người đồng thời của chàng. Đối với chàng, những phòng tranh và những người mua tranh đều bất nhân. Khi nghe nói Marcel Duchamp đã coi những người mua tranh là " những con rận mù bám đít các nghệ sĩ", chàng đã mừng rối rít.
- Anh nghĩ gì về thằng cha Cheron đã trả một cách vương giả cho Zatkine mười phrăng sáu chục bức vẽ chì? - Chàng lớn tiếng - Và bảy phrăng rưỡi cho Foujia một bức bột mầu? Một con rận mù? Đáng nhẽ phải treo cổ gã! Anh biết gã mua bao nhiêu những bức chân dung của Modigliani? Hai mươi phrăng! Thật quái đản!
Trong khi đó, cái tài sản bà mẹ để lại gần như không còn gì và Kate Browning, cô gái Mỹ giầu đã mời chàng dự vũ hội của những người siêu thực đã không thấy trở lại. Mình có phải gửi cho cô ấy một câu xin lỗi về sự biến mất của mình không nhỉ? Mercuès đã lơ đãng tự hỏi trước khi trở lại giá vẽ.
Người Đàn Bà Vùng Gió Người Đàn Bà Vùng Gió - Judith Krantz Người Đàn Bà Vùng Gió