ửa giờ sau khi nàng đã trang điểm xong, chúng ta gặp lại dona Cruz trong phòng của Gonzague. Dù là người bạo dạn nàng vẫn thấy xúc động, và vẫn còn nguyên vẻ bối rối trước lối vào đẹp mà nàng vừa bước qua để vào đại sảnh dinh Nevers.

- Tại sao Peyrolles không đưa tiểu thư vào... - Gonzague hỏi nàng.

- Cái ông Peyrolles của ngài, - thiếu nữ nói, - đã đánh mất miệng và tinh thần trong lúc tôi trang điểm. ông ta chỉ rời tôi có một lát để đi dạo trong vườn. Khi ông ấy trở lại, thì cứ như một người bị sét đánh. Nhưng mà, - nàng ngắt lời bằng một giọng mơn trớn, - không phải ngài gọi tôi đến để nói về cái ông Peyrolles của ngài chứ, thưa đức ông... - Không, - Gonzague cười trả lời, - không phải để nói về ông Peyrolles của ta.

- Vậy thì ngài nói ngay đi! - dona Cruz thốt lên, - ngài thấy rõ là tôi đang bồn chồn đây! Ngài nói ngay đi! Gonzague chăm chú nhìn nàng.

ông ta nghĩ: "Ta đã tìm kiếm rất lâu. Nhưng liệu ta có thể tìm được người tốt hơn không... Cô ta thật giống nàng, thật thế! Ta không ảo tưởng đâu".

- Nào, - dona Cruz nhắc lại, - ngài hãy nói đi! - Cô ngồi xuống, cô bé thân yêu. - Gonzague nói.

- Tôi sẽ phải quay lại nhà tù của mình chứ... - Không lâu đâu.

- Ngài biết đấy, thưa đức ông, - nàng nói, - rằ ng ngài đã hứa với tôi rất nhiều điều.

- Ta sẽ làm nhiều hơn những gì đã hứa. - Gonzague đáp.

- Đây vẫn lại là một lời hứa và tôi bắt đầu không tin vào những lời hứa nữa. Ngài nhớ chứ... - nàng đột nhiên nói, - đấy là một buổi tối, hôm ấy tôi nhảy múa muộn hơn lệ thường. ở góc ngoặt cái phố tối tăm dẫn đến phố Quy Thiên, tôi bỗng thấy ngài ở gần tôi. Tôi đã sợ và hy vọng. Ngài bảo tôi trong lúc đứng trước mặt chặn đường tôi: "Cô tên là gì, cô bé... - Santa Cruz", tôi trả lời. Mọi người gọi tôi là Flor khi tôi ở cùng những người anh em của tôi, những người bôhêmiêng xứ Grenade. Nhưng ông linh mục đã. đặt tên cho tôi là Marie de la Sainte - Croix. "A! Ra cô là một con chiên... " Có thể ngài chẳng còn nhớ những chuyện ấy nữa, thưa đức ông... - Có chứ, - Gonzague lơ đãng nói, - ta không quên gì cả.

- Còn tôi, - dona Cruz lại nói bằng một giọng run run, - tôi sẽ nhớ giờ khắc đó suốt cuộc đời mình. Tôi đã yêu ngài mất rồi. Làm sao lại như vậy ư... Tôi không biết. Ngài còn nói thêm: "Cô quá đẹp, cô bé, để nhảy múa ở nơi công cộng, với chiếc trống lục lạc và đeo một cái thắt lưng với những đồng xêkin giả. " Tôi đã quyết định đi theo ngài. Tôi đã đi một chuyến đường dài từ Mađrit đến Paris, một chuyến đi vô tận, trong một chiếc xe có rèm dày và lúc nào cũng buông kín! Tôi đã khóc mà đi như thế. Lúc ấy tôi đã biết rõ mình là một kẻ lưu đày. Và đã biết bao lần, bao lần, hỡi Đức Mẹ Đồng Trinh, trong những giờ câm lặng ấy, tôi lấy làm tiếc cho những buổi tối tự do của mình, những điệu nhảy điên cuồng và tiếng cười bị đánh mất của mình.

Gonzague không nghe nàng nói: ông ta còn mải nghĩ đâu đâu.

- Ngài nghe đây, - nàng thốt lên, - tôi không phải là nô lệ của ngài. Tôi thích đám đông. Sự cô độc làm tôi sợ. Tôi thích tiếng ồn. Sự im lặng làm tôi giá lạnh. Sự vui nhộn cuốn hút tôi, tiếng cười khiến cho tôi say sưa, tôi hân hoan với các bài hát. ánh vàng của rượu vang Rota làm lóe lên những tia kim cương trong mắt tôi, và khi tôi cười, tôi biết rõ là tôi đẹp.

- Cô bé điên rồ đáng yêu! - Gonzague thì thầm với vẻ trìu mến của người cha.

- Ngài không còn giống như hồi ở Mađrit, - nàng nói. Rồi trở nên giận dữ: - Ngài nói đúng, tôi điên rồ, nhưng tôi muốn trở nên khôn ngoan.

Tôi sẽ đi khỏi đây.

- Dona Cruz! - Hoàng thân nói.

Nàng khóc. ông ta rút chiếc khăn mùi soa thêu nhẹ nhàng lau nước mắt cho nàng, những giọt nước mắt thanh tao chưa kịp khô.

- Thiên đường này là một nhà tù! Ngài đã lừa tôi, thưa hoàng thân. Một phòng khách diễm lệ đã chờ tôi ở đây, trong một chái nhà dường như được tách ra từ một cung điện thần tiên.

Nào là đá cẩm thạch, nào là những bức tranh tinh tế, nào là những màn nhung thêu chỉ vàng.

Cả vàng nữa giát trên trần nhà và những bức tượng. Nào là những chùm đèn pha lê trên mái vòm... nhưng xung quanh, - nàng tiếp tục, - lại là những bóng cây âm u và ướt át, những thảm cỏ thẫm đen trên đó buông rơi từng chiếc lá khô. tội nghiệp như nhỏ ra từ sự lạnh lẽo làm cho tôi băng giá, những thị nữ câm lặng, những người hầu dè dặt, những vệ sĩ dữ tợn và quản gia thì là cái người mặt mày tái nhởn ấy, cái nhà ông Peyrolles ấy! - Cô có điều gì phải than phiền về ngài Pey - rolles à... - Gonzague hỏi.

- Không, ông ta là nô lệ của những mong muốn nhỏ nhặt nhất của tôi. ông ta nói với tôi một cách dịu dàng, thậm chí kính cẩn nữa, và mỗi lần ông ta đến gặp tôi, ông ta cúi chào thấp đến nỗi lông mũ quét đất! - Thế thì tốt chứ sao! - Ngài quá đùa, thưa ngài! Ngài không biết sao, ông ta chốt cửa phòng tôi và sắm vai kẻ canh giữ bên tôi... - Cô phóng đại mọi chuyện, dona Cruz! - Hoàng thân, con chim bị giam giữ đâu có thiết gì đến chiếc lồng son của nó. Tôi chán ở chỗ ngài. ở đây tôi là tù nhân, tôi không còn nhẫn nại hơn được nữa. Tôi yêu cầu ngài trả lại tự do cho tôi! Gonzague mỉm cười.

- Tại sao ngài giấu tôi trước mọi con mắt! - Nà ng lại tiếp. - Ngài nói đi, tôi muốn biết.

Nàng ngẩng cao đầu, xinh xắn và thỉnh cầu.

Gonzague vẫn mỉm cười, nắm tay nàng và đưa lên môi hôn.

- Tôi đã tưởng, khi thấy ngài cho tôi làm chủ tất cả những thứ này, khi thấy ngài cho tôi được học tất cả những gì làm nên vẻ quyến rũ của các quý bà người Pháp, mà việc gì tôi phải giấu chứ, tôi những tưởng mình đã được yêu. Và tôi đã cố gắng học hỏi để trở nên xứng đáng hơn và tốt đẹp hơn. Tôi đã học hỏi với sự quả quyết và lòng hăng hái. Không có gì lung lạc được tôi. Tôi như cảm thấy không một chướng ngại nào đủ sức ngăn cản được ý chí của tôi. Ngài cười ư! - Nàng thốt lên với một cử chỉ tức giận tội nghiệp. - Santa Virgen, ngài chớ có cười thế, hoàng thân, nếu không ngài khiến tôi phát điên lên mất! Nàng tới trước mặt ông, và bằng một giọng không cho phép thoái thác: - Nếu ngài không yêu tôi, ngài muốn gì ở tôi... - Ta muốn làm cho cô sung sướng, dona Cruz. - Gonzague trả lời dịu dàng. - Ta muốn làm cho cô sung sướng và có sức mạnh.

- Trước hết hãy cho tôi được tự do! - Cô gái xinh đẹp bị giam cầm thốt lên đầy vẻ phản kháng.

Gonzague tìm cách trấn an cô.. - Hãy cho tôi được tự do! - cô nhắc lại, - tự do, tự do! Tôi chỉ cần có thế, tôi chỉ muốn có thế.

Rồi nàng tiếp tục tuôn ra những mong ước rối loạn: - Tôi muốn được đi chơi. Tôi muốn có mặt ở khắp nơi. Những quần áo này phỏng có ích gì cho tôi giữa bốn bức tường... Ngài hãy nhìn tôi đi! Ngài nghĩ rằng tôi đã tan trong nước mắt... - Nà ng phá lên cười sằng sặc. - Hoàng thân, ngài nhìn đi, tôi đã được an ủi. Tôi sẽ không bao giờ khóc nữa, tôi sẽ luôn tươi cười, miễn là mọi người chỉ cho tôi nhà hát opera mà tôi chỉ biết tên, các lễ hội, các cuộc khiêu vũ...

- Tối nay, dona Cruz, - Gonzague lạnh lùng ngắt lời nàng, - cô sẽ mặc bộ đồ sang trọng nhất.

Nàng ngước mắt nhìn ông ta thách thức và tò mò.

- Và ta sẽ đưa nàng, - Gonzague tiếp tục, - tới vũ hội của quan Nhiếp chính.

Dona Cruz đứng ngây ra. Gương mặt nàng, linh hoạt và khả ái, biến sắc hai ba lần.

- Thật thế chứ, thưa ngài! - Cuối cùng nàng hỏi, vì nàng vẫn còn ngờ vực.

- Thật thế đấy! - Gonzague đáp.

- Ngài sẽ làm thế sao, thưa ngài! - Nàng thốt lên. - ôi! Tôi sẽ tha thứ cho ngài tất cả, hoàng thân! Ngài thật tốt, ngài là bạn tôi.

Nàng ôm lấy cổ ông ta. Rồi rời ông ra, nàng bắt đầu nhảy nhót như điên. Vừa nhảy nàng vừa nói: - Vũ hội của quan Nhiếp chính! Chúng ta sẽ tới vũ hội của quan Nhiếp chính! Bất chấp những buổi học dày đặc, khu vườn lạnh lẽo và vắng lặng, những ô cửa sổ kín mít, tôi đã nghe người ta nói đến vũ hội của quan Nhiếp chính, tôi biết rằng ở đó sẽ có những điều tuyệt diệu.

Và tôi, tôi sẽ được đến đấy! ôi! Cám ơn, cám ơn! Hoàng thân, giá mà ngài biết ngài tốt đến nhường nào! Vũ hội sẽ diễn ra ở Hoàng Cung, phải vậy không... Tôi thèm được xem Hoàng Cung muốn chết! Chỉ một bước nhảy, nàng đến bên Gonzague và quỳ lên một cái gối dưới chân ông. Bắt chéo đôi bàn tay đẹp để trên đầu gối ông ta, nhìn chăm chú và hoàn toàn nghiêm túc, nàng hỏi: - Tôi sẽ mặc gì đây... Gonzague lắc đầu nghiêm nghị.

- Tại các vũ hội ở triều đình Pháp quốc, dona Cruz, - ông ta trả lời, - có một thứ còn làm tôn một gương mặt đẹp hơn là bộ trang phục được săn đón nhất.. - Đó là nụ cười... - Nàng nói như một đứa trẻ được người ta ra một câu đố ngây thơ.

- Không. - Gonzague đáp.

- Vẻ duyên dáng... - Không, cô có cả nụ cười và vẻ duyên dáng, dona Cruz. Điều mà ta muốn nói với cô...

- Tôi không có nó. Thứ gì vậy... Ngài sẽ trao nó cho tôi chứ... - Ta sẽ trao nó cho cô, dona Cruz.

- Nhưng tôi không có thứ gì nhỉ... - Cô thiếu nữ đỏm dáng hỏi và đồng thời, nhìn vào gương vẻ đắc thắng.

- Một cái tên.

Thế là dona Cruz đang vui mừng tột độ bỗng rơi hẫng xuống. Một cái tên. Cô không có tên! - Nếu như cô không có tên, cô bé yêu quý, - ông ta nói, - thì tất cả tấm lòng yêu thương trìu mến của ta cũng chẳng có tác dụng gì. Nhưng tên cô chẳng qua chỉ bị thất lạc. Chính ta đã tìm lại được nó. Cô có một cái tên nổi tiếng trong những cái tên nổi tiếng nhất nước Pháp. Cô có một gia đình thế lực và là thông gia với các đời vua Pháp. Cha cô đã từng là công tước.

- Cha tôi! - dona Cruz lặp lại, - có đúng thế không... Vậy là người chết rồi... Thế còn mẹ tôi... Tội nghiệp cô bé, giọng cô run lên.

- Mẹ cô, - Gonzague tiếp, - là một vương phi.

- Bà còn sống! - dona Cruz thốt lên, tim đập thình thịch. Ngài đã nói: "Bà là một vương phi! ".

Bà còn sống! Mẹ tôi! Xin ngài hãy nói cho tôi biết về mẹ tôi! - Không phải bây giờ! - ông ta thì thầm.

Nhưng dona Cruz không phải là người chịu để yên cho những sự bí ẩn như thế này. Nàng nắm lấy hai bàn tay Gonzague.

- Ngài sẽ nói với tôi về mẹ tôi, - nàng nói, - và ngay lập tức! Trời ơi! tôi sẽ yêu bà xiết bao.

Bà tốt lắm, phải không... Và rất đẹp nữa... Một giọng trong tôi từng nói với tôi rằng tôi là con của một vương phi.

Phải khó khăn lắm Gonzague mới giữ được vẻ nghiêm túc. "Bọn họ đều thế cả", ông ta nghĩ.

- Phải, - dona Cruz tiếp tục, - khi tôi ngủ, buổi tối, tôi luôn thấy bà, mẹ tôi, bao giờ cũng cúi xuống đầu giường tôi, với mái tóc đen dày đẹp, với một chuỗi vòng ngọc, cặp lông mày kiêu hãnh, đôi hoa tai kim cương, và ánh mắt mới dịu hiền làm sao! Mẹ tôi tên là gì... - Lúc này cô chưa thể biết được, dona Cruz.

- Tại sao vậy... - Một mối nguy hiểm lớn...

- Tôi hiểu! Tôi hiểu! - Nàng cắt ngang. - Tôi đã xem các vở hài kịch ở sân khấu Mađrit,. cũng vậy mà. Không bao giờ người ta nói ngay cho các cô bé tên của mẹ chúng.

- Không bao giờ. - Gonzague tán đồng.

- Một mối nguy hiểm lớn, - dona Cruz lặp lại, - nhưng tuy nhiên tôi là người kín đáo. Nào ngài! Tôi sẽ giữ bí mật cho tới chết! - Ta không nghi ngờ điều đó, - Gonzague đáp, - nhưng cô sẽ không phải đợi lâu đâu, cô bé yêu quý. Trong vài giờ nữa, bí mật về mẹ cô sẽ được hé lộ với cô. Còn lúc này, - Gonzague tiếp, - cô chỉ cần biết một điều: tên cô không phải là Marie de Santa Cruz.

- Tên thật của tôi là Flor... - Cũng không phải.

- Vậy tên tôi là gì... - Khi còn ở trong nôi cô đã được nhận tên của mẹ mình, một người Tây Ban Nha. Cô tên là Aurore.

Dona Cruz rùng mình nhắc lại: - Aurore.

Rồi nàng vỗ hai tay vào nhau và nói thêm: - Thật là một sự trùng hợp lạ lùng! Gonzague nhìn cô chăm chú. ông ta đợi cho cô nói.

- Tại sao cô lại ngạc nhiên như thế... - ông ta hỏi.

- Bởi vì cái tên này rất hiếm gặp, - thiếu nữ đáp vẻ mơ mộng, - và làm tôi nhớ tới...

- Và làm cô nhớ tới... - Gonzague hỏi vẻ lo ngại.

- Tội nghiệp Aurore bé nhỏ! - dona Cruz thì thầm, nước mắt lưng tròng, - cô ấy mới tốt làm sao, và xinh nữa! Tôi đã yêu cô ấy nhường nào! Rõ ràng Gonzague phải rất cố gắng để giấu nỗi tò mò không yên. May mà dona Cruz vẫn đang đắm mình trong những kỷ niệm của nàng.

- Cô có quen biết, - hoàng thân nói, cố làm ra vẻ bàng quan lạnh lùng, - một thiếu nữ tên là Aurore... - Vâng.

- Cô ấy bao nhiêu tuổi... - Bằng tuổi tôi; chúng tôi đều là những đứa trẻ và chúng tôi yêu nhau tha thiết, mặc dù cô ấy hạnh phúc còn tôi thì nghèo khổ.

- Các cô biết nhau đã lâu chưa... - Hàng năm rồi.

Nàng nhìn thẳng vào mặt Gonzague và nói thêm: - Nhưng, vậy là ngài quan tâm đến chuyện này sao, thưa hoàng thân... Gonzague thuộc loại người không bao giờ mất cảnh giác. ông ta nắm lấy tay dona Cruz và trả lời vẻ tử tế:. - Ta quan tâm đến tất cả những gì cô yêu quý, cô bé ạ. Hãy kể với ta về cô gái Aurore này, người đã từng là bạn cô trước đây.

Hoàn toàn không phải ngẫu nhiên mà Gon - zague đã nhận người thiếu nữ này về. ở dona Cruz hội tụ tất cả các tiêu chuẩn mà ông ta mong ước, kể cả một vẻ giống nhau nào đó, tất nhiên là còn khá mơ hồ, nhưng cũng đủ để những người vô tình có thể nói ra cái từ rất đỗi quý giá: có nét của gia đình. Điều đó rồi sẽ dẫn đến sự phỉnh phờ về sự giống nhau ghê gớm. Còn vào lúc này, mặc dù dona Cruz vừa đón nhận điều tiết lộ lạ lùng, song không phải cô là người xúc động nhất.

Gonzague phải vận đến tất cả sự khôn khéo của mình để che giấu nỗi bối rối. Nhưng dẫu sao cô gái vẫn nhận ra vẻ bối rối ở ông ta và lấy làm ngạc nhiên. ông ta đứng dậy, lấy cớ một tiếng động lớn phát ra từ dưới vườn, nhưng thực ra là để trấn tĩnh lại và chấn chỉnh vẻ mặt.

Căn phòng mà họ đang nói chuyện nằm ở góc thụt vào, được tạo bởi cánh phải mặt tiền tòa dinh thự trông ra vườn và phần chính ngôi nhà. Đối diện với những cửa sổ căn phòng là các cửa sổ buồng của vương phi de Gonzague. Bên đó, những tấm rèm cửa dày buông kín các ô kính của tất cả các cánh cửa sổ đóng lại. Dona Cruz nhận thấy cử chỉ của Gonzague, cũng đứng dậy và định đến bên cửa sổ. ở cô chỉ có nỗi tò mò trẻ con.

- Đứng lại, - Gonzague bảo cô. - Chưa đến lúc để mọi người nhìn thấy cô.

Dưới cửa sổ và trên khắp khu vườn vắng lặng, một đám người xúm xít đang nhốn nháo. Hoàng thân không buồn để mắt nhìn cảnh tượng đó, ánh mắt ông ta, đắn đo và u tối, nhìn dán vào các ô cửa sổ buồng vợ mình.

- Liệu bà ấy có đến không... - ông ta tự hỏi.

Dona Cruz trở lại chỗ của mình vẻ hờn dỗi.

- Thây kệ! - Gonzague tự nhủ. - Trận đánh sẽ bớt ác liệt hơn.

Rồi ông ta lấy lại sự quả quyết: - Bằng mọi giá, ta cần phải biết...

Đúng lúc ông ta vừa định trở lại bên người thiếu nữ, ông tưởng như nhận ra trong đám đông cái nhân vật thấp bé lạ lùng mà lúc sáng ông đã thấy lượn lờ giữa các thương nhân, nhưng không để ý đến. Lần này, ông chăm chú quan sát anh ta. Anh ta có ánh mắt tinh anh và chiếc mũi khoằm. Trán anh ta lộ rõ dưới bộ tóc giả bù xù lố bịch, và nụ cười chế nhạo thoáng qua trên môi cho thấy đó là một người ranh ma quỷ quyệt.

Một người gù thực thụ! Còn về cái bướu thì nó thật là đầy đặn, mọc ngay giữa lưng và dựng lên sát tới gáy. Phía trước, cằm anh ta chạm tới ngực.. Đôi chân khoèo một cách kỳ cục, nhưng không hề có vẻ teo gầy điển hình nhất thiết phải đi cùng chiếc bướu. Tạo vật lạ lùng đó mặc một bộ quần áo đen tuyền rất mực chỉnh tề, tay áo và khăn ngực bằng muxơlin gấp nếp trắng toát.

Chàng gù tay cầm một cuốn sách kinh và cả anh ta nữa cũng nhìn lên các cửa sổ buồng phu nhân de Gonzague. Nếu như Gonzague đứng lại bên cửa sổ thêm một phút nữa, thì đây sẽ là điều ông ta thấy: một người phụ nữ chạy xuống bậc thềm cánh trái - đó là một người hầu gái của vương phi. Chị ta lại gần chàng gù, anh ta nói nhanh với chị vài lời và trao cho chị ta cuốn sổ hẹn giờ. Rồi người hầu gái trở lại phòng vương phi và chàng gù biến mất.

- Tiếng ồn này là do những người mới đến thuê cãi lộn nhau. - Gonzague nói và trở lại chỗ của mình bên dona Cruz. - Chúng ta đang nói đến đâu rồi, cô bé... - Đến cái tên mà từ nay tôi phải mang.

- Cái tên của cô, Aurore. Nhưng một điều gì đó đã xen ngang. Việc gì vậy nhỉ... - Ngài đã quên rồi sao... - Dona Cruz nói với một nụ cười ranh mãnh.

Gonzague làm bộ cố nhớ ra.

- A! - ông ta thốt lên, - đây rồi. Một cô gái mà cô yêu và mang cái tên Aurore.

- Một cô gái xinh đẹp, mồ côi như tôi.

- Thật vậy sao! Và ở Mađrit... - ở Mađrit.

- Cô ta là người Tây Ban Nha... - Không, cô ta người Pháp.

- Người Pháp... - Gonzague lặp lại, tỏ ra thản nhiên một cách đáng phục. - Thế ai chăm sóc cô ta... - ông ta hỏi vẻ thờ ơ.

- Một bà già.

- Rõ rồi. Nhưng ai trả tiền bà vú... - Một quý ông.

- Cũng người Pháp... - Vâng, người Pháp.

- Trẻ hay già... - Trẻ và rất đẹp.

Cô nhìn thẳng vào mặt ông. Gonzague vờ cố nén một cái ngáp thứ hai.

- Nhưng tại sao ngài lại nói với tôi những chuyện làm ngài chán ngán ấy, hoàng thân... - Dona Cruz thốt lên cười. - Ngài đâu có quen biết quý ông đó. Tôi không thể tin ngài lại tò mò đến thế.

- Ta không tò mò, cô bé ạ, - ông ta đổi giọng trả lời. - Cô còn chưa biết ta đó thôi. Chắc chắn ta không quan tâm một cách cá nhân đến cả cô gái lẫn quý ông đó, mặc dù ta biết rất. nhiều người ở Mađrit. Nhưng khi ta hỏi, ấy là vì có lý do của nó. Cô có muốn nói cho ta biết tên quý ông đó không... Lần này, cặp mắt đẹp của dona Cruz biểu hiện một sự thách thức thực sự.

- Tôi quên mất rồi. - Cô trả lời ráo hoảnh.

- Ta tin rằng nếu như cô muốn... - Gonzague mỉm cười nài nỉ.

- Tôi nhắc lại là tôi quên mất rồi.

- Nào, bằng cách cố nhớ lại... Chúng ta cùng tìm.

- Nhưng tên quý ông đó thì liên quan gì đến ngài... - Chúng ta hãy tìm, cô nghe chưa... Rồi cô sẽ thấy điều ta muốn làm. Có phải là..... - Thưa hoàng thân, - cô gái ngắt lời ông ta, - có thử cũng vô ích thôi, tôi không nhớ ra.

- Thôi không nói về chuyện đó nữa, - Gon - zague nói. - Điều này thật đáng tiếc, thế đấy, và ta sẽ cho cô hay tại sao lại đáng tiếc. Một quý ông Pháp ở Tây Ban Nha chỉ có thể là một kẻ lưu đày. Cô chẳng có ai cùng tuổi làm bầu bạn ở đây cả, cô bé ạ, và tình bạn thì không bỗng dưng mà có được. Ta tự bảo: ta có sự tín nhiệm, ta sẽ xin xá tội cho quý ông và ông ta sẽ đưa cô gái về, thế là cô bé dona Cruz yêu quý của ta sẽ không còn cô đơn nữa.

Những lời lẽ đó của ông ta có một vẻ giản dị tự nhiên đến nỗi cô gái tội nghiệp cảm động tận đáy lòng.

- A! - cô nói, - ngài thật tốt.

- Ta không để bụng đâu, - Gonzague mỉm cười nói. - Vẫn còn đủ thời gian.

- Điều ngài đặt ra với tôi ấy, - dona Cruz nói, - tôi không dám đề nghị ngài, nhưng tôi thèm muốn chết! Nhưng ngài không cần phải viết thư sang Tây Ban Nha, tôi đã nhìn thấy bạn tôi.

- Lâu chưa... - Vừa mới đây.

- Ở đâu vậy... - ở Paris.

- Ở đây! - Gonzague nói.

Dona Cruz đã không còn nghi ngờ nữa. Gon - zague mỉm cười, nhưng mặt ông ta tái nhợt.

- Trời ôi! - cô gái tiếp tục mà không cần phải bảo, - việc đó xảy ra hôm chúng tôi tới đây. Kể từ lúc chúng tôi qua cổng Saint - Honoré, tôi đã cãi nhau với ngài Peyrolles để đòi ông ta mở rèm cửa mà ông ta cứ khăng khăng đóng lại. Bằng cách đó ông ta đã ngăn không cho tôi ngắm Hoàng Cung, và tôi sẽ không bao giờ tha thứ cho ông ta về chuyện đó. Khi rẽ qua một cái sân nhỏ, cách đấy không xa, cỗ xe đi sát các ngôi nhà. Tôi nghe thấy tiếng người hát trong một. gian phòng thấp. Ngài Peyrolles vẫn chặn tay lên rèm cửa, nhưng ông ta đã phải rụt tay lại, vì tôi lấy quạt đập lên đấy. Tôi đã nhận ra giọng hát và nhấc rèm lên. Cô bạn nhỏ Aurore của tôi trông vẫn thế, nhưng đẹp hơn nhiều, đang ngồi bên cửa sổ căn phòng thấp.

Gonzague lấy cuốn sổ ghi ra khỏi túi.

- Tôi kêu lên một tiếng, - dona Cruz kể tiếp.

- Chiếc xe đã lại phi nước kiệu. Tôi muốn xuống, tôi la hét ầm ĩ. A! Giá mà tôi đủ khỏe để xiết cổ cái ông Peyrolles của ngài.

- Cô nói, - Gonzague cắt ngang, - đó là một phố gần Hoàng Cung.

- Ngay gần đấy.

- Cô có nhận lại được không... - ồ! Tôi biết phố đó tên là gì. Tôi đã nghĩ ngay đến việc hỏi ngài de Peyrolles.

- Thế nó tên là gì... - Phố Chantre. Nhưng ngài viết gì vậy, hoàng thân... - Những gì cần thiết để cô có thể gặp lại bạn mình.

- Ngài thật tốt, - cô lặp lại. - Quả là ngài tốt thật đấy! - Cô bé yêu quý, về điều này cô có thể phán xét ngay đây thôi, - ông ta đáp. - Giờ thì chúng ta phải chia tay nhau một lát. Cô sẽ đến dự một nghi lễ long trọng. Cô đừng ngần ngại tỏ ra lúng túng hoặc bối rối. Đó là lẽ tự nhiên, mọi người sẽ biết cho cô.

ông ta đứng dậy và nắm bàn tay dona Cruz.

- Nhiều nhất là nửa tiếng nữa, - ông ta nói, - cô sẽ được gặp mẹ mình.

- Ngài nói sao... - Cô hỏi.

- Cô không có gì phải giấu về thời thơ ấu khốn khó của mình, không có gì, hiểu không... Cô không có gì để nói, ngoài sự thật, hoàn toàn sự thật.

ông ta nhấc một tấm rèm, để lộ ra phòng khách ở đằng sau.

- Cô vào đây. - ông ta nói.

- Vâng, - cô gái thì thầm, - và tôi sẽ cầu Chúa cho mẹ tôi.

- Hãy cầu nguyện, dona Cruz, hãy cầu nguyện.

Đây là giờ khắc trọng đại trong cuộc đời cô.

Nàng bước vào phòng khách. Tấm rèm lại hạ xuống sau lưng người thiếu nữ, sau khi Gon - zague hôn tay nàng. Còn lại một mình, Gonzague ngồi trước bàn làm việc, hai tay ôm đầu. ông ta cần phải định thần lại: hàng loạt ý nghĩ khuấy động trong óc ông. Phố Chantre! - ông ta lẩm bẩm. - Cô ta chỉ có một mình sao... Hắn ta có. theo sát cô ta không... Như thế thì liều thật.

Nhưng liệu có đúng là cô ta... " ông ta ngồi một lát, mắt nhìn trống rỗng, rồi thốt lên: - Đó là điều cần phải cầm chắc trước tiên! ông ta rung chuông. Không ai trả lời. Trên bàn, duy chỉ có một phong bì đề gửi Gonzague.

ông ta mở lá thư. Mẩu giấy do Peyrolles viết và mang những chữ sau: "Tại hạ đã đến. Tại hạ có rất nhiều điều muốn nói với ngài. Đã xảy ra những chuyện lạ lùng ở chái nhà. " Rồi, dưới dạng tái bút: "Đức Hồng y de Bisssy đang ở chỗ vương phi. Tại hạ đang theo dõi. " Gonzague vò mẩu giấy.

Khi ông ta trở lại phòng mình, mắt ông ta dừng lại trên những tấm rèm phòng khách mà dona Cruz đang giam mình. "Cô ta cầu nguyện, vậy thì, lúc này, ta những muốn tin vào cái điều hão huyền mà người ta gọi là tiếng nói huyết thống.

Cô ta đã xúc động, nhưng không nhiều lắm, không đúng như một người con gái khi được nghe cũng những lời này: "Cô sẽ được gặp lại mẹ mình".

ông ta sắp xếp lại các ghi chép của mình đã được chuẩn bị trước từ lâu. Dần dần trán ông ta sầm tối, như thể có một ý nghĩ khủng khiếp nào choán lấy ông.

"Đừng có mà ảo tưởng, - ông ta nói khi dừng công việc lại để nghĩ tiếp, - sự trả thù của quan Nhiếp chính là không tránh khỏi. ông ta dễ dãi, ông ta hay quên, nhưng ông ta vẫn nhớ tới Philippe de Nevers mà ông ta yêu còn hơn một đứa em trai! Ta đã thấy những giọt nước mắt trong mắt ông ta khi ông nhìn vợ ta để tang, vợ ta đồng thời cũng là bà quả phụ de Nevers.

Nhưng không hề gì! Đã mười chín năm rồi và đã không có ai lên tiếng chống lại ta! ".

ông ta áp mu bàn tay lên trán như để xua đi ý nghĩ ám ảnh này. "Dẫu sao, - ông ta kết luận, - ta sẽ lo chuyện này. Ta sẽ tìm được một tội phạm. Và một khi tên tội phạm đã bị trừng trị, thì ta xin cứ là ăn ngon ngủ yên. " Trong số các giấy tờ trải ra trước mặt ông và hầu như tất cả đều được viết bằng các chữ số, có một tờ ghi: "Tìm hiểu xem bà ta có giữ giấy chứng sinh không. " "Muốn thế thì bà ta cần phải đến, - Gon - zague nghĩ. - Ta sẵn sàng trả một trăm ngàn livrơ chỉ để biết bà ta có giữ giấy chứng sinh hoặc thậm chí tờ giấy ấy còn tồn tại hay không. Nếu như nó còn tồn tại, ta sẽ phải có nó! Ai mà biết được... - ông ta tiếp tục nghĩ, bị lôi cuốn bởi những hy vọng mới nảy sinh, - ai mà biết được... ở đâu chẳng có những người mẹ gặp lại con. Ai mà biết được... Có thể bà ta sẽ dang tay đón cô. bé bôhêmiêng của ta... Và xin chào người thừa kế của Nevers! ".

ông ta phá lên cười. Khi ngớt cơn, ông ta lại nghĩ tiếp: "Thế rồi sau một thời gian, một nàng công chúa trẻ trung xinh đẹp có thể chết đi. Thiếu gì các cô gái chết trẻ! Đám tang chung, điếu tang do một tổng giám mục đọc. Và với ta, một món thừa kế khổng lồ mà ta, mẹ kiếp, sẽ kiếm được".

Đồng hồ Saint - Magloire điểm hai giờ chiều.

Đó là giờ đã được ấn định để mở tòa án gia đình.