nh Kim Đồng rét run, nằm co quắp ở chân đống rơm. Kim Đồng quê hương Việt Bắc xa mù, chắc cũng khổ đến thế này là cùng. Kim Đồng Tường An vui lắm, vì Henri Rivière đã mắc mưu của nó. Kim Đồng hy sinh cho chiến thắng. Không có Kim Đồng nào sung sướng cả. Muốn làm Kim Đồng, phải chết vinh hơn sống nhục, phải dám tẩm xăng đốt cháy, nhẩy vào kho đạn của giặc Pháp, như em bé Nam Bộ. Kim Đồng Hiểu sẽ lừng lẫy chiến khu, giống hệt Kim Đồng trong bài hát. Bây giờ, nó đang ăn đòn nước lạnh của thực dân. Và, nó mong quân ta từng giây từng phút. Cái bùi nhùi của giặc trên thềm chùa chỉ muốn bốc cháy khi gió thổi mạnh. Hiềm vì bùi nhùi quấn chặt quá. Lát nữa, Kim Đồng được quân ta cởi trói, sẽ rút rơm, dùng bùi nhùi của giặc mồi lửa cháy bùng, để sưởi ấm và hong khô quần áo. Kim Đồng cười thầm, nhìn Henri Rivière dẫn quân đi bao vây quân ta, bên chùa Đại Đồng, ngôi chùa mà ông tiên làng Trường An chọi gà bị thua ông tiên làng Đại Đồng.

Chờ Henri Rivière ra khỏi đồn khá xa, Kim Đồng dọa bọn giặc Pháp còn lại:

- Thằng nào đầu hàng trước nhất, sẽ không bị quân ta quẳng xuống ngòi.

Giặc Pháp đã biết rõ số phận của nó. Hung hăng cách mấy, rồi cũng thua bét tĩ. Chưa hề thấy giặc Pháp thắng trận nào. Giặc Pháp bị quân ta đánh tơi bời, ở Nam Bộ, ở Việt Bắc. Hai nghìn giặc Pháp chết chìm dưới đáy sông Lô. Bài hát ghi rõ chiến công hiển hách này:

Ai nhớ sông Lô

Giặc lên ăn cướp dân ta

Tôi nhớ sông Lô

Chiều nao phơi xác quân thù

Hỡi cô con gái giặt yếm bên bờ

Thuyền tôi đậu bến sông Lô

Nửa đêm nghe tiếng quân thù thở than

Than rằng

Khoan hỡi hò khoan

Hôm nào chiến sĩ Việt Nam

Trên dòng sông mênh mang

Tiếng thần công vang vang

Hai ngàn quân Pháp vùi thây

Oai hùng thay Lô giang… (1)

Tin bộ đội ta đánh giặc Pháp, đọc mỗi tối trên chòi phát thanh, toàn là chiến thắng. Tầu giặc, bị bắn chìm. Máy bay giặc, bị hạ rơi. Xe tăng tầu bò của giặc, bị đốt cháy. Giặc Pháp không được quyền thắng quân ta. Giặc Pháp, trong các cuộc chơi trận giả, càng phải thua liểng xiểng. Quân của Henri Rivière Huệ gạ gẫm:

- Đánh nhau một lát, rồi mới thua chứ?

Kim Đồng lắc đầu:

- Quân ta chỉ đánh toán quân của thằng Huệ thôi. Thằng Khoa bảo sẽ quẳng hết chúng mày xuống ngòi. Đứa nào đầu hàng ngay, được tha.

- Chưa đánh đã hàng à?

- Ở Hải Phòng, vừa nghe tin bộ đội ta định đánh, tụi Pháp đã quăng súng khóc sướt mướt, xin tha tội. Tụi mày không nghe tin chiến sự, hả?

- Có.

- Thế còn đòi đánh cái con khỉ gì nữa?

- ừa, tụi tao hàng.

- Thả tao đi.

- Không.

- Sao?

- Thả mày, thằng Huệ nó sẽ khền tụi tao. Mà, Kim Đồng phải chết mới anh dũng. Kim Đồng sống nhe răng chán lắm, không giống kịch.

Thằng giặc vừa nói, vừa cười. Nó đá Kim Đồng một cú đau điếng:

- Đừng khôn lỏi, Hiển vổ! Kim Đồng vổ thích sống nhục hơn chết vinh.

Kim đồng vổ giở võ dọa:

- Ông sẽ cho mày xuống ngòi mò ốc.

Giặc Pháp khoái trá:

- Chúng tao rút lui có trật tự, thằng vổ ạ! Bọn thôn dưới chiếm đồn trống, bắt tượng làm tù binh. Còn chúng tao về nằm khoèo ổ rơm, ăn ngô rang.

Và, giặc Pháp hành hạ Kim Đồng vổ không nương tay. Khi ấy, nằm sát vệ đường làng, trung đội phó Mẫn sẹo căng mắt chờ ống khói tầu ngầm. Quân ta hối chỉ huy:

- Tấn công chưa, Mẫn sẹo?

- Gượm đã.

- Mày bắt chúng tao ngủ suốt đêm à?

- Đợi thằng Khoa.

- Xung phong đi! Ông nóng lòng giết giặc, giành độc lập quá rồi.

Mẫn sẹo không thể nhìn rõ ống khói tầu ngầm. Vì, trời đêm may thiếu trăng. Nó đã nghe rõ tiếng òng ọc của bùn, dưới đáy ngòi cuộn lên. Và, những đám bèo di chuyển. Thằng Khoa đó. Mẫn sẹo hạ lệnh:

- Bò số một!

Toán quân tiên phong lết, cơ hồ loài rắn. Hai khuỷu tay mỗi quân ta dùng thay chân. Đã tập bò, tập bắn, ném lưu đạn, quân ta áp dụng đúng các kiểu bò, mà anh Lý huấn luyện. Anh Lý không dạy chiến thuật… tầu ngầm. Đang thở bằng ống đu đủ, Khoa vẫn có thể mơ mộng rằng, anh Lý sẽ khen ngợi nó và nhi đồng thôn dưới. Biết đâu chừng, anh Lý sẽ viết thư gửi bác Hồ. Bác Hồ sẽ gửi thư cho Khoa, như bác Hồ đã gửi thư cho ông Năm.

Mẫn sẹo không biết mơ mộng. Nó bò thật chậm. Tới cổng đồn giặc, Mẫn sẹo ngừng lại, chờ Khoa lặn nốt khúc ngòi, để tiến về cái ao, phía sau chùa. Đồn còn cách vài chục thước. Giặc Pháp nghênh ngang đi đứng. Quân ta có thằng ngửa cổ ho. Mẫn sẹo xuỵt xuỵt. Thằng quân ta buồn ho, bịt miệng, gục mặt xuống cỏ mà ho. Nó ho khổ, ho sở. Ho là đồ… Việt gian phản quốc! Những lúc không dược phép ho, nó cứ thèm ho. Một thằng quân ta ho là, y rằng, nhiều thằng quân ta khác lây ho. Mấy đêm trước, Khoa dẫn quân đi đột kích bòng của ông lang Căn, chỉ vì ho, mà bị bầy chó của ông lang Căn sủa inh ỏi, chạy trối chết. Mẫn sẹo sợ lộ mục tiêu, cảnh cáo:

- Thằng nào ho sẽ bị khai trừ.

Bị khai trừ là chịu đựng một hình phạt đau đớn nhất. Nhiều thằng quân ta cấu cổ cho đỡ ngứa. Rồi, hết ho. Mẫn sẹo đếm thầm từ một tới hai trăm. Nó tính đoạn đường nước của toán quân cảm tử. Mẫn sẹo truyền lệnh:

- Chuẩn bị tấn công!

Toán quân tiên phong ngồi dậy. Mẫn sẹo hét lớn:

- Xung phong!

Quân ta ào ạt chạy. Hhững trái lựu đạn chầy, nặn bàng đất sét, nung khô, tung lên… Tung đúng sách vở dạy. Rút kíp tưởng tượng, đưa ra đàng sau, dộng xuống gót chân, đếm một hai ba, và ném. Ném xong, vội vàng nằm rạp chờ tiếng nổ. Giặc Pháp chống trả mãnh liệt. Quân ta hứng đạn ổi xanh, bòng non lốp bốp. Tạc đạn gio phóng vào đồn giặc. Bụi bay tung toé. Một thằng Pháp gọi ơi ới:

- Huệ ơi, chúng nó tấn công rồi! Về cứu tụi tao, mau lên!

Henri Rivière Huệ đang bao vây quanh chùa Đại Đồng, nghe tiếng kêu cứu, hai chân bốn cẳng chạy về đồn. Nó nguyền rủa thằng Kim Đồng vổ. Anh Kim Đồng mừng rên:

- Quân ta đâu, giải phóng tao đi chứ?

Năm thằng quân ta liều chết, vượt qua làn đạn ổi xanh của giặc, cứu Kim Đồng.

- Mày ở đâu hả, Hiển?

Kim Đồng ngẩng đầu:

- Tao bị giam ở chân đống rơm.

Quân ta nhào tới đống rơm, lôi Kim Đồng ra khỏi đồn giặc. Vừa lúc Henri Rivière Huệ kéo quân về. Giặc Pháp được tiếp viện, ném ổi xanh tưng bừng. Quân ta đánh cầm chừng, theo đúng chiến thuật của trung đội trưởng Khoa. Đột nhiên, trong toán quân ta có vị anh hùng chửi bậy:

- Mẹ bố đứa nào ném cứt trâu trúng ông đấy?

Giặc Pháp cười ha hả:

- Ông chứ còn ai? Mìn rùa đó, con ạ!

Quân ta hứng thêm nắm bùn. Mẫn sẹo biết là trung đội trưởng Khoa đã lên bờ. Nó cho quân rút lui. Henri Rivière truy kích.

Toán quân cảm tử, lặng lẽ, tiến vào trong chùa. Quân của Mẫn sẹo chạy thật nhanh. Bất chợt, Mẫn sẹo dừng lại phản công. Lựu đạn chầy nguy hiểm vô cùng. Thằng giặc nào bị trúng cũng kiếp vía. Henri Rivière sợ lựu đạn chầy, chuồn gấp. Quân của Mẫn sẹo đuổi theo. Giặc Pháp về tới đồn, cảm tử quân của Khoa nấp ở trong chùa, ào ra. Henri Rivière bị hai gọng kìm kẹp chặt. Hai bên sáp lá cà, đấm đá nhau túi buị. Henri Rivière tả xung hữu đột, múa mai hoa quyền. Trung đội trưởng Khoa quyết bắt sống Henri Rivière, xem chừng, khó khăn.

Thằng Đường làm hỏng công phu của Khoa. nó xung phong quá sớm. Khoa đã phân công tác: Chờ Henri Rivière đến gần, một tiểu đội cảm tử, bất thần, phóng ra ôm chặt Henri Rivière, trói gô nó. Thế là nó hết múa mai hoa quyền và đá song phi. Con nhà Đường ngu dốt, ngứa mồm hô xung phong. Kế hoạch hỏng, toán quân cảm tử đành xuất đầu lộ diện.

Bây giờ, cả hai bên không dùng lựu đạn chầy đất sét, tạc đạn gio, và đạn ổi xanh, bòng non giết nhau nũa. Sáp lá cà là vật lộn, đấm đá, cấu véo. Vài cảm tử quân của ta muốn kết thúc chiến trường nhanh chóng, để còn đốt rơm sưởi cho ấm, lẻn ra phía ngòi bông nhông xuống nước. Giặc Pháp ngu dốt bám sát. Cảm tử quân móc bùn pháo kích. Giặc Pháp ăn no đạn bùn, la bai bải. Cảm tử quân bứng bùn lên bờ. Đạn bùn tung vào chiến trường. Giăc Pháp trốn lủi, hàng ngũ tán loạn. Henri Rivière Huệ bị vây chặt. Nhiều tên thực dân và Việt gian đã đầu hàng. Một thằng mũi lõ nhanh trí khôn, hô to:

- Nghiêm!

Nó cất gọng hát quốc ca:

- Đoàn quân Việt Nam đi, chung lòng cứu quốc…

Giặc Pháp hát theo. Cả quân ta lẫn quân Pháp ngưng chiến, đứng thẳng như đang chào cờ. Henri Rivière lợi dụng giờ ngưng chiến, phóng khỏi vòng vây, chạy vô chùa. Quân ta quên chào cờ, quên luôn cờ in máu chiến thắng mang hồn nước, quyết bắt Henri Rivière. Tên giặc hô nghiêm và hát đoàn quân Việt Nam đi bị đạp ngã sõng soài. Nó gang họng đôi co:

- Chúng mày không chào cờ là đồ phản quốc!

Quân ta cãi:

- Giặc Pháp dã man không được chào cờ Việt Nam.

Trận chiến tiếp tục. Giặc Pháp bị bắt quá nửa. Những đứa khác thoát cảnh tù binh, chạy về nhà nằm ngủ. Anh Kim Đồng Hiển, tức Hiển vổ, cậy mình lập chiến công đầu, đòi quyền xử tù binh. Và, anh đã quăng hai tên giặc lôi anh, như lôi chó chết, xuống ngòi. Những tên giặc tưới nước lạnh tra tấn anh, bị anh lấy bùn đắp kín đầu tóc, lỗ tai, và giật đứt hết giải rút. Lại bắt tù binh đứng thẳng, giơ tay. Quần của tù binh trễ quá đùi. Tù binh phải dang chân đỡ quần khỏi tụt. Quân ta ôm bụng cười, mừng chiến thắng. Mẫn sẹo tịch thu bùi nhùi, sai tù binh kiếm củi khô, rút rơm đốt… lửa trại.

Cảm tử quân, dưới quyền chỉ huy của trung đội trưởng Khoa, đang lục soát trong chùa. Chùa tối om. Khoa bảo Mẩn sẹo, mang rơm vào chùa đốt sáng. Vẫn không tìm được Henri Rivière.

Kim Đồng nói:

- Hun nó như hun chuột, nó sẽ chui khỏi hang.

Trung đội trưởng Khoa mím môi suy nghĩ:

- Ông có cách rồi.

Khoa pha trò cười. Quân ta cười hinh hích. Henri Rivière ngậm miệng. Khoa lôi một tên tù binh vào chùa, dụ dỗ không tra tấn, nó nhận lời ngay. Nó mếu máo:

- Huệ ơi, bọn thôn dưới tước hết quần áo của chúng tao rồi. Bọn nó lột trần truồng chúng tao. Mày không đầu hàng, bọn nó quẳng hết chúng tao xuống ngòi.

Máu thực dân nổi lên, Henri Rivière phẫn nộ:

- Đồ khốn kiếp!

Trung đội trưởng Khoa hí hửng:

- Hết trốn núp nhé, thực dân. Mày thua ông rồi. Ra đi. Giơ tay lên!

Henri Rivière bị mắc mưu, ức hộc máu mồm, xô ngã một ông tượng, hai tay giơ lên cao, lững thững ra. Cảm tử quân xông tới ôm chặt tướng giặc, dùng dây trói tay, chân Henri Rivière, khiêng nó ra sân chùa. Đống lửa đã cháy lớn. Quân ta nhìn rõ Henri Rivière buồn thiu. Trung đội trưởng Khoa hỏi Henri Rivière Huệ:

- Thôn dưới xứng đáng giữ trống đồng chưa?

Huệ đáp:

- Còn thi đua chống giặc dốt nữa. Nếu chúng mày đoạt giải, thôn dưới được giữ trống đồng.

Khoa nói:

- Chúng tao sẽ thắng, và tao sẽ chỉ huy cả mày.

Huệ nín lặng. Khoa tự tay cởi trói cho Huệ. Nó đứng dậy, lủi thủi bước. Khoa cấm quân ta hành hạ tù binh. Thế là không còn quân ta và quân giặc nữa. Tất cả vui hát bên đống lửa. Gần nửa đêm, nhi đồng thôn dưới xếp hàng ra về. Mặt đường đất lại muốn nứt lở. Mây sợ hãi không dám che lấp sao. Trời, cơ hồ, đã tan sương mù. Vùng trời êm ả của thôn quê lại khuấy động bởi tiếng hát của một thời xao xuyến:

Những bông hoa ngày mai

Đón tương lai về tay

Đang xuân đời mỉm cười vui hát lên

Khi đoàn quân tiến về là đêm sáng dần… 2

Đêm, có vẻ, sáng dần. Và, Khoa tưởng chừng nó đang kéo quân về thị xã Thái Bình như, từ xa xôi, nhiều người đang tưởng quân ta kéo về Hà Nội, chiếm lại thủ đô.

--------------------------------

1 Trích Tiếng hát sông Lô, của Phạm Duy (đã đổi lời, khi vào Tề)

2 Trích Tiến về Hà Nội, của Văn Cao