hảo xa lộ nâng cao ly xá xị:

- Mừng chúng mày xuống Long Xuyên.

Chủ quán bên đường là ông Tư Thẹo, người đãi chầu nước, cười méo xệch miệng, cái miệng vốn đã méo sẵn:

- Tụi bay bày đặt cụng ly à? Có "ngon" làm thêm xị đế!

Dzũng Đakao, Bồn lừa, Hưng mập vừa gặp ông Tư Thẹo đã thương ông ta rồi. Ông Tư Thẹo mặc quần xà-lỏn - quanh năm ông ta mặc quần xà-lỏn, cởi trần - miệng ngậm điếu Ruby Queen, vai máng chiếc khăn mỏng đầy ô vuông đen. Ông Tư Thẹo nó:

- Ngoaị tụi bây đi Rạch Giá, vài bữa mới về. Dượng nấu cơm cho tụi bay ăn.

Ông Tư Thẹo coi Dzũng Đakao, Bồn lừa, Hưng mập như Chương còm. Điều này khiến ba ông nhãi cảm động và quên béng luôn mình là dân Sàigòn xa lạ. Danh ná cũng sẽ dễ thương. Dzũng Đakao đã thấy Danh ná trong đôi mắt ông Tự Thẹo.

- Tao sửa cái "o bo" hoài mà không được. Máy hư hết trơn. Ông Út tụi bay có cái ghe máy đuôi tôm, qua bển mượn, nghe. À, tối nay các con muốn ăn gì nào? Tôm nướng hay cá lóc nướng trui?

Thảo xa lộ hỏi:

- Nhà có thịt kho nước dừa không, dượng Tư?

Ông Tư Thẹo nhả khói thuốc:

- Món ruột mà, mày! Xoài tượng tao còn ba trái.

Chương còm nói:

- Vậy dượng cho ăn cơm với xoài tượng và thịt kho nước dừa.

Ông Tư Thẹo lắc đầu:

- Tao muốn tụi con ăn thiệt ngon miệng cơ. Để tao biểu thím Tư nấu canh chua cá lóc.

Ông Tư Thẹo bỏ bọn Dzũng Đakao ngồi trên những chiếc ghế nhỏ kê ngay ở lề đường và ông vô quán. Năm ông nhóc thay phiên nhau kể lể tâm sự. Khi những ly xá xị đã cạn, Thảo xa lộ phải trả lời môt cuộc phỏng vấn về mọi đổi thay của thị xã Long Xuyên.

- Ê, Thảo xa lộ, hồi xưa mày bảo Long Xuyên là con rồng có hai mắt mở thao láo, hai mắt ấy ở chỗ nào?

- Trước mặt mày đó, Dzũng Đakao.

Dzũng Đakao ngắm hoài. Chỉ có một cái hồ. Và bên kia bờ hồ, Bộ Chỉ Huy Hải Quân "đóng đồn" án ngữ cả tầm mắt nhìn cảnh tưọng sông nước. Những miếng "tôn" dựng đứng, cao lêu nghêu che kín mọi sinh hoạt bên trong. Công viên Nguyễn Du sát cạnh "đồn" lính thủy. Giữa hồ, một chiếc cầu gỗ không tay vịn bắc ngang, trông vừa ghê sợ vừa xấu xí. Một con đường chia "biên giới" hồ và một khu đất rộng bằng hồ, nhà cửa xây cất không lấy làm gì mỹ thuật. Cạnh con đường, trước cổng "đồn" lính thủy, là hồ tắm. Dzũng Đakao mới thấy chừng đó. Nó hỏi Thảo xa lộ:

- Rồng một mắt hả, mày?

- Hai mắt đàng hoàng.

- Mắt kia bị đau, phải bịt băng à?

- Mù rồi.

Những năm trước, con đường là cái sống mũi, hai bên hai cái hồ nước dài bằng phố Lê Lợi. Vì Long Xuyên - chả hiểu Xuyên nghĩa gì - có chữ Long nên Chương còm thường khoe tỉnh của quê ngoại nó là tỉnh Rồng chầu. Con rồng có hai mắt thật đẹp, thật thơ mộng. Bờ cỏ ven hồ là hàng lông mi. Con đường đá răm bên kia là lông mày và giòng sông là vầng trán của rồng. Nếu Cửu Long là chín con rồng thì một con rồng đã định cư ở quê ngoại Chương còm. Chẳng hiểu tại sao người ta đã dùng xáng hút bùn dưới sông để lấp kín một con mắt của Long Xuyên và xây cất nhà cửa trên đó. Long Xuyên thiếu gì đất. Mà lại nỡ lấp kín một vẻ thơ mộng thiên nhiên đã có tự ngàn đời?

- Tiếc nhỉ!

- Tiếc chi?

- Tiếc một con mắt. Bây giờ, du khách đi vào Long Xuyên bằng một cái cửa sổ. Ai ra lệnh lấp hồ vậy, mày?

- Chuyện người lớn mà.

Dzũng Đakao không hỏi chuyện cái hồ bị lấp nữa. Nó nghĩ rằng nếu nó là công dân tỉnh Long Xuyên, mai này khôn lớn, ra ứng cử nghị viên hàng tỉnh, chương trình tranh cử của nó là sẽ đòi lại đất để đào lại cái hồ để con rồng Long Xuyên đủ hai mắt, để người phương xa đi vào tâm hồn Long Xuyên thoải mái hơn. Trí tưởng tượng của Dzũng Đakao thật phong phú. Đã một ai ở Long Xuyên nhìn thấy hai con mắt của thị xã này? Hãy ngắm kỹ, ngắm bằng đôi mắt nghệ sĩ, sẽ thấy cái mũi con rồng, sẽ thấy vầng trán con rồng và sẽ thấy con rồng nay chỉ còn một mắt! Thảo xa lộ nói chuyện lấp hồ là chuyện của người lớn. Đôi khi, người lớn không đáng ca ngợi chút nào. Dzũng Đakao đưa ly xá xị lên môi. Nhấm nháp. Trong khi Hưng mập hỏi Chương còm:

- Mày đi Cái Dầu chưa?

- Rồi. Đất của ông ngoại tao ở Châu Đốc thiếu gì. Tao đã qua đò Lăng Gù, vô thánh địa Hoà Hảo.

- Hôm nào đi Cái Dầu chăng?

- Đi thì đi. Tao cũng muốn xem cửa tiệm bán thuốc của bố mày

- Bố tao sẽ ngạc nhiên lắm.

Bồn lừa xía vô:

- Bố mày sẽ tưởng mày phiêu lưu và bố mày thoa dầu cù là khắp chân mày cho hết ngứa đôi chân giang hồ. Mình rủ cả Danh ná. Mà Chắc Cà Đao gần đây không, Chương còm?

Chương còm đáp:

- Bằng từ Phú Nhuận vào Chợ Lớn. Chúng mình đi xe lôi tới Chắc Cà Đao tìm Danh ná.

Dzũng Đakao nóng lòng gặp Danh ná, đề nghị:

- Đi bây giờ được không?

Thảo xa lộ nói:

- Bây giờ mà đi thì tới nơi tối mịt. Sáng mai chúng mình sẽ tóm cổ thằng Danh ná, sẽ lôi nó ra đây, bắt nó bắn một đôi cá dưới hồ.

Dzũng Đakao nốc một hơi xá xị cạn ly:

- Danh ná cự phách thế cơ à?

Hưng mập tặc lưỡi:

- Nó bắn chết cá! Mẹ ơi, chuyện thật đời người hả, Thảo?

Thảo xa lộ dệt huyền thoại chung quanh cái giàn thung của Dưỡng Do Cơ Chắc Cà Đao:

- Chuyện khó tin nhưng có thật đấy.

Nó xoay qua Chương còm:

- Ê, Chương, ông cố Tư Beo cấm thằng Danh ná bắn chim, sợ nó tiêu diệt hết chim ở Chắc Cà Đao, mày à! Ông cố biểu làng xóm cần tiếng chim hót. Con nhà Danh ná xin phép ông cố được bắn cú. Ông cố biểu chim cú ưa mang tai hoạ, hạ lệnh cho Danh ná tiêu diệt. Nó đã bắn đến con cú cuối cùng. Hết cú, nó buồn tình bắn sâu rọm. Hết sâu rọm, nó bắn cá giải trí.

Bồn lừa há hốc miệng:

- Nó là thần đồng bắn... ná. Nó gồ ghề hơn Hà Thúc Nhơn 1.

Hưng mập xuýt xoa:

- Danh ná nghề quá. Bao giờ nó bắn lăng quăng?

Thảo xa lộ cười:

- Chừng nào hết cá, tôm, tép... Chúng mày sẽ biết tài của nó. Danh ná sẽ tia sáu phát đạn xuống hồ. Rồi nó cùng đi chơi với chúng mình một lát, đợi cá nổi lên. Đủ sáu con. Mỗi viên đạn là một quân thù cá.

Dzũng Đakao nói:

- Danh ná vô địch.

Thảo xa lộ hỏi:

- Mày dám bắn ná đua với nó không?

Dzũng Đakao lắc đầu:

- Tao sẽ thua nó. Tao không đua tài. Ai tài hơn mình, mình phải khen người ta. Tao chỉ muốn kết bạn với Danh ná và nếu nó sẵn lòng, tao sẽ nhờ nó dạy tao cách bắn cá.

Thảo xa lộ xua tay:

- Nó sẽ thách mày bắn đua. Tao trộ nó rằng mày được các nhi đồng Ra-đê phong làm Gấu Rừng nhờ mày bắn trúng mắt khỉ. Tao biểu khỉ Ban Mê Thuột bị chột hết trơn vì mày.

Dzũng Đakao nhăn nhó:

- Taị sao mày trộ nó? Tại sao mày bịa chuyện?

Thảo xa lộ cười khúc khích:

- Tại vì tao muốn nó phục mày

Dzũng Đakao gắt:

- Tao không thích nó phục tao.

Thảo xa lộ vẫn cười;

- Vậy chứ mầy muốn gì?

Dzũng Đakao dịu giọng:

- Muốn nó thương tao.

Thảo xa lộ phân trần:

- Nhưng tao trót bịa chuyện rồi.

Bồn lừa góp ý kiến:

- Thảo xa lộ trót bịa chuyện thì Dzũng Đakao cứ nhận lời thách bắn thi, sợ gì. Danh ná bắn cá nổi lên, mày làm cho cá tan xác là ngang ngửa.

Hưng mập khích bạn:

- Nếu Dzũng Đakao không nhận lời thách đấu, thì tụi mình ê mặt.

Chương còm nói:

- Thằng Thảo nhắn tụi mình xuống Long Xuyên giúp nó tranh giải Guigoz. Nó đâu có nhắn tụi mình xuống đây bắn súng cao-su đua với Danh ná. Tranh giải Guigoz xong, tụi mình bơi xuồng, đập chuột, tắm sông, câu cá rồi về.

Thảo xa lộ đóng kịch:

- Tao trót lỡ, tụi mày nên thương tao. Bồn lừa nói hợp ý tao. Danh ná làm cá nổi, Dzũng Đakao làm cá tan xác. Phải có tí xíu... lễ ra mắt, chứ bộ.

Dzũng Đakao chép miệng

- Biết thế tao ở nhà cho yên thân.

Nó liếm mép:

- Nhỡ Danh ná bắt tao bắn cá sống, làm cá chết nổi lềnh phềnh?

Thảo xa lộ hớn hở:

- Mày khỏi lo ngại. Con nhà Danh ná nó cù lần lửa, quê ba cục rưỡi. Tao là trọng tài cuộc đua. Tao tuyên bố huề là huề.

Hưng mập giở giọng hiếu thắng:

- Nó muốn đua tiếp thì Dzũng Đakao bắn chim đang bay trên trời và tao thách nó đấm bụng

Bồn lừa theo chân Hưng mập:

- Còn tao, trái bóng để giữa sân cỏ trong chân tao, tao thách nó cướp được bóng.

Chương còm đứng lên:

- Đợi gặp Dzũng Đakao sẽ tính. Bây giờ chúng mình qua công viên Nguyễn Du hóng gió.

Thảo xa lộ mở đại nhạc hội trong bụng. Nó khen thầm nó đạo diễn cừ hết chỗ chê. Nó giương đông kích tây. Nó bơm tự ái vào người Danh ná và Dzũng Đakao. Thảo xa lộ chỉ muốn mùa hè của bạn nó thật rộn rã ở Long Xuyên. Mùa hè nơi nào chẳng giống nơi nào. Núi rừng Đà Lạ hay bãi biển Nha Trang sẽ tẻ nhạt nếu thiếu những tiếng cười vang của những cuộc vui niên thiếu. Thảo xa lộ đảm nhận vai trò hoạt náo viên. Nó viết thư mời Chương còm, Dzũng Đakao, Bồn lừa, Hưng mập xuống Long Xuyên thì nó phải làm đủ mọi cách để bạn bè nó vui vẻ, hào hứng. Thảo xa lộ không có ý nghĩ xấu. Danh ná tưởng nó ba đía, xạo ke. Và Dzũng Đakao đã trách nhẹ nó. Thảo xa lộ im lặng. Nó sẽ sung sướng lắm nếu Danh ná và bọn Dzũng Đakao đều ngạc nhiên. Chắc chắn, bọn Dzũng Đakao sẽ ngạc nhiên. Ngạc nhiên rụng rời. Và cười bể bụng. Vì ngay cả Chương còm cũng chưa biết, ở quê ngoại nhà nó, lòng say mê bóng tròn cao tận trời xanh, ăn đứt cả nơi thủy tổ môn bóng tròn là nước Anh Cát Lợi. Bồn lừa sẽ lừa bóng với những đối thủ ghê gớm. Chương còm sẽ bắt những trái bóng kinh hồn. Thảo xa lộ đưa tay vuốt tóc, cảm khái:

- Mùa hè này đáng ghi nhớ suốt đời.

Năm ông nhãi đi qua cây cầu bắc ngang hồ sang công viên Nguyễn Du. Cây cầu thật vô duyên. Nó xấu xí và cũ mèm. Nó mục rồi và muốn đổ. Hồ nước đẹp thế, lại có đường vòng chung quanh, cần gì phải bắc cầu ngớ ngẩn. Qua cầu run thấy mồ. Vô ý sẽ lăn tỏm xuống nước. Chẳng ai dám ngả nón qua chiếc cầu này mà đếm nhip để đo nỗi sầu. Bởi nó không có nhịp. Nó giống con mắt bị đau, cần nhỏ Sulfate de Zinc 2. Con rồng còn mỗi một mắt. Lại bị bệnh đau mắt hột. Con rồng hẳn là buồn bã muôn đời. Con rồng Long Xuyên sẽ chỉ hết buồn khi người ta tháo bỏ cây cầu và trả lại nó con mắt đã bị lấp kín. Và người ta vớt hết bèo Nhật bản, phát sạch cỏ, đốn hết cây to sù sì, trồng quanh hồ những cây dương liễu. Những đêm trăng, gió hôn mặt hồ. Hồ mắc cở. Gió thẹn thùng. Lời tình tự lùa lên hàng dương liễu. Rì rào. Mùa thu, mặt hồ lăn tăn gợn sóng, nước hồ xanh lơ, hàng dương liễu xoã tóc mời gọi thi sĩ tới dệt "áo mơ phai" bằng "lá vàng". Nếu thi sĩ tới vào buổi sáng, mặt trời ngủ chưa dậy, thi sĩ sẽ thấy từng giọt sương thu đọng trên từng chiếc lá liễu. Gió thu lướt nhẹ. Sương rơi xuống hồ. Gió thu làm liễu khóc. Thơ mộng ghê nơi. Khi đó, mỗi người tuổi trẻ Long Xuyên sẽ là một thi sĩ. Con rồng được coi như chỉ có trong thần thoại sẽ có ở Long Xuyên. Có thật. Con rồng hiền lành nằm yên với đôi mắt tuyệt vời, với sống mũi thẳng tắp, với vầng trán mênh mông. Và với hàng lông mày tình tứ. Và nếu Tản Đà sống lại, ghé thăm Long Xuyên sẽ chở vào Khối tình con của ông nhiều bài thơ ngợi ca đôi mắt con rồng Long Xuyên chớ không vỏn vẹn nửa câu thơ tả miếng ngon vật lạ 3. Và thi sĩ Nguyên Sa nữa, ông sẽ làm lại bài thơ đã làm, đã in trong tập thơ Những năm sáu mươi . Nguyên Sa sẽ bảo tất cả đàn bà, con gái Long Xuyên đều đẹp, ông sẽ hỏi thăm họ có năng đến ngồi chung quanh đôi mắt con rồng để mãi mãi đẹp, mãi mãi là nguồn cảm hứng của thi ca, chứ không phải chỉ hỏi thăm đàn bà, con gái bên kia "bắc" An Hoà.

Qua cây cầu, qua cái hạt cát lớn làm đỏ mắt con rồng, năm ông nhãi bước vào công viên. Thảo xa lộ hỏi Chương còm:

- Mày thầy công viên đẹp hơn xưa chứ?

Chương còm lắc đầu:

- Xấu đi nhiều. Ngày xưa đẹp y hệt bố tao tả trong truyện.

Chương còm nhận xét đúng. Công viên Nguyễn Du chẳng còn vẻ quyến rũ nào cả. Giàn hoa giấy mầu vàng đã chết. Vì thế, ngồi trên ghế đá ngắm sông nước và ngắm cái cù lao trước mặt không được nghe tiếng rì rào của gió chuyện trò với lá. Và không được vô tình đưa tay lên tóc lượm một cánh hoa. Nhưng Dzũng Đakao, Hưng mập, Bồn lừa rất khoái công viên này.

Dzũng Đakao nhìn quanh. Không một cọng rác. Không một bã mía. Không một giấy gói kẹo. Vì không có thợ chụp ảnh dạo ở đây nên cũng không có luôn phim ảnh Polaroid vất bừa bãi. Công viên sạch sẽ. Ghế ngồi nhẵn bóng. Ngồi trên ghế, gác chân lên hàng rào xi măng ngăn cho khỏi té xuống sông mà nhìn khói nhà ai lan toả ở cù lao trước mặt thì thấy rõ bước chân của buổi chiều đi thong thả.

Bồn lừa ngắm cảnh sông nước hoàng hôn. Nó nghĩ rằng sông nước Sàigòn và xóm làng Thủ Thiêm thường quá. Đây mới nhất. Long Xuyên nhất. Mai phải chụp vài kiểu ảnh làm kỷ niệm, phải bảo Chương còm nhờ ông Út nó chở xuồng máy sang cù lao xem cù lao trên sông có giống cù lao ăn ở tiệm Trung Hoa.

Hưng mập tấm tắc khen những thằng nhóc con chèo xuống khinh thường sóng lớn. Nó vỗ vai Thảo xa lộ:

- Đứng trên xuồng mà "bông nhông" thì số dzách hé, mày?

Thảo xa lộ nói:

- Thằng Danh ná có xuồng.

Hưng mập phấn khởi:

- Tao sẽ năn nỉ nó dạy tao chèo xuồng. Biết chèo xuồng rồi, ông gạ Danh ná chèo xuồng đua.

Nó bô bô:

- Mỗi thằng một chiếc xuồng đi bắt cá mập chăng?

Bồn lừa đùa bạn:

- Mày phì lũ, xuồng sẽ chìm nghỉm. Cá mập nó nuốt mày.

Thảo xa lộ cố gài Danh ná vào chuyện:

- Yên chí, Danh ná cứu Hưng mập.

Danh ná bắt Dzũng Đakao suy nghĩ. Dzũng Đakao không tin rằng Danh ná là thằng nhóc khoái ăn thua đủ, ham thắng cuộc. Thí dụ Danh ná ham thắng cuộc, Dzũng Đakao sẽ làm vừa lòng Danh ná. Một đứa trẻ tốt là đứa trẻ biết nhường nhịn. Dzũng Đakao là một hiệp sĩ. Hiệp sĩ không bao giờ là người cậy ta đây học võ, thích sinh sự người khác. Hiệp sĩ là người bênh vực lẽ phải và giúp đỡ, che chở kẻ yếu đuối. Xong việc, hiệp sĩ lặng lẽ ra đi, chẳng thèm ở lại để người ta khen mình, cám ơn mình. Đó là chàng cao-bồi Lucky Luke với câu hát chứa chan cảm xúc: "Tôi là người cao-bồi nghèo, đơn độc trên đường về" sau mỗi chuyến vào sinh ra tử cứu khổn phò nguy và bảo vệ công lý. Dzũng Đakao hơi hơi buồn, nếu Danh ná cứ đòi bắn thi súng cao-su. Danh ná, mong bạn hủy bỏ sự thách đố. Chúng ta tìm nhau để kết thân, thương yêu nhau chứ không phải để tranh tài cao thấp.

Dzũng Đakao kéo Chương còm ra một chỗ xa, hỏi khẽ:

- Mày gặp mặt Danh ná rồi, mày thấy nó thế nào?

Chương còm đáp;

- Nó hiền khô. Nó thương tao lắm.

Dzũng Đakao gật gù:

- Thế thì nó sẽ thương tao.

Chương còm nói:

- Nó sẽ thương tất cả chúng mình.

Dzũng Đakao yên bụng. Nó khoác tay lên vai Chương còm. Hai ông nhóc bước trên lớp đá răm. Tiếng đá kêu lạo xạo. Dzũng Đakao hỏi Chương còm Chắc Cà Đao ở phía nào. Chương còm chỉ tay. Dzũng Đakao hướng về Chương còm, nhủ thầm:

- Sáng mai tôi tới thăm bạn, Danh ná nhé!