ho đến mãi những năm sau này Đen vẫn không bao giờ quên được trận tấn công đánh chiếm đồn Cổng trời, mở đường đầu cầu tiến vào giải phóng vùng cực Nam của nước bạn Trung Quốc anh em. Thời kỳ đó, Cách mạng vô sản Trung Quốc đã giải phóng hoàn toàn lục địa và tuyên bố thành lập nước cộng hoà dân chủ Trung Hoa mồng một tháng mười năm 1949. Tuy nhiên phải còn mất hơn một năm sau, với sự phối hợp chặt chẽ tích cực giữa quân đội nhân dân Việt Nam với giải phóng quân Trung Quốc, mới tiêu diệt hết bọn tàn quân Quốc dân đảng của Tưởng Giới Thạch.

Đó là Tập đoàn quân phương Nam và những toán quân từ khắp nơi còn sống sót, dồn về tụ hội và lập căn cứ địa ở vùng biên giới Việt Trung để củng cố lực lượng chờ thời cơ đánh chiếm lại lục địa.

Tưởng Giới Thạch sau khi thất bại ở lục địa, đã chạy trốn ra đảo Đài Loan ẩn tránh và cố thủ, bỏ mặc cho bọn tàn quân phương Nam sống chết mặc bay. Tuy nhiên Tưởng cũng đã đầu hàng Mỹ và cầu cứu sự chi viện của Mỹ để củng cố Đài Loan và tuyên bố thành lập quốc gia Đài Bắc riêng tách khỏi Trung Hoa sau này. Mặt khác Tưởng cũng yêu cầu đế quốc Mỹ chi viện cho Tập đoàn quân phương Nam để khôi phục đánh chiếm lại lục địa.

Bọn quân Quốc dân đảng ở đây đã lợi dụng thế địa hình rừng núi hiểm trở để lập căn cứ địa chờ đợi sự chi viện của Mỹ. Nhưng tiếc thay sự chi viện của quan thầy chưa kịp đến nơi, thì đã bị quân đội Việt Nam và Trung Quốc, cướp thời cơ không để cho bọn Mỹ nhảy vào đã tiêu diệt hoàn toàn bọn Tập đoàn quân phương Nam và bọn tàn quân còn lại.

Bọn quan quân Quốc dân đảng lúc đầu dựa vào thế núi rừng hiểm trở lập căn cứ để chống lại giải phóng quân từ hướng Bắc đánh tới, nhưng đến khi Việt Nam mở chiến dịch biên giới và giải phóng hoàn toàn các tỉnh biên giới phía Bắc, thì bọn Quốc dân đảng lại bị trống đằng sau lưng, vì thế chúng lại phải quay lại bầy bình bố trận để đề phòng hướng Nam, nơi bị sơ hở có nguy cơ bị tấn công nhiều hơn.

Đồn Cổng trời là một tiền đồn ở cửa ngõ phía Nam của biên giới Việt Trung, nằm ngay sát đường biên giới, án ngữ con đường mòn đi từ huyện Thanh Thuỷ Việt Nam sang huyện Diên Sơn Trung Quốc. Dốc Cổng trời nằm ở phía Bắc đầu nguồn sông Lô đổ vào Việt Nam, cách huyện lỵ Thanh Thuỷ Hà Giang một đoạn không xa đi bộ khoảng nửa ngày đường thì tới. Đó là một cái dốc rất cao đúng như tên gọi của nó "Cổng trời". Đồn nằm ngay trên đỉnh dốc. Có lợi thế phòng thủ ở hướng Nam; đường lên dốc tưởng chừng như dựng đứng, phải trèo từng bậc như những nấc thang một mà chân người nọ thì chạm đầu người kia - Đó là con đường độc đạo đi trên núi đá tai mèo, xung quanh toàn núi cao vực sâu hiểm trở, nếu trèo dốc mà bám không vững, nhỡ ra trượt chân một cái thì người sẽ bị rơi xuống vực thẳm rất sâu, không nghe thấy một tiếng kêu vang vọng nào cả.

Cổng trời gần như quanh năm bị mây mù che phủ, do đó rất hạn chế tầm nhìn, tầm quan sát, nhất là của bên phía tấn công.

ở cái đồn tiền tiêu này có một đại đội quân Quốc dân đảng đóng giữ. Bọn quân lính ở đây suốt ngày ăn ngủ chơi bời nghiện hút, vì yên trí rằng: Đây là một tiền đồn bất khả xâm phạm, chỉ cần một tổ ba người cũng có thể đẩy lùi hàng trung đoàn quân đối phương không thể nào bò lên được.

Những binh đoàn, đại đoàn quân Việt Nam tấn công từ phía Nam lên chia làm nhiều hướng: Đồng Văn, Hoàng Xu Phì, MèoVạc, Sí Mần... Hướng Thanh Thuỷ - Cổng trời là một hướng quan trọng mà, cả đơn vị của Đen được tham gia phối hợp với một trung đoàn của Đại đoàn Quân tiên phong, đơn vị Đen có nhiệm vụ tham gia chiến đấu, sau đó đánh đến đâu sẽ có nhiệm vụ chiếm giữ đến đó, lập các trạm đường dây, tổ chức hậu cần, cho đại quân từ phía sau tiến lên.

Tiểu đội trinh sát võ trang của Đen có nhiệm vụ đi trước, luồn sâu vào trong lòng địch để điều tra nắm tình hình địch cung cấp cho chỉ huy trung đoàn, sư đoàn bố trí kế hoạch tấn công. Mục tiêu trước mắt của Đen là sau khi đơn vị đánh chiếm xong Cổng trời thì thọc sâu thẳng đến MaLipho, một thị trấn khá đông dân, cách Cổng trời khoảng ba ngày đường. Đến đó Đen còn có nhiệm vụ tìm liên lạc và phối hợp với một đơn vị thuộc cánh quân phía Đông tiến công sang. Lẽ ra, tiểu đội trinh sát của Đen phải chờ cho trung đoàn đánh chiếm xong Cổng trời, anh mới đi, mà kế hoạch đánh Cổng trời thì đang ráo riết chuẩn bị, nhanh nhất phải một ngày đêm nữa mới đánh và việc tấn công vào Cổng trời không phải là dễ dàng, có thể gặp khó khăn phải kéo dài.

Vì thế Đen đã đề nghị trung đoàn cho đi trước, vòng qua Cổng trời đi thẳng đến SiMaCai, từ đó đi MaLiPho. Đoạn đường vòng qua Cổng trời không có đường, Đen chỉ có thể xuyên rừng lội suối, theo hướng địa bàn và bản đồ mà đi tới được thôi. Đen đã chuẩn bị cho tiểu đội của mình đầy đủ, trang bị nhẹ nhàng, cơm khô gạo rang để ăn đủ năm ngày đường, đặc biệt về tinh thần các chiến sỹ đều sẵn sàng chịu đựng gian khổ, sẵn sàng hy sinh.

Cuộc hành quân bí mật của tiểu đội trinh sát được tiến hành trước khi tấn công đồn Cổng trời một ngày, toàn trung đoàn không ai được biết, trừ trung đoàn trưởng và trưởng ban trinh sát trung đoàn. Đó là một cuộc hành quân âm thầm và lặng lẽ. Ngay sáng hôm đó, trời đổ mưa như tầm như tã, chỉ một lúc sau thì những con nước lũ rừng ào ào như thác đổ, nước lũ ngày càng dâng cao, ngọn nguồn sông Lô gầm réo sôi sục ầm ầm, nơi tiểu đội Đen phải vượt qua đã bị nước lũ cản đường chặn đứng ngay từ đầu.

Họ phải dòng dây bơi qua, một người cuộn một đầu dây vào bụng rồi bơi sang trước, người thứ nhất bị đập vào đá không sang được, người thứ hai bị đứt dây, nước cuốn đi khá xa, hút chết, mãi đến người thứ ba mới bơi sang được; Họ buộc dây rừng làm thành một chiếc cầu dây, phải buộc trên cao gần đỉnh ngọn cây hai bên bờ, vì nước lũ ngày một cao, chẳng mấy chốc đã gần ngập dây; chiếc cầu dây của họ dài khoảng một trăm mét bị gió cứ đung đưa như đánh võng. Trời lại mưa mù mịt, tối tăm mặt mũi, tưởng như không nhìn thấy gì cả. Những người yếu bóng vía mới trông đã sợ run người mà họ phải lần lượt đánh đu treo người lần dây sang, như kiểu khỉ leo dây, nên chiếc "Cầu dây" những năm sau này được gọi là "Cầu khỉ" là vì thế. Đen là người leo sang trước để làm mẫu cho chiến sỹ. Nhưng cũng chỉ có sáu người sang được an toàn, đến người thứ bảy thì do gió to quá và người chiến sỹ yếu quá nên sơ ý tuột tay bị rơi xuống sông và bị nước cuốn mất hút, hai bên bờ đổ xô tìm nhưng không còn thấy tăm hơi gì cả; còn lại ba chiến sỹ sức yếu và run sợ không dám sang nữa. Đen phải leo qua trở lại, anh phải cõng hết trang bị cho các chiến sỹ và buộc thêm mỗi bên một dây bảo hiểm nữa mới đưa được các chiến sỹ sang an toàn. Người lính thứ mười cũng bị rơi xuống sông, nhưng nhờ có chiếc dây bảo hiểm nên trên bờ đã kéo được anh ta lên. Đen nhanh chóng tổ chức lại đội hình cho xoá dấu vết, và tiếp tục hành quân. Con đường của họ chỉ là con đường của bày khỉ, bày vượn mà thôi. Cứ nhằm hướng địa bàn mà đi, thỉnh thoảng Đen lại phải trèo lên cây cao để nhìn về mỏn núi Cổng trời làm chuẩn. Họ leo trèo nhiều hơn là đi bộ trên đất trên đá. Leo trèo trên vách đá tai mèo sắc nhọn, leo trèo lên cây, và leo trèo bằng đu dây. Những sợi dây rừng là bạn đường của họ, là phương tiện chủ yếu của họ. Dây rừng đã làm cầu leo cho họ qua sông qua suối, dây rừng làm đu đưa họ qua khe qua núi, dây rừng làm thang cho họ leo đèo leo núi lên cao, làm thang đưa họ tụt xuống khe sâu vách núi, dây rừng làm dây an toàn, bảo hiểm cho cuộc sống của họ qua những nơi nguy hiểm khó khăn, và dây rừng đã làm võng treo cho họ ngủ và đung đưa ru cho họ những giấc ngủ êm đềm và dây rừng cũng làm củi nhóm lửa cho họ sưởi ấm giữa rừng già đêm khuya lạnh buốt.

Nếu như Đen có thể giữ được một đoạn dây rừng đưa về viện bảo tàng để kỷ niệm những ngày gian khổ này và cả cuộc đời chiến tranh của anh thì cũng rất xứng đáng và đáng trân trọng biết bao.

Chiều hôm đó họ phải dừng lại nghỉ sớm, vì trời mù mịt và trong rừng sâu tối quá không thể trông thấy địa hình để mà đi được nữa. Anh trèo lên cây cao nhìn lại, thì ra dòng sông vẫn chảy dưới chân mình và đồn Cổng trời vẫn sừng sững trên đầu mình. Lặn lội một ngày trời mà họ đi chẳng được bao xa. Vừa buồn vừa bực, vừa sốt ruột và lo lắng,vừa rét buốt làm cho Đen trằn trọc mãi không sao ngủ được. Nhưng rồi ngày đầu tiên đầu óc căng thẳng và mệt mỏi quá, anh cũng chìm vào giấc ngủ mê mệt không biết gì cả.

Ngày thứ hai, họ lại tiếp tục lên đường, với những vách đá tai mèo nhọn sắc, với những dây rừng chằng chịt, với núi rừng trùng điệp, với khe sâu và muỗi vắt, với gió núi và mưa rừng. Họ đi trong âm thầm lặng lẽ, họ co kéo nhau, dìu dắt nhau, khiêng vác nhau mà đi - Như một mũi khoan chầm chậm cứ nhích dần khoan sâu vào trong lòng hậu phương quân địch.

Đúng như dự đoán của Đen, cuộc tấn công đồn Cổng trời của trung đoàn, ngày thứ nhất không thành công, trời mưa to quá, vách núi dựng đứng và trơn tuột, họ tấn công suốt một ngày trời vẫn không bám trụ được, bọn địch dựa vào ưu thế trên cao, hiểm trở, đánh bật họ xuống, làm cho quân ta bị thương vong khá nhiều, thương vong vì đạn bắn trúng thì ít mà thương vong do trượt chân rơi ngã, xuống khe, xuống vực vào núi đá nhọn sắc, nên gẫy chân què tay thì nhiều. Kết quả ngày đầu, tiểu đoàn thứ nhất bị loại vì mất sức chiến đấu.

Rồi ngày thứ hai, lại một tiểu đoàn nữa mất sức chiến đấu. Đến ngày thứ ba trung đoàn lại tiếp tục tấn công...

Mãi đến trưa ngày thứ tư, tiểu đội trinh sát của Đen mới luồn rừng vòng qua được đồn Cổng trời, và đã bám được con đường trục từ Si Ma Cai đến Cổng trời. Nhưng hậu quả thật nặng nề, tiểu đội bị thương vong mất một nửa; một người bị nước lũ cuốn trôi, một người bị hổ vồ, một người bị rắn độc cắn và hai người nữa bị ngã, một gẫy chân, một gẫy tay. Hầu hết các chiến sỹ đều bị sốt rét rừng hành hạ. Tiểu đội phải thay nhau cáng đồng chí bị thương gẫy chân không đi được. Lương khô đem theo đã hết, một phần bị rơi, phần bị nước ngấm, họ đã phải chịu đói, ăn dè sẻn từ hôm qua. Tinh thần và thể lực mọi người đều rời rã, mỏi mệt tưởng chừng có thể bị quỵ trong rừng hết.

Nhưng khi họ bám được trục đường chính thì mọi người đều phần khởi reo lên:

- Sống rồi!

- Thắng lợi bước đầu rồi, các cậu ơi!

- Hoan hô, tiểu đội ta muôn năm!

Đen phải ngăn chặn ngay sự lạc quan tếu các chiến sỹ lại, vì ngay lúc đó anh nghe có tiếng nhạc ngựa từ phía Bắc đi xuống. Đen hô cho tiểu đội ẩn nấp vào rừng; anh cùng một chiến sỹ leo vội lên cây để quan sát. một đoàn ngựa thồ khoảng năm đến sáu con, cả ngựa và mã lý đang thồ nặng hàng đi về phía Cổng trời. Anh phán đoán đây là đoàn vận tải hậu cần tiếp tế cho Cổng trời. Chỉ có ba thằng lính còn lại là dân điều khiển ngựa. một kế hoạch chớp nhoáng nảy ra trong đầu Đen. Anh vội tụt xuống đất, và nhanh chóng tập hợp tiểu đội, phổ biến kế hoạch chiến đấu. Trừ hai đồng chí bị thương còn năm cây súng, một chặn đầu, một khoá đuôi, còn ba xung phong, mỗi người tiêu diệt một tên lính.

Trận đánh diễn ra thật nhanh gọn, khi đội hình ngựa thồ đã lọt vào trận địa phục kích của ta, chưa đầy năm phút sau, mọi việc đã đâu vào đó. Ba tên lính bị chết ngay từ phát đạn đầu, sáu người dân bị bắt đều bị trói lại với nhau, đề phòng họ trốn làm lộ bí mật, những thồ đạn, thồ gạo, ngô và bánh mì được khiêng xuống cất dấu vào một cái hang đá ở cách đường một đoạn không xa. Những người lính trinh sát của Đen được một bữa ăn bánh mì thật no, họ còn mang theo làm lương khô tiếp tục hành quân.

Trong khi đang ăn bỗng nghe thấy tiếng súng nổ nhiều ở phía Cổng trời, Đen phán đoán là trận tấn công ngày thứ ba của trung đoàn. Anh nhanh chóng cho chiến sỹ chuẩn bị chiến đấu, cởi hết quần áo lính của bọn địch đã chết, kể cả hai bộ chúng mang theo trên người, vừa đủ năm bộ quân phục Quốc dân đảng, mỗi người cưỡi một ngựa và mang thêm đạn, lựu đạn và lương thực dự trữ. - Số còn lại giao cho hai đồng chí bị thương trông nom, chờ trung đoàn đến sẽ giao nộp cho trung đoàn.

Bỗng nhiên tiểu đội trinh sát của Đen đã biến thành bán đội lính Quốc dân đảng có đầy đủ trang bị chỉnh tề.

Cũng may trong tiểu đội có một chiến sỹ biết tiếng Quảng Đông để làm phiên dịch, vẫn còn. một cuộc tập cưỡi ngựa nhanh chóng được tổ chức cấp tốc. Lúc đầu họ phải bế nhau lên ngựa, hoặc trèo lên cây rồi nhảy xuống lưng ngựa, rồi bị ngựa hất ngã xuống nhiều lần. Nhưng chỉ mười phút sau họ cũng đã làm chủ được những con ngựa thồ, vốn chậm chạp và hiền lành này.

Lúc đầu Đen có ý định tiến thẳng về hướng Si Ma Cai, rồi tìm đường vòng đến Ma Li Pho, theo đúng mục tiêu chủ yếu. Nhưng nghe thấy tiếng súng phía Cổng trời vẫn còn nổ nhiều, mà thời gian lúc này đã quá chiều rồi, anh phán đoán trung đoàn vẫn gặp khó khăn chưa chắc đã dứt điểm nổi. Lại một ý nghĩ táo bạo nảy ra trong đầu Đen, lần này anh đưa ra bàn bạc với các chiến sỹ, mọi người đều nhất trí quay về đánh một mũi tập hậu vào Cổng trời tiếp ứng cho trung đoàn, nhất định sẽ dứt điểm được hôm nay; với lý do, tiểu đội có ngựa cơ động nhanh, sau đó quay lại tiến về Si Ma Cai cũng kịp.

Thế là năm người năm ngựa phóng ngược chiều về hướng Cổng trời, lúc đầu vì chưa quen cưỡi ngựa nên họ phải đi chậm, nhưng rồi họ quen dần và đến giờ sau cùng thì họ bám chặt lấy cổ ngựa và phi như bay về Cổng trời. Các chiến sỹ đều phấn khởi và thích thú vừa đi vừa đua nhau phi ngựa, và đua nhau bắn súng trên mình ngựa cho quen. Với khí thế tiến công, chỉ hai giờ sau họ đã đến được sát đồn Cổng trời. Vừa đi, Đen vừa phổ biến kế hoạch chiến đấu chớp nhoáng. Một lá cờ đỏ mà Đen cho mang theo để làm tín hiệu liên lạc, lúc này được dương lên cao do một chiến sỹ cầm. Đen nghe thấy tiếng súng phía quân ta vẫn còn thưa thớt, anh phán đoán trung đoàn vẫn còn tiếp tục tấn công, đang chuẩn bị một đợt xung phong khác.

Chớp thời cơ bọn địch đang sơ hở phía sau, Đen liền cho tiểu đội phi ngựa chạy thẳng vào đồn địch với lá cờ đỏ phấp phới, vừa đi vừa bắn, vừa ném lựu đạn liên tục vừa hô thật to để làm hiệu cho quân ta biết mà phối hợp.

- Xung phong...!

- Xung pho...ong, gi...ết!

Chỉ có năm người hô, kết hợp với tiếng ngựa hí lúc này sao mà to, mà vang làm vậy. Làm cho bọn lính Quốc dân đảng thần hồn nát thần tính, tưởng có hàng đại đội quân địch tấn công phía sau. Cậu chiến sỹ phiên dịch hô to bằng tiếng Trung Quốc:

- Giải phóng quân đã đến! Ma Li Pho và Si Ma Cai đã mất rồi, chạy mau! Đầu hàng đi...!

Vừa nghe tiếng nói lại vừa nhìn thấy lá cờ đỏ đang tung hoành trong đồn, bọn lính tưởng là Giải phóng quân đã đến thật, liền thi nhau bỏ chạy toán loạn.

Đợt xung phong thứ tư của tiểu đoàn ba đã thất bại, nhưng những chỉ huy tiểu đoàn và trung đoàn vẫn không chịu lùi quân. Trung đoàn dồn hết lực lượng dự bị để chuẩn bị đợt xung phong thứ năm, đợt xung phong cuối cùng trong ngày. Nhiều người đã không còn hy vọng dứt điểm được hôm nay, nên cũng không tin tưởng vào đợt xung phong này, nên cuộc chuẩn bị bị chậm không được khẩn trương như các đợt trước.

Giữa lúc đó, đài quan sát của Sở chỉ huy trung đoàn phát hiện ra một lá cờ đỏ đang quay cuồng ở phía sau đồn, rồi một mũi tấn công bằng kỵ binh và những tiếng súng, lựu đạn cả tiếng hô "xung phong" nữa vang lên. Lúc đầu chỉ huy trung đoàn cũng phán đoán là có thể đó là quân giải phóng Trung Quốc, sau nghe thấy tiếng hô "Xung phong" thì mới biết là quân ta, nhưng không biết là ai.

- "Chẳng lẽ quân của đại đoàn quân tiên phong đã đánh về đến đây?" Mặc cho không biết đó là ai, nhưng những người chỉ huy thông minh đều hiểu rằng đó là một hành động cao cả, chi viện đắc lực cho trung đoàn, vì thế họ đã nhanh chóng chớp thời cơ, lệnh cho xung phong ngay.

- Báo cáo chưa chuẩn bị xong ạ!

Điện thoại phía trước báo cáo về làm cho người chỉ huy phải quát to lên.

- Không cần chuẩn bị nữa, xông lên đi, xông ngay lên!

- Này các anh có lên nhanh không, chả lẽ để đơn vị bạn họ thu hết chiến lợi phẩm hay sao? Hả! Hả?

Cùng lúc đó tiếng kèn đồng được thổi lên giục dã, các chiến sỹ xung kích trong đợt xung phong thứ năm đã xông lên, nhanh chóng kịp thời. Bọn Quốc dân đảng chỉ còn lại một số quân ở hoả điểm phía trước chống lại rời rạc, rồi bỏ chạy hoặc đầu hàng hết.

Khi những người chỉ huy của tiểu đoàn và trung đoàn tấn công lên đến đồn để tổ chức thu dọn chiến trường, giải quyết thương binh liệt sỹ, tù hàng binh, chiến lợi phẩm, củng cố lại đội hình chiến đấu và bắt liên lạc với đơn vị bạn như một mũi tên thép tấn công chớp nhoáng để chi viện và cứu cánh cho trung đoàn. Họ sẽ nhiệt liệt cảm ơn đơn vị bạn và tổ chức liên hoan mừng chiến thắng chung thật vui vẻ.

Nhưng họ chẳng thấy một ai cả, cả người, cả ngựa, cả cờ đỏ cũng biến tăm đi đâu mất. Họ cho người đi tìm ở xung quanh gần đó, cũng không thấy đâu cả.

Họ như những bóng ma, xuất quỷ nhập thần tấn công quân địch ào ào chớp nhoáng, rồi bỗng nhiên đi đâu mất, trước sự lạ lùng kinh ngạc của cán bộ và chiến sỹ trung đoàn.

- Có lẽ đội quân nhà trời xuống giúp chúng ta chăng? hay Thánh Gióng hiện hình?

* * *

Cô gái bị trói giữa rừng:

Sau khi đánh xong đồn Cổng trời, Đen lệnh cho tiểu đội trinh sát phải nhanh chóng quay về hướng Si Ma Cai, để kịp đến Si Ma Cai trước khi trời tối, có thể trông rõ địa hình để chuẩn bị phương án bí mật vượt qua SiMaCai vào lúc đêm khuya. Rút ngắn được thời gian rất nhiều, khi qua địa điểm cất dấu lương thực, anh chỉ dừng lại thăm hai chiến sỹ bị thương và dặn họ chờ trung đoàn đến thì báo cáo với chỉ huy trung đoàn, chậm nhất trưa mai trung đoàn sẽ qua đây. Anh lấy một người dân binh đang bị trói là người địa phương ở Ma Li Pho để dẫn đường, đó là một người trung niên, trông có vẻ sắc sảo và nhanh nhẹn anh ta dạ dạ, vâng vâng và hứa sẽ dẫn đường đến nơi đến chốn. Đen cởi trói và cho anh ta cưỡi con mã lý còn lại đi đầu dẫn đường. Nhưng đi đến nửa đường thì anh ta dở chứng, tìm cách đi chậm lại rồi rẽ vào rừng chạy trốn. Nhanh như cắt, cả năm cây súng cùng đồng thời giương lên hướng về phía đó, cả người và mã lý đều ngã gục mãi mãi không dậy được nữa. Đáng đời một kẻ phản bội.

- Tiếp tục hành quân!

Suốt cả chặng đường này đều là núi đồi hoang vắng, chỉ có đồi trọc và rừng gianh, thỉnh thoảng mới có một chòm cây xanh và những hòn núi thấp, họ đang đi trên một cao nguyên hoang vu. Trời đã về chiều, tuy đã tạnh mưa nhưng nhiều gió, chỉ còn nghe thấy tiếng chim lợn và tiếng chó sói hú phía xa, do gió đưa tới. Không có xóm làng, không một bóng người, Đen có cảm giác như đi vào một vùng sa mạc hoang vắng và rộng mênh mông.

Đi được một đoạn nữa, bỗng một chiến sỹ phát hiện thấy tiếng hú của bày sói đang lao về một khu rừng thưa:

- Hình như có con gì ở đó, ngựa hay trâu bò lạc, nên bày sói mới quanh quẩn ở đó?

Đen cầm ống nhòm nhìn về phía khả nghi, họ phát hiện thấy có một người bị trói ở một thân cây. Họ liền bắn mấy phát súng xua bày sói rồi lao đến lùm cây.

- Trời ơi, một người con gái đang bị hành hình, chúng trói cô ta vào cây để cho sói ăn thịt, nếu không thì cũng để chết đói hoặc chết rét mà thôi.

Cô gái chỉ khoảng ngoài hai mươi tuổi, bị trói chặt cả hai chân hai tay vào cây, mồm bị bịt giẻ, mặt mũi xây sát, đầu óc rũ rượi, quần áo rách tươm hở cả da cả thịt gần như trần truồng. Họ nhanh chóng cắt dây cởi trói và cấp cứu cho cô gái, cô ta đã bất tỉnh nhân sự. Họ cho cô uống nước và làm hô hấp nhân tạo, họ đốt lửa sưởi và xoa đầu vào khắp người làm cho cơ thể cô ta nóng lên. Mãi một lát sau cô ta mới tỉnh lại. Vừa mở mắt ra, nhìn thấy mọi người, cô ta hét lên một tiếng rồi vùng chạy, nhưng sức yếu quá, chỉ chạy được vài bước là ngã gục xuống. Họ đỡ cô dậy và đưa về gần đống lửa và chùm cho cô một chiếc chăn trấn thủ. Cô ngỡ ngàng hết nhìn đám người lại nhìn cái chăn như một vật lạ. Họ cho cô ăn, cô ăn ngấu nghiến, ăn hết mấy chiếc bánh bao liền. Khi cô đã hoàn hồn lại, nhưng mắt vẫn nơm nớp lo sợ một điều gì đó. Cậu chiến sỹ phiên dịch mới hỏi cô ta:

- Tại sao chúng tôi đến cứu cô mà cô lại chạy?

- Chúng mày là lính Quốc dân đảng lại đến bắt tao để hành hạ nữa sao?

Mọi người đều ngớ người ra, mãi sau nhìn lại trang phục mới hiểu, thì ra cô ấy thấy bọn Đen mặc quần áo Quốc dân đảng nên tưởng là bọn địch hoặc thổ phỉ. Cậu phiên dịch phải giải thích cho cô hiểu.

- Chúng tôi là lính Quốc dân đảng nhưng không phải là bọn người xấu đâu!

Cô ta gật đầu vẻ nghi ngờ, nét sợ hãi vẫn hiện trên mặt cô. Sau khi hỏi han, cô ta khai là người ở Ma Li Pho ngày hôm kia cô ta đang đi hái củi trên rừng một mình về, giữa đường gặp một toán lính Quốc dân đảng đi qua, nhưng chỉ một lát sau bỗng thấy chúng quay lại và bất ngờ bắt cóc cô, làm cô không kêu lên được một tiếng nào cả; chúng trói cô đưa lên ngựa, rồi đưa cô vào rừng thay nhau hãm hiếp, sau đó chúng bắt cô đem theo một ngày một đêm nữa, đến đoạn này chúng đưa cô vào đây định bắn chết, nhưng cô van xin mãi, nên chúng mới trói cô vào đây rồi bỏ đi. "Bọn lính có ba tên, hình như chúng còn áp tải một đoàn xe thồ đi về hướng này này" cô ta chỉ tay về phía Cổng trời - Mọi người đều phán đoán có thể đó là bọn lính mà trưa nay họ đã tiêu diệt?.

- Cô có thể dẫn đường đưa chúng tôi về Ma Li Pho được không?

- Được ạ!

- Có đường nào về MaLiPho mà không phải đi qua phố SiMaCai không?

- Có một đường, nhưng hơi khó đi, có thể đi ngựa được ạ.

- Vậy thì cho cô lên ngựa đi, nhanh lên kẻo tối rồi, bảo cô ta hãy liệu hồn đấy, nếu chạy trốn hoặc làm phản sẽ bị chết ngay. Họ bế cô ta lên ngồi chung với cậu chiến sỹ phiên dịch - Liệu cô ta có dám chạy trốn như người đàn ông kia không? Hay cô ta lại dẫn mình vào cho bọn địch bắt. Dù sao cũng phải cảnh giác!.

Họ phải dừng lại cấp cứu cô gái đến hàng tiếng đồng hồ rồi, Đen giục các chiến sỹ ra doi cho ngựa đi nhanh hơn. Họ đi đến chiều tối thì đến ngã ba đường rẽ, một lối vào phố, một lối đi vòng, họ liền rẽ theo đường vòng. Dọc đường từ chiều đến giờ họ không gặp một toán lính nào, chỉ gặp những người dân đi rừng về, họ không tiếp xúc với ai cả nên chắc cũng chẳng ai để ý gì đến họ. Gần đây bọn lính Quốc dân đảng thường hay kéo nhau đi làm thổ phỉ, cướp bóc chặn đường trấn lột hãm hiếp nhân dân, nên bà con cũng ít đi lẻ hoặc đi làm về muộn. Thoảng có gặp lính thì họ cũng phải tránh từ xa, nên đường vắng vẻ. Đi một đoạn nữa toán của Đen thỉnh thoảng gặp một vài tên linh đi ăn sương, chơi gái hoặc đánh nhau, nhưng khi thấy tiếng vó ngựa của bọn Đen, chúng đều né tránh và nhất là khi thấy quân phục, súng ống nghiêm chỉnh thì chúng đều ẩn trốn không dám ra mặt, vì tưởng bọn Đen là lính đi tuần tra dọc đường. Đó là bọn lính ở phố Si Ma Cai lần mò ra, cô gái bảo thế. Đen phán đoán ở Si Ma Cai có thể là Sở chỉ huy tiểu đoàn và có ít nhất hai đại đội lính ở đây. Còn ở MaLiPho có thể là Sở chỉ huy trung đoàn hoặc lữ đoàn. Bọn anh phải hết sức tránh đụng độ dọc đường, để kịp đến mục tiêu chủ yếu trong đêm nay. Theo chỉ thị hiệp đồng của cấp trên thì anh đã bị chậm một ngày rồi, không biết đơn vị bạn từ hướng Đông Bắc sang đã đến được đó chưa? Liệu họ đã triển khai lực lượng chưa? Bọn địch có động tĩnh gì không?

Đến khoảng nửa đêm họ đã đi hết đoạn đường vòng và trở ra con đường chính từ Si Ma Cai đi Ma Li Pho. Đen cho dừng lại nghỉ cả người và ngựa đều mệt mỏi và buồn ngủ. Họ đốt lửa đun nước và cho cô gái uống thuốc cho lại sức và tỉnh táo, mấy viên B1 và mấy viên C trong túi thuốc dã ngoại của tiểu đội vẫn còn. Các chiến sỹ đem lương khô và bánh nướng ra ăn, cho ngựa ăn cỏ khô và ngô hột, họ đã mang theo khi quay lại nơi trạm thương binh của họ, một ông già dân binh bảo họ:

- Nếu đi xa, các ông nên mang theo cỏ và ngô cho ngựa, trong các bao tải đã sẵn có rồi đấy.

Lúc này Đen và các chiến sỹ mới thấy lời cụ già người Tầu là hợp lý. Trong khi bị bắt bị trói, không biết sống chết ra sao vẫn biết thương biết quý con ngựa và còn mách bảo giúp đỡ bọn anh nữa, chắc hẳn ông đã phán đoán được bọn Đen không phải là lính Quốc dân đảng, có thể là quân Việt Nam hoặc giải phóng quân Trung Quốc đóng giả.

Đen đã dặn các cậu thương binh ở lại là khi nào trung đoàn đến đây thì giao họ cho trung đoàn để lấy làm người dẫn đường, hoặc sẽ thả họ ra, nhưng không được thả trước khi đánh chiếm giải phóng xong Ma Li Pho, để giữ bí mật cho toán trinh sát của Đen.

Cô gái xin phép xuống suối cạnh đó, lau rửa người. Đen phải cho một người đi kèm. Cứ cẩn tắc khỏi áy náy, biết đâu được, cảnh giác vẫn hơn, đó là nguyên tắc của những người lính trinh sát, hoạt động trong lòng địch! Mặc dầu trời rét, cô gái vẫn nhảy xuống suối tắm rửa kỳ cọ một lúc lâu, khi lên người run lên bần bật, Đen quẳng cho cô một chiếc quần đùi và một chiếc áo lót để cô mặc tạm rồi chùm chăn lên người. Cô ngồi bên cạnh đống lửa sưởi, dưới ánh lửa mặt cô từ tái xám dần dần trở lại ửng hồng, trông sáng sủa và sạch sẽ. Lúc này mọi người mới nhìn thấy rõ, thì ra đó là một cô gái trông cũng xinh. Lẽ nào, bọn lính mới bắt cóc cô ấy chứ!

- Tên cô là gì?

- Tiểu Hoa!

- Nhà cô ở chỗ nào?

- Nhà em ở ngay đầu phố!

- Gia đình còn những ai?

- Mẹ và hai em, một trai một gái còn nhỏ cả.

- Thế bố cô đâu?

- Bị bắt đi lính Tưởng Giới Thạch chết trận rồi, từ năm ngoái, ở tận Đông Bắc cơ!

- Nhà cô làm gì? buôn bán hay làm ruộng?

- Không buôn bán, không làm ruộng, chỉ làm nương trồng ngô sắn và kiếm củi bán lấy tiền đong mì thôi.

- Thế nhà còn mì không?

- Hết rồi, không có tiền, bọn phỉ và Quốc dân đảng hoành hành nhiều quá không lên rừng lấy được củi, cả nhà chỉ có ăn cháo ngô, nhiều người dân trong phố cũng đều đói cả, chỉ ăn cháo thôi, bọn lính cứ kéo về ở đây nhiều thế này thì đến cháo cũng chẳng có mà ăn nữa.

Nói rồi cô bỗng oà lên khóc, vừa khóc vừa nói.

- Đời em khổ quá, nhục nhã quá, thà chết quách đi cho xong, nhưng chết thì còn mẹ và hai em sống làm sao nổi ai nuôi, vì thế nên phải cố chịu đựng, lúc đầu chúng bắt đi rồi dụ dỗ là đi theo chúng rồi chúng cho một bao mì và ngô đem về cho mẹ và các em. Nhưng rồi chúng đã khốn nạn và độc ác như vậy. Nếu không có các anh cứu thì em đã bị chó sói ăn thịt rồi, cứ nghe thấy tiếng chó sói là em sợ quá ngất đi...!

Mọi người đều động viên an ủi cô. Rồi họ lại nhanh chóng lên đường. Tiếng vó ngựa của họ lộp cộp trong đêm khuya. Họ lại đi âm thầm và lặng lẽ, chỉ có tiếng gió rít trên đồng hoang; không một ánh đèn, không một ánh lửa ở xung quanh, chỉ có những ngôi sao cô đơn mờ mờ ở phía chân trời xa.

Lòng Đen nặng trĩu, suy tư, anh nghĩ đến hoàn cảnh của cô gái, thật là đau khổ, thật đáng sót thương. Sao trên đời này, ở đâu cũng có những con người cứ bị hết khổ cực này đến khổ cực khác vùi dập làm vậy? Thì ra trên thế gian này, ở đâu cũng có những kẻ ác độc và ở đâu cũng có những con người khổ đau đến tận cùng.