m biết gì về Đông Kinh Nghĩa Thục?

Xu Xu đứng thẳng người, hai tay khoanh trước ngực, nói thao thao bất tuyệt:

- Vào năm 1907, cụ Phan Chu Trinh từ Nhựt về, mang theo tập Hải Ngoại Huyết Thư của Phan Bội Châu rồi tìm Lương Văn Can, Nguyễn Quyền bày tỏ tinh thần của Nhựt và bàn với nhau sáng lập một nghĩa thục tựa như Khánh Hưng Nghĩa Thục (ở Nhựt) để mở mang dân trí và đào tạo đồng chí, mưu kế tự cường.

Sau ít ngày sắp đặt, một nghĩa thục được thành lập tại Hà Nội, lấy tên là Đông Kinh Nghĩa Thục. Trường dạy cả Việt Văn, Hán Văn và Pháp Văn. Chương trình thì bỏ lối từ chương khoa cử mà chú trọng vào thường thức và thực nghiệp. Ngoài ra các cuộc diễn thuyết, những bài ca ái quốc được tổ chức và phát hành lan rộng.[1]

- Giỏi lắm! Em có nhớ một bài ca nào không?

- Dạ! Chẳng hạn như bài ca tả lòng thâm độc của thực dân:

Nó coi mình như trâu như chó,

Nó coi mình như cỏ như rơm.

Trâu nuôi béo, cỏ bỏ rờm,

Cỏ moi rễ cỏ, trâu làm thịt trâu [2]

Chẳng hạn như bài ca tả tâm trạng bỉ ổi của bọn vong bản:

Ngày mong mỏi vài con ấm tử,

Đêm vui chơi một lũ hầu non.

Trang hoàng gác tía lầu son,

Đã hao mạch nước lại mòn xương dân.

Những bài ca này đã làm nhân dân toàn quốc bừng tỉnh, ai nấy nức lòng như tự thấy mình có bổn phận gấp rút phải làm một cái gì để vãn hồi Tổ quốc.[3]

Nói xong, Xu Xu khẽ cúi đầu chào thầy. Ngắm Xu Xu thầy có vẻ rất hài lòng:

- Em giỏi lắm! Thầy khen...

Thầy quay về phía Lãm:

- Lãm! Em thấy không? Người ta mới vào học mà như vậy đó! Em không biết xấu hổ sao?

Tôi thấy Lãm ngó Xu Xu có vẻ không cảm tình.

Từ lúc khám phá ra người học trò Tàu, tôi chỉ mong mau mau hết giờ. Khi chuông ra về vừa reo, tôi chạy ngay qua anh Đông.

Tôi nói:

- Đúng là Xu Xu, người mang kính đen đang tìm rồi!

- Phải!

- Mình phải cho Xu Xu biết đang bị nguy hiểm nghe anh!

- Ờ! Em có lý! Nào! 09! Mình tìm gặp Xu Xu đi!

Khi chúng tôi tìm thì Xu Xu đã đi đâu mất rồi. Mọi người hối hả xách cặp trở về. Khi ra đến đường cái, vừa thoáng thấy Xu Xu đang lái Yamaha ở phía trước, tôi và anh Đông mừng rỡ tính phóng xe nhanh lên gặp thì... Lãm phóng xe như bay đến chặn Xu Xu lại. Lãm ép Xu Xu xuống xe và nắm cổ áo Xu Xu kéo về phía vách tường một biệt thự. Tôi và anh Đông vừa tới.

Tôi nghe Lãm nói gằn giọng:

- Mày ngang hả? Phách lối hả! Mày chưa biết tao hả! Tao cho mày hết lối nghe!

Tôi thấy Xu Xu co rúm người lại trước thái độ du côn của Lãm, tôi nghe Xu Xu nói run run:

- Tôi đâu có ngang, đâu có phách lối!

Anh Đông tiến tới:

- Lãm! Đây là người bạn học mới, ta không nên ăn hiếp.

Lãm quắc mắt ngó anh Đông:

- Kệ tao! Mắc mớ gì đến mày!

Lãm đẩy anh Đông tôi ra. Anh Đông chưa kịp phản ứng, Lãm thoi vào mặt Xu Xu một thoi như trời giáng. Xu Xu lách mình tránh khỏi. Lãm vừa thoi vừa đá nhưng không trúng. Bây giờ Xu Xu không còn vẻ sợ sệt nữa, mà hiên ngang và nhanh như mèo. Anh Đông nói với tôi:

- Em xem! Thế nào thằng Lãm cũng bị một bài học!

Lúc đó, Xu Xu bỗng nhiên cúi gập mình xuống. Lãm đang ngon trớn tay thoi vào tường một cái bốp. Lãm ôm tay ngồi bệt xuống đất nhăn nhó. Xu Xu tỉnh bơ leo xe Yamaha rồ máy chạy.

Anh Đông vội chạy tới:

- Xu Xu! Cho tôi được làm quen với bạn! Xin bạn hiểu là không phải ai cũng đều lưu manh như thằng Lãm đâu!

Xu Xu ngó anh Đông và tôi cười thật tươi:

- Tôi rất hân hạnh được quen anh và chị...

Trên đường về, tôi và anh Đông được Xu Xu cho biết là bạn vừa ở Hồng Kông qua Sài Gòn và nhà của bạn cũng không xa nhà của anh em chúng tôi bao nhiêu. Bạn thích bóng bàn, biết nhu đạo và đánh cờ tướng.

Anh Đông nói với Xu Xu:

- Tôi và em Hương cũng thích bóng bàn lắm! Chiều nay Xu Xu đi chơi bóng bàn với tụi tôi không?

Xu Xu cười:

- Cám ơn anh! Đi chớ!

Lúc đó, như có linh tính báo trước, tôi quay lại ngó đằng sau. Tôi hoảng hốt chút xíu bị ngã xe. Người mang kính đen với chiếc xe Toyota đang chầm chậm theo dõi chúng tôi phía sau. Tôi la lên:

- Anh Đông! Kìa! Coi chừng!

Anh Đông khẽ quay ra phía sau. Thấy vậy, anh lấy tay ra dấu cho tôi yên lòng.

Anh nói với Xu Xu:

- Chiếc xe Toyota phía sau đang theo dõi chúng ta. Tôi sẽ giải thích cho bạn sau. Bây giờ bạn cứ lái xe thật nhanh theo tôi.

Không chờ Xu Xu trả lời, anh Đông cho xe vọt tới. Hiểu ý tôi vọt theo. Xu Xu cũng rồ xe vọt theo nhưng với nét mặt đầy vẻ ngơ ngác. Chúng tôi chạy thật nhanh. Chiếc xe Toyota theo chúng tôi sát. Tới một ngã tư đường, bộ ba chúng tôi vừa quẹo sang phải thì đèn đỏ bật. Chiếc xe Toyota phải ngừng lại. Bộ ba chúng tôi bèn quẹo vào ngõ hẻm hông nhà lầu năm tầng. Thế là thoát!

Xu Xu hỏi:

- Xin lỗi! Có lẽ lúc nãy anh và chị thử tài lái xe của tôi? Tôi nói anh và chị đừng buồn nghe! Tôi ưa nói thẳng... ở Sài Gòn, các anh, các chị lái xe Honda, Suzuki, Yamaha ghê quá! Chạy nhanh như gió, chả tôn trọng luật lệ gì hết! Chạy như thế dễ gây tai nạn lắm! Nguy hiểm lắm!

Anh Đông bèn nói cho Xu Xu nghe những sự kiện xảy ra từ sáng đến giờ: chiếc Toyota, người tài xế mang kính đen hỏi thăm một người học trò Tàu, vẻ sợ hãi của người đó khi gặp cảnh sát và người đó đã lảng vảng quanh trường suốt sáng nay, rồi còn theo dõi nữa...

Khi anh Đông vừa nói xong, tôi thấy Xu Xu có vẻ ngạc nhiên dữ. Đôi mắt Xu Xu mở to tròn xoe.

Xu Xu nói:

- Tôi chưa thấy người đó lần nào cả? Tôi mới chuyển đến đây vài ngày nay làm sao biết người đó được.

Tới đây, Xu Xu chào chúng tôi về nhà sau khi cho chúng tôi biết địa chỉ. Chờ Xu Xu đi khuất, anh Đông nói với tôi:

- Anh sợ Xu Xu đi báo công an thì nguy lắm!

Tôi nói:

- Gì mà nguy! Báo công an càng tốt chớ sao!

Anh Đông nói:

- Em đúng là con gái! Ai mà tin được chuyện này khi chưa có bằng cớ chắc chắn?

Tôi nói:

- Như thế, mình phải nghĩ cách bảo vệ Xu Xu chớ!

- Dĩ nhiên! Vì thế anh rủ Xu Xu chiều nay đi chơi bóng bàn để mình tìm hiểu thêm hầu có thể ló ra chút ánh sáng có khả năng giúp mình khám phá bí mật. Chiều nay ba giờ đến gặp anh!

___

[1],[2],[3] Trích trong Việt Sử Kinh Nghiệm của Lạc Tử và Nguyễn Văn Hầu trang 137-138.