rước nhất, chúng ta sẽ cần phải biết đến cái tên Raymond Maloney. Có vẻ như đã từng có một người có tên như vậy, nhưng ông ta hiện tại đã chết. Những thứ cần biết về cuộc đời ông ta chỉ có thế. Có nghĩa là chẳng ai biết đến ông ta vì điều gì. Không nhiều hơn những gì mà người ta biết về một con nhện nước dưới đáy giếng.

Cũng phải nói, lịch sử đã ghi nhận rằng chính đôi bàn tay của người đàn ông này đã đưa nguyên mẫu đầu tiên của chiếc máy pinball từ đám mây công nghệ hoàng kim vĩ đại xuống dưới miền đất nhơ nhuốc này vào năm 1934. Cũng chính là cái năm mà, bên kia cái ao khổng lồ có tên là Đại Tây Dương, một tên Adolf Hitler đang đặt bàn tay của hắn lên nấc thang đầu tiên ở cộng hòa Weimar.

Chuyện đời của Raymond Maloney không có thứ màu sắc thần bí của anh em nhà Wright hay của Alexander Graham Bell. Không có một khoảnh khắc tuổi thơ ấm lòng, không có một tiếng “Ơ rê ka!” kịch tính. Chỉ có một đoạn đề cập lướt qua tên của ông ta trên trang nhất của một cuốn tàng thư kỳ quặc viết cho một đám hiếm hoi những độc giả hiếu kỳ. Ông được nhắc đến đại khái như là: vào năm 1934, Raymond Maloney phát minh ra chiếc máy pinball đầu tiên. Thậm chí không có một tấm ảnh đi kèm. Chẳng cần phải nói, chúng ta không thể tìm thấy một bức chân dung hay tượng để tưởng nhớ đến ông.

Giờ thì chắc bạn đang nghĩ, nếu cái ông Maloney này chưa từng tồn tại, thì lịch sử của chiếc máy pinball sẽ phải hoàn toàn khác so với ngày nay. Hoặc tệ hơn, rất có thể nó sẽ không có mặt trên đời luôn. Và do đó, chẳng phải sự hạ thấp vội vàng của chúng ta đối với ông Maloney này sẽ đạt tới mức vô ơn hay sao? Thế nhưng nếu có dịp được tận mắt xem xét chiếc máy “Ballyhoo” nguyên bản đầu tiên được tạo ra bởi chính tay của Maloney, suy nghĩ ấy chắc chắn sẽ biến mất. Bởi chúng ta sẽ chẳng tìm ra nổi một điều để khơi dậy trí tưởng tượng của mình.

Sự đi lên của chiếc máy pinball và của Hitler cho thấy những điểm tương đồng. Cả hai đều có một xuất phát mơ hồ, nổi lên chỉ như những bong bóng trong đám bọt của thời gian; chính nhờ tốc độ chóng mặt thay vì tầm vóc thực tế đã khiến cả hai có được thứ khí thái thần bí ấy. Và dĩ nhiên, tiến trình ấy dựa trên ba chiếc bánh xe: trí tuệ khoa học, nguồn vốn, và cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, nhu cầu cơ bản của con người.

Người ta cứ thế cung cấp cho chiếc máy tầm phào quái đản muôn hình vạn trạng này những chức năng càng ngày càng mới với tốc độ chóng mặt. Một người tuyên bố, “Cho mấy cái bóng đèn nào!” Người khác hô, “Cho thêm tí điện!” Rồi một người khác thốt lên “Phải có cái gì để đập nữa!” Và thế là người ta lắp thêm những bóng đèn chiếu sáng mặt bàn, điện để đánh bật quả bóng đi bằng từ trường, và hai cái thanh để đưa bóng trở lại cuộc chơi.

Điểm số được tạo ra để quy đổi sự thành thạo của người chơi thành con số trên thang điểm mười, trong khi đèn báo nghiêng có tác dụng ngăn chặn việc rung lắc máy quá mạnh. Người ta cũng sinh ra thứ khái niệm trìu tượng của “chế độ chơi”, dẫn đến những thể thức mới như: Đèn điểm thưởng, Thêm bóng, và Chơi lại. Thật ra cho đến lúc này, những cỗ máy pinball đã sở hữu một sức mê hoặc ma thuật.

* * *

Đây là một cuốn tiểu thuyết nói về pinball.

* * *

Lời giới thiệu của cuốn Đèn điểm thưởng, thánh luận của pinball, có nói như thế này:

Có rất ít thứ mà bạn có thể nhận được từ một chiếc máy pinball. Chỉ là một vài cái bóng đèn chuyển thành điểm số. Mặt khác, có rất nhiều thứ để mất. Tất cả số xu mà bạn sẽ cần để dựng tượng của mọi tổng thống Mỹ trong lịch sử (dĩ nhiên, giả sử bạn đủ tử tế để dựng tượng cho cả Richard M. Nixon nữa), chưa kể đến rất nhiều thời gian quý giá không lấy lại được.

Trong lúc bạn chơi đến mệt lử trong sự phóng túng cô độc trước cái máy pinball, một người khác có lẽ đang đọc qua sách của Proust. Một người khác nữa chắc đang có một cuộc âu yếm nồng nhiệt với cô bạn gái tại một rạp phim ngoài trời cho ô tô đang chiếu bộ Paths of Courage. Có người rất có thể sẽ trở thành một nhà văn, chứng nhân lịch sử; những người khác thì lại trở thành một cặp vợ chồng hạnh phúc.

Nhưng những cỗ máy pinball thì chẳng dẫn bạn tới đâu cả. Chỉ có cái đèn chơi lại mà thôi. Chơi lại, chơi hoài, chơi mãi,… dùng dằng đến độ mà bạn sẽ thề rằng trò pinball lấy cảm hứng từ sự bất tận.

Chính chúng ta sẽ không bao giờ biết được nhiều về bất tận. Nhưng chúng ta có thể phác họa một cách mơ hồ nó trông như thế nào.

Mục đích của trò pinball không nằm ở tinh thần tự thể hiện, mà nằm ở tự đấu tranh. Không nằm ở việc mở rộng cái tôi của bản thân, mà ở việc thu hẹp nó lại. Không nằm ở những phân tích riêng lẻ, mà nằm ở sự bao hàm cái chung.

Thế nên nếu bạn đang tìm kiếm sự tự thể hiện, mở rộng cái tôi hay phân tích, bạn sẽ chỉ nhận được những cú đáp trả thích đáng của những bóng đèn chống nghiêng mà thôi.

Chúc bạn chơi vui vẻ.