ất nhiên căn phố dài ước chừng một ngàn hai trăm thước này có tên gọi đàng hoàng, tên họ một ông vua chói sáng thưở đầu dựng nước hẳn hoi nhưng lâu nay thiên hạ quen miệng chỉ gọi là PHỐ LÍNH, PHỐ NHÀ BINH cho khỏi lẫn với những khu phố dân sự khác.

Phố chạy thẳng thớm, không có ngã tư ngã năm, số nhà bên trái nhiều gấp đôi số nhà bên phải, vỉa hè lát gạch rộng rãi, mùa đông kín gió, mùa hạ lá cành giao tán trên cao tạo thành một hành lang rượi mát, rất mê hoặc những bước chân, những vành xe đạp, xe máy làm bụi từ mọi vùng nắng nóng lảng vào. Mặt đường hẹp, ít ổ gà, chỉ khi nào chợt nghe một vành xích lô bật nảy lên, người ta mới khẽ phần nàn: “ Chán mớ đời! Đường sá cũ rích, sao lại lắm nắp cống trồi lên đến thế?“

Có một thời, không, mới cách đây chừng vài ba năm chứ mấy, cảnh sác nơi này còn thâm trầm ắng lặng lắm. Trải qua bao biến thiên khác nghiệt của thời gian, thời tiết, của chiến tranh hay hòa bình, của những cơn bão đốn gục tới phân nửa số lượng gốc cây, của những ngày nồm bứt rứt mà dường như nghe thấy cả tiếng bước chân nhớp nháp của cô gái nào làm ca sớm đi qua; hầu như tất cả các căn hộ cao thấp, to nhỏ, ngắn dài vẫn bảo nhau khinh khỉnh xây lưng ra mặt đường, khiến cho dãy phố đã tăm tối lại còn hun hút nỗi đe dọa rập rờn mỗi khi ai đó có việc phải đi sớm về khuya qua đây. Chao ôi là những đêm đông khuya khoát! cả dãy phố chỉ độc tôn còn lại tiếng giày đinh quân cảnh gõ uể oải ở hai bên hè đường, tiếng những đôi tình nhân lả người trong tay nhau nơi vũng tối, tiếng mèo hoang động tĩnh kêu u oa như trẻ khóc trên mái ngói và tiếng sấu rụng đơn côi xuống mặt đường chợt khi có làn gió lạnh thổi thốc qua...

Vậy mà hôm nay, bỗng lại như tuân thủ nhất loạt một khẩu lệnh của đấng toàn năng, sau vài đêm hối hả đục tường, trổ cửa, nới mái... phắp một cái, các căn hộ đã bắt đầu rùng rùng chuyển động, ngỡ ngàng quay mặt lại với cuộc đời. Bao mảnh tường rêu phong tựa hồ đã bị quên lãng hàng ngàn năm, còn in nhờ cái dấu chịn ngọt ngào của thân người bỗng phát khởi thành những khuôn sáng vuông tròn méo lệch. Các cửa hàng, các ki-ốt thấp cao, to nhỏ lác đác ra đời, cho dù mới chỉ ở dạng hình hài. Tiệm mỹ phẩm bên cạnh tiệm uốn sấy tóc, quầy dép da nằm đối diện hiệu photocoppi, rồi cửa hàng điện lạnh, cửa hàng cho thuê băng hình video, rồi cà phê, bún phở, xe đạp, xe máy, đồng hồ và giữa phố hình như đã bắt đầu xuất hiện vài cái đại diện sang trọng của cơ quan giao dịch Mex này, Tex kia...

Phố nhà binh đang vặn mình răng rắc để manh nha hóa thành một khu phố như mọi khu phố đời thường. Người nhà binh cũng tự phá vỡ mọi mặc cảm, cao kiến và định kiến, vị thế cố hữu của mảnh giáp trụ quân phục, quân hàm, gia phong gia phả để gắng gỏi hòa nhập được vào dòng đời đang cuồn cuộn chảy ngoài kia, ngõ hầu mong tìm được cuộc sống khả dĩ còn gọi được là... cuộc sống.

Đó là phác thảo ý tưởng phần đầu một kịch bản phim tài liệu chưa viết xong và cũng chưa biết bao giờ sẽ viết xong của một vị đạo diễn cũng đang sinh sống ở căn phố này.