hằng Trớn đang "tri" sân đạp lúa sau nhà. Mặt sân rộng dược viên bầng hai hàng dừa và ao cá nuôi, còn một bên thì giáp với thềm nhà. Thằng Dành dẩy hết những bụi cỏ còn sót ở rìa sân.

Xong nó móc đất sét ở bò ao đem trám những lỗ nẻ để chút nữa thằng Trôn đẩy xe "bù ệch" tới.

"Tri" sân bằng phân trâu là một cách quét trán một lóp "hồ" mỏng trên mặt để lúa hột không lọt xuống lỗ nẻ và trộn với bụi dết. Chiếc xe bù ệch dùng dể đẩy đất, bánh bằng gỗ dặc bị bỏ quên trong nhà kho, nay dược lôi ra. Nó chỉ còn cặp gọng và chiếc bánh gỗ. Thằng Trôn lấy cái đít bung cũ đặt lên làm thùng xe rồi hết đầy phân trâu, lẫn rơm nát. Nó kì cạch đẩy trở lên sân và bảo chứng Dành giúp một tay. Thằng Dành lấy chiếc gàu xà nách cũ múc nước mương lên tưới vào đống phân trong lúc thằng Trôn dùng chân đạp. Nước phân trâu màu cỏ úa chảy tràn ra kẽ nan, lan ra mặt đất. Bàn chân nó chưa hề biết đôi guốc, chỉ quen dẫm trên dết khô, đất cày bùn sình gai góc, da chai cứng, đạp lửa không biết nóng, gai đâm không lủng, thì phân trâu và rơm đối với nó mềm mại biết bao. Sáng bữa nào mà nó chẳng dùng chân hết vài ba "trát" phân trâu.

Cứ đạp hết một gàu nước nó lại dòi xe, thằng Dành lại dội nước, nó lại đạp. Phải mất năm sáu xe mới phủ khắp mặt sân. Hai dứa di làm lăng nhăng việc khác rồi trở lại. Mặt sân đã khô, phăng lì và trắng xám. Nó lại trán tiếp lóp thứ hai. Như vậy, sau khi làm xong lúa nhà, mặt s(ln vẩn còn láng tết, hàng xóm sẽ đạp lúa nhờ.

Thằng Dành giúp thằng Tròn nhưng mất lại láo liên nhìn vô nhà bếp. Mùi mắm kho từ trong đó bay ra làm đói bụng điếng.

Thật ra nó mong tới bữa cơm để vô gặp con Dung để hỏi cớ gì hôm qua hứa ra giúp dựng cây sào rồi không ra.

Nó không biết là con Dung bị Ông Nhứt Mẩn "chần" nên hôm nay không đến làm. Ông bảo con gái:

Chớ có rớ cái thằng đó. Tao không có làm suối với thằng cha Bảy Để đâu. Cái trống không nên nết chui biệt dưới chòi dám ló ra ngó mặt ai mà làm suối?

Con Dung không nói đi nói lại Còn bà Nhứt thì có ý không muốn hai bên chửi bới nhau nữa. Lão già Chín cứ nhè vết thương cũ của bà mà móc. Mỗi lần lão chửi là mỗi lần bà Nhứt ê mình với chồng. Ông Nhứt tức giận, ông đánh chó đánh mèo, ông ném cái cưa cùn, ông chửi cái mác lục, ông đá cái mê rổ mà ông đát sai...

ông biết lão Chai thù ông tận xương vì ông từ chối thằng thừng, còn lão Chín thì di đâu cũng nói bô bô cái miệng chuyện xưa tích cũ, rồi kết luận:

"TAD sọ dúm cho thằng Dành nó lấy con Dung rồi nó không có vè bến Tàu được chớ! " Người ta hỏi tại sao, thì ông đáp:

"V con Dung nó ăn cơm cháy hằng ngày! Hà, chết mà ăn cơm cháy là hết về Tàu. Người mình lấy sẩm cũng hết về Tàu luôn". ' ông Nhứ đau lắm, chuyện không ai nhắc tới nữa, bỗng nhiên bị moi ra. Ông Nhứt ân hận vì đã phang cho lão một đòn đau điếng. Nên lão trả lại một vố nặng gấp mười, cũng vì ba cái rượu. Cắn vào ròi thì quên hết. Ông chỉ thấy "cái bị trên lưng người khác, còn cái bị trên lưng chính mình thì không thấy". Đó là triết lý ở đòi Mặt mình thổ táo ê chề Lại mong lấy c...mà rê chân người Đó cũng là tâm lý của những người hở hở là vác chiếu vô làng thưa kiện để mong được mấy vị hương chức xử cho thắng, chằng ngờ bị đối phương kiện ngược lại, rồi mang đầu máu trở về.

ân hận:

"giá đừng thưa nó thì có hơn không?".

Một hôm ông Nhút mắng Dung:

- Mày đùng có giống con gái mẹ mày, nằm ngửa cho người ta đè:

Cái thằng Dành là thứ đồ ngủ chuồng trâu, tao không có cho vô nhà này, "của nó đâu cô bịt vàng mà mày ham?" Con Dung bị dồn vào chân vách buộc phải trả lại:

Con đâu có ham mà ba nói vậy?

Không mê sao ngày nào mày cũng lôi dầu mày tói tìm - Ba đợ con cho ông Cả để trừ nợ lúa, chó con đâu có ham gì ông Nhứt Mẩn khứng lại, chới với, lặng ngắt.

Bữa nay con Dung không đến.làm bếp Bà Hương. Thằng Dành ngẩn ngơ. Nó xách hai gàu nước xối ra ri cuối cùng cho thằng Trớn ròi lại thềm nhà ngồi ngó, môi đây mà mặt sân láng bóng một màu, không còn lỗ nẻ, không còn ổ bụi.

Những bó lúa chở về đặt trên sân sẽ như con gái nhà giàu nằm trên chiếu mới.

Dành à!

- Dạ.- Thằng Dành đáp ngay vì biết đó là tiếng gọi của bà Cả - Mày vô chợ đón thằng Bảo về chút! Nó về tới trong rồi chắc!

Dạ! - Vùa "dạ" xong thằng Dành xuống chuồng trâu lấy áo bà ba cụt tay vừa xỏ vô vùa chạy. Bảo là con trai út của bà Cả.

Bảo đi học trên tỉnh, bãi trường Tết về nhà chơi. Thằng Dành vừa đi vừa chạy lốc thốc trên đường.

Mặt đường khô trắng, nhà cửa ở lẩn khuất trong vườn. Từ dưới ruộng, hương lúa chín theo gió chướng trên miên bay về thơm ngát. Người đi trên đường tấp nập. Đông nhứt là nhà nông gánh lúa về sân. Những chiếc xe trâu bánh gỗ đặc di chuyển chậm chạp trên đường. Tiếng cót két nghe như đờn cò kéo một bản nhạc dài không dứt. Những con trâu rướn cổ kéo, mũi thờ phì phì, miệng rớt dãi, móng nện nặng nề trên mặt đất, trong lúc những chú gà trống, những mụ gà mái dắt cả đàn con chạy theo sau tha hồ mổ lúa rụng, reo mừng như được ăn những bữa cỗ chưa từng thấy.

Thằng Dành đi mút đường đất bước lên lộ đá thì thấy đau chân. Nó nhó là từ hồi nào tới giờ nó chỉ đi chợ có vài sân.

Cho không xa lắm, nhưng không có chuyện gì thì không đi Nó nghe nói dân ở chợ dữ dằn và hay lùa gạt, bán buôn thì nói thách, không thật thà như ở vườn. Nó không thích đi nhưng bà Cả sai thì không cãi được. Nó đi một khoảng lộ đá thì tạt vào đê.

Nó không biết bến xe ó đâu. Nó hỏi một tên chủ tiệm chết mập ú thì tên này cau có làu bàu:

Chỗ lào xe lậu thì ở ló là pếnh xe há!

Thằng Dành thấy xe ngựa chạy lên chạy xuống dốc cầu người ta đứng lúm xúm, có người xách gói ngong ngóng, có kẻ lại di guốc thì đoán đó là bến xe, nên đi ìân tới và đứng xớ ró bên gốc cây.

Trời nắng chang chang, mấy người chỉ nhờ cái bóng cây me còi che cho như cái lọng rách tả tơi.

Bỗng mọi người nghểnh cổ về phía dốc cầu. Có tiếng lạc ngựa khua thanh thao. Rồi một con ngựa Ô bỏ vó kiệu càng lúc càng gần. Một người ngồi chễm chệ trên lưng, đầu đội nón vải rộng vành chỏm nón bóp ba khía, quai nón thòng dưới cằm.

ông Cai Hơn!

Con heo nọc hai chân?

- Thằng già mất nết!

Mỗi người một phách, đám bộ hành xàm xì về người côi ngựa phóng qua trên lộ đá trước mặt họ. Thằng Dành giựt mình.

Nó tự hỏi:

Sao người ta dám nói như vậy đối với một kẻ quen oai nhứt lành mà hương chức hội tề đều móp sát. A ong Cai nổi tiếng như vậy vì ông hay đi săn. Ông không cần phải bắn cò bắn diệc, mà ông săn người đặc biệt là con gái tá điên mà sau này thằng Dành lẫn con Dung đều trở thành nạn nhơn.

Thằng Dành rước cậu Bảo về xong, ra đồng chở lúa tới chl~êu mới về. Công việc đồng áng bận rộn lu bù, bà Cả thiếu người, nên cơm nước xong bà bảo thằng Dành đi kêu con Dung sáng mai tới làm.

Thằng Dành nốc một tô nước mưa giải khát, được lịnh bà Cả thì dông đi một mạch. Nó đang muốn gặp con Dung để hạch hỏi xem tại sao hôm trước hứa ra dựng tiếp cây cù móc mà không ra bờ dừa.

Nó chưa hết bàng hoàng vè người con gái mặc đồ dầm.

Nó ngồi dưới thùng xe ngang vòi anh đánh xe ngựa mà ngượng ngùng vô cùng. Nó tự nghỉ không biết đến bao giờ nó lưới được ngồi trên cái băng xe sang trọng đó, từ chỗ nó ngồi đến đó không bao xa, nhưng chẳng bao giờ nó vòi tới. Nó chưa bao giờ thấy ai đẹp đẽ như vậy. Trong đời nó, nó chi quen nhìn con Dung, con Đèo và mấy đứa con gái trong xóm cùn mần, quần áo thô so, tay lấm chân bùn chớ có ra ri nào trông thấy một cô gái đẹp như tiên vậy đâu. Nó cũng không hề nghĩ mầng trên đời lại có kiểu ăn mặc gì lạ lùng như vậy. Cặp chân lòi hẳn ra ngoài, còn guốc gì mà gót nhọn như mũi dao cắm xuống đất. Lại còn đứng riêng nói chuyện với cậu Bảo giữa chợ ai đi qua đi lại cũng lườm nguýt. Con Dung có bao giờ dám nói với nó đến trọn ba câu đâu. Chỉ hai câu cà hục cà hai là bắt đầu chạy trốn.

Nhà ông Nhứt ở gần mé lộ. Thằng Dành hồi hộp quá. Tuy nó được lịnh bà Cả mà nó vẫn sợ, y như là lén lút. Nó sợ gặp ông Nhứt say rượu. Ông say nhĩeu hơn tỉnh.

Từ hôm hai bên bới xấu nhau, thằng Dành thấy cái vụ của nó vòi con Dung quá mong manh. Và nó càng sợ chạm mặt ông Nhứt. Thằng Dành nghe có mùi phân ngựa trên mặt đường. Nó giựt mình nghĩ, thì ra Cai Hơn đã tới đây và con Dung không đến làm là để cho lão coi mắt? Có lý nào? Con Dung là đứa con gái quê mùa, ổng đâu có thèm ngó tới.

Nó hơi hoang mang nhưng rồi tự tìm lý do giải đáp để được yên ổn...Không đời nào ông Cai mó tới cái đám hèn hạ này.

Thằng Dành đến sân nhà ông Nhứt thì khứng lại. Mớ nan tre và chiếc mác lưới trắng hếu lạnh người nằm bên manh đệm.

Chắc ông Nhứt vùa vô nhà. Nó sợ quá. Nhưng nói vựng linh bà Cả chắc ông Nhứt không dám la. Nó sấn tới vài bước. Nó dừng lại vì nghe có tiếng cãi vã trong nhà. Ông Nhứt quát tháo:

Bà không nghe tôi thì mùa tói ổng lấy ruộng lại, lấy gì làm?

- Thà nghèo cạp đất ăn chớ tôi không chịu chuyện kỳ cục đó Thằng Tùng khạo của ổng đã gia hạn cho mình, con nhỏ không tới ổng sẽ đòi lúa ruộng mùa rồi bà cạo dâu tôi bà trả được không?

Xoảng xoảng!

ông Nhứt ném vô cái gì, rồi tiếng con Dung rú lên:

- Ba đừng đánh má, ba đừng đánh má.

Để ổng làm gì làm! Cho ổng giết tao là cùng.

Tại bà mới ra nông nổi này.

Tại tôi...gì?

- Không tại hả?- Ông Nhứt gầm lên.

Thằng Dành núp trong bụi chuối lắng nghe, không dám bước vô nhà. Ông Nhứt la hét một hồi rồi ra sân. Mắt ông đỏ lừ.

ông đi ba xí ba tú đến bên bụi chuối vừa vén quàn lên thì đụng thằng Dành. Ông lùi lại, trọn mắt:

- Trạng ăn trộm!

Thằng Dành bị phát hiện bất ngò không chạy được, nên đứng chết trân, ú ớ. Ông Nhứt quát:

- Mày đến mò con gái tao giữa ban ngày hả? - Vừa nói ông vừa đưa tay tóm ngực thằng Dành lôi tuốt vô nhà.

Bên trong bà Nhứt và con gái đang khóc lóc, thấy ông Nhứt dắt thằng Dành vào, càng hoảng hốt. Con Dung thì chui tuốt ra sau vườn còn bà Nhứt thì đứng trân trân không biết chuyện gì lạ vậy ông Nhứt buông thằng Dành ra rồi ngồi lên góc ván, sắn chai rượu còn đó, ông róc ra, nốc vài ngụm rồi hất hàm:

Mày đi đâu?

- Dạ...dạ...

- Mày có nói thiệt không?

- Dạ...dạ...

Tao không có gả n~ cho mày đâu? Mày cưới nó ròi mày lấy gì nuôi nó? Mày bỏ đói nó, nó đi ăn mày làm sao?

Thằng Dành đứng chết trân, mồ hôi ra khắp người, vừa sợ vừa căm tức, chăng biết chống trả ra sao. Ông Nhứt cứ đủng đỉnh tu rượu một cách khoái trá. Ông nhìn thằng Dành rồi đi ra sân xách cái mác vót vào. Ông lêu lêu trước mặt thằng Dành:

- Mày hỏi cái lưới mác này này.

Thằng Dành né qua rồi nói:

- Tôi đi lên đây kêu cô Dung xuống làm cho bà Cả.

- Kêu gì, mấy đừng có đặt chuyện.

Nhà không có người làm nên bà Cả biểu tôi lên kêu cô Dung xuống giúp chớ tôi đâu có đặt chuyện gì!- Thằng Dành đã hết sợ, cứng cỏi trả lời.

- Thiếu gì người làm mướn mà bả cứ kêu con Dung.

- Tôi không biết. Bả biểu tôi đi thì tôi đi. Ông không cho cô ấy đi thì tôi vè.

Nói xong thằng Dành quay đi.

Ông Nhút quát:

Khoan đã!

Thằng Dành đứng lại quắc mắt ngó lão già. Thử coi ổng àm gì cho biết. Ông Nhứt hỏi giọng gần bình thường:

- Mày liệu mày có thương nó thiệt không?

Thằng Dành lựng khứng không có sẵn lời đáp già đã dồi thái độ nên nó đứng im.

- Mày về mày biểu tượng tía mày đến đây nói chuyện với tao.

Thằng Dành nghe lùng bùng hai lỗ tai. Người nó nhẹ nhõm như bông, óc nó như đặc lại đen thui không còn suy nghĩ gì được nữa. Nó tù từ ra cửa, chân bước gập ghềnh không hiểu mặt đường long chong hay chân nó run rẩy. Nó không hiểu lão già có say rượu không?

Bà Nhút bước ra ngồi trên góc ván, chò cho thằng Dành di khỏi sân, bà bảo:

- Tôi đã nói vòi ông tù lâu rồi, người ta nói chuyện đàng hoàng với mình, mình lại chửi bới người ta. Cho nên bây giờ mới ra nông nổi này.

Bà để đó tôi lo.

- Lo gì kịp nữa mà lo.

- Sao không.

Ông Nhứt giải thích ý dình của ông cho bà nghe.

Tôi biết chữ nghèo đem tới mọi điêu dở tệ. Thiếu lúa ruộng Cai Hơn nên nó đòi bắt con gái mình trù chớ gì. Đầu dây mối nhợ cũng do thằng Từng khạo Sít.

Nó vùa coi ruộng vừa đánh xe ngựa cho Cai Hơn. Nó là anh của Bảy Trừ. Hai anh em ruột nhưng tâm tánh khác nhau và thờ hai chủ khác nhau. Do đạo đức của ông Hội mà Bảy Trừ quản điên đàng hoàng. Còn Cai Hơn xảo quyệt nên tên từng khạo cũng láu cá Chủ nào tớ nấy.

- Sao ông biết rõ vậy?

- Chuyện nào tôi lại không biết. Tôi đoán trước có sự này từ lâu rồi.

Sao ông không nói cho tôi biết?

- Nói đế bà la bài hải lên om sòm chớ được cái gì?

Vừa rồi Từng Sít đến đòi lúa ruộng. Ông Nhứt xin hẹn để mùa tới đong đú. Sáu Sít thấy con Dung bưng nước ra thì mắt nháy lia. Sáu Sít uống nước rồi nói:

"Vôi ai chớ với chú Nhứt thì ông Cai sẽ không làm khó dễ gì đâu..." Hắn nói vậy tức là có chuyện rồi. Hắn là tên chó săn răm khắp nhà tá điền mà. Vợ ai coi kha khá, con gái nhà nào mới lớn lên hắn cũng tìm cách gài bẫy để bắt đem về dâng cho Cai Hơn.

Cai Hơn là tên già không bó, nhỏ không tha, cho nên trọng dụng Sít Ông Nhứt nói:

Tôi không ngán nó đâu!

- Nó nào? ' Nó nào cũng được hết. Tôi có đủ cách chơi. Nhà giàu sợ nhà nghèo chớ nhà nghèo đâu có sợ nhà giàu.

Mãn đời ông chỉ nói ngược.

- Tôi nói vậy mà ngược à?

- Xuôi với ai mà xuôi?

- Tôi nói cho bà nghe. Thằng nhà giàu có của muôn của vạn, vợ năm vợ ba, nó muốn sống để hưởng, nên nó sợ chết. Chớ thằng nghèo cô cái mẻ cái Ơ với tấm đệm rách, hưởng cái gì mà sợ.

Bà cứ tin tôi đi. Tôi bảo thằng Sít một câu là Cai Hơn co vòi ngay.

- Bảo câu gì?

Câu gì đề rồi bà coi mà!

- Ông định làm gì mà bảo thằng Dành kêu Bảy Để tới?

Tôi có chuyện nói!

- Nó không tới, mình muối mặt..

Nhứt định nó sẽ tới.

- Xí, ông chỉ nói miệng 'tài.

- Để rồi bà coi! Bảy Để sẽ tới với trầu rượu đủ lễ nói chuyện với tôi.

- Ông chửi ông già vợ nó như vậy, nó vác mặt tới à?

- ăn thua gì. Hồi năm ông Cai Tập với Huyện Ngãi giành đất của nhau, mướn du côn chém lộn để thị Oai đã đời rồi cuối cùng lại làm suối với nhau ai mà không biết. Đám cưới lớn nhứt vùng này, bò heo vật ngã cho dân nhậu hả hê.

Ông Nhứt tiếp:

- Ăn thua là hai đứa nó, không phải tôi với Bảy Để. Suối gia thuận thảo, một năm gặp một ìân là quí lắm rồi.

- Từng Sít nó đã mở hơi như vậy, ông lại bảo Bảy Để đến nói chuyện rồi ông Cai Hơn ồng để yên cho mình à?

- Thói đời hễ đạp gai thì lấy gai mà lể. Ngộ biến phải tùng quân. M nh gả con Dung cho thằng Dành. Thằng Dành đang ở cho ông Cả, ổng thuộc cánh Hội đồng 'Nhơn. Ông hội đồng là người oai quen và đạo đức nhứt ở đây, còn Cai Hơn sánh sao dược với ông Hội. M nh dựa vào ông Cả, Cai Hơn không dám dụng. Bà hiếu chưa?

Thấy chồng nói lang bang, bà Nhứt chân lại.

- Nhưng mình dựa người ta, người ta có cho mình dựa hay không?

- Mình dựa vào người ta, người ta cũng cần mình chớ.

Cần cái gì?

- Cần cái muống vùa đụng với chén kiểu.

Muống vùa nào đụng với chén kiều nào?

Bà hỏi tới nơi! Bà cứ lo cái nồi com của bà đi, còn vụ này để tôi ông Nhứt Mẫn uống rượu một cách tỉnh táo hơn bao giờ hết. Ông vừa uống rượu vừa ngẫm nghĩ chớ không uống suông như mọi khi.

Bây giờ ông Nhứt hơi ân hận. Gây chuyện với hàng xóm là điêu không tốt. Lại nữa biết đâu con Dung đã có gì với thằng Dành.

Nếu nó lô ìâm mà thằng kia bỏ thì chăng khác chi mình hại con mình. Thói đời hễ gái trai đã dính ăn dính thua với nhau rồi, dù gì bên gái cũng chịu thiệt.

ông Nhứt uống rượu một mình nhưng ông thấy ông hoạt bát lắm. Những luồng ý nghĩ đan qua đát lại như những chiếc nan trên một cái rổ. Bữa nay bà Nhứt không ghét cái mặt ông già say rượu như mọi ngày. Bà đi lục lạo mấy ổ gà ổ vịt.

Bà ra sau nhà múc một viêm nước. Rồi đem hết mấy ồ trứng ra ri lượt thả vào. Trứng nào nổi thì bà vớt ra, lau chùi sắp lại ồ, trứng nào chìm, thì bà đem đi luộc. Mấy trận sa mưa giông vừa qua, tròi sấm sét dữ quá, trứng gà trứng vịt đứt ngòi nên bị ung bộn bàng. Luộc xong bà đem lên cho ông Nhứt.

Bà kêu con Dung đi cắt mấy ngọn rau om, rau răm, nhưng không nghe nó trả lời.

Bà chạy ra sau vườn tìm khắp nơi cũng không ngó thấy.

Bà chạy vào, hớt hải, quát chồng:

- Con nhỏ di đâu rồi?

- Tôi có giữ nó sao mà bà hỏi?

Ông làm già, nó bỏ nhà nó đi thì mang khốn.

- Con gái đâu có lớn gan như vậy.

- Nó đi với người ta.

Bà chi nói gô. Người ta nào?

- Ừ, để rồi ông coi. Nó có bề gì ông biết tôi.

- H, hì, tôi biết bà mấy chục năm rồi. Nãy giờ nó đứng núp sau bếp nghe hết. Hồi tôi bảo thằng Dành về kêu tía nó thì con nhỏ đang lấp ló sau gốc cột.

Ong Nhứt vừa đập hột vịt vô cạnh chiếc mâm gỗ vừa lè nhè. Chừng nào tôi bắt bí kìa nó mới bị thằng kia rủ rê. Chớ bây giờ lôi đã mở ngãng như vậy rồi, nó còn đi đâu nữa.

Bà Nhứt nghe ra có lý nên đi cắt rau hái ớt. Chẳng dè con Dung đã đang ngồi rửa rau ở sàn nước.

- Mày di đâu nãy giờ?- Bà Nhứt nửa mừng nửa giận.

- Con đâu có đi đâu.

- Mày đừng có dại dột nghe lời ai nghe không con!

Con Dung đem rau vô nhà để lên dĩa, xắt khế xếp rất đẹp ròi đem ra cho bà Nhứt. Ông Nhứt hỏi:

- Ba định gả con cho thằng Dành, con ưng không?

Con Dung kêu lên:

- Ba nói kỳ quá hà! Con hổng chịu đâu!- rồi đâm đầu chạy thằng ra sau vườn.

Bà Nhứt ngẩn ngơ ngó theo. Rồi quay lại ông Nhứt:

- Ông thấy chưa?

- Thấy cái gì?

- Còn cái gì nữa?

Ông Nhứt cười khè khè, cầm cái chai không giơ lên.

- Trúng vịt ung thúi quá. Rượu lạt uống không vô. Bà mò trong vách coi còn chai gốc nào không?

Ơ? đó mà gốc với ngọn. Nó không chịu thằng Dành. Ông hồi vụ Bảy Để đi. Kẻo người ta dện lại lỡ dở, trống đánh xuôi kèn thổi ngược.

- Không có ngược dâu. Bà đi lấy chai rượu đi rồi tôi nói cho bà nghe.

Bà Nhứt đi vô buồng rồi trở ra với chai rượu trong tay giơ lên:

- Hết chai này thì thôi nghe.

Thôi cũng được mà nữa cũng chằng sao. Tôn Tẩn không có thua ai, chỉ thua có bà Chung Vô Diệm.

Lại lèm bèm ròi.

- Chục! Bà sao cứ cần nhẫn cửi chửi hoài. Mấy chục năm nay rồi! Bà cũng chưa khôn lên chút nào cho tôi nhờ! - Ông Nhứt róc rượu mới ra ly, nhấp một ngụm rồi nhìn thằng bà Nhứt mà cất giọng:

- Tôi hỏi bà một câu nghe.

Hỏi loanh quanh cũng không khỏi cái chai nước nếp.

Ông Nhứt trợn mắt:

Hồi bà ưng tôi, bà có nói bà ưng không?

Xí lãng nhách, vậy cũng hỏi!

- Vậy không hỏi thì hỏi cái giống gì? Con gái lớn lên, có trống con trai ve vãn mà nó không nói gì, nó cũng không lánh mặt là nó chịu chớ nó không khi nào nói là nó chịu. Ngược lại nó còn dãy nảy.

- Ông cứ nói theo bụng ông.

- Thì tôi bỏ vòi với bà cũng vậy. Lần nào tôi tò tí bà, bà cũng nói "đừng nói bậy bạ, tui hổng thèm nghe" Nói hồng thèm nghe mà cứ đứng lại nghe. Khi đi thì còn ngoái cố dòm.

Ai dòm cái bản mặt của ông!

- Không dòm mà vè nằm chiêm bao! Hé hé...mà bây giờ có cả chục đủ đầu con trai con gái.

Có tiếng chó sủa ờ ngoài ngỏ. Ông Nhứt niễng đầu nhìn ra. Ông che tay ngang mày, nhưng chất cay làm mắt ông mờ, Ông không thấy rõ ai. Bà Nhứt nói:

Ong Bảy Trừ kìa!- rồi thụt ra sau bếp.

Có anh Nhứt ở nhà không?

- Anh Bảy vô đây. Tôi đang khiển một chục cái hột vịt ung, duỗi quá anh Bảy. Vô đây làm tiếp coi.

Bảy Trữ áo dắt vai xởn xa di vào, giơ chai rượu lên:

Tôi có thứ "rừng' đúng chữ này trị nó mới nổi!

Vậy là ông Nhứt có tri âm. Hai người mở dầu thật là tương đắc Không để Nhứt Mẫn róc rượu nhà, Bảy Trữ mòi rượu mình.

Uống được nửa chai, Bảy Trữ nói:

Anh có thiếu ruộng, lôi có chỗ cho anh.

- Ở đâu?

Ông Hội có một số ruộng ở Làng Mới. Đất tốt lắm.

Những nguội mướn lại đi qua Cù lao Dài làm ăn nên xin trả ruộng lại cho ông Hội.

- Lúa ruộng thế nào?

- Ba gia. một công.

- Thì cũng như ông Cai Hơn thôi. Nhon thì cũng như Hơn, khác gì dâu?

- Khác chớ!

- Khác gì?

- Để lôi nói anh nghe! Cai Hơn là chủ điền "manh" chớ đâu phải đất cò bay thẳng cánh như ông Hội cho nên thằng chả ke ré cắc rắc tù đồng xu tù hột lúa. Ai giấu lúa ai cất tiền ở đâu ông cũng biết. Còn ông Hội là người giàu tù trong trứng giàu ra, ổng đâu có thèm bòn mót của tá điền. Con cái của ổng không ngồi ghe đi thâu lúa ruộng. Người nào người nấy đều có vợ giàu nứt vách đổ đố, cần gì phải có lúa ruộng mói sống. Anh hiếu không?

Ba gia. một công đó là nói chơi chớ ông Hội ổng đâu có đếm mà biết. Có lẽ ông cũng không biết ổng có bao nhiêu lúa ruộng nữa mà! Tôi muốn thâu bao nhiêu tôi thâu. Được bao nhiêu hay bấy nhiêu, ổng đâu có hỏi. Nếu tôi cho anh làm không, ổng cũng không hay mà.

- À, vậy hả?

Tôi nói gian không phải con người ta, người nào thất mùa tôi về tâu với ổng. Ổng bảo cho vay để người ta có lúa ăn mà làm mùa tói chớ không lấy ruộng lại nhu mấy chủ đl~ên manh đâu.

Nhứt Mẫn nghe mê man cứ gật đầu lia lịa.

- Vậy mà lâu nay tôi trang chủ điền nào cũng vậy, nên tôi không định di tìm ruộng khác.

- Anh tính làm nồi bao nhiêu công?

Anh có bao nhiêu để tôi làm hết.

- Úy tròi đất? Anh làm hết ba mẫu không?

Ba mẫu thì hơi nhiêu. Vậy anh cho tôi lãnh hai mẫu thôi.

- Ờ được Tôi xin trà rượu cảm ơn anh.

- Mốc xì! Tôi là thứ cứt cọp, dựa oai cọp đế giúp đỡ chỗ chằng phải để bóp nặn bà con đâu. Anh cứ lo sửa soạn đi, mùa này coi bộ thuận mưa thuận gió, bắt đầu sớm sớm cho lợi.

- Chắc tôi phải vô cất chòi trong Làng Mới.

- Ù, gia đình phải chia hai, ở ngoài này một nửa, ở trong chòi một nửa. Đi đi vè về.

Nhứt Mẫn chắt lưới:

- Đây rồi tôi gả con nhỏ, mất hết một tay.

- Gã bắl rể, ủa! Anh lo dữ hông?

Không biết người ta có chịu không anh Bảy?

Bảy Trừ xua tay:

- Chỗ nào chớ Bảy Dể thì dư chịu. Tù ngày y đụng Ba Mùi tói giờ thằng Dành đâu có về nhà. Nó đi theo anh, y càng rảnh nợ.

Hai người lại uống thêm cho tới tối mịt. Bảy Trừ đốt đuốc ra về. Nhứt Mẩn ngồi nhìn theo. Bóng đêm xé toạc ra với làn đuốc đỏ rực.