uyên qua những thân cây chằng chịt, họ đi tới một khoảng đất hình lòng chảo tạo thành phần trên của thung lũng nhỏ. Robert Jordan đoán chừng trại hẳn nằm ở sau vách đá dựng lên trước mặt họ, trong rừng cây.

Quả thật, trại ở đó. Một cái trại lý tưởng mà người ta chỉ có nhận ra nó khi đến gần và - người ta thừa hiểu điều đó - phi cơ không nhìn thấy được. Nhìn từ trên, người ta không thấy gì. Nó được giấu kín như cái hang gấu. Nhưng nó lại được phòng thủ kỹ càng hơn bao giờ. Robert Jordan ngắm nhìn nó chăm chú trong khi chân vẫn leo dốc.

Có một cái hang lớn trong vách núi đá, và bên cửa ra vào, một người đàn ông đang ngồi dựa lưng vào tảng đá, chân duỗi thẳng trên mặt đất, khẩu các bin của hắn dựng bên thành đá.

Hắn đang cầm dao chuốt một cây gậy. Hắn ngước mắt nhìn bọn họ tiến đến gần đoạn tiếp tục công việc.

- Hola - Người đàn ông đang ngồi nói - Ai đến đó?

- Lão già và một người đặt cốt mìn. - Pablo nói vừa đặt cái ba lô xuống bên cửa hang, Anselmo cũng trút gánh nặng xuống, Robert Jordan tháo khẩu súng ra khỏi vai và dựng vào tảng đá.

- Đừng để cái đó gần hang quá. - Người đàn ông đang ngồi nói, hắn có đôi mắt xanh trên khuôn mặt của người dân du mục, u tối, uể oải và đẹp, khuôn mặt màu da ám khói. Có lửa ở phía trong kia.

- Đồng chí hãy đứng dậy mà đỡ lấy - Pablo nói - Đặt nó gần thân cây kia kìa.

Tên du mục không nhúc nhích, nhưng nói một tiếng gì đó mà người ta không thể hiểu nổi, đoạn: “Để nó chỗ kia, hãy nổ tung với nó - Hắn uể oải nói - Cái đó giúp đồng chí khỏi bịnh”.

- Đồng chí làm gì đó? - Robert Jordan vừa hỏi tên du mục vừa ngồi xuống bên hắn. Người này đưa cho chàng xem công việc của hắn: một cái bẫy có hình con số bốn, và hắn đang chuốt thanh ngang.

- Để bẫy chồn - Hắn nói - Đồng chí nhìn cây đòn này. Nó không tha đâu. Nó làm chúng dập thận luôn. - Hắn mỉm cười với Robert Jordan - Như thế này đây, đồng chí thấy không?

Hắn làm trượt cái khung cho thấy cái đòn sập xuống, đoạn lắc đầu rút hai bàn tay về trước ngực vừa dang hai cánh tay co lại để giả hình con chồn bị gãy lưng.

- Rất là thực tiễn. - Hắn giải thích.

- Hắn bẫy thỏ. - Anselmo nói - Hắn là dân du mục. Cho nên khi hắn bẫy được thỏ, hắn nói chồn. Nếu hắn bẫy được một con chồn thì hắn sẽ nói đó là một con voi.

- Và nếu tôi bẫy được một con voi thì sao? - Tên du mục hỏi vừa khoe một lần nữa hai hàm răng trắng vừa liếc mắt nhìn Robert Jordan.

- Đồng chí sẽ nói đó là một chiếc thiết giáp. - Anselmo nói.

- Nếu được một chiếc thiết giáp thì sao? - Tên du mục nói - Đồng chí sẽ thấy cái đó. Tôi sẽ bày một chiếc. Đồng chí sẽ gọi sao tùy ý đồng chí muốn.

- Dân du mục nói nhiều và không giết chóc ai cả. - Anselmo nói.

Tên du mục vừa nhìn Robert Jordan vừa chớp mắt và tiếp tục chuốt cái thanh ngang của hắn.

Pablo đã biến mất trong hang để tìm đồ ăn, Robert Jordan đoán thế! Chàng ngồi dưới đất cạnh tên du mục, chàng cảm thấy trên đôi chân duỗi thẳng của mình hơi ấm mặt trời chiều chiếu xuyên qua những ngọn cây. Bây giờ thì mùi nấu nướng xông lên từ trong hang: mùi dầu mỡ, mùi hành tỏi và thịt nướng. Chàng cảm thấy dạ dày thắt lại vì đói.

- Một chiếc thiết giáp - Chàng nói với tên du mục - Bẫy được nó không đến đỗi khó khăn gì.

- Với thứ đó hả? - Tên du mục chỉ vào hai cái ba lô.

- Phải - Robert Jordan trả lời - Tôi sẽ chỉ cho đồng chí. Ta sửa soạn một cái bẫy, không khó khăn gì lắm.

- Hai chúng mình hả?

- Ừ - Robert Jordan nói - Tại sao không?

- Ê! - Tên du mục nói với Anselmo - Đồng chí dặt hai cái bọc kia vào chỗ kín đáo được không? Quý lắm đó.

Anselmo càu nhàu: “Tôi đi kiếm rượu uống đây”, lão nói với Robert Jordan. Robert Jordan đứng dậy xách cái ba lô nơi cửa hang và đặt chúng nằm tựa vào hai bên một thân cây. Chàng biết chúng đựng gì ở bên trong và không muốn thấy người ta đụng chạm với chúng.

- Mang cho tôi một tách coi. - Tên du mục nói.

- Có rượu à? - Robert Jordan hỏi vừa ngồi xuống gần tên du mục.

- Rượu hả? Có cả một vò. Dù sao thì cũng được nửa vò.

- Và có gì ăn đây?

- Đủ mọi thứ, anh bạn ạ - Tên du mục nói - Người ta ăn uống như tướng tá.

- Và dân du mục làm gì trong chiến tranh? - Robert Jordan hỏi hắn.

- Họ tiếp tục làm dân du mục.

- Một cái nghề tốt đẹp.

- Nhất, - Tên du mục bảo - người ta gọi đồng chí là gì?

- Robert. Còn đồng chí?

- Rafael. Và chuyện xe thiết giáp, nói đứng đắn đó chớ hả?

- Chắc chắn rồi. Tại sao không?

Anselmo xuất hiện nơi cửa hang, lão ôm một cái hũ đá đầy rượu chát, mấy ngón tay của lão luồn trong quai của ba cái tách. “Nhìn xem - Lão nói - Họ có tách và đủ cả”. Pablo bước ra ngoài theo sau lão.

- Sắp đến giờ ăn tới nơi rồi - Hắn nói - Đồng chí có thuốc lá không?

Robert Jordan bước đến những cái ba lô, mở ra một cái, mò mẫm một cái túi bên trong và lấy ra những cái hộp dẹp đựng thuốc lá Nga mà chàng kiếm được ở tổng hành dinh của Golz. Chàng dùng móng ngón tay trỏ vạch quanh một cái hộp, mở nắp, đưa hộp thuốc về phía Pablo. Pablo lấy ra sáu điếu, giữ lấy chúng trong lòng bàn tay, rồi cầm lấy một điếu đưa lên nhìn cho rõ. Đó là điếu thuốc dài, nhỏ ở đầu có mang một cái ống bằng giấy cứng.

- Nhiều không khí và ít thuốc - Hắn nói - Tôi biết chúng mà. Anh chàng có cái tên quái dị hút loại thuốc này.

- Kachkine. - Robert Jordan nói. Chàng tặng thuốc hút cho tên du mục và cho Anselmo, họ lấy mỗi người một điếu.

- Lấy thêm đi. - Chàng nói. Họ lấy mỗi người một điếu. Chàng cho mỗi người thêm một điếu; họ hạ thấp bàn tay cầm thuốc hai lần, như người ta chào bằng gươm, để cám ơn chàng.

- Phải - Pablo nói - Một cái tên quái dị.

- Rượu đây rồi. - Anselmo lấy ra một cái tách mà lão đã nhúng sâu vào hũ rượu và đưa cho Robert Jordan, đoạn lặp lại động tác đó để múc rượu cho tên du mục và cho chính lão.

- Bộ không có rượu cho tôi à? - Pablo hỏi. Bọn họ ngồi chung bên nhau cạnh cửa hang.

Anselmo trao cái tách của lão cho hắn và đi vào trong hang tìm cái khác. Khi trở ra, lão cúi xuống hũ rượu và múc rượu đầy tách, sau đó mọi nguồi cùng nhậu. Rượu có mùi vị thơm ngon. Một dư vị cay gắt đến từ vò đựng rượu, nhưng người ta cảm thấy nó dễ chịu hơn và nghe mát dịu nhẹ nhàng nơi đầu lưỡi.

Robert Jordan uống chậm rãi, chàng nghe hơi nóng của nó từ từ xâm nhập vào cơn mệt của chàng.

- Sắp đến giờ ăn rồi đây - Pablo nói - Và anh chàng lạ mặt có cái tên quái dị kia, hắn chết bằng cách nào kìa?

- Hắn bị bắt và hắn tự sát.

- Chuyện xảy ra cách nào?

- Hắn bị thương và hắn không muốn bị bắt làm tù binh.

- Chuyện đó xảy ra làm sao?

- Tôi không biết. - Chàng nói dối. Chàng thừa biết chuyện xảy ra cách nào, và chàng đồng thời cảm thấy đề tài câu chuyện này hẳn không thích hợp ở đây.

- Hắn bảo, tụi tôi hứa phải giết hắn nếu hắn bị thương trong vụ xe lửa và nếu hắn không thoát được. - Pablo nói - Hắn nói bằng một giọng quái lạ.

Robert nghĩ chắc ngay trong lúc đó hắn đã bị dao động rồi. Tội nghiệp cho Kachkine.

- Hắn có thành kiến chống lại ý tưởng tự sát - Pablo nói - Hắn nói với tôi, hắn cũng rất sợ bị tra tấn.

- Hắn cũng nói thế à? - Robert Jordan hỏi.

- Phải - Tên du mục nói - Hắn đã nói như vậy với tất cả bọn này mà.

- Trong trận đánh xe lửa à? Đồng chí cũng ở đó à?

- Ừ. Mọi người đều dự trận đó.

- Hắn có một giọng nói quái lạ - Pablo nói - Nhưng hắn thật can đảm.

Tội nghiệp Kachkine, Robert Jordan nghĩ, ở đây hẳn là hắn phải làm hỏng việc nhiều hơn là được. Đáng tiếc là mình không biết hắn có chứng sợ hãi từ lâu. Lẽ ra người ta phải cho hắn ra khỏi đó. Những người thực hiện công việc này không nên nói như thế. Đó không là một cách nói. Ngay khi họ hoàn tất sứ mạng, họ làm hỏng nhiều hơn là được việc với những ý nghĩ kia trong đầu.

- Hắn trông hơi lạ lùng - Robert Jordan nói - Tôi nghĩ hắn hơi khùng.

- Nhưng hắn rất rành về những vụ nổ - Tên du mục nói - Về chuyện đó, hắn rất gan dạ.

- Nhưng mà lại khùng - Robert Jordan nói - Để làm công việc đó, người ta phải có đầu óc và đầu óc phải thật lanh. Hắn không bao giờ nên nói vậy.

- Còn đồng chí? - Pablo nói - Nếu đồng chí bị thương trong vụ như vụ cây cầu này, đồng chí có muốn người ta để đồng chí ở lại không?

- Đồng chí nghe đây này - Robert Jordan nói, và cúi xuống múc đầy một tách rượu mới - Nếu bao giờ tôi có việc phải nhờ một người, tôi nhờ hắn khi cơ hội xảy đến.

- Tốt - Tên du mục tán thành - Phải nói vậy mới được. Này, người ta mang thức ăn cho bọn mình rồi kìa.

- Anh đã ăn rồi hả? - Pablo nói.

- Nhưng tôi có thể ăn được hai lần nữa - Tên du mục nói - Nhìn coi ai tới kìa.

Người con gái cúi đầu bước ra khỏi hang, nàng bưng một cái mâm lớn bằng sắt, Robert Jordan trông thấy khuôn mặt bí ẩn của nàng và chàng nhận ra ngay dáng vẻ kỳ lạ của nàng. Nàng mỉm cười và nói: “Chào đồng chí”. “Salud”, Robert Jordan đáp lại và chàng nén giữ để khỏi nhìn thẳng vào mặt cô gái, tuy nhiên đôi mắt chàng vẫn không lảng tránh đi. Nàng đặt chiếc mâm sắt trước mặt chàng và chàng để ý hai bàn tay đẹp có nước da nâu ngọt của nàng. Bây giờ thì nàng nhìn thẳng vào mặt chàng và mỉm cười. Răng nàng trắng trên khuôn mặt nâu dòn, nước da và mặt nàng cùng một màu nâu tươi rực rỡ. Nàng có đôi gò má cao, đôi mắt linh động vui tươi, và một cái miệng sắc nét với đôi môi đầy đặn. Tóc nàng có một màu vang đã ngã sang nâu của cánh đồng lúa rực mặt trời, nhưng chúng lại được cắt ngắn đi khiến người ta nghĩ tới bộ lông của con hải ly. Nàng mỉm cười đưa mắt nhìn Robert Jordan, đặt bàn tay lên đầu ép mái tóc nằm rạp xuống để lại sẽ dựng lên trở lại sau đó. Nàng có một khuôn mặt xinh xắn, Robert Jordan nghĩ thầm. Nàng sẽ đẹp nếu người ta không cắt ngắn tóc nàng đi.

- Tôi chải tóc như thế đó - Nàng nói với Robert Jordan và nàng cười - Anh ăn đi chớ đừng mãi nhìn tôi như thế. Đây là kiểu ở Valladolid đấy. Bây giờ thì chúng đã mọc lại rồi.

Nàng ngồi đối diện với chàng và nhìn chàng. Chàng cũng nhìn nàng, nàng mỉm cười và hai bàn tay khoanh trên gối. Đôi chân thon dài và thanh tú của nàng hiện ra ở ngoài hai ống quần đàn ông trong khi nàng ngồi như thế, hai bàn tay khoanh ngang trên gối, và chàng trông thấy hình thể hai cái vú nhỏ nhắn của nàng nâng lên sau lần áo xám. Mỗi lần nhìn nàng, Robert Jordan cảm thấy như có một vật gì chận ngang cổ họng mình.

- Không có dĩa - Anselmo nói - Đồng chí cầm dao đi.

Người con gái đặt bốn cái nĩa trên rìa mâm. Họ ăn ngay trong mâm, không ai nói với ai, theo tục lệ người Tây Ban Nha. Thỏ nấu rượu chát với củ hành, ớt và đậu. Thức ăn được nấu kỹ, thịt chín rục rời hẳn khỏi xương, và nước sốt ngon tuyệt. Robert Jordan uống thêm một tách rượu trong bữa ăn. Những người khác thì nhìn vào thức ăn của họ trong lúc ăn. Robert Jordan dùng mẩu bánh mì quệt vào mớ nước sốt sau cùng trước mặt chàng, chất xương thỏ thành đống ở một nơi, đoạn quệt nước sất ở chỗ của những khúc xương, chàng dùng mẩu bánh mì chùi chiếc nĩa, chùi con dao, đoạn xếp nó lại và cho bánh mì vào miệng. Chàng cúi xuống múc đầy tách rượu. Người con gái vẫn nhìn chàng không chớp mắt.

Robert Jordan uống vơi nửa tách rượu nhưng khi chàng nhìn cô gái thì vẫn có cái gì chận ngang cổ họng chàng.

- Cô tên gì? - Chàng hỏi nàng.

Nghe tiếng chàng nói, Pablo trố mắt nhìn chàng.

Đoạn hắn dứng dậy đi chỗ khác.

- Maria. Còn anh?

- Roberto. Cô ở trên núi lâu rồi hả?

- Ba tháng.

- Ba tháng à? - Chàng nhìn mái tóc dầy và ngắn nằm rạp dưới bàn tay của cô gái đang lướt lên trên - lúc này nó trở nên ngượng nghịu - rồi lại dựng đứng lên như một cánh đồng lúa trên một ngọn đồi đang khi có gió.

- Người ta cạo trọc tôi đó - Nàng nói - Người ta vẫn thường cạo đầu ở khám Valladodid. Phải ba tháng tóc mới ra được như thế này. Tôi đang đi trên xe lửa. Người ta đưa tôi về miền Nam. Nhiều tù nhân bị bắt lại sau trận đánh, nhưng tôi, tôi trốn thoát được với những người này.

- Tôi thấy cô ta trốn trong những tảng đá - Tên du mục nói - Đó là lúc bọn này đang sửa soạn lên đường. Cô ta xấu thậm tệ. Bon này mang cô ta theo nhưng nhiều lúc tôi tưởng phải bỏ cô ta lại rồi đó.

- Và người cùng đi với họ trên chuyến xe lửa - Maria hỏi - Người đàn ông tóc vàng, người lạ mặt, hắn ở đâu?

- Chết rồi - Robert Jordan nói - Vào tháng Tư.

- Tháng Tư à? Vụ đánh xe lửa xảy ra vào tháng Tư à?

- Phải rồi. - Robert Jordan nói - Hắn chết mười ngày sau trận xe lửa.

- Tội nghiệp hắn - Nàng nói - Hắn ta thật can đảm. Và anh cũng làm một công việc ấy à?

- Phải.

- Anh cũng đánh xe lửa à?

- Phải, ba trận.

- Ở đây à?

- Ở Estramadure - Chàng nói - Tôi ở Estramadure trước khi tới đây. Có nhiều việc làm ở Estramadure, ở đó chúng tôi có nhiều người để công tác.

- Và tại sao bây giờ anh lại tới những ngọn núi này?

- Tôi thay chỗ cho người đàn ông tóc vàng kia. Lại nữa, tôi đã từng biết vùng này trước khi phong trào được phát động.

- Anh biết rõ nơi này không?

- Không rõ lắm, nhưng tôi học rất nhanh. Tôi có một tấm bản đồ và một người hướng dẫn giỏi.

- Lão già - Nàng vừa nói vừa ngẩng đầu nhìn lên - Lão già giỏi lắm.

- Cám ơn. - Anselmo nói, và Robert Jordan bỗng nhận ra là không chỉ có mình chàng với người con gái, và chàng cũng nhận ra rằng chàng đã bứt rứt khi nhìn nàng, đến nỗi chàng không ngăn cản được giọng nói chàng đổi khác đi vì chuyện đó. Chàng đang vi phạm quy luật thứ hai trong hai quy luật mà người ta cần phải áp dụng nếu muốn hòa hợp với người Tây Ban Nha: tặng thuốc cho đàn ông và không để tâm tới đàn bà. Và chàng chợt nhận ra rằng đối với chàng, việc đó cũng vậy thôi. Chàng đã từng phớt lờ đi nhiều điều, tại sao chàng lại lo ngại tới điều đó?

- Cô có một khuôn mặt tuyệt đẹp - Chàng nói với Maria - Tôi tiếc rẻ đã không có dịp trông thấy cô trước khi người ta cắt tóc cô.

- Chúng sẽ mọc ra mà - Nàng nói - Trong sáu tháng chúng sẽ khá dài.

- Phải trông thấy cô ta lúc bọn này mang cô ta ra khỏi xe lửa. Cô ta xấu trông đến sốt ruột.

- Cô là vợ của ai? - Robert Jordan hỏi, bấy giờ chàng cố lấy lại bình tĩnh - Của Pablo à?

Nàng nhìn chàng và phá lên cười, đoạn vỗ vào đầu gối chàng:

- Vợ của Pablo à?

- Cô đã gặp Pablo chưa?

- Vậy thì của Rafael. Tôi đã gặp Rafael rồi.

- Không của ai hết - Tên du mục nói - Đó là một người con gái kỳ lạ. Nàng không thuộc một người nào. Nhưng lại khéo nghề nấu nướng.

- Thật là không của ai đó chớ? - Robert Jordan lại nhìn nàng hỏi.

- Không của ai hết. Không của một người nào hết. Dù để vui đùa hay nói một cách đứng đắn. Cũng không phải của anh nữa.

- Không à? - Robert Jordan nói, và chàng cảm thấy cái gì đó lại phồng lên trong cuống họng chàng - Tôi không có thì giờ để bận tâm tới một người đàn bà. Đúng như vậy đó...

- Mười lăm phút cũng không được à? - Tên du mục hỏi giọng đùa bỡn - Không cả trong một khắc đồng hồ nữa à?

Robert Jordan không đáp. Chàng nhìn Maria và nghe cổ họng nghẹn ngào đến không nói được gì.

Maria nhìn chàng cười, đoạn nàng chợt đỏ mặt cả thẹn và lại tiếp tục nhìn chàng.

- Cô đỏ mặt rồi kìa - Robert Jordan nói với nàng - Cô thường đỏ mặt lắm hả?

- Không bao giờ.

- Bây giờ cô đỏ mặt đó.

- Vậy thì để tôi trở vào trong hang vậy.

- Ở lại đây, Maria.

- Không - Nàng nói, sắc mặt nghiêm lại - Tôi trở vào trong hang đây.

Nàng bưng lên cái mâm mà bọn họ đã ăn xong và nhặt lên bốn cái nĩa. Cử chỉ của nàng ngượng nghịu như một con gà con, nhưng chúng đồng thời có cái vẻ duyên dáng đáng yêu của một ngựa non và của một cô con gái mới lớn.

- Các đồng chí có muốn tôi để lại mấy cái tách này không? - Nàng hỏi.

Robert Jordan vẫn nhìn nàng không chớp mắt và khuôn mặt người con gái lại ửng đỏ.

- Đừng làm tôi mắc cỡ - Nàng nói - Tôi không thích như vậy đâu.

- Để đó cho bọn này. - Tên du mục nói. Hắn cho cái tách vào hũ rượu, múc đầy và trao cho Robert Jordan. Robert Jordan nhìn người con gái bưng mâm, khẽ cúi đầu xuống để bước trở vào trong hang.

- Cám ơn. - Robert Jordan nói. Bây giờ thì giọng nói chàng bình thường trở lại khi người con gái đã đi khỏi - Tách sau cùng đấy. Mình uống khá nhiều rồi.

- Chúng mình sắp uống cạn hũ rượu tới nơi rồi - Tên du mục nói - Hãy còn quá nửa vò. Người ta chở nó về bằng ngựa đó.

- Đó là chuyến sau cùng của Pablo - Anselmo nói - Từ đó hắn không làm gì cả.

- Các đồng chí có bao nhiêu người? - Robert Jordan hỏi.

- Bọn tôi gồm bảy người và hai người đàn bà.

- Hai?

- Phải. Mụ mujer của Pablo nữa.

- Bà ấy ở đâu?

- Trong hang. Cô bé biết nấu nướng chút đỉnh. Tôi bảo cô ta nấu nướng khéo là để làm vừa lòng cô ta đấy thôi.

Mà nhất là cô ta phụ giúp mụ mujer [1] của Pablo.

- Mu mujer của Pablo, bà ấy thế nào?

- Một người đàn bà man rợ - Tên du mục vừa nói vừa mỉm cười - Một người đàn bà man rợ thật sự. Đồng chí trông Pablo xấu xí nhưng anh phải nhìn thấy vợ hắn kia. Thật gan dạ. Gan dạ gấp trăm lần Pablo, nhưng là một người đàn bà man rợ.

- Pablo gan dạ lúc đầu - Anselmo nói - Lúc đầu Pablo luôn nghiêm chỉnh.

- Hắn giết người nhiều hơn là bịnh thổ tả - Tên du mục nói - Lúc phong trào mới khởi sự, Pabio giết người nhiều hơn là bịnh thương hàn.

- Nhưng từ lâu rồi, hắn rất muy flojo [2] - Anselmo nói - Hắn rất nhát gan. Hắn rất sợ chết.

- Có thể vì hắn đã giết quá nhiều vào lúc đầu - Tên du mục nói một cách hiền triết - Pablo hắn giết nhiều hơn bịnh dịch hạch.

- Điều đó, và những sự giàu có - Anselmo nói - Và rồi hắn uống rượu nhiều. Bây giờ hắn muốn rút lui như một matador de toros [3]. Như một tay đấu bò. Nhưng hắn không thể rút lui được.

- Nếu hắn qua bên kia phòng tuyến, người ta sẽ đoạt ngựa hắn và tống cổ hắn vào quân đội - Tên du mục nói - Tôi cũng vậy, tôi không thích quân đội lắm.

- Không một tên du mục nào có sở thích đó. - Anselmo nói.

- Tại sao họ phải có sở thích đó mới được chớ? - Tên du mục hỏi - Ai muốn vào quân đội nào? Có phải bọn mình làm cách mạng để được nhận vào quân đội không? Tôi rất muốn chiến đấu nhưng không muốn vào quân đội.

- Những người kia đâu hết rồi? - Robert Jordan hỏi. Lúc này chàng cảm thấy trong người thoải mái, và rượu khiến chàng buồn ngủ và thèm được nằm dài trên mặt đất trong rừng, nhìn xuyên qua những cành cây cao, theo dõi những cụm mây nhỏ chầm chậm trôi qua trên bầu trời Tây Ban Nha.

- Hai người ngủ trong hang - Tên du mục nói - Hai người đang canh gác trên kia cạnh khẩu súng máy. Một người đang canh gác phía dưới. Chắc họ ngủ hết rồi.

Robert Jordan quay sang bên cạnh.

- Súng máy loại nào?

- Một cái tên rất quái dị. Bây giờ thì tôi quên rồi, nhưng đó là một khẩu súng máy.

Chắc là một khẩu liên thanh, Robert Jordan nghĩ thầm.

- Khẩu súng cân nặng bao nhiêu? - Chàng hỏi.

- Một người có thể mang được nó nhưng nó rất nặng. Nó có chân xếp. Bọn tôi vớ được nó trong một chuyến công tác nghiêm chỉnh, chuyến sau cùng trước chuyến rượu.

- Các đồng chí có bao nhiêu đạn?

- Đồng chí muốn bao nhiêu cũng có. - Tên du mục nói - Cả một thùng đầy, nặng kinh khủng.

Phải đến năm trăm, Robert Jordan nghĩ.

- Người ta nạp bằng băng hay hộp đạn?

- Với những hộp sắt tròn trên nòng súng.

Robert Jordan nghĩ, chu choa, chính là một khẩu Lewis.

- Đồng chí biết về súng tự động không? - Chàng hỏi lão già.

- Nada - Anselmo nói - Không biết gì hết.

- Còn đồng chí? - Chàng hỏi tên du mục.

- Tôi biết súng đó bắn nhanh lắm và nòng súng nóng đến phỏng tay nếu người ta đụng vào. - Tên du mục nói một cách tự phụ.

- Cái đó thì ai cũng biết. - Anselmo nói bằng giọng ngạo mạn.

- Có thể - Tên du mục nói - Nhưng mà đồng chí ấy hỏi tôi biết gì về một khẩu máquina [4], và tôi đã trả lời đồng chí ấy. - Đoạn hắn tiếp - Lại nữa, nó không giống một khẩu súng thường. Người ta cứ bóp cò thì nó bắn mệt nghỉ.

- Trừ lúc nó bị kẹt, hết đạn hay nóng đến phát chảy ra. - Robert Jordan nói bằng tiếng Anh.

- Đồng chí nói sao? - Anselmo hỏi chàng.

- Không - Robert Jordan nói - Tôi chỉ nói tới chuyện trong tương lai, bằng tiếng Anh.

- Kỳ lạ thật - Tên du mục nói - Nói tới chuyện trong tương lai bằng tiếng Inglés! Đồng chí biết xem chỉ tay không?

- Không - Robert Jordan nói, và chàng lại múc đầy tách rượu của mình - Nếu đồng chí biết, tôi muốn đồng chí xem chỉ tay tôi và nói cái gì sắp sửa xảy ra trong ba ngày nữa.

- Mujer của Pablo biết xem chỉ tay - Tên du mục nói - Nhưng bà ta dễ cáu và dữ dằn đến nỗi tôi không biết bà ấy có chịu xem không.

Robert Jordan ngồi xuống và nốc một ngụm rượu.

- Ta đi thăm mujer của Pablo ngay bây giờ đi - Chàng nói - Nếu bà ta khó cho ta đến gần như vậy thì ta chịu khó một lần cho xong đi.

- Tôi không muốn quấy rầy bà ta - Rafael nói - Bà ta rất ghét tôi.

- Sao vậy?

- Bà cho tôi vô tích sự.

- Bất công chưa! - Anselmo mỉa mai.

- Bà ta không thể ngửi được bọn du mục.

- Lầm lẫn chưa! - Anselmo nói.

- Bà ta có máu du mục trong người - Rafael nói - Bà ta biết rõ điều mình nói. - Hắn mỉm cười - Nhưng bà ta có một giọng nói nảy lửa và độc địa như một cây roi đánh bò rừng. Bà ta có một giọng làm cho cái gì cũng phải tróc vỏ ra từng mảnh. Bà ta hung dữ kinh khủng.

- Làm sao bà ta hòa hợp với cô bé Maria được? - Robert Jordan hỏi.

- Tốt đẹp. Bà ta yêu cô bé đó nhưng mà bà ta không để bất luận một kẻ nào lăm le tới gần cô ta đâu... - Hắn lắc đầu, tặc lưỡi.

- Bà ta rất tốt với cô bé - Anselmo nói - Bà ta săn sóc cô bé dữ lắm.

- Khi bọn này nhặt cô bé đó trong vụ xe lửa, cô ta kỳ lạ lắm - Rafael nói - Cô không muốn nói chuyện với ai hết, lúc nào cô cũng khóc lóc và nếu có ai đụng tới thì cô run bắn lên như con chó mắc mưa vậy. Chỉ sau đó cô ta mới bắt đầu đỡ hơn. Bây giờ thì cô đã khá hẳn rồi. Mới tức thì đây khi cô nói chuyện với đồng chí cô đã khá hẳn rồi, lẽ ra sau vụ chuyến xe lửa bọn này đã bỏ rơi cô rồi. Chắc chắn là người ta không nên chậm trễ vì một cái gì trông buồn bã, xấu xí đến như thế và có vẻ như không có giá trị gì. Vậy mà mụ già lại cột một sợi dây quanh mình cô ta, và khi cô gái kêu không thể đi tới được nữa, bà ta đánh nàng bằng đầu sợi dây để giục nàng bước. Kế đó, khi cô gái thật sự không thể đi xa hơn, bà ta đã cõng cô trên lưng. Khi bà ta không thể cõng được nữa, chính tôi phải phụ trách việc đó. Người ta leo lên ngọn núi này, trong những đám bụi rậm mọc cao tận ngực. Và khi tôi không đủ sức cõng cô ta nữa thì Pablo lại thay phiên cho tôi. Nhưng bà ta đã phải nói mãi với bọn tôi để bọn tôi làm công việc đó! (Hắn lắc đầu khi nhớ việc này). Đúng là cô gái chỉ có cặp giò dài và không nặng mấy. Xương xẩu cô ta nhẹ và người cô ta không nặng nề bao nhiêu. Nhưng cô ta trở nên cồng kềnh trĩu nặng trên lưng bọn tôi khi bọn tôi phải cõng cô ta và phải dừng lại để bắn, rồi lại cõng cô ta, với mụ già dùng dây đánh vào Pablo và mang hộ súng cho hắn, mụ đặt súng vào tay hắn khi hắn muốn bỏ rơi cô gái, buộc hắn phải tiếp tục mang cô gái theo, vừa vô đạn cho khẩu súng của hắn vừa nguyền rủa hắn, mụ móc ra những viên đạn từ trong bọc của hắn, lắp vào súng và tiếp tục nguyền rủa hắn... Đến chiều và với bóng đêm phủ xuống, mọi sự diễn ra tốt đẹp. Nhưng cũng may là chúng không có kỵ binh.

- Hẳn đồng chí đã sông qua một khắc đồng hồ bết bát tệ hại - Anselmo nói - Tôi thì không có mặt ở trận xe lửa. - Lão giải thích cho Robert Jordan nghe - Lúc đó có nhóm của Pablo, nhóm của El Sordo mà ta sẽ gặp tối nay, và còn có hai nhóm khác nữa trên những ngọn núi này. Bấy giờ tới đang ở bên kia phòng tuyến.

- Còn có thêm anh chàng tóc vàng có cái tên quái dị nữa chớ. - Tên du mục nói.

- Kachkine.

- Đúng rồi. Một cái tên mà tôi không tài nào nhớ nổi. Bọn tôi có hai người với một khẩu liên thanh Bọn họ cũng được quân đội phái tới. Họ không mang nổi khẩu liên thanh, họ đã đánh mất nó rồi. Chắc chắn nó không nặng nề bằng cô bé kia đâu và nếu có mụ già trên lưng thì hẳn là họ đã mang theo khí giới được rồi. (Hắn lắc đầu khi nhớ lại chuyện này, đoạn nói tiếp). Trong đời tôi chưa từng thấy một trận nào như vậy. Chuyến xe lửa lù lù tới. Người ta trông thấy nó từ đàng xa. Và tôi đã sống trong một trạng thái căng thẳng đến không nói năng gì được nữa. Bọn tôi trông thấy khói xe lửa bay lên và rồi có tiếng còi rúc lên. Đoạn nó tiến tới gần và kêu xình xịt, xình xịt, xình xịt, mỗi lúc một to hơn. Sau đó lúc xảy ra tiếng nổ, những bánh trước của chiếc xe lửa tung lên cao. Có thể nói là tất cả đất cát đều tung lên trong một vùng mây mù đen kịt.

Đầu xe lửa nổ tung trong đám bụi, những thanh gỗ bay lên trong không khí như có một phép mầu kỳ lạ và tiếp theo, đầu máy rơi xuống một bên chẳng khác gì một con vật khổng lồ bị trọng thương và khi đất cát lần lượt rơi xuống hết, người ta còn nghe tiếng nổ của hơi nước... Súng bắt đầu nổ tạch! tạch! - Tên du mục nói tiếp, vừa gặt mạnh hai nắm tay khi giơ cao khi hạ thấp, với hai ngón tay chỉ lên không với một khẩu liên thanh tưởng tượng - Tạch! Tạch tạch tạch! - Hắn kêu lên, ngây ngất - Trong đời tôi chưa hề thấy cảnh nào như vậy, với bọn lính ào ạt nhảy ra khỏi xe lửa và với khẩu máquina khạc đạn trên đầu chúng và với bọn người ngã gục. Chính lúc đó tôi đặt bàn tay lên khẩu máquina, tôi bị khích động làm sao và tôi nhận ra nồng súng nóng bỏng. Trong lúc đó, mụ già đã cho tôi một cái tát tai và bảo: bắn đi, đồ ngu! Mi có chịu bắn hay không, hay là ta đập mi vỡ sọ! Do đó tôi mới bắt đầu bắn, nhưng tôi phải vất vả lắm mới giữ chặt khẩu súng được thăng bằng, và bọn lính xô nhau lủi trốn trên ngọn núi xa. Sau đó, khi bọn tôi bước xuống chỗ chiếc xe lửa xem có gì để lấy không. Một viên sĩ quan cầm súng lục trong tay đang uy hiếp bọn lính chống lại bọn này. Hắn lăm le khẩu súng và la hét ầm ĩ ở phía sau, bọn này ai nấy cũng đều nhắm vào hắn mà bắn, nhưng không trúng. Bọn lính đều nằm rạp xuống đất và bắt đầu bắn, tên sĩ quan đi tới đi lui ở đàng sau bọn chúng, nhưng bọn này vẫn không bắn trúng hắn, và khẩu máquina thì không thể bắn vào hắn được vì bị chiếc xe lửa án ngữ. Tên sĩ quan kia đã giết chết hai người của hắn ở dưới đất và mặc dầu vậy, những tên khác vẫn không muốn đứng dậy, hắn mắng nhiếc bọn chúng thậm tệ và sau cùng bọn chúng cũng đứng dậy được, một, hai, ba đứa cùng một lúc, và chúng vừa đi vừa chạy về phía bọn này và phía chiếc xe lửa. Đoạn chúng hè nhau nằm rạp xuống mặt đất và bắn. Sau đó bọn này rút lui với khẩu máquina tiếp tục khạc đạn trên đầu chúng. Chính lúc đó, tôi bắt gặp cô bé vừa thoát khỏi chiếc xe lửa chạy trốn trong các kẹt đá và cô ta chạy thoát được với bọn này. Chính bọn lính kia đã đuổi theo bọn này tới tối.

- Trận đụng độ hẳn phải ác liệt - Anselmo nói - Và nó ác liệt làm sao!

- Đó là việc tốt đẹp duy nhất mà bọn này đã làm được - Một giọng nói trầm trọng lên tiếng - Bây giờ lão làm gì đó hở lão già say, lão già lười biếng, đồ con rơi con rớt của đồ đĩ du mục vô danh tiểu tốt? Lão làm gì đó?

Trong lúc đó, Robert Jordan trông thấy một người đàn bà tuổi trạc năm mươi, to lớn không kém gì Pablo, về chiều ngang cũng như chiều cao, bà ta mặc thứ váy của người nhà quê và áo bờ-lu đen, đôi chân nặng nề mang vớ len dầy, bà ta đi dép đen và có khuôn mặt màu nâu sẫm tưởng chừng người ta có thể dùng bà để làm mẫu cho một đền đài bằng đá hoa cương. Bà ta có đôi bàn tay to nhưng lại ưa nhìn, mái tóc dày của bà đen và quăn, được quấn thành búi trên gáy của bà ta.

- Nào, trả lời cho tôi nghe coi. - Bà ta nói với tên du mục, không quan tâm gì tới những người khác.

- Tôi đang trò chuyện với các đồng chí. Người này mới vừa đến, hắn có bổn phận bắn cốt mìn.

- Tôi biết cả rồi - Vợ Pablo nói - Thôi đồng chí đi thay Anselmo đang gác trên kia.

- Me voy - Tên du mục nói - Tôi đi đây. - Hắn quay về phía Robert Jordan - Tôi sẽ gặp đồng chí vào giờ cơm.

- Không đùa chứ? - Người đàn bà nói với hắn - Tôi tính ra hôm nay đồng chí ăn hết ba lần rồi - Thôi đi đi và gọi Andrés cho tôi.

- Hola! - Bà ta nói với Robert Jordan, và bà ta chìa tay ra vừa mỉm cười - Đồng chí mạnh giỏi chớ và tình hình vùng Cộng Hòa ra sao?

- Tốt lắm - Chàng nói và đáp lại cái bắt tay thân mật của bà ta - Tốt cho tôi và cho vùng Cộng Hòa.

- Như vậy đủ làm tôi khoái rồi. - Bà ta nói với chàng. Bà ta nhìn ngay mặt chàng và mỉm cười với chàng. Chàng để ý bà ta có đôi mắt đẹp màu tro - Đồng chí tới đây để giúp vào việc phá một chiếc xe lửa khác phải không?

- Không - Robert Jordan nói, chàng đặt lòng tin cậy ngay vào người đàn bà - Một cây cầu.

- No es nada - Bà ta nói - Một cây cầu thì dễ như không. Bây giờ đã có ngựa rồi liệu bao giờ làm một vụ xe lửa khác đây?

- Thong thả đã. Cây cầu này quan trọng lắm.

- Cô bé nói tôi biết là bạn của đồng chí, người cùng chiến đấu với chúng tôi trong lần đánh xe lửa, đã chết.

- Đúng.

- Đáng tiếc. Tôi chưa bao giờ trông thấy một trận đánh mìn như vậy. Đó là một người rành việc. Tôi rất hài long với hắn. Người ta không thể làm một trận xe lửa khác sao? Trong vùng núi này hiện có rất nhiều người. Quá nhiều và vấn đề tìm lương thực đã trở nên khó khăn. Tốt hơn là nên tìm cách đi khỏi nơi đây. Và ta đã có sẵn ngựa.

- Phải giựt sập cây cầu đó.

- Đâu vậy?

- Gần bên đây thôi.

- Càng tốt - Muier của Pablo nói - Mình hãy giựt sập tất cả những cây cầu ở đây và bỏ đi. Tôi chán nơi này rồi. Có quá nhiều người ở đây. Điều này không tốt chút nào. Ở đây người ta mụ người đi, nó tởm làm sao ấy.

Bà ta thấy Pablo qua những hàng cây.

- Borracho! - Bà ta gọi - Đồ say rượu! Đồ khốn say rượu! - Bà ta trở lại với Robert Jordan, mặt mày vui vẻ - Hắn mang theo một vò rượu để uống một mình trong rừng - Bà ta nói - Lúc nào hắn cũng uống. Đời sống này đang giết hắn. Này anh chàng trẻ tuổi, tôi rất hài lồng thấy đồng chí tới đây. - Bà ta vỗ nhẹ lên vai chàng - Này, đồng chí to lớn hơn người ta tưởng đó. - Và bà ta để tay lên vai người thanh niên, rờ vào bắp thịt dưới lớp áo sơ-mi bằng nỉ mỏng - Tốt lắm. Tôi rất hài lòng thấy đồng chí tới đây.

- Tôi cũng vậy.

- Chúng ta sẽ nhất trí với nhau thôi - Bà nói - Đồng chí uống một tách rượu đi.

- Chúng tôi đã uống nhiều rồi - Robert Jordan nói - Nhưng đồng chí có muốn uống không?

- Không, không uống trước bữa cơm chiều. - Bà ta nói - Nó làm nóng ruột gan. - Sau đó, bà ta lại trông thấy Pablo - Borracho! - Bà ta kêu lên - Đồ say rượu - Bà ta quay sang Robert Jordan, và lắc đầu - Đó là một người rất khá - Bà ta nói với chàng - Nhưng bây giờ thì hết rồi. Và tôi muốn nói thêm với đồng chí một điều. Phải đối xử tốt và tế nhị với con bé Maria. Nó có điều bất hạnh, đồng chí biết chớ?

- Biết. Tại sao đồng chí nói vậy?

- Tôi thấy vẻ mặt của nó sau khi gặp đồng chí, lúc nó bước vào trong hang. Tôi thấy nó nhìn đồng chí trước khi bước ra ngoài.

- Tôi có đùa với nàng một chút.

- Nó đã từng trải qua một trạng thái kinh hồn - Bà vợ Pablo nói - Bây giờ thì nó khá rồi. Nó phải ra khỏi chỗ này...

- Người ta có thể gởi nàng qua bên kia phòng tuyến với Anselmo.

- Đồng chí và Anselmo, hai người có thể mang nó đi khi việc này xong xuôi.

Robert Jordan cảm thấy cuống họng mình phồng lên đau đớn và giọng nói chàng khan đi. Chàng nói:

- Điều đó có thể được.

Bà vợ Pablo nhìn chàng lắc đầu:

- Ái chà chà! Có phải bọn đàn ông đều như vậy cả?

- Tôi nói gì đâu... Nàng đẹp lắm. Đồng chí biết chớ?

- Không, nó không đẹp. Nó chỉ khởi sự đẹp, đồng chí muốn nói vậy chớ gì? Bọn đàn ông! Thật là cả một điều xấu hổ cho bọn đàn bà chúng tôi. Khi nghĩ rằng chính bọn tôi đã tạo ra họ. Không. Để nói một cách đứng đắn, dưới nền Cộng Hòa liệu có những trung tâm săn sóc cho những cô gái như nó không?

- Có chớ. Còn tốt nữa là đàng khác. Trên bờ biển gần Valence. Chỗ khác cũng có. Ở đó người ta sẽ săn sóc nàng rất chu đáo, và nàng có thể trông trẻ em. Có nhiều trẻ em được mang ra khỏi những thôn làng. Người ta sẽ dạy nàng trông coi chúng.

- Đó là điều tôi muốn, Pablo đã phát ốm rồi, chỉ cần nhìn thấy nó thôi. Tuy nhiên hắn cũng không cần cái đó. Tốt hơn nó nên đi.

- Chúng tôi có thể dẫn nàng đi khi vụ này xong xuôi.

- Và đồng chí sẽ săn sóc nó nếu bây giờ tôi giao nó cho đồng chí chớ? Tôi nói với đồng chí như đã quen biết với đồng chí từ lâu.

- Chính vậy, đôi khi người ta hiểu nhau.

- Đồng chí ngồi xuống đây. Tôi không đòi đồng chí hứa hẹn. Cái gì sẽ xảy ra ắt sẽ xảy ra. Chỉ khi nào đồng chí không muốn dẫn nó theo ra khỏi chỗ này tôi mới xin đồng chí một lời hứa. Tôi không muốn thấy nó điên ở đây trước khi đồng chí đi. Tôi đã thấy nó điên trước đây rồi, mà không có chuyện đó tôi cũng đã đủ mệt rồi.

- Chúng tôi sẽ đưa nàng đi sau vụ cây cầu. - Robert Jordan nói - Nếu chúng tôi còn sống sau vụ cây cầu, chúng tôi sẽ đưa nàng đi.

- Tôi không thích nghe đồng chí nói như vậy. Cách nói đó không đem lại may mắn bao giờ hết.

- Tôi chỉ nói vậy bởi vì tôi hứa hẹn. - Robert Jordan nói - Tôi không thuộc hạng người luôn luôn khoác lên một vẻ u ám trong cách nói chuyện.

- Đưa tay đồng chí cho tôi xem coi nào!

Robert Jordan chìa bàn tay ra và người đàn bà mở bàn tay chàng ra, đặt nó lên bàn tay mập bự của bà ta, đặt ngón cái vào lòng bàn tay của chàng và ngắm nghía nó một cách chăm chỉ, đoạn buông nó rơi thõng xuống. Bà ta đứng dậy. Chàng cũng đứng dậy và bà ta nhìn chàng, nghiêm sắc mặt. Robert Jordan hỏi:

- Đồng chí trông thấy gì? Tôi không tin đâu. Đồng chí không làm tôi sợ đâu.

Bà ta nói:

- Không có gì. Tôi không thấy gì hết.

- Có chớ. Đồng chí đã thấy. Tôi hỏi vì tò mò. Tôi không tin vào những thứ đó.

- Vậy chớ đồng chí tin gì?

- Tôi tin nhiều thứ nhưng không tin vào cái này.

- Tin cái gì?

- Công việc của tôi.

- Phải rồi, tôi thấy điều đó.

- Đồng chí nói cho tôi biết đã thấy điều gì khác nữa.

Bà ta nói một cách khô khan.

- Tôi không thấy điều gì khác. Đồng chí nói vụ cây cầu khó khắn lắm hả?

- Không, tôi nói nó rất quan trọng.

- Và nó có thể khó khăn?

- Đúng. Và bây giờ thì tôi phải đi quan sát nó đây. Đồng chí có bao nhiêu người hết thảy ở đây?

- Năm người đáng kể. Tên du mục không ích lợi nhưng hắn có nhiều thiện ý. Hắn tốt bụng. Tôi không tin ở Pablo nữa.

- El Sordo có được bao nhiêu người khá?

- Có thể được đến tám. Tối nay sẽ gặp. Ông ta đến đây. Đó là một người rất thực tế. Ông ta cũng có cốt mìn nữa. Nhưng không bao nhiêu. Đồng chí sẽ nói chuyện với ông ta.

- Đồng chí đã cho tìm ông ta chưa?

- Ông ta đến đây mỗi tối. Người láng giềng mà, ông ta vừa là bạn vừa là đồng chí.

- Đồng chí nghĩ gì về ông ta?

- Đó là một người rất giỏi và cũng rất thực tế. Trong vụ chiếc xe lửa, ông ta ngon lành không chê được.

- Còn những nhóm khác thì sao?

- Nếu kịp thông báo thì người ta có thể tập trung được năm mươi khẩu súng có thể tin cậy được.

- Sao, có thể à?

- Tùy theo mức quan trọng của tình hình.

- Mỗi khẩu súng có được bao nhiêu tút đạn?

- Có thể được hai mươi. Điều này tùy vào số đạn họ mang theo cho vụ này, một vụ có thể không làm họ quan tâm lắm để có thể tốn công họ. Đồng chí nên nhớ rằng trong vụ cây cầu này không có tiền bạc lẫn chiến lợi phẩm, và, điều đồng chí không nói ra, là có nhiều nguy hiểm. Nhiều người sẽ chống lại vụ cây cầu này.

- Dĩ nhiên rồi.

- Vậy thì tốt hơn đừng nói về nó quá nhiều.

- Đó đúng là ý của tôi rồi.

- Vậy thì khi đồng chí nghiên cứu xong cây cầu, tối nay, ta sẽ nói chuyện với El Sordo.

- Tôi xuống đó ngay bây giờ với Anselmo đây.

- Vậy thì đồng chí gọi lão dậy. Đồng chí cần một khẩu các bin không?

- Cám ơn. Không đến nỗi vô ích lắm, nhưng tôi không muốn dùng nó. Tôi đi xem xét, không để quấy rối. Cám ơn về những điều đồng chí nói. Tôi thích lối nói của đồng chí lắm.

- Tôi có nói một cách thẳng thắn.

- Vậy đồng chí cho tôi biết, đồng chí đã thấy gì trong bàn tay tôi.

Người đàn bà lắc đầu:

- Không. Tôi không thấy gì hết. Bây giờ thì đồng chí hãy đi, tôi lo trông giữ đồ đạc của đồng chí.

- Đồng chí phủ kín nó lại và đừng để ai mó vào nó. Để nó ở đó tốt hơn là để trong hang.

- Nó sẽ được phủ kín và không ai mó vào nó. Bây giờ đồng chí đi xem xét chiếc cầu của đồng chí đi.

Anselmo, Robert Jordan vừa nói vừa đặt tay lên lão già đang nằm ngủ, đầu kê lên đôi cánh tay.

Lão già ngẩng đầu dậy.

- Ừ. À. Ừ. Mình đi đi.

---------------------------------------

[1] Vợ.

[2] Rất hèn.

[3] Người đấu bò.

[4] Súng máy.