rong suy nghĩ của ông, một người đàn ông năm mươi hai tuổi, đã ly hôn như ông, giải quyết vấn đề tình dục như thế là khá tốt. Cứ đến chiều thứ Năm, ông lái xe đến Green Point. Đúng hai giờ chiều, ông bấm chuông ở lối vào biệt thự Windsor, xưng tên và bước vào, Soraya đợi ông bên cửa căn hộ số 113. Ông vào thẳng buồng ngủ, căn phòng tỏa ánh sáng dịu dàng và có mùi dễ chịu, rồi ông cởi quần áo. Soraya từ phòng tắm đi ra, buông rơi áo choàng và trườn lên giường cạnh ông.

- Anh có nhớ em không? - cô hỏi.

- Lúc nào cũng nhớ em - ông đáp. Ông vuốt ve tấm thân màu nâu vàng óng, không hề rám ánh mặt trời của cô; ông duỗi người cô ra, hôn lên ngực cô, rồi họ làm tình.

Soraya cao, mảnh dẻ, mái tóc đen dài, cặp mắt đen trong trẻo. Nói một cách nghiêm túc, ông đáng tuổi bố cô; nhưng cũng nói cho nghiêm túc, người ta cũng có thể làm bố ở độ tuổi mười hai. Ông yêu quý cô hơn một năm nay; ông thấy cô hoàn toàn thỏa mãn. Suốt tuần lễ như ở trên sa mạc, ngày thứ Năm trở thành một ốc đảo của xa xỉ và khoái lạc.

Trên giường, Soraya không phải là người nồng nàn. Thực ra, tính cô khá bình lặng, dịu dàng và ngoan ngoãn. Theo quan điểm của cô, cô là một người đạo đức đáng ngạc nhiên. Những vị khách du lịch để ngực trần trên các bãi tắm công cộng làm cô bất bình (cô gọi chúng là “vú bò”); cô mong gom những kẻ lang thang lêu lổng lại và bắt đi quét phố. Ông không hỏi làm sao cô có thể dung hòa những quan niệm với công việc của cô.

Ông thích cô, sự thích thú ấy không bao giờ cạn, và ông ngày càng yêu mến cô hơn. Ông tin rằng ở một mức độ nào đó, sự yêu mến này đang được đền đáp. Yêu mến có thể không phải là tình yêu, nhưng chí ít cũng như tình họ hàng. Cả hai người đều lấy làm may mắn trong mối quan hệ không hứa hẹn gì của họ: ông tìm được cô, và cô tìm được ông.

Hiểu sự đa cảm của mình, ông thỏa mãn, thậm chí bị xỏ mũi. Dù sao ông vẫn khư khư giữ lấy đặc tính đó.

Ông trả tiền cho chiếc R400 của cô, từng đợt chín mươi phút một, một nửa thời gian trong đó là tìm Người tháp tùng bí mật. Đáng tiếc là Người tháp tùng bí mật lại nhiều đến thế. Nhưng họ

sở hữu căn 113 và nhiều căn khác trong biệt thự Winsor. Về mặt tình cảm, sở hữu cả Soraya, đây là nhiệm vụ, và nghề nghiệp của cô.

Ông đùa cợt với ý nghĩ bảo cô đến gặp ông trong khoảng thời gian riêng của cô. Ông muốn chia sẻ mọi thứ với cô, có khi suốt cả đêm. Nhưng không phải là sáng hôm sau. Ông biết quá rõ bản thân mình, chiều chuộng cô cho đến sáng hôm sau, lúc ở một mình, ông sẽ là người lạnh lùng, cáu kỉnh và thiếu kiên nhẫn.

Tính ông là như thế; ông đã quá già nên không thay đổi được tính nết. Tính ông đã ổn định. Tính tình ông đi theo đầu óc ông: đó là hai phần khó khăn nhất trong con người.

Với ông, tính tình không phải là một triết lý sống, ông không đề cao nó bằng cái tên ấy. Nó chỉ là một quy luật, giống như Luật của dòng tu Benedict.

Ông khỏe mạnh, đầu óc minh mẫn. Ông có nghề chuyên môn, hay nói đúng hơn, ông là một học giả, sự uyên bác của ông vẫn đầy hứa hẹn, là cốt lõi của ông. Ông sống bằng thu nhập, đúng tính khí và những cảm xúc của mình. Ông có hạnh phúc không? Trong hầu hết những tiêu chuẩn, ông tin rằng mình hạnh phúc. Tuy vậy, ông không quên câu đồng ca cuối cùng trong vở Oedipus: Không thể gọi một người là hạnh phúc cho đến lúc người ấy chết.

Mặc dù tính tình nồng nhiệt, trong lĩnh vực tình dục ông chưa bao giờ say đắm. Nếu chọn totem (vật thờ), ắt là ông sẽ chọn hình tượng con rắn. Ông hình dung những cuộc ái ân của ông với Soraya giống như sự giao cấu của loài rắn: dài dòng, mê mải, nhưng khá buồn tẻ, khá khô khan, ngay cả những lúc hăng hái nhất.

Liệu totem của Soraya có là rắn không nhỉ? Chắc chắn với những người đàn ông khác, cô trở thành một người phụ nữ khác: một người đàn bà năng động. Có thể tin rằng với tính khí của cô, say đắm ông nhất định không phải là giả vờ.

Dẫu cho vì nghề nghiệp, cô có là người phóng túng, ông vẫn tin cậy cô trong một giới hạn nào đó. Trong những lần gặp gỡ, ông trò chuyện với cô khá thoải mái, thậm chí có lần ông còn bộc bạch nỗi niềm với cô. Cô biết nhiều sự việc trong đời ông. Cô đã nghe nhiều chuyện về hai cuộc hôn nhân của ông, biết về con gái ông và những nỗi thăng trầm của con gái ông. Cô biết nhiều quan điểm của ông.

Soraya không hề thổ lộ về cuộc sống của cô ngoài biệt thự Windsor. Soraya không phải là tên thật của cô, đó là điều chắc chắn. Có nhiều dấu hiệu chứng tỏ cô đã sinh nở hoặc có nhiều con. Có lẽ cô không phải là gái điếm chuyên nghiệp. Có thể cô làm việc cho một hãng nào đó mỗi tuần chỉ một, hai buổi; và phần còn lại là một cuộc sống đứng đắn ở vùng ngoại ô Rylands hoặc Athlone. Điều đó thật không bình thường với dân Hồi giáo, nhưng ngày nay mọi chuyện đều có thể xảy ra.

Ông ít nói về nghề nghiệp của mình, không muốn làm cô buồn chán. Ông dạy ở Trường đại học Kỹ thuật Cape, trước kia là Trường Đại học tổng hợp Cape Town. Đã có thời ông là giáo sư các ngôn ngữ hiện đại, từ khi Ngôn ngữ Cổ điển và Hiện đại bị cuộc hợp lý hóa vĩ đại bóp chết, ông là giáo sư phụ giảng môn Thông tin. Giống như tất cả những người bị hợp lý hóa, ông được mời mỗi năm dạy một lớp chuyên đề, không phải ghi vào danh sách, vì đó là thiện chí. Năm nay ông được mời dạy một lớp về Các nhà thơ Lãng mạn. Còn lại ông dạy Thông tin 101, “Kỹ năng thông tin” và Thông tin 201, “Kỹ năng thông tin tiên tiến”.

Mặc dù mỗi ngày dành nhiều giờ cho môn học mới, ông nhận thấy những tiền đề đầu tiên trong Cẩm nang Thông tin 101 thật vô lý hết sức: “ Xã hội loài người sáng tạo nên ngôn ngữ để chúng ta có thể thông báo với nhau những suy nghĩ, tình cảm và ý định”. Theo quan niệm của ông, nguồn gốc lời nói nằm trong bài hát, và nguồn gốc bài hát là từ nhu cầu lấp đầy tâm hồn quá rộng lớn và trống rỗng của loài người bằng những âm thanh.

Trong sự nghiệp trải dài một phần tư thế kỷ, ông đã xuất bản ba cuốn sách, chẳng cuốn nào gây nên tiếng vang gì: cuốn đầu tiên về opera (Truyền thuyết về Boito và Faust: Nguồn gốc của Mefistofele), cuốn thứ hai về nghe - nhìn (Cái nhìn của Richard về St. Victor), cuốn thứ ba về Wordsworth[1] và lịch sử (Wordsworth và gánh nặng của quá khứ).

Trong mấy năm gần đây ông ôm ấp ý tưởng viết một tác phẩm vể Byron. Lúc đầu ông có ý định viết một tác phẩm phê bình opera nữa. Nhưng ngay từ những dòng đầu tiên, ông đã bị sa vào cảnh tẻ ngắt. Thực ra, ông chán phê bình, chán văn xuôi dài lê thê. Thứ ông muốn viết là âm nhạc: Byron ở Italy, một khúc mộng tưởng về tình yêu khác giới dưới dạng một vở opera.

Trong lúc dạy các lớp Thông tin, những câu cú, âm điệu của bài hát trong tác phẩm chưa viết ra cứ vụt qua tâm trí ông.

Vì chẳng kính trọng gì những thứ ông giảng dạy, nên ông chẳng gây được ấn tượng gì với các sinh viên của ông. Trong lúc ông nói, họ nhìn lướt qua ông, và quên bẵng tên ông. Sự dửng dưng của họ làm ông cay đắng hơn ông thừa nhận. Dù sao thì ông cũng hoàn thành chu đáo nghĩa vụ của ông đối với họ, với bố mẹ họ và với nhà nước. Hết tháng này sang tháng khác ông sắp xếp, thu thập, giảng bài, chú giải các tiểu luận của họ, chữa dấu chấm câu, lỗi chính tả và cách dùng, chất vấn những lý lẽ không có sức thuyết phục, ký tên vào từng tờ trong bản tóm tắt, cân nhắc từng lời phê.

Ông tiếp tục giảng dạy vì nó cung cấp cho ông một kế sinh nhai; nó cũng dạy cho ông tính nhún nhường, giúp ông hiểu ông là ai trên cõi đời này. Sự trớ trêu không buông tha ông: có những người đến học được nhiều điều sâu sắc nhất trong các bài giảng của ông, trong khi những người khác đến học lại chẳng thu nhận được gì. Đây là một đặc điểm trong nghề nghiệp của ông mà ông không bình luận với Soraya. Ông cho rằng cô chẳng có sự trớ trêu nào tương xứng.

Trong bếp của căn hộ ở Green Point có một ấm đun nước, những chiếc tách nhựa, một bình cà phê tan, một bát đựng nhiều gói đường nhỏ. Tủ lạnh chứa nhiều chai nước. Phòng tắm có xà phòng và một chồng khăn mặt, trong tủ quần áo có vải trải giường sạch bằng lanh. Soraya để đồ trang điểm trong một cái túi cá nhân. Chẳng là gì hơn một nơi hẹn hò bí mật, chính thức, sạch sẽ, thu xếp cẩn thận.

Lần đầu tiếp ông, Soraya tô son môi màu đỏ tươi và quầng mắt đánh thật đậm. Chẳng thích thú gì lớp phấn son nhớp nháp, ông bảo cô lau đi. Cô vâng lời, và từ đó không bao giờ trang điểm nữa. Một học trò dễ bảo và sẵn sàng nghe lời.

Ông thích tặng quà cho cô. Dịp Năm mới, ông tặng cô một vòng đeo tay nhiều màu, dịp lễ Eid tặng một con diệc bằng đá malaxit ông bắt gặp trong một hiệu đồ cổ. Ông thích thú thấy cô vui sướng hoàn toàn tự nhiên.

Ông lấy làm lạ là ông, một người thường nghĩ cần có một người vợ, một mái nhà, một cuộc hôn nhân mà mỗi tuần chỉ chín mươi phút có đàn bà cũng đủ làm ông hạnh phúc. Cái mà ông cần hóa ra lại rất nhẹ nhàng và thoáng qua như một cánh bướm. Không xúc động, hoặc không một điều gì ngoài thứ khó đoán nhất, sâu sắc nhất: một sự thỏa mãn trầm lặng giống như tiếng xe cộ ì ầm ru ngủ người dân thành phố hay sự yên tĩnh của ban đêm đối với người nông thôn.

Ông nghĩ đến Emma Bovary[2], một buổi chiều từ một cuộc chăn gối khinh suất về nhà, thỏa mãn, mắt đờ đẫn. Đây chính là hạnh phúc! Emma nói, tần ngần ngắm mình trong gương. Đây chính là niềm vui sướng nhất mà các nhà thơ nói đến! Nếu hồn ma Emma có tìm được đường đến Cape Town, ông sẽ đưa bà ta đi cùng vào một chiều thứ Năm để chỉ cho bà ta niềm vui sướng ấy: có thể là một hạnh phúc vừa phải, một niềm vui sướng chừng mực.

Rồi một sáng thứ Bảy, mọi sự thay đổi. Ông có việc trong thành phố; ông đang đi xuống phố St George thì mắt ông bắt gặp một hình dáng mảnh dẻ ở đám người phía trước ông. Đó là Soraya, không thể nhầm lẫn được, bên nách là hai đứa bé trai. Cả ba tay xách nách mang, họ đang đi mua hàng.

Ông lưỡng lự, rồi theo sau cách một quãng. Họ biến vào quán cá của Thuyền trưởng Dorego. Hai chú bé có mái tóc bóng láng và cặp mắt đen của Soraya. Chúng có thể là con trai cô.

Ông bước tới, vòng lại, đi qua quán Thuyền trưởng Dorego lần thứ hai. Cả ba ngồi bên bàn ngay cửa sổ. Cặp mắt của Soraya gặp mắt ông ngay tức khắc, qua lần kính.

Ông luôn là một người đàn ông thành thị, giữa dòng người mà thần ái tình đuổi theo và liếc nhanh như một mũi tên. Nhưng cái liếc giữa ông và Soraya làm ông ân hận ngay lập tức.

Trong cuộc hẹn hò vào thứ Năm sau, không ai nhắc nhở đến sự việc tình cờ kia. Song đằng nào thì hồi ức vẫn treo lơ lửng một cách khó chịu trên đầu họ. Ông không muốn làm Soraya lúng túng, vì chắc hẳn cô đang có một cuộc sống hai mặt. Ông hiểu mọi người đều sống hai mặt, ba mặt, như sống trong những ngăn riêng rẽ. Thực lòng, ông cảm nhận được sự khó xử của cô. Bí mật của em là sự an toàn cho anh, ông những muốn nói thế.

Nhưng cả ông lẫn cô đều không thể gạt chuyện đã xảy ra sang một bên. Hai đứa bé trai cứ hiện diện giữa họ, lặng lẽ chơi đùa như những cái bóng trong góc phòng, nơi mẹ chúng đang cặp đôi với một người đàn ông xa lạ. Trong vòng tay Soraya, ông nhanh chóng thành cha của chúng: cha nuôi, cha dượng, cha vô hình. Sau đó rời giường cô, ông cảm thấy cặp mắt chúng nhìn ông nhấp nháy, vừa ranh mãnh vừa tò mò.

Ông quay ra lăng mạ người cha kia, người cha thực sự. Liệu anh ta có mảy may nghi ngờ về việc vợ anh ta đang làm, hoặc anh ta chọn cách “mũ ni che tai” và lấy thế làm sung sướng chăng?

Bản thân ông không có con trai. Thời thơ ấu của ông trôi qua trong một gia đình toàn đàn bà. Khi mẹ ông, các bà cô bà dì đi hết, thay thế họ là người tình, vợ và một cô con gái. Cả bầu đoàn đàn bà đó đã làm ông thành một người yêu mến phụ nữ, và trong một chừng mực nào đó, thành người có quan hệ lăng nhăng. Với tầm cao của ông, bộ khung đẹp đẽ, nước da màu ô liu, mái tóc thẳng, ông luôn có vẻ quyến rũ. Nếu như ông nhìn một người phụ nữ theo một cách nhất định, ông có thể tin tưởng vào điều đó. Đã nhiều năm, nhiều thập kỷ nay ông sống như thế.

Rồi đến một ngày nó đã chấm dứt hoàn toàn. Sức mạnh của ông biến mất không một lời báo trước. Những cái liếc đã một thời được đáp lại nay lướt qua ông. Chỉ trong một sớm một chiều, ông thành một bóng ma. Nếu muốn có một người đàn bà, ông phải học cách theo đuổi người đó; và thường thì phải mua cô ta bằng cách này hay cách khác.

Ông sống trong một tình trạng lo âu, khắc khoải của những cuộc chung chạ bừa bãi. Ông có nhiều cuộc trăng hoa với vợ của các đồng nghiệp; ông vớ được những du khách trong các quán rượu ở bến cảng hoặc ở Câu lạc bộ Italia; ông ngủ với gái điếm.

Người ta giới thiệu Soraya cho ông trong một phòng khách tranh tối tranh sáng ở phía trước văn phòng của Người tháp tùng bí mật, có những bức rèm Venetian che kín cửa sổ, chậu hoa trong góc, mùi nước tiểu lơ lửng trong không khí. Trong sổ sách của họ, Soraya đăng ký là “Người nước ngoài”. Trong ảnh, cô cài một bông hoa đỏ chói trên tóc, đuôi mắt có những nếp nhăn mờ. Trong sổ ghi “Chỉ tiếp buổi chiều”. Chính điều đó làm ông quyết định: hẹn hò tại những căn phòng lắp cửa chớp, những tấm khăn trải giường mát mẻ, những giờ vụng trộm.

Ngay từ đầu, sự việc thật thỏa mãn đúng như ông mong muốn. Một sự đánh giá của con đực. Trong một năm trời, ông không cần trở lại hãng đó nữa.

Sau sự việc bất ngờ trên phố St George, một sự lạ lùng xảy ra tiếp theo. Dù Soraya vẫn giữ các cuộc hẹn, ông cảm thấy cô ngày càng lạnh nhạt như thể cô biến thành người đàn bà khác và ông là một khách hàng khác.

Một ý nghĩ đau đớn làm nhức nhối lòng ông: các cô điếm chuyện trò với nhau về những khách hàng thường xuyên của họ ra sao nhỉ, nhất là về những người đàn ông lớn tuổi? Họ kể những câu chuyện, họ cười vang, nhưng họ cũng rùng mình như người ta rùng mình vì một con gián trong chậu rửa lúc nửa đêm. Chẳng bao lâu nữa, ông sẽ bị họ rùng mình một cách duyên dáng, ác tâm như thế. Đây là một định mệnh mà ông không thể trốn tránh.

Sau sự kiện đó, vào ngày thứ Năm lần thứ tư, lúc ông rời căn hộ, Soraya tuyên bố một câu làm ông cứng cả người:

- Mẹ em bị ốm. Em phải nghỉ một thời gian chăm sóc mẹ. Tuần sau em không đến đây đâu. - Tuần sau nữa anh sẽ gặp em chứ?

- Em không biết chắc. Còn tùy mẹ em bình phục ra sao. Tốt hơn hết là anh gọi điện trước. - Anh không có số điện thoại.

- Cứ gọi đến hãng. Họ biết đấy.

Ông đợi vài ngày, rồi gọi đến hãng. Soraya ư? Soraya đã bỏ chúng tôi rồi, một người đàn ông nói. Không, chúng tôi không thể giúp ông liên hệ với cô ấy, điều đó trái với quy định của nhà này. Ông có muốn giới thiệu một số tiếp viên khác không? Ông có thể chọn trong số rất nhiều người nước ngoài: Malaysia, Thái lan, Trung hoa, ông cứ đọc tên thì thấy.

Ông ở một buổi tối với một Soraya khác - hình như Soraya là một thương hiệu phổ biến - trong một phòng khách sạn ở phố Long. Cô này chưa quá mười tám tuổi, không có kinh nghiệm, và ông thấy khá lỗ mãng.

- Anh làm nghề gì? - cô ta hỏi lúc cởi quần áo. - Xuất nhập khẩu - ông nói.

- Anh đừng nói nữa - cô ta nói.

Trong khoa ông có một nữ thư ký mới. Ông đưa cô ta đi ăn trưa tại một khách sạn cách trường một khoảng cần thiết và trong lúc ăn món salat tôm, ông nghe cô ta phàn nàn về trường học của con trai cô. Cô ta kể những kẻ bán ma túy cứ lảng vảng quanh sân trường mà cảnh sát chẳng làm gì. Ba năm liền, cô và chồng cô đã có tên trong danh sách ở lãnh sự quán New Zealand để xin di cư.

- Người của các anh dễ dàng hơn. Tôi định nói là dù tình hình xấu tốt thế nào đi nữa, ít nhất các anh cũng biết mình là ai.

- Người của các anh? Người gì kia? - ông nói.

- Ý tôi là thế hệ anh. Bây giờ người ta chọn lọc kỹ càng những điều luật mà họ muốn tuân theo. Thật là vô chính phủ. Làm sao có thể nuôi dạy con cái khi xung quanh hỗn loạn như vậy?

Tên cô ta là Dawn. Lần thứ hai đưa cô ra ngoài, họ dừng lại ở nhà ông và làm tình. Cuộc đó không thành công. Nôn nóng và vồ lấy ông, cô ta sôi sùng sục vì hưng phấn nên cuối cùng làm ông khó chịu. Ông đưa cô mượn cái lược, rồi lái xe đưa cô về trường.

Sau chuyện đó ông tránh mặt cô, cẩn thận đi vòng qua phòng làm việc của cô. Đáp lại, cô ban cho ông một cái nhìn căm hờn, rồi lạnh nhạt với ông.

Lẽ ra ông nên từ bỏ, rút khỏi cuộc chơi. Ông tự hỏi Origen[3] tự hoạn vào lúc bao nhiêu tuổi nhỉ? Chẳng phải là giải pháp thanh nhã nhất, nhưng đang già đi đâu phải là một việc thanh nhã. Chí ít thì đó cũng là một hành động sẵn sàng, để con người có thể hướng tâm trí vào một việc đúng đắn của tuổi già: chuẩn bị để chết.

Có thể đến gặp một bác sĩ và hỏi ý kiến được không nhỉ? Chắc chỉ là một phẫu thuật đơn giản: nếu con người bỏ qua dư vị chắc chắn của nỗi buồn, ngày nào họ chẳng thiến súc vật, mà chúng vẫn sống đầy ra đấy thôi. Cắt phăng đi rồi buộc chặt lại: với loại thuốc gây tê bản xứ, một bàn tay vững vàng và một chút phớt lạnh, người ta có thể tự làm việc đó theo sự hướng dẫn của sách vở. Một người đàn ông ngồi trên ghế tự cắt bỏ: một cảnh tượng thô bỉ, nhưng trên một góc độ nào đó, cũng chẳng thô bỉ hơn là chính người đàn ông đó hì hục trên thân thể một người đàn bà.

Vấn đề còn lại vẫn là Soraya. Lẽ ra ông nên khép chuyện này lại. Thay vào đó, ông thuê một hãng thám tử tư lần theo dấu vết cô. Mấy ngày sau, ông đã có tên thật của cô, địa chỉ và số điện thoại của cô. Ông gọi điện vào lúc chín giờ sáng, lúc chồng cô và các con đã đi hết.

- Soraya? - ông nói - David đây. Em có khỏe không? Bao giờ anh có thể gặp lại em? Một lúc im lặng dài, rồi cô nói:

- Tôi không biết ông là ai. Ông đang quấy rối tôi ngay tại nhà tôi. Tôi yêu cầu ông không bao giờ gọi đến đây nữa, không bao giờ.

Yêu cầu. Cô đã nói yêu cầu. Tiếng cô rít lên làm ông sửng sốt: không còn mảy may thân mật của trước kia. Nhưng, liệu một con dã thú mong được gì khi đột nhập vào hang một con chồn cái, vào chốn nương thân của lũ thú con?

Ông đặt máy xuống. Một thoáng ghen tỵ với người chồng chưa bao giờ biết mặt lướt qua ông.