dam và Ewa là cặp vợ chồng lý tưởng, có cuộc sống lý tưởng với những kế hoạch lý tưởng cho tương lai. Công ty của họ làm ăn phát đạt, họ đã xây nhà, nội thất sang trọng, chỉ còn thiếu mỗi đứa con nữa thôi là hạnh phúc của họ viên mãn. Thế mà tất thảy mọi tuyệt hảo đó đã biến khỏi cuộc sống của họ khi đứa con ra chào đời. Bởi họ mong mỏi và chờ đợi một đứa con khoẻ mạnh, xinh xắn và thông minh. Đứa con gái tật nguyền - Quà của Chúa - là món quà không mong đợi trong cuộc sống đang lên như diều gặp gió của đôi vợ chồng này. Ngày con gái chào đời cũng là ngày toàn bộ kế hoạch đường đời của họ bị sụp đổ, cuộc sống của họ hoàn toàn bị đảo lộn.

Ewa, một người vợ, một người mẹ, khiến chúng ta khâm phục bởi nghị lực, lòng can đảm và sự hy sinh vô bờ bến của chị. Ewa nhẫn nhục và chịu đựng. Bị buộc phải chọn giữa chồng và con gái, chịj chọn con gái. Chị hiểu rằng đứa con gái tật nguyền của mình rất cần tình yêu và chỉ có chị, người mẹ, mới làm nổi việc này mà thôi. Nuôi dưỡng đứa con tật nguyền, Ewa luôn luôn đơn độc, không một ai đỡ đần, chẳng biết dựa vào ai. Nếu là người đàn bà khác thì chắc là chị đã gục ngã. Và chính tình yêu đối với đứa con phận hèn đã cho chị có nghị lực. Trong quá trình nuôi dưỡng, dạy dỗ, tìm hiểu con, càng ngày chị càng thấy yêu con, chấp nhận con, sẵn sàng vì con mà hy sinh tất cả. Ewa là biểu tượng của tình mẫu tử bao la.

Adam là một người đàn ông tuy làm ăn rất giỏi, nhiều tham vọng, song thiếu bản lĩnh trong cuộc sống. Adam chỉ nhìn thấy trong đứa con gái của mình sự đổ vỡ tất cả mọi toan tính, mọi tham vọng và mọi ước mơ của mình. Anh sợ nhất là những cái nhìn mà anh cảm thấy tuy nhìn con gái anh, nhưng cũng là nhìn anh… đến nỗi Adam đã dứt khoát ruồng bỏ Myszka. Và phải mất tám năm trời thì người cha này mới dám chấp nhận bé Myszka là con gái của mình. Thái độ của Adam là thái độ không nhất quán. Trong sâu thẳm con tim của người đàn ông này có dấu ấn của tình cha con. Adam thường núp sau cánh cửa quan sát con gái, bí mật theo dõi bệnh tình của con, luôn llv trăn trở về con.

Cuốn sách cho chúng ta thấy trong cái đầu tật nguyền của Myszka, con gái của Adam và Ewa, tiềm ẩn nhiều ma thuật. Cô gái đi tìm chỗ cho mìnn, kiến tạo cho mình một thế giới riêng, đẹp, an toàn, không có cái ác và cái không hoàn thiện. Thậm chí bé còn giúp Đức Chúa Trời trong công việc sáng tạo của Ngài. Myszka tựa hồ một con nhộng, bên trong lớp vỏ bọc của con nhộng này đang náu mình một con bướm đẹp, một tâm hồn đẹp nhiều khát vọng, chẳng khác gì người bình thường. Có điều con bướm náu mình trong cơ thể Myszka sẽ không bao giờ bay đi được. Phòng áp mái là chốn riêng tư đầy bí ẩn của bé, là nơi cho phép bé được vào vườn địa đàng, được sống cuộc sống thứ hai của mình, được gặp Adam và Ewa, được trò chuyện với Rắn và Đức Chúa Trời. Ở đây bé cảm thấy cho dù chốc lát, mình có giá trị, thậm chí là rất được việc. Tại phòng áp mái, sau khi tắt đèn bé có thể rời bỏ vỏ bọc của mình, bé trở nên nhẹ nhàng, thanh thoát và nhanh nhẹn, nhảy múa như một nghệ sĩ múa thực thụ, không còn phải vất vả với thân hình nặng nề, dị dạng của mình nữa. Chỉ có ở đây, trên thiên đường, Myszka mới có thể thoả mãn mọi mơ ước của mình, mới là mình thực sự. Tác giả đã cho thấy cuộc sống nội tâm của một đứa trẻ tật nguyền phong phú hơn nhiều so với những gì chúng ta nghĩ.

Quà của Chúa là tiểu thuyết hiện đại, dẫu "hàm lượng ma thuật" khá cao, nhiều chương đoạn đậm màu sắc Thiên chúa giáo (tiêu đề của các chương trong tỉểu thuyết chứng tỏ điều này), quà của Chúa đưa người đọc vào thế giới huyền ảo, hư hư, thực thực, khi trần thế, lúc thiên đường, khi vườn nhà, lúc vườn địa đàng, nơi con người được trò chuyện với Đức Chúa Trời. Quà của Chúa giúp chúng ta khám phá chính mình, biết được nhiều điều bí ẩn của mình. Dẫu đề tài của tiểu thuyết là loại đề tài khó viết, song với tri thức uyên thâm, lối quan sát và cảm nhận tinh tế, khai thác rất hiệu quả "thẩm mỹ" từ "cái xấu", văn phong mượt mà, gợii cảm, bút pháp trữ tình, hư thực đan xen, kịch tính cao, các nhân vật giàu nội tâm, người đọc bị cuốn hút từ đầu đến cuối. Có lẽ lần đầu tiên trên thế giới có một cuốn tiểu thuyết viết về bệnh Down hấp dẫn đến như vậy. Quà của Chúa mang lại cho người dọc những ấn tượng mạnh, cảm xúc sâu lắng, nhiều suy tư, trăn trở. Câu chuyện Adam và Ewa và con gái của họ kết thúc có hậu, lạc quan, như một truyện cổ tích hay,cho dù đây không phải là truyện cổ tích. Cuối truyện Adam yêu con, Ewa yêu đời, đứa con gái thứ hai ra chào đời. Nói cách khác, Quà của Chúa lần này là món quà đổi đời của họ.

Nhiều bạn đọc Ba Lan cho đây là một trong những cuốn tiểu thuyết hay nhất, được họ thích nhất, trong thập niên cuối thế kỷ XX đầu thế kỷ XXI, một số người còn cho đây là một kiệt tác văn chương. Có một điều chắc chắn, ngay sau khi ấn hành, Quà của Chúa đã trở thành tiểu thuyết bestseller hàng đầu và từ năm 2001 đến nay, cuốn sách đã liên tục được tái bản với số lượng bản in rất lớn, được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới.

Sau Hoang Thai (nhà xuất bản Phụ Nữ, 2006), lần này chúng tôi xin hân hạnh gởi tới bạn đọc cuốn tiểu thuyết Quà của Chúa, một cuốn tiểu thuyết đương đại khác của nhà văn nổi tiếng Dorota Terakowska, người được bạn đọc Ba Lan, nhất là bạn đọc trẻ, tôn vinh là Joanne Rowling của xứ sở "sương trắng nắng tràn".

Hà Nội, tháng 4 năm 2009

Lê Bá Thự