gatha Christie (1890-1976) sinh ra trong một gia đình trung lưu ở Anh. Bố là người Mỹ đã sớm qua đời. Mẹ bà tuy là người Anh song cũng không chú ý lắm tới việc giáo dục hai cô con gái. Agatha đã từng được gởi tới Paris để học hát nhưng cô gái đã tự ý chuyển sang học Y. Năm 1914, khi đã có sơ cấp về Y, cô gái kết hôn với Archibalda Christie. Một năm sau, vì một lời thách đố của chị gái, cô đã bắt tay viết cuốn tiểu thuyết trinh thám đầu tiên dưới cái tên Agatha Christie.

Agatha Christie đã bước vào làng văn một cách rất tình cờ như thế. Tuy sau này ly dị chồng, bà vẫn giữ tên họ cũ đã nổi tiếng trong dân chúng.

Cùng với người chồng thứ hai, bà đã đi thăm được khá nhiều nơi trên thế giới. Hầu hết các truyện trinh thám bà viết đều xảy ra tại những địa điểm mà bà biết tường tận.

Agatha Christie thuộc loại nhà văn có óc quan sát sắc bén và trí nhớ kỳ diệu. Điều này góp phần hết sức quan trọng vào quá trình sáng tạo các tác phẩm của nữ văn sĩ. Bà không bao giờ bỏ qua khả năng bổ sung kiến thức, các ấn tượng và kinh nghiệm thu lượm được khi bà làm dược sĩ. Trong các cuốn sách của Agatha Christie đã thể hiện khả năng xuất sắc trong lập luận và giải quyết những tình tiết về mặt tâm lý. Bà trình bày hết sức tài tình cuộc đấu trí giữa các nhân vật, làm cho cốt truyện ngày càng thêm lắt léo và rắc rối đến mức tưởng chừng không thể lý giải nổi. Sau cùng bà mới đưa ra một kết cực vô cùng bất ngờ, nhưng bao giờ cũng hợp lý và đầy thuyết phục.

Agatha Christie có văn phong giản dị và trong sáng. Ngôn ngữ các nhân vật của bà thể hiện sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa ngôn ngữ truyền khẩu và văn viết; trong khi đó luôn mạch lạc giữ vững tính đa dạng và đặc thù của các tầng lớp khác nhau trong xã hội. Ngôn ngữ của Agatha Christie đặc sắc ở tính cụ thể và cô đọng, đồng thời mang tính hiện đại, hóm hỉnh và tinh tế.

Nhà văn Conan Doyle nổi tiếng nhờ nhân vật Sherlock Holmes bất hủ, còn Agatha Christie được nhiều người biết tới qua thám tử Hercule Poirot, nhờ sức xây dựng nhân vật điển hình hết sức tài tình.

Đó là một ông già người Bỉ, thấp bé, cổ lỗ, trông hơi kỳ dị tuy luôn ăn mặc cẩn thận và lịch thiệp. Hercule Poirot có đầu óc thông minh sắc sảo, trí quyết đoán và khả năng phân tích khác thường. Ông có thể khám phá được các vụ án phức tạp và rắc rối nhất. Ông bảo vệ sự công bằng (dĩ nhiên theo quan điểm chung của giới tư sản). Đó là lý do ông không chỉ vạch ra kẻ giết người mà còn giúp đỡ đền bù cho các nạn nhân, thậm chí có khi còn góp phần tác thành cho nhiều đôi lứa.

Tác phẩm "Những quân bài trên mặt bàn" đã thể hiện được những phẩm chất trên của nhân vật. Nhà văn Agatha Christie đã khéo léo dẫn dắt người đọc theo một mạch truyện giản dị, song ngày càng nhiều chi tiết phức tạp và bất ngờ. Hercule Poirot qua vụ án đã thuyết phục chúng ta về một phương pháp phá án thông minh và có cơ sở: đó là phương pháp dựa vào tính cách, tâm lý con người để phát hiện cách thức tiến hành tội ác. Nhờ đó có thể tìm đúng kẻ gây án trong những vụ việc mà thủ phạm không hề để lại dấu vết.

"Những quân bài trên mặt bàn" một lần nữa cho thấy óc quan sát tinh tế, sự hiểu biết sâu sắc tâm lý tội phạm của Agatha Christie. Cuốn sách chắc chắn sẽ gợi những suy nghĩ cần thiết cho các nhà chuyên môn, và nó cũng góp phần khẳng định vị trí "Nữ hoàng của tiều thuyết trinh thám" mà giới văn học đã dành cho bà.

Chúng tôi xin giới thiệu cùng bạn đọc tác phẩm "Những quân bài trên mặt bàn" của Agatha Christie, một trong những tác giả nổi tiếng nhất thế giới về thể loại trinh thám, thể loại mà như nhà văn Somerset Maugham đã nhận xét: "ngày nay thậm chí những người có trí tuệ phát triển nhất cũng đọc..."

Người dịch

Tháng 08/1987