hi chuyến xe vừa đầy nhóc người là lúc thành phố đã lùi lại sau lưng. Em tạm xa thành phố xa hoa náo nhiệt ấy, nơi mà các sinh hoạt rộn ràng đã cố tình làm cho con người hầu quên hay không muốn biết đến những tang tóc đang xảy ra ở một nơi nào đó không xa. Người tài xế chép miệng phân trần: “Khổ quá bà con ơi! Tui cứ đón khách lắt nhắt thế này, một hồi quá số hành khách đã định. Có khi xui thì bị phạt, bị phạt thì lỗ vốn. Bà con nghĩ coi, chở một người tám chục đồng, bị phạt một người hai trăm. Vậy mà tui cũng hổng tởn, cứ thấy người ta đón giữa đường mà bỏ chạy thì thiệt tội, nên cứ chở bừa. Có vậy mà nghèo. Bà Tám nè, hổm bữa đánh ở trển đó, tui thương quá chở đầy nhóc một xe chạy thục mạng tưởng chết. Vậy mà cũng về tới nơi bình yên. Thấy người ta lạc chồng lạc con tui cầm lòng hổng đặng, chẳng muốn cầm tiền của họ nữa. Vậy mà hổng hiểu sao có nhiều người lái xe bóc lột đồng bào dữ quá! Thiệt, thời buổi loạn lạc sanh ra nhiều loại người bất nhân.”

Bà Tám, quen sao đó với bác tài xế, là một người đàn bà khoảng bốn mươi tuổi ngoài, đưa tay sửa lại búi tóc, rồi lấy ổ bánh mì nguội ra nhai. Hầu như con đường này đã quá quen thuộc với bà, nên bà có vẻ chăm chú vào câu chuyện của bác tài xế hơn là cảnh vật bên ngoài. Cái miệng hồng màu trầu nhai bánh mì thật ngon lành, vừa chóp chép vừa nói chuyện. “Ừa, anh Tư nói đúng đó, đời này nhiều kẻ chẳng biết thương nổi khổ của người ta gì hết trọi, ăn được là ăn. Mình nghèo, thương được ai lúc này thì thương kẻo tội. Tui tiếc là tui hổng có tiền chứ nếu giàu có ra, tui mua đồ đem đi cứu trợ hết. Hôm nay tui đem mấy trái mãng cầu lên cho con mẹ Út, hổng biết nó ở trại tạm cư có yên không. Bữa trước lên thăm nó, nó khóc nói chạy không đem được thứ gì hết. Nhưng mà nó hổng lạc đứa con nào hết là may. Một lũ bảy đứa, anh Tư thấy ớn hôn? Chà, vái Ông Địa cho tui lên đó bình an, về tui cúng quày chuối.”

“Cho tui lên đó bình an”, tự nhiên em giật mình, và cũng muốn cầu khấn một quyền lực nào phù hộ. Xe chạy qua một khu chợ đông đúc, em bàng hoàng nhìn những người nối đuôi nhau đi mua, đi bán. Họ nhìn những chiếc xe bằng đôi mắt tìm kiếm, giống như mong thấy một người nào quen. Xe chạy chậm lại vì phải tránh người. Bất chợt em tưởng tượng nếu có một cái gì bất trắc xảy ra ngay tại đây, chắc hẳn khung cảnh sẽ hỗn loạn ghê gớm. Người đi chợ sẽ chạy tứ tán và những chiếc xe chạy ngược chạy xuôi chắc phải dừng lại, hành khách nhảy tung ra ngoài để trốn chạy. Nhưng cảnh vẫn thản nhiên trong khi trí tưởng tượng của em đi xa. Cảnh làm cho em nghi ngờ sự hiện diện của chiến tranh mặc dầu không thể nghi ngờ được. Chiến tranh phải chăng là một cái gì khi ẩn khi hiện mà nếu không trông thấy những cuộn kẽm gai giăng hai bên đường và chòi gác cao trơ vơ hẳn không ai tin được rằng trước hay sau đó một vài giờ đã hoặc sẽ xảy ra một cuộc giao tranh.

Khi rời khu phố chợ, chiếc xe chạy giữa hai bên đường trồng chuối. Kìa có thấp thoáng bóng ai trong vườn, dưới những đám lá xanh non. Cảnh yên ổn vô cùng. Những chuyến xe chạy ngược chở đầy hành khách vụt qua. Bà Tám vẫn còn nhai bánh mì, ngoái cổ nhìn theo, nói: “Ở trển chạy về kìa, anh Tư! Chắc yên à, không đến nỗi nào. Chạy lẹ đi anh Tư! Tui tới thăm nó rồi về nhà sớm.”

Xe qua một cây cầu. Tiếng ván lộp cộp dưới bánh xe. Người lính đứng gác trên cầu nhìn theo, đôi mắt buồn buồn. Hình như đôi mắt này đã bao lần tự hỏi những chuyến xe đi ngang cầu sẽ đi đến đâu, có được bình yên không? Có được bình yên không?..