ột đêm vui sướng của thiếu nữ xinh đẹp, con nhà giàu có, học giỏi, nết na, rất được các bạn gái mến yêu. Đó là cuộc vui bắt đầu từ buổi tối ngày sinh nhật của cô nữ sinh viên Kiều Lê Vân...

Sau khi ca dứt bài hát mừng sinh nhật mình vừa tròn hai mươi hai tuổi, Kiều Lê Vân thổi tắt hai mươi hai ngọn nến hồng, rồi cắt cái bánh sinh nhật to lớn trùm gần khắp cái mâm, chia ra từng miếng, mời mẹ và các bạn gái của mình. Gương mặt trái xoan đầy đặn, đoan trang hiền hòa, với làn da trắng mịn màng óng ả, lúc này càng rạng rỡ dưới ánh đèn, và đôi má hồng lên mơn mởn, cặp mắt bồ câu đen láy... thố lộ rõ rằng niềm vui sướng xâu sa tới cảm động của cô gái.

Giờ phút này Kiều Lê Vân như được tắm gội bằng tình thương mến cưng nuông của cha mẹ và tình yêu mến chân thành của các bạn tới dự, gồm toàn nữ sinh viên.

Bà Văn, thân mẫu của nàng, một phụ nữ trung niên, tối nay ăn vận khiêm tốn, không trang sức, không phô trương. Người bà hơi đẫy đà, thật hợp với tuổi tác, và trông càng thêm phần phúc hậu nhân từ.

Ngồi ngắm các thiếu nữ cười cười nói nói, chúc tụng con gái mình, bà Văn cảm thấy lòng lâng lâng phới phới và thầm chia sẻ niềm vui sướng với con.

Những lúc nhìn ngắm gương mặt ngọc, mái tóc mây óng ả, cái miệng trái tim tươi tắn của con, bà hớn hở tươi cười; nhưng vô tình đưa mắt nhìn xuống thấp một chút là lập tức ánh mắt của bà như tối sầm, gương mặt buồn so, nụ cười biến mất. Bà đang vui, bất chợt lại sầu tủi trong lòng; sầu tủi nhưng phải gượng cười để trấn áp tâm tư, để che mắt đám thiếu nữ đang vui nhộn, và che dấu con gái của bà nữa.

Bà Văn, người mẹ hiền mẫu của Lê Vân, buồn tủi vì lý do nào?

Ôi!... Tạo hóa sinh ra con người, mà cũng nỡ trêu cợt con người, thật lắm nỗi éo le.

Kiều Lê Vân có nước da trắng như mầu bạch ngọc, đôi mắt bồ câu linh hoạt thu hồn người, tấm thân nẩy nở cùng những đường cong nét uốn thật hấp dẫn... Nhưng bất hạnh thay! nàng bị lệch một bên chân, không thể nào đi đứng cho ngay ngắn được.

Nàng là đứa con duy nhất của ông bà Kiều Khắc Văn. Cái ngày sinh con, ông bà Văn vui sướng như được trời ban cho viên ngọc châu vô giá, hạnh phúc gia đình tăng thêm bội phần. Cô bé Vân được nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa, vậy mà đau đớn thay, chỉ sau một cơn bệnh cảm mạo phong hàn, cô bị thọt lệch một bên chân. Khi lành bệnh, cô không thể nào đi đứng ngay ngắn được, nỗi đau khổ của ông bà Kiều Khắc Văn, khỏi nói, người ta cũng đủ tượng tưởng ra được. Sau mấy năm hết lòng lo cho con, mà con vẫn kiễng chân lệch mình, ông bà Kiều Khắc Văn đành chôn kín nỗi đau buồn trong đáy lòng, không còn than thở với ai.

Những hơi thở dài... chỉ còn những cái thở dài não ruột mỗi khi ông bà nhìn bước đi của con. Và tối nay, khi ông Văn khép mình ở phòng trong, không ra dự vui với mọi người thì bà Văn cũng chẳng vui cười sung sướng gì nhiều. Sau khi gượng nói gượng cười tỏ vẻ cám ơn đám nữ sinh viên bạn thân của con gái, bà lại nghĩ tới tương lai khó lấy chồng của con, mà buông tiếng thở dài...

Có lẽ ở trong phòng, ông Văn đã nghe lọt những tiếng thở dài chứa đầy sầu muộn của vợ, nên ông cũng bước ra phòng khách với ý định làm cho vợ tạm quên nỗi buồn chốc lát, để con gái khỏi nhận thấy.

Trước những tiếng nói cười chào đón của đám thiếu nữ, ông Văn ngỏ mấy lời cám ơn và khuyến khích cuộc vui. Ông cầm một miếng bánh sinh nhật, giơ lên tươi cười trao cho bà. Bà tiếp lấy chưa kịp ăn, và mời lại ông, thì Lê Vân đã nói:

- Má ơi, ba ơi! Vương Nhụy và các cô ấy đòi con hát một bài đấy ạ.

Ông bà Văn lập tức cùng nhìn con và gật đầu tươi cười. Lê Vân quay mặt nhìn về các bạn học. Ông Văn nhìn vợ cười, như có ý bảo: con mình sắc đẹp đã có thể nói là hơn người, giọng ca lại trong trẻo ngọt ngào. Hãy vui vẻ lên mà thưởng thức đi. Đừng buồn vẩn vơ làm chi nữa.

Kiều Lê Vân dung nhan đẹp như ngọc nữ giáng trần, đã hát một bài tuyệt hay, khiến chị em bạn học thành thật hoan hô; tiếng vỗ tay như rung chuyển cả gian phòng...

o0o

Tiễn chân các bạn gái ra cửa, Kiều Lê Vân trỏ vào nhà ngồi ép mình bên mẹ. Bà Văn choàng tay ôm con gái, hỏi với giọng hết sức từ ái:

- Thế nào Vân? sinh nhật năm nay con vui sướng không?

- Vui sướng lắm! Con cảm ơn ba má. Ủa mà ba đâu?

- Ba vào phòng nghỉ.

Kiều Lê Vân vừa vuốt tóc của mẹ vừa nói:

- Má à, con Hồ Bình tháng sau nó cưới đấy.

Bà Văn ngạc nhiên:

- Thật sao? Cô ấy không đợi tốt nghiệp đại học nữa ư?

Vân vuốt tóc ôm lấy mẹ.

Dự tính của chúng vốn to tát lắm, dường như toan đợi khi tốt nghiệp đại học, cùng nhau xuất dương, rồi mới kết hôn kia đấy. Nhưng vì ba má chàng Diệp Lạc nóng lòng muốn cưới ngay. Con Bình nói rằng nhà họ Diệp chỉ có một cậu con châu báu ấy.

Hiểu rõ chuyện người, bà Văn điểm nụ cười tươi tắn, chăm chú nhìn con gái:

- Trong số chị em chúng mày, thì con ấy có vẻ người lớn nhất. Đã đưa thiệp báo hỉ chưa?

- Chưa, thiệp báo còn vài ngày nữa mới in xong.

Bộ y phục tây phương của Lê Vân đã bị mấy nếp nhầu vì hoạt động trong cuộc vui vừa qua. Bà Văn đưa tay vuốt lại cho con, miệng khen ngợi

- Con Bình thực tốt hiếm có. Công việc của nó đang bận rộn, nó cũng cố gắng tới dự sinh nhật của con.

Niềm vui và sự đắc ý hiện rõ trên gương mặt của Lê Vân. Đôi mắt bồ câu ánh lên nét cảm động vì tình bạn. Cô gái hỏi mẹ:

- Má à, ở trường, con Hồ Bình còn một hiệu, má quên rồi sao?

Bà Văn tươi cười:

- Má đâu có quên! Nó được các bạn tặng nhã hiệu là "Nhân từ cô nương" chứ gì?

- Ồ, nhưng con Khâu Anh Đài từng nói đùa: tương lai nó khó mà "nhân từ" với chàng Diệp Lạc!

Bà Văn lắc đầu nói:

- Không đúng, không đúng. Một người con gái bao giờ cũng phải nhân từ với chồng.

- Vì thế, má đối ba thật tốt đẹp!

- Bà Văn vỗ vào lưng bàn tay con, nói với giọng xác nhận.

- Vân à, ba con thật xứng đáng là một người chồng tốt.

- Con biết chứ, con vẫn thấy mình là đứa trẽ tốt số; chẳng kể gì đến cái chân...

Lúc này bà Văn muốn tránh né, cố ý không đã động đến cái bàn chân thọt của con gái, bà vội vã ngắt ngang, nói lảng qua chuyện khác:

- Vân ạ! con có cần đi dự đám cưới con Bình không?

Vân suy nghĩ một lát, còn do dự, hỏi lại mẹ:

- Má nghĩ có nên đi không?

- Có nhiên là nên đi.

Bà Văn cổ võ mạnh mẽ:

- Đi đám cưới bao giờ cũng có một niềm vui. Huống chi Hồ Bình lại là bạn học rất tốt của con! Này con, má có cần phải may gấp cho con một bộ đồ mới thật đẹp không?

Kiều Lê Vân đáp kiêu căng.

- Không cần má à! Quần áo của con nhiều hơn của bất cứ ai trong các bạn. Chúng thường khen con tốt phước đã có một bà mẹ giỏi lựa kiểu, may sắm quần áo cho con.

Bà Văn hạ lòng nói:

- Thật ra, má cũng rất yêu mến chúng nó.

- Chúng nó đều biết như thế.

Sau cùng, ba Văn không nén nổi một chuyện, phải hỏi con.

- Này Vân! Con Nhụy đã nói với má rằng: nó đã giói thiệu cho con một cậu bạn trai, sao con không nói cho má biết?

Như có một áp lực đè mạnh xuống người, nhìn xuống bàn chân thọt của mình... Thế là mặc cảm tự ti, nỗi đau buồn lại đến với cô gái. Cô nữ sinh viên Vương Nhụy quả thật đã giới thiệu cho Lê Vân một bạn trai, tuy chàng đó chẳng có gì xuất sắc, nhưng khi nhìn thấy Lê Vân đi lệch mình, ánh mắt hắn đã tỏ ra lạnh lùng, khiến cho lòng tự tôn của Lê Vân bị thương tổn. Kể từ đó, cô gái càng nặng lòng tự ti, không còn dự tính giao thiệp với người con trai nào nữa. Cô gái đã có một ý nghĩ khá buồn cười, nhưng thật đáng thương. Tương lai chắc trăm phần trăm cô sẽ trở thành ni cô.

Thấy con im lặng hồi lâu, bà Văn cảm thấy hối vì câu hỏi của mình. Bà vội đưa tay nâng cằm của Lê Vân lên, gượng bảo:

- Vân con! Hãy can đảm lên. Ái tình chẳng phải chỉ thuộc về một số ít người. Con nay đã hai mươi hai tuổi. Bất cứ việc gì, má với ba đều tôn trọng ý kiến của con.

Bà lựa giọng rất êm ái.

- Con sẽ được hoàn toàn tự do. Con nhớ chứ?

Lê Vân đáp một cách khó nhọc.

- Con đã rõ ý má nói gì rồi

- Con thật là con gái ngoan của mẹ.

- Nhưng...

- Khi một người nào có ấn tượng tốt đẹp về con, thì con...

Kiều Lê Vân nhắm mắt lại. Nàng không tin sẽ có người nhìn thấy ấn tượng tốt đẹp về nàng, nếu không phải một chàng trai ngây ngốc, thì ai có thể yêu cô gái tàn tật, nhất là tật thọt chân, bước một bước vặn mình một bước, trông thật khó coi?

Cô gái cỏ ý thất vọng buồn chán, khiến bà mẹ muốn nói gì thêm, lại im bặt, không nói nữa. Lê Vân thật muốn gác câu chuyện không vui nay lại, nàng bảo mẹ:

- Má ơi, nên đi ngủ thôi.

- Thì đi ngủ. Má thấy con mệt mỏi thật sự rồi đấy.

Nhìn theo mái tóc đen láy, làm nổi bật làn da trắng như tuyết đông của con, ở một bên má và gáy cổ, bà Văn thêm vui sướng vì sắc đẹp lộng lẫy của con. Nhưng khi ánh mắt bà nhìn chếch xuống thấp, thì lòng lại xốn sang ngao ngán.. Bà không mong gì gả chồng cho con bà mau chóng được. Tương lai hôn nhân của Lê Vân quả là một khó khăn lớn lao...