rong khoảng ba thập kỷ qua, người ta ngày càng quan tâm đặc biệt đến nền văn hóa của những người thổ dân ỏxtrđylia. Ngày càng xuất hiện nhiều sách, tài liệu nghiên cứu từ nền tảng xã hội, ngôn ngữ, các quy tắc đạo đức, truyền thuyết, huyền thoại, các bức tranh cổ vẽ trên các vách đá, và nghệ thuật vẽ trên vỏ cây....

Nhưng không phải tất cả các công trình này đều thu hút được sự chú ý của đông đảo quần chúng đối với đông đảo bạn đọc trong nước cũng như thế giới, mặc dù thực tế còn ít những người viết văn chuyên nghiệp, hơn nữa số ít nhà văn này đều viết bằng tiếng Anh

Truyền thống viết về những người thổ dân trong nền văn học trẻ tuổi ôxtraylia hình thành khá muộn. Có thể coi các truyện ngắn của G.Loixần, F.Pheven, các ký sự và các tác phẩm trữ tình của I.Gan viết về những người thổ dân vùng lãnh thổ Bắc là những tác phẩm đầu tiên viết về cuộc sống của thổ dân.

Tiểu thuyết Kunadu của K.Prichard mới thực sự là tác phẩm nghệ thuật đầu tiên mà cho đến nay vẫn là tác phẩm duy nhất ở ôxtraylia đã dành phần xứng đáng cho các nhân vật thổ dân,

K.Prichard đã thông qua câu chuyện tình giữa một chàng trai da trắng, chủ trại chăn nuôi, với một cô gái da đen mà đặt người dân bản xứ với những tâm hồn phong phú ngang hàng với những người da trắng vốn quá kiêu ngạo về trình độ văn minh của mình.

Với Kunadu, K.Priehớt đã thách thức tất cả những ai không muốn hay cố tình không tin vào sự phong phú về tâm hồn của những người thổ dân ở Ôxtraylia.

Kunadu chẳng những chân thật, dịu dàng, xinh đẹp và chung thủy, tận tụy, thông minh, mà còn là một tâm hồn thơ mộng. Nàng là hiện thân là nhựa sống của tất cả những gì đẹp đẽ, tươi vui, lành mạnh của đời sống thiên nhiên, con người và đạo lý, nhân cách. Nàng là 1 "Giếng bóng cây" mang lại sự tống tươi vui, tốt lành cho cỏ cây, cho đàn gia súc trại Uytaliba và toàn bộ cuộc sống nơi đây.

Là bạn của Hiu Oat từ thuở nhỏ, Kunadu đã trở thành người bạn gái duy nhất có thể hiểu được đầy đủ những tình cảm, ý nghĩ của anh. Nhưng hàng rào ngăn cách về ý thức chủng tộc đã khiến anh không thể cho phép mình công khai thừa nhận "sự thông cảm và thương yêu thầm kín", hay nói đúng hơn là tình yêu đã nảy nở giữa hai người.

Hiu lấy vợ người da trắng, nhưng cuộc hôn nhân ấy không mang lại cho anh hạnh phúc. Những đứa trẻ con anh cũng không làm tan đi trong lòng Hiu những nỗi buồn da diết, những đau khổ, dằn vặt về tinh thần. anh trở nên buồn chán, nghiện ngập và xa rời những người da đen vốn dĩ một lòng một dạ gắn bó, trung thành và quí mến anh. Rốt cuộc, đời anh đã tàn lụi cùng với sự tàn lụi, tan hoàng của trại Uytaliba

Ở đây, công nhận quyền của những con người bình thường được hưởng hạnh phúc thực sự là bản chất nhân đạo của nữ văn sĩ K.Priehớt khi chị đưa vào các tác phẩm của mình những nội dung mới mẻ, cụ thể.

Tình yêu sâu sắc đối với đất nước, con người và sự gắn bó chặt chẽ của nhà văn - đảng viên đảng cộng sản K.Prichard (1884 - 1969) cùng với sự tham gia trực tiếp của chị vào cuộc đấu tranh cách mạng, là nguồn sức mạnh tinh thần luôn luôn cổ vũ chị, mang lại cho chị một tinh thần lạc quan, một niềm tin vững chắc vào giá trị tinh thần của những người thổ dân. Chủ nhân thực sự lâu đời của đất nước ôxtraylia mà chị mến yêu.

Người dịch

NGUYỄN CẢNH LÂM